Οι διακοπές έφθασαν επιτέλους και είναι αδύνατο να αρνηθείς το να πας στην παραλία με το παιδί σου, που γι’ αυτό την πρώτη φορά είναι μια φανταστική εμπειρία: ήλιος, χαλάρωση και πολλή ψυχαγωγία και παιχνίδι μαζί. Όταν λέμε “διακοπές με τα παιδιά μαζί” εννοούμε την φροντίδα τους σε έναν άλλον, νέο τόπο κι όχι για να πάνε να ξεκουραστούνε μονάχα οι γονείς ή για να διασκεδάσουν. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η θάλασσα μπορεί επίσης να είναι πολύ επικίνδυνη για ένα παιδί και ότι το νερό μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε παγίδα.

Επομένως, αφήστε τα παιδιά να διασκεδάζουν στο νερό, αλλά πάντα να τα προσέχετε όταν βρίσκονται μέσα του, τόσο στην θάλασσα όσο και στην πισίνα, και να μην αποσπάται ποτέ η προσοχή σας (δεν γυρνάτε ποτέ το κεφάλι σε άλλη κατεύθυνση ή ακόμη περισσότερο αν ομιλείτε με κάποιον) ακόμα κι αν είναι εξοπλισμένα με σωσίβια.

Για να απολαύσετε τη θάλασσα ήρεμα με τα παιδιά σας, ακολουθούν πολλές συμβουλές για την ασφάλειά τους:

1. Προστατεύεται από τον ήλιο και τις σωστές ώρες

Τα παιδιά έχουν πιο λεπτό δέρμα από τους ενήλικες και είναι πιο επιρρεπή στην αφυδάτωση, επομένως δεν πρέπει να τα πηγαίνετε στην παραλία τις πιο ζεστές ώρες (από τις 12.00 έως τις 16.00). Και κατά την έκθεση στον ήλιο πρέπει πάντα να προστατεύονται με ειδικές κρέμες υψηλής προστασίας. Συνιστάται, αρχικά, ένας δείκτης SPF 50 που να εφαρμόζεται κάθε 2 ώρες και μετά από κάθε μπάνιο. Μετά τις δύο πρώτες εβδομάδες στη θάλασσα, μπορείτε να μεταβείτε σε μια κρέμα με SPF 30. Αν σκεφτεί κανείς ότι είστε διακοπές για μία ή δύο εβδομάδες το πολύ, επομένως για περιορισμένο χρονικό διάστημα, εφαρμόζοντας το προστατευτικό αντηλιακό, εκμεταλλεύεστε την προστασία από την συσσωρευμένη ακτινοβολία μέσα σε λίγες μέρες. Πρέπει να βάζετε την προστατευτική κρέμα ακόμα και όταν είναι ήδη μαυρισμένο: στην πραγματικότητα δεν χρησιμεύει μόνο για την αποφυγή ηλιακών εγκαυμάτων, αλλά και για την πρόληψη της ζημιάς που προκαλείται από τον ήλιο και αργότερα. Θυμηθείτε να απλώσετε καλά την κρέμα στα αυτιά, στο λαιμό και στο πρόσωπο. Εάν το καπέλο είναι ενοχλητικό και δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε, απλά βρέχετε συχνά το κεφάλι του παιδιού. Γενικά το μωρό μέχρι 6 μηνών κρατάει το καπέλο στο κεφάλι γιατί δεν μπορεί να καθίσει και έτσι δεν έχει ελεύθερα τα χέρια του, μετά το βγάζει γιατί το ενοχλεί. Τότε καλό είναι να μην επιμείνετε και να το αφήσετε στον ίσκιο της ομπρέλας.

2. Γενική προστασία του δέρματος

Το καλοκαίρι πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα το δέρμα, γιατί ο ήλιος, οι ρύποι στον ιδρώτα και οι μολύνσεις μπορεί να το βλάψουν, έτσι για να το υπερασπιστείτε πρέπει να το πλένετε συχνά. Ακόμη και το μικρό παιδί πρέπει να λούζεται μία φορά την ημέρα. Πρέπει επίσης να πλένεται πολλές φορές την ίδια μέρα, για να απομακρύνετε τον ιδρώτα. Δεδομένου ότι ο ήλιος και ο αέρας τείνουν να ξηραίνουν το δέρμα, μια μαλακτική και ενυδατική κρέμα θα πρέπει να χρησιμοποιείται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα ειδικά όταν γίνει τραχύ, ξηρό, σκληρό, σκασμένο ή κόκκινο. Χρησιμοποιείτε πάντα σαγιονάρες όταν είστε στην πισίνα ή κάνετε ντους σε δημόσιους χώρους. Χωρίς αυτό, κινδυνεύετε να κολλήσετε μυκητίαση ή μυρμηγκιές. Τα λαστιχένια παπούτσια πρέπει να αποφεύγονται, γιατί με τον ιδρώτα το δέρμα των ποδιών διαβρέχεται, ευνοώντας τον σχηματισμό μύκητα ή βακτηριακών λοιμώξεων. Τα πλαστικά σανδάλια να προτιμώνται, ενώ αντίθετα στα δερμάτινα μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί προϊόντα ικανά να δώσουν βλαβερές χημικές αντιδράσεις, κατά την έκθεση στον ήλιο.

3. Αυτοπεποίθηση με το νερό

Αρχικά, πριν να πάρετε το μωρό στη θάλασσα, αφήστε το να εξοικειωθεί με το νερό. Ακόμη και μια φουσκωτή πισίνα στο σπίτι είναι χρήσιμη για αυτό το σκοπό, με τις απαραίτητες προφυλάξεις.

4. Μιλήστε με τους ναυαγοσώστες στον προορισμό

Μερικές φορές μπορεί να σκεφτείτε ότι ένας εικοσάχρονος ναυαγοσώστης μπορεί να μην ξέρει πολλά για την θάλασσα, ενώ αντίθετα, όντας ο ίδιος ντόπιος και γνωρίζοντας αυτό το συγκεκριμένο τμήμα της θάλασσας, μπορεί να δώσει πολύτιμες συμβουλές, όπως τα πιο επικίνδυνα και τα πιο ήσυχα σημεία. Η παρουσία ναυαγοσώστη είναι απαραίτητη, τόσο στην θάλασσα όσο και στην πισίνα. Είναι ένα άτομο έτοιμο να διασώσει και να βοηθήσει έναν τραυματία. Αποφύγετε παραλίες χωρίς ναυαγοσώστη. Στις κοινόχρηστες πισίνες η παρουσία τους είναι υποχρεωτική. Ο ναυαγοσώστης θα πρέπει να φέρει κινητό τηλέφωνο σε περίπτωση που χρειαστεί κλήση έκτακτης ανάγκης. Όσον αφορά στην σήμανση με σημαίες, μια παραλία με πράσινη σημαία υποδηλώνει μια ήρεμη θάλασσα, χωρίς ρεύματα ή μεγάλα κύματα, ακριβώς το αντίθετο από μια κόκκινη σημαία, που απαγορεύει το μπάνιο. Η κίτρινη σημαία από την πλευρά της υποδηλώνει δυσμενείς συνθήκες για κολύμβηση: σύνεση και μεγάλη προσοχή στους ανηλίκους.

5. Αναγνωρίστε τους περιορισμούς σας

Το κολύμπι μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο σε άγνωστες θάλασσες, ειδικά με τα παιδιά, οπότε μην ρισκάρετε ποτέ να το παρακάνετε την πρώτη φορά.

6. Προσοχή στα υπόγεια ρεύματα

Το υπόγειο ρεύμα επιστρέφει από την παραλία στη θάλασσα. Αυτό το αντίστροφο ρεύμα συχνά τείνει να εντοπίζεται σε ένα σημείο, χαράσσοντας ένα κανάλι στον θαλάσσιο ορίζοντα κάτω από την άμμο. Έτσι, ακόμη και σε μια ήρεμη θάλασσα, θα μπορούσε να υπάρχει ένα βαθύ κανάλι, με ένα ρεύμα να πηγαίνει προς την ανοικτή θάλασσα, παρασύροντας ένα μικρό παιδί, που περπατά στην ακροθαλασσιά ή παίζει. Για να το αναγνωρίσετε, κοιτάξτε να δείτε αν υπάρχουν σημεία όπου τα κύματα δεν σπάνε στην παραλία. Εκεί επίσης μπορεί να υπάρχουν και πιο βαθιά νερά. Δεν πρέπει ποτέ να κολυμπάτε κοντά σε προβλήτες ή αποβάθρες γιατί συχνά σχηματίζονται υποβρύχια ρεύματα.

7. Φροντίστε να υπάρχει πάντα κάποιος να παρατηρεί τα παιδιά

Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να μένουν χωρίς επίβλεψη στη θάλασσα, ακόμα και μια απότομη απλή μυϊκή κράμπα στα άκρα ή στο στομάχι μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν κάνετε μπάνιο με σωσίβια, στρώματα ή φουσκωτά πλαστικά παιχνίδια, καθώς μπορούν να τα απομακρύνουν γρήγορα από την ακτή. Όταν, για οποιονδήποτε λόγο, πρέπει να φύγετε, δώστε το καθήκον απευθείας σε κάποιον να τα επιβλέπει, κάντε τον με άλλα λόγια να νιώσει υπεύθυνος. Αυτό συμβαίνει επειδή, συχνά, όταν βρίσκονται σε μια ομάδα, οι άνθρωποι κάνουν το λάθος να πιστεύουν ότι και οι άλλοι παρακολουθούν τα παιδιά και, καθώς όλοι κάνουν το ίδιο σκεπτικό, μπορεί να συμβεί κανείς να μην προσέχει τι συμβαίνει.

8. Δεν είναι απαραίτητο να περιμένετε δύο ώρες μετά το τέλος του γεύματος πριν κάνετε μπάνιο.

Αν μάλιστα το νερό δεν είναι ιδιαίτερα κρύο και το γεύμα δεν είναι πολύ άφθονο, μπορείτε να κάνετε μπάνιο μόλις τελειώσετε το φαγητό, με προσοχή όμως στην απότομη βύθιση σε κρύα νερά. Τα παιδιά μπορούν να μείνουν στο νερό όσο θέλουν, μόλις κρυώσουν θα θελήσουν να βγουν τα ίδια.

9. Μάθετε στα παιδιά σας να κολυμπούν το συντομότερο δυνατό

Ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να μάθεις ένα παιδί να κολυμπά. Η ιδανική ηλικία για την εγγραφή τους σε κάποιο μάθημα είναι μεταξύ ενός και τεσσάρων ετών. Δεν είναι ασυνήθιστο για ένα παιδί να μάθει να κολυμπά πριν μάθει να περπατάει ή να ισορροπεί. Αλλά ακόμα και όταν το παιδί ξέρει να κολυμπά, πρέπει πάντα να υπάρχει ένας ενήλικας να το επιβλέπει, μέσα και έξω από το νερό. Θα είναι αυτός που θα το διδάξει, για παράδειγμα, να μην τρέχει και να παίζει στην άκρη μιας πισίνας, αφού θα μπορούσε να πέσει, να πονέσει και να καταλήξει άθελά του στο νερό. Επίσης, δεν είναι κακή ιδέα να εγγραφούν οι γονείς σε ένα μάθημα πρώτων βοηθειών: σε περίπτωση πνιγμού, ο χρόνος είναι σημαντικός, ειδικά αν χρειαστεί να κάνετε επεμβάσεις ανάνηψης.

10. Βοηθήματα άνωσης, ναι αλλά με προσοχή

Τα περιβραχιόνια, τα σωσίβια ή τα πλωτά στηρίγματα (σωλήνες, αιωρούμενες ζώνες, δίσκοι, σανίδες) έχουν σχεδιαστεί για να βοηθούν το παιδί ενώ μαθαίνει να κολυμπά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε βαθιά νερά. Όπως και να έχει, να θυμάστε ότι το παιδί πρέπει πάντα να επιβλέπεται καθώς αυτά τα αντικείμενα είναι μόνο βοηθήματα άνωσης. Τα περιβραχιόνια είναι εύχρηστα, αλλά πρέπει να είναι καλά τοποθετημένα, κατά προτίμηση κοντά στον ώμο, για να μην αποσπαστούν κατά λάθος. Τα σωσίβια πρέπει να ταιριάζουν με το μέγεθος του παιδιού. Οι πλωτές σανίδες είναι μια καλή εναλλακτική, αλλά μόνο για παιδιά άνω των δύο ετών. Οι σαφείς οδηγίες χρήσης είναι επομένως απαραίτητο να διαβαστούν. Λάβετε υπόψη ότι τα γιλέκα προσφέρουν καλύτερη εφαρμογή και άνωση, καθώς και αφήνουν τα χέρια ελεύθερα. Το γιλέκο είναι αυτό που παρέχει τη μεγαλύτερη προστασία, επομένως είναι το καλύτερο όταν δεν μπορεί να κολυμπήσει. Τα βοηθήματα κολύμβησης είναι πιο χρήσιμα όταν το παιδί κάνει ήδη πλεύση, χωρίς ωστόσο να πηγαίνει στα βαθιά νερά. Τα περιβραχιόνια έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους, επειδή δυσκολεύουν την εκμάθηση των κινήσεων και λόγω του κινδύνου να τρυπηθούν ή να αποκολληθούν αν δεν προσαρμοστούν καλά.

Όλα τα μέσα πρέπει να έχουν:

-Έναν διπλό αεροθάλαμο (αν είναι φουσκωτός).

-Μια βαλβίδα που ακόμα και όταν είναι ανοιχτή, συγκρατεί το 75% του αέρα μετά από δύο λεπτά.

-Διπλές πόρπες κλειδώματος.

Να είστε προσεκτικοί με τα φουσκωτά παιχνίδια. Οι λέμβοι, οι «φουσκωτοί χαρακτήρες» και τα περισσότερα στρώματα θαλάσσης και οι πλωτήρες θεωρούνται παιχνίδια νερού.

Αυτό σημαίνει ότι:

-Δεν απαιτείται να πληρούν βασικά πρότυπα άνωσης.

-Πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε χώρους όπου το παιδί μπορεί να ακουμπά τα πόδια του στην άμμο.

-Δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται στην θάλασσα αφύλακτα, καθώς το ρεύμα αέρα ή νερού μπορεί να τα παρασύρει.

-Προσέξτε να μην τα μεταφέρετε σε βαθιές περιοχές νερού και αποκοιμηθείτε από πάνω τους.

11. Προσοχή στις καταδύσεις

Αποφύγετε τις καταδύσεις ή τα άλματα σε θολά νερά, μπορεί να υπάρχουν βράχοι ή άλλοι λουόμενοι που δεν είναι ορατοί. Στην πισίνα, αποφύγετε να παίζετε στα κράσπεδα: μην αφήνετε τα παιδιά να τρέχουν και να παίζουν κοντά στις άκρες της πισίνας. Αφαιρέστε τα παιχνίδια από τα κράσπεδα, μέσα και έξω από το νερό.

12. Μετρήστε τις δυνάμεις σας, τελευταίες οδηγίες για ενήλικες μόνον

Δεν είναι καλή ιδέα να κάνουμε προσπάθειες για τις οποίες δεν είμαστε εκπαιδευμένοι ή να υπερεκτιμούμε τις δυνάμεις μας, ειδικά στην θάλασσα. Εάν αισθάνεσθε αδύναμοι, προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμοι. Ξαπλώστε ανάσκελα και ανακτήστε την δύναμή σας. Μην κολυμπάτε αντίθετα στο ρεύμα, στρίψτε ανάσκελα και πιέστε τον εαυτό σας μόνο με τα πόδια σας, παράλληλα με την παραλία.

Θωμάς Παπαλεξανδρής
Παιδίατρος