Η βάση της απάντησης στο συγκεκριμένο ερώτημα κρύβεται μέσα στις γραμμές της ίδιας της ερώτησης. Από την ηλικία των δύο μηνών ήδη η σταθερότητα της φροντίδας των γονέων ή του υπεύθυνου οικείου της οικογένειας έχει επιφέρει την αλλαγή στην καθημερινή ανταπόκριση του βρέφους κατά την διάρκεια της ημέρας, όπως είναι το κοινωνικό χαμόγελο, τις πρώτες γκριμάτσες του προσώπου και τα γρυλλίσματα της φωνής, αλλά και την αύξηση των διαστημάτων της ενεργούς ανταπόκρισης και εγρήγορσης. Καθώς το βρέφος νιώθει την συνεχή φροντίδα που του παρέχεται δείχνει πιο ασφαλές και αναπτύσσει δεσμό προσκόλλησης προς το πρόσωπο που το φροντίζει το μεγαλύτερο διάστημα. Η αγκαλιά αποτελεί την κυριότερη έκφραση του ανθρώπινου δεσμού και της αγάπης, που μαζί με τα λικνίσματα και το νανούρισμα προσφέρουν στο μωρό την οικεία εμπειρία του ενδομήτριου ασφαλούς περιβάλλοντος και δεν θα πρέπει να παραλείπονται.
Θεωρώντας ότι η νύκτα και ο ύπνος αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας ενός ανθρώπου, οι δραστηριότητες της ρουτίνας που αφορούν την περιποίηση και την επικοινωνία εξυπηρετούν και το αίσθημα ασφάλειας κατά την διάρκεια του ύπνου. Με άλλα λόγια, η ρουτίνα της φροντίδας, όπως για παράδειγμα το βραδινό μπάνιο, με το χλιαρό νερό, τα απτικά ερεθίσματα και το μασάζ στην συνέχεια, κάνουν το μωρό να νιώσει ξανά την θαλπωρή του ενδομήτριου περιβάλλοντος, να χαλαρώσει, να αισθανθεί τα όριά του και να αποκοιμηθεί έπειτα αυτόνομα. Αυτό προϋποθέτει, βεβαίως, να υπάρχει κι ένας χώρο με λιγοστούς θορύβους και χαμηλό φωτισμό και άνετη θερμοκρασία. Πολλά μωρά κοιμούνται έως και 16-18 ώρες κατά την διάρκεια του 24ώρου και τον περισσότερο χρόνο κατά την διάρκεια της ημέρας. Οι γονείς μπορούν να ρυθμίσουν το ωράριο ώστε να κοιμούνται τα μωρά τους περισσότερες ώρες το βράδυ, σιτίζοντάς τα πιο συχνά την ημέρα. Τα θηλάζοντα βρέφη ξυπνούν πιο συχνά την νύκτα για φαγητό και οι γονείς θα πρέπει να ανταποκρίνονται στο κάλεσμα, να τα αγκαλιάζουν και να τα ταΐζουν. Ο ρόλος του πατέρα σε αυτήν την περίπτωση είναι σημαντικός, ώστε να διευκολύνει την σύζυγό του προσωρινά, με την φροντίδα που παρέχει η αγκαλιά, η αλλαγή της πάνας, η τοποθέτηση πιπίλας ή ενός καθαρού δάκτυλου στο στόμα του μωρού, ώστε να ηρεμήσει παροδικά μέχρι να σιτισθεί στο επόμενο γεύμα.
Από την ηλικία των 4 μηνών τα μωρά έχουν εικόνα της αλληλεπίδρασης με τα άτομα που το φροντίζουν, ο ύπνος τους είναι πιο σταθερός και έχουν αναπτύξει ισχυρό δεσμό με το πρόσωπο φροντίδας από την ηλικία των 6 μηνών περίπου. Από αυτή την ηλικία επίσης (6 μηνών) τα βρέφη αρχίζουν να γνωρίζουν ότι τα αντικείμενα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμη κι αν δεν τα βλέπουν (μονιμότητα αντικειμένου), ενώ δεν ισχύει το ίδιο για τα πρόσωπα (μονιμότητα προσώπου) κι έτσι δημιουργείται άγχος από τον αποχωρισμό με την μητέρα, για παράδειγμα την νύκτα, φαινόμενο που κορυφώνεται έως την ηλικία των 8-10 μηνών.
Μια ιταλική μελέτη (2004-2007) σε 1438 παιδιά ηλικίας 1μηνός-5ετών απέδειξε πως το 72% των παιδιών ηλικίας 1μηνός-3ετών έχει ανάγκη της παρουσίας του γονέα για να αποκοιμηθεί ήρεμο και μάλιστα το 67% ήταν ήρεμο με την σωματική επαφή τους. Τα στοιχεία επίσης από αυτή την έρευνα ανάδειξαν την φυσική και αυθόρμητη εξέλιξη των συνηθειών του νυκτερινού ύπνου των παιδιών προς μία σταδιακή αυτονομία μέχρι το 3ο έτος της ζωής.
Μερικά βοηθήματα που είναι χρήσιμα ήδη από αυτή την ηλικία είναι αντικείμενα και εικόνες (μεταβατικά) που θυμίζουν στο μωρό το πρόσωπο και την στοργή της μητέρας του τις υπόλοιπες ώρες, όπως φωτεινές κούκλες, χνουδωτά ζωάκια, κουβερτούλα, φωτάκι τοίχου, σαν να το συντροφεύουν στο διάβα του ύπνου.
ΠΗΓΗ:
“ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ”, τόμος 2, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, 2015.
