Ας μάθουμε μαζί σε ποια μέρη του σώματος και πώς να μετρούμε την θερμοκρασία των παιδιών μας στις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες

Η μέτρηση της θερμοκρασίας του σώματος είναι μια απλή διαδικασία που μας επιτρέπει να λαμβάνουμε σημαντικές πληροφορίες για την υγεία μας.

Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να διατηρεί τη δική του θερμοκρασία σχετικά σταθερή με την βοήθεια ενός θερμορυθμιστικού κέντρου που βρίσκεται στον υποθάλαμο (μια περιοχή του εγκεφάλου που περιέχει πολλά κέντρα που προορίζονται να ρυθμίζουν, εκτός από τη θερμοκρασία, τον ύπνο, την ισορροπία του νερού και τη λειτουργία του αδένα της υπόφυσης).

Το σώμα μας, όταν αισθάνεται την ζέστη, αρχίζει να ιδρώνει για να κρυώσει, ενώ όταν αισθάνεται κρύο αρχίζει να τρέμει (ακούσιες μυϊκές συσπάσεις που δημιουργούν θερμότητα). Η θερμοκρασία θεωρείται κανονική όταν είναι μεταξύ 36,5-37,5 ° C, ενώ όταν είναι μεγαλύτερη ή ίση με 38 ° C, ονομάζεται πυρετός.

Για να μετρηθεί σωστά η θερμοκρασία, το παιδί δεν πρέπει να είναι ιδρωμένο, υπερβολικά καλυμμένο και το περιβάλλον δεν πρέπει να είναι ζεστό. Στην πράξη, δεν έχει νόημα να μετρηθεί αμέσως μετά το παιχνίδι, το μπάνιο ή όταν είναι ντυμένο. Διαφορετικά, η μέτρηση δεν είναι αξιόπιστη. Επίσης, λάβετε υπόψη ότι η θερμοκρασία του σώματος  τείνει να είναι υψηλότερη το βράδυ. Η στοματική μέτρηση (κάτω από τη γλώσσα) θα πρέπει επίσης να αποφεύγεται επειδή απαιτεί συνεργασία από το μικρό παιδί που είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί.

Ο πυρετός μπορεί να μετρηθεί σε διάφορα μέρη του σώματος ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.

Από 0 – 6 μηνών

Κατά τους πρώτους 6 μήνες της ζωής, η συνιστώμενη μέθοδος μέτρησης θερμοκρασίας είναι από το ορθό.

Θερμοκρασία του ορθού: είναι αυτή που αντιπροσωπεύει καλύτερα τη θερμοκρασία του σώματος, καθώς η ανίχνευση είναι λιγότερο ευαίσθητη σε αλλαγές στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, ωστόσο η διαδικασία δεν είναι πολύ ευπρόσδεκτη από το μωρό. Λάβετε υπόψη ότι, εάν επιλέξετε να μετρήσετε τον πυρετό ορθικά, για να πάρετε την πραγματική θερμοκρασία, είναι απαραίτητο να αφαιρέσετε 0,4°C από την τελική τιμή. Για να πάρετε τη θερμοκρασία του ορθού:

– Τοποθετήστε το μωρό σε μια άνετη επιφάνεια, στην πλάτη ή στην κοιλιά του. Εάν το παιδί ξαπλώνει στην πλάτη του, σηκώστε τα πόδια του, εάν βρίσκεται στο στομάχι του, τακτοποιήστε το έτσι ώστε οι γλουτοί να σηκώνονται ελαφρώς αναδιπλώνοντας τα γόνατα κάτω από το σώμα.

– Απλώστε μια μικρή ποσότητα γέλης λίπανσης ή βαζελίνης στην άκρη του θερμομέτρου.

–  Εισαγάγετε απαλά την άκρη του θερμομέτρου στον πρωκτό για 1-2 λεπτά, κρατώντας τα χέρια γύρω από τους γλουτούς του.

Από 6 μηνών – 1 έτους

Από την ηλικία των 6 μηνών, εκτός από τη θερμοκρασία του ορθού, μπορεί επίσης να ανιχνευθεί η θερμοκρασία του δέρματος (στο μέτωπο, πάνω από τα φρύδια) ή του έξω ακουστικού πόρου (στο αυτί) με ένα θερμόμετρο υπέρυθρων ακτινών δέρματος/αυτιού, ένας λιγότερο επεμβατικός και ενοχλητικός τρόπος για το παιδί.

Θερμοκρασία δέρματος έξω ακουστικού πόρου: μετριέται με θερμόμετρο υπέρυθρης ακτινοβολίας (δεν συνιστάται για παιδιά κάτω των 6 μηνών), το οποίο εισάγεται με ρύγχος στον έξω ακουστικό πόρο. Εάν επιλέξετε να μετρήσετε τον πυρετό στο επίπεδο του αυτιού, για να πάρετε την πραγματική θερμοκρασία είναι απαραίτητο να αφαιρέσετε 0,3° C από την τελική τιμή (τα σύγχρονα ηλεκτρονικά θερμόμετρα αναγράφουν ότι την υπολογίζουν απευθείας). Η μέτρηση του πυρετού στο επίπεδο του αυτιού διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα, αλλά είναι καλή ιδέα να λάβετε ορισμένες προφυλάξεις για να έχετε μια ακριβή θερμοκρασία:

– Καθαρίστε το αυτί έτσι ώστε να είναι απαλλαγμένο από υπερβολικό κερί και εκκρίσεις.

– Να μετράτε πάντα τη θερμοκρασία στο ίδιο αυτί, καθώς μπορεί να διαφέρει από αυτί σε αυτί.

– Περιμένετε περίπου 30 λεπτά πριν πάρετε τη θερμοκρασία εάν το παιδί έχει εκτεθεί σε εξωτερικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη μέτρηση (υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες, θαλάσσια σπορ, κ.λπ.).

– Μην χρησιμοποιείτε το αυτί όπου έχουν εφαρμοσθεί σταγόνες ή άλλα φάρμακα.

– Μην χρησιμοποιείτε τη μέτρηση του αυτιού με εξωτερική λοίμωξη (εξωτερική ωτίτιδα), καθώς μπορεί να προκληθεί πόνος.

Θερμοκρασία δέρματος μετώπου: είναι απλή και γρήγορη, αλλά θεωρείται αναξιόπιστη. Η ανίχνευση πραγματοποιείται μέσω επαφής ή σε απόσταση λίγων εκατοστών, συνήθως στο μέτωπο πάνω από τα φρύδια (μεγαλύτερη αγγείωση) με υπέρυθρα θερμόμετρα. Πριν από τη μέτρηση του πυρετού, καλό είναι να καθαρίσετε την υγρασία του μετώπου και να μετακινήσετε τα μαλλιά.

Μετά το 1^ο έτος

Ξεκινώντας από το δεύτερο έτος ζωής, θα πρέπει να προτιμώνται οι μέθοδοι μέτρησης θερμοκρασίας που είναι πιο ανεκτές από τα παιδιά σε σχέση με τις ορθικές.

Μασχαλιαία θερμοκρασία: είναι η πιο χρησιμοποιημένη μέθοδος για τη μέτρηση του πυρετού, καθώς είναι απλή και πολύ πιο άνετη, ακόμη και αν δεν είναι πολύ ακριβής, καθώς επηρεάζεται από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Για να κάνετε την μέτρηση είναι καλή πρακτική να τοποθετείτε το άκρο του θερμομέτρου κάτω από τη μασχάλη και να το διατηρείτε στη θέση του, σε στενή επαφή με ξηρό δέρμα και παράλληλα σε σχέση με τον βραχίονα, για 3-5 λεπτά.

ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΑ

Το όργανο που μας επιτρέπει να μετρήσουμε τον πυρετό είναι το θερμόμετρο και υπάρχουν διαφορετικοί τύποι. Πριν από τη χρήση, είναι καλή ιδέα να καθαρίσετε προσεκτικά την άκρη του θερμομέτρου με σαπούνι και νερό ή οινόπνευμα.

– Κλασσικό γυάλινο θερμόμετρο: πρόκειται για μια λεπτή διαβαθμισμένη γυάλινη στήλη που περιέχει ένα υγρό (όχι πλέον, βάσει νόμου, υδραργύρου) το οποίο, λόγω της επίδρασης της θερμοκρασίας, διαστέλλεται σε μια βαθμονομημένη στήλη. Το μοντέλο «στρογγυλεμένου άκρου» μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ορθική μέτρηση, το «επίμηκες μοντέλο» για μασχαλιαία μέτρηση. Είναι πολύ ακριβές και αρκετά γρήγορο στην μέτρηση, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο να διαβαστεί και αν δεν είναι άθραυστο, μπορεί να σπάσει. Για το λόγο αυτό, ειδικά σε μικρά παιδιά, συνιστάται να αγοράσετε ένα «μοντέλο ασφάλειας», με πλαστική επικάλυψη στην πιο ευαίσθητη περιοχή (μεταξύ της άκρης και της στήλης), για να αποφύγετε τον τραυματισμό του παιδιού σε περίπτωση τυχαίας θραύσης.

– Θερμόμετρο γάλλιου: είναι ένας τύπος θερμομέτρου που περιέχει ένα μη τοξικό κράμα κασσίτερου, γάλλιου και ίνδιου και θεωρείται έγκυρη εναλλακτική λύση από το παραδοσιακό θερμόμετρο υδραργύρου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ορθικά ή μασχαλιαία.

– Το θερμόμετρο υάλου υδραργύρου δεν συνιστάται σήμερα και ως εκ τούτου δεν χρησιμοποιείται πλέον, καθώς η θραύση του μπορεί να απελευθερώσει ατμούς υδραργύρου, που είναι μια τοξική ουσία, αν διαπεράσει τους ανθρώπινους βλεννογόνους και το αναπνευστικό.

–  Ψηφιακό θερμόμετρο: καταγράφει τη θερμοκρασία του σώματος χρησιμοποιώντας αισθητήρες. Η μέτρηση της θερμοκρασίας είναι γρήγορη και η ψηφιακή του οθόνη είναι ευανάγνωστη. Αυτός ο τύπος θερμομέτρου μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διαφορετικές τοποθεσίες (πρωκτός, μασχάλη).

–  Θερμόμετρο υπέρυθρης ακτινοβολίας δέρματος/αυτιού: μετρά τη θερμότητα που εκπέμπεται από τις επιφάνειες του σώματος. Η μέτρηση είναι γρήγορη και άνετη (για παράδειγμα στον ύπνο) καθώς μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως, δηλαδή χωρίς επαφή με το δέρμα.

– Θερμόμετρο υψηλής τεχνολογίας: μέσω σύνδεσης bluetooth, μεταδίδει τη θερμοκρασία απευθείας σε τηλέφωνο smartphone. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συνεχή παρακολούθηση της πορείας του πυρετού. Συνήθως πρόκειται για μια μικρή αυτοκόλλητη μεμβράνη με αισθητήρα και πομπό.

–  Λωρίδες υγρών κρυστάλλων: δεν συνιστάται η χρήση τους στο να ανιχνεύουν πυρετό μετά την τοποθέτηση στο μέτωπο ή στο σώμα του μωρού. Πρόκειται για βοηθήματα που παρέχουν εξαιρετικά ανακριβή αποτελέσματα, τόσο που οι ειδικοί πιστεύουν ότι το χέρι της μητέρας αναγνωρίζει την πιθανή παρουσία πυρετού με μεγαλύτερη ακρίβεια από τις λωρίδες.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Εάν εξακολουθείτε να έχετε θερμόμετρα που περιέχουν υδράργυρο, γνωρίζετε ότι σε περίπτωση θραύσης, ο υδράργυρος είναι δυνητικά τοξικός καθώς οι ατμοί του στο περιβάλλον μπορεί να εισπνευστούν και μετά να εισέλθει στην κυκλοφορία. Δεδομένου ότι η εξάτμιση είναι πολύ αργή, ο κίνδυνος δηλητηρίασης είναι πολύ χαμηλός εάν ακολουθήσετε ορισμένες προφυλάξεις:

1. Μην χρησιμοποιείτε ηλεκτρική σκούπα ή σκούπα για να αποτρέψετε την περαιτέρω κατάτμηση των σωματιδίων υδραργύρου. Αντ ‘αυτού, συλλέξτε τον υδράργυρο και τα κομμάτια γυαλιού με ένα φύλλο χαρτιού που περνά κάτω από τα σταγονίδια ή αναρροφήστε το με μια σύριγγα χωρίς βελόνα ή κρατήστε το με κολλητική ταινία.
2. Για να εντοπίσετε τυχόν υπολείμματα υδραργύρου, φωτίστε την περιοχή όπου σημειώθηκε η θραύση με ένα φακό (τα σταγονίδια του υδραργύρου αντανακλούν έντονα το φως).
3. Μην πετάτε τον υδράργυρο στον νεροχύτη, καθώς θα συσσωρεύεται στο σιφόνι και θα εξατμίζεται όταν ανοίγει το ζεστό νερό.
4. Ο συλλεγόμενος υδράργυρος πρέπει να φυλάσσεται σε μη μεταλλικό δοχείο, ρίχνοντας λίγο κρύο νερό πάνω του και κλείνοντας σφιχτά το πώμα και στη συνέχεια απορρίπτεται ως τοξικό απόβλητο (γενικά το συλλέγουν τα φαρμακεία).
5. Τελικά αερίστε τον χώρο των δωματίων πριν μείνετε εκεί, ειδικά το πάτωμα.

Θωμάς Παπαλεξανδρής
Παιδίατρος