Μια σύντομη, το εύχομαι, ίωση δεν μου επιτρέπει να αναλύσω με συνέπεια την τρέχουσα βιβλιογραφία, για πρώτη φορά μετά από 4 χρόνια.
Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για την ερχόμενη εβδομάδα.
Δευτέρα 20/03/2023
1. Η νοσογόνος παχυσαρκία βρήκε την λύση της. Η παρακάτω διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη μελέτη αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της σεμαγλουτίδης, μία φορά την εβδομάδα, με την προσθήκη μιας παρέμβασης στον τρόπο ζωής σε εφήβους με παχυσαρκία. Η σεμαγλουτίδη βελτίωσε την ικανότητα των παχύσαρκων ατόμων να επιτύχουν τον στόχο απώλειας βάρους κατά τουλάχιστον 5% σε σύγκριση με εκείνα που έλαβαν εικονικό φάρμακο (73% έναντι 18%).
2. Μια συστηματική ανασκόπηση του Lancet αποκάλυψε ότι το εμβόλιο BCG μειώνει τις πιθανότητες προσβολής από φυματίωση κατά 19-27% και μειώνει την εξέλιξη της ήδη ενεργού φυματίωσης κατά 71%.
Η διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να είναι πλούσια σε τροφές που έχουν αντιφλεγμονώδη δράση.
Οι συγγραφείς της παρακάτω ενδιαφέρουσας μελέτης πήγαν να δουν εάν η δίαιτα της εγκυμοσύνης προστατεύει επίσης τα παιδιά που έχουν το γενετικό ελάττωμα στη φιλαγγρίνη και είναι αυτά τα παιδιά που αναπτύσσουν ατοπική δερματίτιδα.
Αυτά τα παιδιά δεν χρειάζεται να κάνουν γενετικό screening, αλλά αρκεί να κοιτάξετε μόνο τις παλάμες των χεριών τους. Έχουν μια παλαμιαία υπεργραμμικότητα.
Στη συνέχεια πήγαν να δουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν ατοπική δερματίτιδα, άσθμα ή συριγμό. Σε παιδιά που έχουν ελάττωμα στη φιλαγγρίνη, σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν έχουν αυτό το ελάττωμα και των οποίων η μητέρα τρώει πολλά φρούτα και λαχανικά και γιαούρτι, ουσιαστικά ο κίνδυνος είναι υψηλότερος. Αλλά εάν η μητέρα δεν ακολουθεί κατάλληλη δίαιτα, δηλαδή έτρωγε πολλές τηγανιτές πατάτες και συχνά πρόχειρο φαγητό (junk food) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα υγιή παιδιά, έχουν τον ίδιο κίνδυνο να αναπτύξουν αλλεργική νόσο και επομένως η επιγενετική έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την γενετική.
Τα λάθη δυστυχώς είναι σε κάποιο βαθμό εγγενή σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Όσα ασφαλιστικά εμπόδια και να δομηθούν, το σφάλμα αντιπροσωπεύει ένα στοιχείο αναπόφευκτο στην παροχή ιατρικής περίθαλψης ή υπηρεσιών υγείας, όπως συμβαίνει και στην πολύπλοκη καθημερινή ζωή. Η πλειοψηφία ή μέρος των ατυχημάτων σε οργανισμούς με υψηλή πολυπλοκότητα, όπως η υγειονομική περίθαλψη, δημιουργείται από την αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων του συστήματος (εργαζόμενοι, τεχνικό και οργανωτικό-διευθυντικό προσωπικό).
Αν προσέξετε στο φύλλο οδηγιών κάθε ιατροτεχνολογικού προιόντος το αποτέλεσμα της πράξης-χειρισμού του βαρύνει πάντα τους χειριστές του και ποτέ το ίδιο το hard/software σύμφωνα με τον κατασκευαστή του, όμως τα εμπόδια και οι ηχητικές προειδοποιήσεις κατά την χρήση του επιβάλουν να επαναληφθεί η αλληλουχία λογικών σκέψεων και πράξεων (για παράδειγμα ένας χαμηλός κορεσμός στο παλμικό οξύμετρο δεν σημαίνει πάντα αναπνευστική ανεπάρκεια, αλλά ενδεχομένως κρύο άκρο, ανάγκη επανάληψης και μείωση κίνησης άκρου, αναιμία ή μεθαιμοσφαιριναιμία).
Τα σφάλματα μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τα λάθη εκτέλεσης (εκτέλεση ιατρικών πράξεων και παροχών που δεν οφείλονται να πραγματοποιούνται ή πραγματοποιούνται λανθασμένα) και τα σφάλματα παράλειψης (αδυναμία εκτέλεσης ιατρικών πράξεων και πράξεων προνοίας που κρίνονται απαραίτητες για τη θεραπεία του ασθενούς με βάση τις γνώσεις και την επαγγελματική εμπειρία).
Ο Π.Ο.Υ. εξέφρασε την ανάγκη να ορισθεί μια ορολογία που να υιοθετηθεί παγκοσμίως και που να επιτρέπει να εντοπίσουμε με κάθε δυνατό τρόπο, δηλαδή να προσδιορίσουμε, το είδος της ανεπάρκειας που εκδηλώνεται στο σύστημα.
Ο Reason πρότεινε μια θεμελιώδη διάκριση μεταξύ της ενεργητικής αστοχίας (ή ανεπάρκειας), εύκολα αναγνωρίσιμης επειδή γίνεται αντιληπτή από τις άμεσες συνέπειές της (όπως του σταθμάρχη στη Λάρισα) και το λανθάνον σφάλμα, “σιωπηλό” στο ίδιο το σύστημα (όπως η έλλειψη κυβερνητικών αυτοματισμών και διοικητικής μέριμνας) έως ότου ένα “συμβάν ενεργοποίησης” δεν το κάνει ακόμη να εκδηλωθεί σε όλο του το μεγαλείο (τα λεγόμενα “ατυχήματα που περιμένουν να συμβούν”).
Τα ενεργητικά, λοιπόν, σφάλματα συμβαίνουν για παράδειγμα στους χειριστές πρώτης γραμμής και έχουν άμεσο αντίκτυπο στις άμυνες του συστήματος, ειδικά κι όταν αυτές είναι χαλαρές, οπότε τα λανθάνοντα σφάλματα, που είναι συνήθως οργανωτικές-διαχειριστικές ανεπάρκειες, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες όταν θα εμφανισθεί κατά την διάρκειά τους ένα ενεργό σφάλμα (θεωρία του “ελβετικού τυριού”). Το ενεργητικό σφάλμα μπορεί να είναι αποτέλεσμα σφαλμάτων που βρίσκονται σε μια σφαίρα διαφορετική από την επιχειρησιακή (διαχειριστικές αποφάσεις, λάθος οργανωτικές επιλογές). Σε αυτή την περίπτωση το λάθος που έκανε ο τελευταίος χειριστής της «αλυσίδας» δεν θα πρέπει πάντα να χρεώνεται σε αυτόν. Ενόψει των ανωτέρω, οι υπεύθυνοι προϊστάμενοί του θα πρέπει να αισθάνονται ότι συμμετέχουν περισσότερο αιτιωδώς στην ευθύνη του λάθους, αντί να επιβάλλονται κυρώσεις μόνον στον χειριστή στον οποίο συνέβη το ατύχημα.
Στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό Accident Analysis and Prevention βρέθηκε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος λάθους (20%) προέρχεται από παρεμβολές στους φυσιολογικούς κιρκάδιους ρυθμούς των τελεστών (ανάθεση ενός λεπτού έργου στις πρώτες πρωινές ώρες της νύχτας), αφύσικες ώρες εργασίας (δύο ή πολλές διαδοχικές νυχτερινές βάρδιες), που προδιαθέτουν αρνητικά σε ψυχοσωματικές καταστάσεις (σωματικό και ψυχολογικό στρες), εξωτερικές πιέσεις κατά την τέλεση της εργασίας, δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες και εκφοβισμός. Τα αποτελέσματα τέτοιων εμπειριών πρέπει να μεταφραστούν στο πλαίσιο της εργασίας όλων των εμπλεκόμενων και να προωθηθεί μια κουλτούρα που να αλλάζει το αίσθημα ενοχής του ατόμου και να ενσωματώνει την ανάλυση σφαλμάτων με αυτή που επεξεργάζεται συνολικά το σύστημα διαχείρισης. Η μονόδρομη απόδοση ευθυνών είναι ο χειρότερος εχθρός της ασφάλειας και εμποδίζει τη βελτίωση της γνώσης.
Σε ένα παράλληλο σύμπαν η ασθένεια των “γυάλινων οστών” ή ατελής οστεογένεση ή νόσος του Lobstein θα είχε μια πολύ διαφορετική πορεία ευκαιριών και προόδου, όπως αυτής του Michel Petrucciani, ενός από τους μεγαλύτερους πιανίστες της τζαζ όλων των εποχών, που πέθανε από πνευμονική επιπλοκή της νόσου σε ηλικία 36 ετών. Υπάρχουν τουλάχιστον 9 διαφορετικές γενετικές μορφές, άλλες από αυτές ήπιες με δια βίου φορία κι αδιάγνωστες (φυσιολογικό ανάστημα, γαλάζιοι σκληροί), άλλες με βαρηκοΐα μετάδοσης κι άλλες ασύμβατες με την ζωή, που σε κάποιες περιπτώσεις εκδηλώνονται με εικόνα παιδικής κακοποίησης και καταγμάτων από ασήμαντα αίτια ή “ανεξήγητου” παιδικού θανάτου, που τελικά προήλθε από εγκεφαλική αιμορραγία ή καρδιακή ανακοπή, εξαιτίας της νόσου.
«Οσμές ασθενειών»: Μια ενδιαφέρουσα συσχέτιση. Η σχέση μεταξύ οσμής και ασθένειας είναι αμφίδρομη. Η όσφρηση είναι, εξελικτικά μιλώντας, η παλαιότερη αίσθηση μας. Παρά αυτή την γενεαλογία, λαμβάνει πολύ λιγότερη προσοχή και στην κλινική πράξη από τα αμεσότερα κέντρα του αισθητηριακού κόσμου, την όραση και την ακοή. Οι ακόλουθες περιγραφές των «αρωμάτων» των ασθενειών μας θυμίζουν να χρησιμοποιούμε και την μύτη μας στην κλινική διάγνωση, που με δυσκολία κρύβεται πίσω από την υποχρεωτική μάσκα υψηλής προστασίας για την πανδημία. Οι επισκέψεις δε στα σπίτια, που πολλές οικογένειες εδώ στην επαρχία μας καλούν να κάνουμε, επιτρέπουν την αναγνώριση αυτών των πτητικών ενώσεων στον οικιακό αέρα.
Απόστημα χοιράδωσης – μπαγιάτικη μπύρα
τυφοειδής πυρετός – ψημένο ψωμί
κίτρινος πυρετός – οσμή κρεοπωλείου
διφθερίτιδα – γλύκισμα
διαβητική κετοξέωση – φρουτώδες άρωμα μήλων που αποσυντίθενται
αδυναμία μεταβολισμού της μεθειονίνης – βρασμένο λάχανο
αμινοξυουρία – αποξηραμένη βύνη ή λυκίσκος
βακτηριακή κολπίτιδα – οσμή ψαριού σε αποσύνθεση (σε μια επίσκεψη σε σπίτι με νεογνό, μπορεί να σημαίνει “ξεχασμένη” μαιευτική γάζα!)
Αβεβαιότητες σχετικά με τη δοσολογία ενός φαρμάκου μπορεί να προκύψουν όταν τα παιδιά με παχυσαρκία χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή.
Γενικά, στην παιδιατρική πρακτική υπάρχει μια τάση προσαρμογής των δόσεων ενός φαρμάκου στο συνολικό σωματικό βάρος του παιδιού. Ωστόσο, αυτή η μέθοδος δεν λαμβάνει υπόψη τη φαρμακολογική επίδραση που μπορεί να έχει ένα συγκεκριμένο φάρμακο από διπλή σκοπιά, δηλαδή και σε διάφορες ηλικιακές ομάδες και στις ομάδες μεγέθους βάρους. Δεν μπορούμε δηλαδή να χρησιμοποιήσουμε μόνο το βάρος ως κριτήριο, σαν να είχαμε μπροστά μας έναν ενήλικα, αλλά το ιδανικό βάρος, σαν να είχαμε μπροστά μας το 50% των παιδιών ίδιας ηλικίας και ίδιου φύλου ως προς το BMI τους. Επιπλέον, απαιτείται μια θεραπευτική προσέγγιση, στο μέτρο του δυνατού προσαρμοσμένη, λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές πτυχές αλληλεπίδρασης, όπως η τροποποίηση του μεταβολικού προφίλ, της φαρμακοκινητικής και της φαρμακοδυναμικής των φαρμάκων.
Στην παρακάτω αφηγηματική ανασκόπηση, οι συγγραφείς εξετάζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των διαφορετικών μεθόδων δοσολογίας φαρμάκων που χρησιμοποιούνται όταν πρόκειται για παιδιά και νέους που επηρεάζονται επίσης από την παχυσαρκία, και επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες πτυχές ορισμένων από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα στην πράξη από τους γενικούς και τους υποειδικούς παιδιάτρους.
1. Στην αξιολόγηση ενός παιδιού με πυρετό, η CRP και ο αριθμός των λευκοκυττάρων (WBC) είναι συχνά η βάση από την οποία ξεκινάμε οποιαδήποτε αιτιολογική εξέταση.
Η ευαισθησία του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων στην πρόβλεψη βακτηριακής λοίμωξης είναι εμφανώς χαμηλή. Η CRP φαίνεται πιο αξιόπιστη και για επίπεδα πάνω από 15 mg/dl η υποψία αρχίζει να γίνεται πιο συγκεκριμένη. Στην καθημερινή πρακτική δεν είναι ασυνήθιστο να βρεθούν φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια παρουσία βακτηριακής λοίμωξης και μπορεί επίσης να συμβεί ότι η υψηλή CRP και φυσιολογικά WBC να μην συμβαδίζουν.
Μια ισραηλινή αναδρομική μελέτη εξέτασε περισσότερες από 17.000 περιπτώσεις πυρετού στις οποίες αξιολογήθηκαν οι φλεγμονώδεις δείκτες. Από αυτές, το 3% είχε αυξημένη CRP και φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια: συγκεκριμένα ασθενείς με CRP >15 mg/dl, >25 mg/dl και >35 mg/dl είχαν φυσιολογικά WBC, αντίστοιχα, στο 40%, 31% και 29%, των περιπτώσεων. Η συμφωνία μεταξύ CRP και WBC (υψηλά) ήταν πιο εμφανής σε περιπτώσεις υψηλότερων πυρετών (>39,5°C) και με πρόσφατη έναρξη, ενώ μια ασυμφωνία μεταξύ τους συσχετίστηκε συχνότερα με γαστρεντερικά συμπτώματα, πυρετό που διαρκεί ≥3 ημέρες και χωρίς ρίγος. Σε σύγκριση με τις τελικές διαγνώσεις, το 74,5% των ασθενών με ασυμφωνία CRP και WBC είχαν βακτηριακή λοίμωξη, εάν και οι δύο δείκτες ήταν αυξημένοι, το ποσοστό αυξήθηκε στο 86%. Στην πνευμονία και τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος η συμφωνία είναι πιο πιθανή, ενώ η εντερίτιδα από σαλμονέλλα ή σιγκέλλα μπορεί επίσης να εξελιχθεί χωρίς λευκοκυττάρωση.
Συνοψίζοντας, σε ένα παιδί με πυρετό, είναι καλύτερο να εμπιστευτείτε μια υψηλή CRP παρά έναν κανονικό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων: τα τρία τέταρτα αυτών των παιδιών θα έχουν στην πραγματικότητα μια βακτηριακή λοίμωξη.
2. Ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης για το σύνδρομο Turner στις Η.Π.Α. ώστε να επικεντρωθούν οι εμπλεκόμενοι στη διάδοση της είδησης και στην υποστήριξη της κοινότητας των κοριτσιών με το σύνδρομο αυτό. Το 30% των κοριτσιών αυτών εμφανίζει μωσαϊκισμό με ευνοϊκότερη πρόγνωση.
Από την «εικόνα του δέντρου στην εικόνα του δάσους» κι από την φυσιοπαθολογία στην επιδημιολογία
Σε σοβαρές περιπτώσεις βρογχιολίτιδας βλέπετε την παρακάτω κλινική εικόνα βρέφους στο βίντεο.
Πρέπει να παρατηρήσετε ή να ρωτήσετε τους γονείς εάν το παιδί τους κάνει ή έκανε στο σπίτι αυτή την κίνηση που οι Αγγλοσάξονες αποκαλούν head bobbing, που σημαίνει ότι το παιδί είναι σε ανεπάρκεια αερισμού, που είναι διαφορετική από την αναπνευστική ανεπάρκεια και είναι κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο. Εδώ στο παράδειγμα του βρέφους οι μύες δεν αντέχουν άλλο κι έχουν υποστεί κάματο. Καθώς οι οπίσθιοι μύες του αυχένα είναι κοντύτεροι από τους σκαληνούς, κουράζονται πρώτοι και υποχωρούν, και όταν υποχωρούν η κεφαλή ανεβοκατεβαίνει, λόγω της σύσπασης των σκαληνών. Οι γονείς αυτών των παιδιών πρέπει να καλέσουν αμέσως το 166 για να τα μεταφέρει στο νοσοκομείο.
Πριν εμφανισθεί ο covid, σε μια ανασκόπηση δημοσιευμένη στο Lancet περισσότερων από 480 μελετών το 2019 ο συγκυτιακός ιός επηρέασε περισσότερους από 33 εκατομμύρια ανθρώπους, 3,6 εκατομύρια από αυτούς νοσηλεύτηκαν και περισσότερα από 100.000 παιδιά παγκοσμίως πέθαναν εξαιτίας της βρογχιολίτιδας. Η βρογχιολίτιδα είναι στην πραγματικότητα υπεύθυνη για 1 στους 28 θανάτους τους πρώτους 6 μήνες ζωής και 1 στα 50 θανάτους παιδιών κάτω των 5 ετών.
Όταν φθάσει η εποχή του RSV, το 20% όσων γεννήθηκαν πριν ή λίγο πριν την περίοδο Δεκεμβρίου-Φεβρουαρίου θα μολυνθούν και το 2,3% αυτών θα νοσηλευθεί και ουσιαστικά θα είναι εκείνα τα βρεφάκια με τους μικρότερους αεραγωγούς, δηλαδή εκείνα τα μεγαλύτερα παιδιά που έχουν προδιάθεση να αναπτύξουν αργότερα την λεγόμενη “χρόνια ασθματική βρογχίτιδα” και οι ενήλικες ή οι ηλικιωμένοι που καπνίζουν να αναπτύξουν την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Σύμφωνα με την AAP, η τερηδόνα είναι παρούσα σε πάνω από το 45% των παιδιών έως την ηλικία των 19 ετών, με τους παράγοντες της ένδειας, της ελλιπούς ασφάλισης και της εθνικότητας να συμβάλλουν στο να μην μπορούν πολλές οικογένειες να έχουν πρόσβαση στην κατάλληλη οδοντιατρική περίθαλψη. Εμείς οι παιδίατροι μπορούμε να βοηθήσουμε τους γονείς να μάθουν να προλαμβάνουν την τερηδόνα στα παιδιά τους από την στιγμή που είναι βρέφη, ακόμη και πριν από την εμφάνιση των νεογιλών.
Οι οικογένειες μπορούν να ενσταλάξουν καλές συνήθειες από νωρίς, αν δεν βάζουν ποτέ το παιδί για ύπνο με το μπιμπερό στο στόμα, αποφεύγοντας τα αναψυκτικά και λειτουργώντας ως πρότυπα βουρτσίζοντας τα δόντια και χρησιμοποιώντας το νήμα τακτικά.
Η πρόσθετη καθοδήγηση από την AAP περιλαμβάνει τα παιδιά να πίνουν μόνο νερό μεταξύ των γευμάτων και να αποφεύγουν να αφήνουν τα παιδιά ηλικίας κάτω του 1 έτους να πίνουν χυμό. Η AAP παρείχε επίσης συνιστώμενα όρια για την πρόσληψη χυμού σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες.
Από την AAP το σημερινό θέμα του briefing και ως γιατροί παθολογικής ειδικότητας και οι παιδίατροι υπόκεινται επίσης σε επαγγελματική εξουθένωση, δηλαδή σε αυτή την κατάσταση σοβαρού εργασιακού στρες που προκαλεί ψυχοσωματική και συναισθηματική φθορά σε όσους υποφέρουν από αυτό, ώστε να τεθεί σε κίνδυνο η εύρυθμη λειτουργία της εργασίας τους.
Αυτή η κατάσταση έχει σαφώς επιδεινωθεί κατά την διάρκεια της πανδημίας Covid19 και σαφέστατα τώρα στην αποκαλούμενη “τριδημία”. Στην έκθεση της AAP, η οποία επικαιροποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές για την υγεία και την ευημερία των γιατρών και των επαγγελματιών υγείας, συζητείται επίσης η επαγγελματική εξουθένωση στους παιδιάτρους, ξεκινώντας από τα ανησυχητικά δεδομένα που σχετίζονται ενδεικτικά με την περίοδο 2011-2014: το ποσοστό της επαγγελματικής εξουθένωσης στους παιδιατρικούς επσγγελματικούς κύκλους αυξήθηκε αυτή την τριετία από 35,3 σε 46,3%.
«Το βάρος της φροντίδας για παιδιά που είναι χρόνια άρρωστα, ανάπηρα, κακοποιημένα, παραμελημένα ή αλλιώς ιατρικά ευάλωτα μπορεί να έχει αντίκτυπο με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε η Hilary McClafferty, επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης. «Πρέπει να εργασθούμε όλοι μαζί ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι γιατροί λαμβάνουν σεβασμό, ιδιωτικότητα, ελεύθερο χρόνο και την ευκαιρία να ακουστούν χωρίς επαγγελματικό στίγμα ή φθορά», επισημαίνει η McClafferty, «συνεχίζοντας να υποστηρίζουμε την ευημερία των γιατρών σε κάθε στάδιο της εκπαίδευσης και της πρακτικής τους».
Η συγγραφέας κι ολοι μας καταλαβαίνουμε ότι ολοι οι επαγγελματίες (ιδιώτες και μη) αυτή την περίοδο πρέπει να εργαζόμαστε σκληρά για λογαριασμό μας και να μοιράζουμε λιγότερες ευθύνες αντίστοιχα.
1. Οι έρευνες σε μια εστία κρουσμάτων σοβαρής ηπατίτιδας σε παιδιά οδήγησαν σε ένα λειτουργικό παράδειγμα για την εξήγηση της πιθανής αιτιότητας, υποδεικνύοντας μία ή περισσότερες ιογενείς λοιμώξεις ταυτόχρονα, που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές υπερφλεγμονώδεις αποκρίσεις στο ήπαρ, πιθανότατα σε προηγούμενα “ανοσολογικά αδρανή” παιδιά που έχουν ένα συγκεκριμένο γενετικό υπόστρωμα.
Ωστόσο, υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με την επιδημιολογία, την παθοφυσιολογία και τις βέλτιστες προσεγγίσεις εργαστηριακών, κλινικών και παρεμβάσεων δημόσιας υγείας για αυτήν την εστία και η εμπειρία υπογραμμίζει την συνεχιζόμενη ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία για την βελτίωση των προσεγγίσεων της επιδημίας αυτής, αντί να μοιράζουμε τελεολογικές αβάσιμες εξηγήσεις.
Και απο πού θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε; Από την απάντηση στο ερώτημα αν θα μπορούσε η αυξημένη κυκλοφορία του αδενοϊού F41 στα λύματα των πόλεων να συνδέεται με την εξάπλωση της ηπατίτιδας άγνωστης προέλευσης στα παιδιά; Στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο παρουσιάζονται τα αποτελέσματα δύο πρόσφατων μελετών.
2. Παλιές ή νέες καμπύλες αύξησης των παιδιών, τώρα που κυκλοφορούν και τα δυο είδη βιβλιαρίων υγείας μικρών και μεγάλων παιδιών ταυτόχρονα, γεγονός που “ενοχλεί στο μάτι” και στην εφαρμογή τους στην καθημερινή ρουτίνα;
Για να το θέσουμε χονδρικά και προκλητικά, ίσως δεν ήταν απαραίτητο να επενδυθούν τόσα χρήματα από τον Π.Ο.Υ. και τόσος χρόνος για την δημιουργία νέων καμπυλών: θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιηθούν αυτοί οι πόροι για να πεισθούν οι γονείς, οι φροντιστές και οι παιδίατροι να μπορέσουν να κάνουν καλύτερη χρήση των υπαρχουσών εθνικών καμπύλων. Για τα περισσότερα παιδιά, η σωστή χρήση των παλαιών καμπυλών αναφοράς θα ήταν αρκετή για να ληφθούν σωστές αποφάσεις σχετικά με την σίτιση (δηλαδή τον εντοπισμό των περιπτώσεων εκείνων που παρουσιάζουν παθολογικό ρυθμό αύξησης ή μείωσης της ταχύτητας αύξησης στο διάβα του χρόνου και κοντά στην 50η Ε.Θ. τους πρώτους μήνες της ζωής, για παράδειγμα, κι όχι με συνεχείς κοντινές μετρήσεις, όπως περιγράφει πετυχημένα το παρακάτω άρθρο). Οι νέες καμπύλες του Π.Ο.Υ. θα βελτίωναν αυτήν την διαδικασία λήψης αποφάσεων μόνο σε μια μειοψηφία παιδιών, εκείνα που θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως οριακά, δηλαδή στα ακραία εκατοστημόρια (ανώτερα ή κατώτερα), συνεχώς.
Αλλά ίσως το πιο σημαντικό συμπέρασμα της μελέτης του Π.Ο.Υ. το 2000 είναι ότι όλα τα παιδιά, εάν θηλάζουν σύμφωνα με τα κριτήρια που περιγράφονται, εάν έχουν καλή συμπληρωματική διατροφή από τον 6ο μήνα και εάν ζουν σε προστατευμένο περιβάλλον, μεγαλώνουν καλά και με το ίδιο μοτίβο παγκοσμίως, ανεξάρτητα από το πού γεννιούνται (δηλαδή το παιδί από την Ινδία έχει τις ίδιες προοπτικές με τον Εσκιμώο, τον Αυστραλό ή τον Αιθίωπα να φτάσει στο μέγιστο του βιολογικού του δυναμικού), από την γενετική τους κληρονομιά και την κοινωνική τους τάξη. Στην πραγματικότητα, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στα δείγματα των 6 χωρών της μελέτης: αυτό σημαίνει ότι οι τρέχουσες διατροφικές ανισότητες μεταξύ των χωρών και εντός των χωρών αυτών οφείλονται σε τροποποιήσιμους παράγοντες, δηλαδή στις ανισότητες των πολιτικών μας και των συστημάτων υγείας και πρόνοιας. Για την ιστορία, η Αυστραλία είναι από τις λίγες χώρες, για παράδειγμα, που δεν βασίζει την χορήγηση αυξητικής ορμόνης στα αποτελέσματα των τεστ πρόκλησης (στιγμιότυπο στον χρόνο), αλλά στον κατώτατο ρυθμό ανθρωπομετρικής αύξησης, ανεξαρτήτως εθνικότητας, όσον αφορά στο ύψος, όταν και μόνο όταν αυτό βρίσκεται επιπεδωμένο για χρόνια κάτω από την 3η Ε.Θ..
Ή, βλέποντας την θετική πλευρά αυτού του θέματος, θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι καλό να έχουμε βελτιωμένες και τυπικές καμπύλες, αλλά αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα και ίσως το πιο εύκολο: τώρα είναι θέμα καλής χρήσης τους.
Σε επόμενο γενικό άρθρο μου θα προσπαθήσω να αναλύσω κριτικά το αποτέλεσμα της εφαρμογής των νέων καμπύλων του βιβλιαρίου υγείας του παιδιού στην δημόσια υγεία, ένα δυσνόητο για πολλούς θέμα, με βαρύτητα ωστόσο στις μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Δευτέρα 02/01/2023
Στην αρχή της νέας χρονιάς μου αρέσει να αναφέρομαι σε νέες θεραπείες, σε ανακαλύψεις ή σε ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις που σημάδεψαν την χρονια που αποχωρεί την Παιδιατρική κοινότητα.
‘WATCHING THE WAVES ROLL IN‘, CHRISTINE WAARA
Στην Νεογνολογία, συγκεκριμένα, η ατρησία των χοληφόρων (Α.Χ.) έρχεται συνήθως στην προσοχή μας μετά τις 3 πρώτες εβδομάδες της ζωής του, όταν ένα νεογνό παρουσιάζει παρατεταμένο ίκτερο και συζευγμένη υπερχολερυθριναιμία, που ορίζεται ως άμεση χολερυθρίνη ≥1 mg/dL (17,1 micromol/L).
Σε μια νέα μελέτη, δημοσιευμένη στο Pediatrics, 346 βρεφών που είχαν εξετασθεί εντός των πρώτων τριών ημερών της ζωής τους, η άμεση χολερυθρίνη, με κατώφλι τιμής ακόμη μικρότερο ή >0,45 mg/dL (7,7 micromol/L), ήταν ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης μεταγενέστερης διάγνωσης της Α.Χ. (ευαισθησία 100%, ειδικότητα 15,4%), αν και τα διαστήματα εμπιστοσύνης ήταν μεγάλα.
Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ήπιες αυξήσεις της συζευγμένης ή άμεσης χολερυθρίνης ορού στα νεογνά μπορεί να είναι προγνωστικοί παράγοντες της μετέπειτα ανάπτυξης της Α.Χ.. Τέτοια βρέφη θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται περαιτέρω για να καταστεί δυνατή η έγκαιρη διάγνωση της Α.Χ..
Τα θερμότερα λόγια ακούστηκαν στα πλαίσια του 11ου Συνεδρίου της ΕΦΥΚΕ στον Βόλο τις προηγούμενες ημέρες, από μία ασθενή με κυστική ίνωση, μεταμοσχευμένη με πνεύμονα:
“Έχω την ευλογία να αναπνέω και να ζω για δύο ανθρώπους ταυτόχρονα, είναι ένα αίσθημα πρωτόγνωρο που με γεμίζει με απέραντη χαρά κι ευθύνη. Το μοναδικό όργανο που είναι ελεύθερο από κυστική ίνωση είναι πλέον οι πνεύμονές μου”.
Με αυτό το ενθαρρυντικό κι αισιόδοξο μήνυμα μιας θεραπευτικής εποποιίας της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης σας εύχομαι αγαπητοί συνάδελφοι Καλές Γιορτές, με μία σύντομη βιβλιογραφική ανάπαυλα.
Δευτέρα 19/12/2022
1. Τα κλινικά χαρακτηριστικά των ατόμων που επηρεάζονται από τον ΣΔ τύπου 1 είναι: μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης, νεαρή ηλικία κατά τη διάγνωση, χαμηλές τιμές δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και παρουσία αυτοαντισωμάτων.
Ο Index60 είναι μια συνδυασμένη μέτρηση γλυκόζης και C-πεπτιδίου με βάση τον λογάριθμο του πεπτιδίου C νηστείας, της γλυκόζης και του C-πεπτιδίου σε 60-λεπτη από του στόματος πρόκληση γλυκόζης (OGTT), που αναπτύχθηκε ως ενδιάμεσος ή προδιαγνωστικός δείκτης για τον προδιαβήτη.
Ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν η σύγκριση του τυπικού ορίου του προδιαβήτη με Hb1Ac (> 5,7%) με τον Δείκτη 60 για τον εντοπισμό ατόμων υψηλού κινδύνου να αναπτύξουν ΣΔ1 και με τυπικά κλινικά χαρακτηριστικά.
2. Διαβάζοντας κανείς το παρακάτω άρθρο, εύκολα θα καταλάβει τί πρόκειται να αντιμετωπίσουμε εφεξής. Ή αλλιώς, πληρώνοντας το “ανοσολογικό χρέος” της διετίας της καραντίνας και μάλιστα με υψηλό “επιτόκιο” (κρούσματα, νοσηλείες, επιπλοκές).
1. Σαν να μην μας εφτανε η οξεία ηπατίτιδα άγνωστης αιτιολογίας, από τον Σεπτέμβριο έως σήμερα επτά παιδιά πέθαναν από βακτηριακή λοίμωξη που προκλήθηκε από τον στρεπτόκοκκο ομάδος Α στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το βακτήριο μπορεί να αποικίσει τον φάρυγγα και το δέρμα, διατηρώντας την λοίμωξη ασυμπτωματική και εύκολα να επιλυθεί. όταν γίνει όμως διεισδυτική, μπορεί να γίνει σοβαρή και μερικές φορές απειλητική για την ζωή, επειδή τα βακτήρια διαχέονται σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου του αίματος, στους εν τω βάθει μύες, στους πνεύμονες ή στον λιπώδη ιστό, προκαλώντας, για παράδειγμα, το σύνδρομο του τοξικού σοκ, ακριβώς από τις στρεπτοκοκκικές εξωτοξίνες ή την νεκρωτική απονευρωσίτιδα των μυών (πολλά κρούσματα είχαν διάχυτες μυαλγίες). Γενικά, όπως υπενθυμίζει επίσης το CDC των ΗΠΑ, αυτά τα βακτήρια “μπορούν να προκαλέσουν πολλές διαφορετικές λοιμώξεις που κυμαίνονται από μικρές έως πολύ σοβαρές και θανατηφόρες ασθένειες”. Η κατάσταση στην Αγγλία την 8η Δεκεμβρίου:
2.Το αμερικανικό CDC, με ημερομηνία 9/9/2022, μας ενημερώνει, χωρίς να χρειασθεί να αυτοσχεδιάσουμε, σε ποιες περιπτώσεις ασθενών θα χορηγήσουμε οσελταμιβίρη στην κοινότητα, πέρα από κάθε προσωπική θέση υπέρ ή κατά του φαρμάκου αυτού.
3. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, το οποίο πρέπει να διαβάζεται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, αποδείχθηκε – μεταξύ άλλων – μια διαφορά περίπου 15 βαθμών στην κλίμακα IQ σε παιδιά που ζουν κοντά στην βιομηχανική περιοχή του Τάραντα της Ιταλίας, σε συνδυασμό με την διαταραχή υπερκινητικότητας – ελλειμματικής προσοχής και την αντικοινωνική συμπεριφορά και μια σημαντική αύξηση του κινδύνου αυτισμού.
Στο τέλος μιας γεμάτης εβδομάδας, είμαστε υποχρεωμένοι να αφιερώνουμε & λίγα λεπτά της ώρας στην ανάγνωση του τρέχοντος επιστημονικού τύπου.
Δευτέρα 05/12/2022
1. Το άσθμα είναι η πιο κοινή χρόνια πάθηση στα παιδιά. Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του άσθματος σε παιδιατρικούς ασθενείς, οι συστάσεις της GINA προτείνουν 12% βελτίωση της FEV1 μετά από μια πρόκληση βρογχοδιαστολής, αλλά αυτό το κριτήριο δεν επιβεβαιώνεται πάντα στην κλινική πράξη.
2. Το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο παρουσιάζει την εξέλιξη των στηθοσκόπιων, από το πρώτο εργαλείο του Laennec στα σύγχρονα ψηφιακα όργανα με δυνατότητα εγγραφής των αναπνευστικών ήχων.
Για να μειωθεί η υποκειμενική ερμηνεία των ήχων και να συμπληρωθεί το χάσμα των δυνατοτήτων ακρόασης μεταξύ των γιατρών, θα ήταν χρήσιμο να δημιουργηθεί ένα σύστημα που θα μπορεί να καταγράφει και να μοιράζεται τους ήχους που ακούγονται, για λόγους εκπαίδευσης.
Στις διάφορες μελέτες σύγκρισης, οι πνευμονολόγοι είναι η ειδικότητα με το οξύτερο “αυτί”, όπως κι οι ειδικευόμενοι ιατροί σε σύγκριση με τους φοιτητές ή τους ιατρούς της κοινότητας.
3. Στην ενδιαφέρουσα ερώτηση μιας μητέρας πριν καιρό “πόσο θα κρατήσει επιτέλους αυτή η πανδημία;”, η απάντηση είναι διττή. Και εξαρτάται απο τον ρόλο του θύμου αδένα στους ηλικιωμένους και στα παιδιά.
Έτσι λοιπόν για τους ώριμους ενήλικες η απάντηση είναι ότι η πανδημία θα κρατήσει μια γενιά (25 χρόνια – time lifespan), λόγω της αδυναμίας του θύμου να αντιδράσει τόσο στην φυσική νόσηση όσο και στον επαναλαμβανόμενο εμβολιασμό και στις μικρότερες ηλικίες τόσα χρόνια όσα θα επικρατούν οι νεες μεταλλάξεις κι η αποτελεσματικότητα των τρεχόντων εμβολίων.
Γνωμη μου: τέτοιοι ιοί πρέπει εξαρχής να αντιμετωπίζονται με ζώντα εμβόλια που εγείρουν την Τreg1 απάντηση στον μυελό των οστών και στον θύμο αδένα.
Ένα ενδιαφέρον άρθρο για τον ρόλο του θύμου αδένα στην τωρινή πανδημία:
Σήμερα το θέμα του briefing αφορά την τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στην οικογένεια και στον ελευθεροεπαγγελματία παιδίατρο. Έχω συλλέξει μερικές οδηγίες από την AAP κι από άλλους οργανισμούς, που ελπίζω να είναι χρήσιμες και για τους δύο, ειδικά το διάστημα που διανύουμε και που πολλές φορές μια γραμματειακή υποστήριξη δεν είναι σε θέση να φροντίσει (το θέμα αν τελικά η γραμματεία θα διαχειρίζεται και τις 2 γραμμές, λίγο απασχολεί τον ασθενή-πελάτη, που πάσχει στην “άλλη άκρη της γραμμής” και θέλει να ομιλήσει άμεσα μαζί μας).
Να είστε προσεκτικοί και να δείξετε ενδιαφέρον για την κάθε κλήση, σαν να’ταν ο πρώτος σας ασθενής.
Δημιουργήστε μια φιλική ατμόσφαιρα όταν απαντάτε.
Μιλήστε καθαρά, ευδιάκριτα και με αυτοπεποίθηση.
Να είστε ευγενικοί και στοργικοί (ειδικά όσοι είστε ήδη νέοι γονείς).
Προσπαθήστε να είστε πραγματικά χρήσιμοι: μπείτε στο “πετσί” του ασθενούς.
Εκφρασθείτε σωστά, χωρίς γλωσσικούς νεωτερισμούς (ok, κ.α.). Μιλάτε φυσικά. Χρησιμοποιήστε έναν κανονικό τόνο φωνής και μην μιλάτε πολύ γρήγορα. Αποφύγετε την διάλεκτο της περιοχής σας, την τεχνική γλώσσα και την άσχετη ή την προσωπική φλυαρία. Χρόνος δεν υπάρχει κι άλλοι ασθενείς περιμένουν.
Αποφύγετε και απομονώστε τον ήχο υπόβαθρου ή απαντήστε σε 2ο χρόνο, όταν θα σιγήσει το εξεταστήριο.
Ρυθμίστε τα ρολόγια του ιατρείου σας 20 λεπτά μπροστά, ώστε να έχετε την ψευδαίσθηση του ελλειπτικού χρόνου.
Καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια για να είστε αποτελεσματικοί και συνεπείς στην απάντηση, ώστε οι παρούσες κι οι επόμενες κλήσεις να απαντώνται γρήγορα.
Ένα τηλέφωνο που κουδουνίζει είναι πηγή εκνευρισμού για οποιονδήποτε (μια κλήση ηχεί συνήθως έξι με δέκα φορές στο λεπτό, αν δεν απαντηθεί).
Ποτέ μην φέρεσθε πρώτα σαν επιχειρηματίες. Προσπαθείτε πάντα να βοηθάτε τον ασθενή ως ιατροί και ως καλοί Σαμαρείτες. Να είστε εχέμυθοι, εμπιστευτικοί και ευαίσθητοι στα θέματα υγείας, μέσω του τηλεφώνου. Ο καλών μπορεί να είναι αναστατωμένος ή ανήσυχος για λόγους που δεν είναι άμεσα εμφανείς. Για παράδειγμα, μπορεί να υπήρξε ένας πρόσφατος θάνατος στην οικογένεια ή ο γονιός μπορεί να ήταν ξύπνιος όλη την νύχτα από ένα άρρωστο παιδί. Ως γνωστόν, κανένα παιδί δεν κοιμάται, όσο είναι παιδί, το αυτί του γονιού του είναι πάντα ξάγρυπνο (αναπνέει;, βήχει;, πεινά;, πονά;, είναι λερωμένο;, έχει πυρετό;).
Κατ’ αρχήν, ο γονέας πρέπει να αξιολογήσει εάν είναι απαραίτητο να τηλεφωνήσει και να έχει κατά νου τι να πει.
1. Στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο οι συγγραφείς του παρουσιάζουν, στην ανάλυσή τους, την τάση των παιδιατρικών λοιμωδών νοσημάτων στα εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων της Γαλλίας, που αξιολογήθηκε πριν (έτη 2018-2019) και έως και δύο χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας SARS-CoV-2 (έτη 2020-2021).
Συνολικά, μεταξύ 2018 και 2021 καταγράφηκαν 185.368 κρούσματα λοιμώξεων. Σε σύγκριση με το 2018 (n=47.116) και το 2019 (n=51.667), ο αριθμός των κρουσμάτων/έτος μειώθηκε κατά περίπου ένα τρίτο το 2020 (n=35.432). Η συχνότητα εμφάνισης ασθενειών όπως η οστρακιά, η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, η γαστρεντερίτιδα και η βρογχιολίτιδα είχε μειωθεί σημαντικά. Ωστόσο, μια αύξηση εκτός εποχής στην ιογενή γαστρεντερίτιδα, την βρογχιολίτιδα και τις λοιμώξεις του αυτιού παρατηρήθηκε το 2021.
Η αυστηρή εφαρμογή προστατευτικών μέτρων μπορεί να επηρεάσει την συχνότητα των λοιμώξεων που μεταδίδονται στην κοινότητα, τόσο με την μείωση τους σε περιόδους μεγαλύτερης χρήσης τους όσο και με τον προσδιορισμό μιας ανάκαμψης εκτός εποχής, πέρα από το προ-πανδημικό επίπεδο, μετά την άμβλυνσή τους, υποδηλώνοντας την ανάγκη για την ορθολογική χρήση των μέτρων περιορισμού και την συνεχή παρακολούθηση των μολυσματικών ασθενειών.
2. Το vademecum της χρήσης των νεφελοποιητών στο ιατρείο και στο σπίτι, που συχνά μπαίνουμε στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουμε, έχει κανόνες και όρια, όπως ότι τους εφαρμόζουμε στην δύσπνοια με κορεσμό Ο2 <91%, στον σπασμωδικό βήχα με λαρυγγόσπασμο και στον ασθματικό παροξυσμό, με την επιφύλαξη όμως ότι είναι γνωστές οι παράμετροι λειτουργίας (jet, pulse, ultrasonic), ώστε να μην προκαλέσουμε ιατρογενώς βαρότραυμα ή ογκότραυμα εκεί που προηγουμένως δεν υπήρχε. Ένα υπέροχο άρθρο των τεχικών προδιαγραφών των νεφελοποιητών και των κλινικών κριτηρίων εφαρμογής τους.
3. Για να μην ξεχνιόμαστε, στο μέτωπο της αγνώστου αιτιολογίας ηπατίτιδας στα παιδιά, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης (TESSy) που είναι διαθέσιμα στην έκθεση ECDC-WHO Europe, στις 27 Οκτωβρίου 2022, αναφέρθηκαν 563 περιπτώσεις οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σε παιδιά ηλικίας 16 ετών και κάτω (μεταξύ αυτών σημειώθηκαν κι έξι θάνατοι-στο σημείο αυτό καποιος πρέπει να πει το ευχαριστώ για την εγκαιρη διάγνωση και παραπομπή σε 2ο-3οβάθμιο νοσοκομείο και κάποιος την συγνώμη για την εσφαλμένη διαφοροδιάγνωση). Καλώς ή κακώς, τουλάχιστον 2 περιπτώσεις, σε τοπικό επίπεδο, εξήλθαν από τριτοβάθμιο νοσοκομείο με αυτή την διάγνωση, ώστε να αρχίζει κανείς να φτιάχνει την δική του κοόρτη μελέτης.
Όλες οι περιπτώσεις ταξινομήθηκαν ως «πιθανές» και καμία ως επιδημιολογικά σχετιζόμενη. Οι περισσότερες περιπτώσεις (75,7%) είναι ηλικίας κάτω των 5 ετών. Συνολικά, 440 περιπτώσεις εξετάστηκαν για αδενοϊό, εκ των οποίων 231 (52,5%) βρέθηκαν θετικά. Από τις 384 περιπτώσεις που εξετάστηκαν με PCR για SARS-CoV-2, οι 40 (10,4%) βρέθηκαν θετικές. Τα ορολογικά αποτελέσματα για τον SARS-CoV-2 είναι διαθέσιμα μόνο για 109 περιπτώσεις, εκ των οποίων τα 68 (62,4%) βρέθηκαν θετικά. Από τα 162 κρούσματα με δεδομένα εμβολιασμού για τον COVID-19, τα 143 (88,3%) δεν είχαν εμβολιαστεί (εδώ θα ευχόταν κανείς να μπορούσε να είχε εμβολιάσει αυτές τις περιπτώσεις έναντι του κοροναϊοΰ, αλλά κοίτα πως το θέμα του εμβολιασμού για τις ηλικίες 6μηνών-5ετών είναι ταμπού ακόμη και για τους παιδιάτρους).
1. Συχνά ερωτούμαστε για δερματικές υποχρωμικές κηλίδες που εμφανίζει ένα παιδί στο σώμα του. Η εξέταση θα πρέπει να συμπεριλάβει και την εξέταση της περιγεννητικής χώρας και τελικά την παραπομπή σε δερματολόγο με την υποψία σκληρυντικού λειχήνα και αυτοανοσίας. Πολύ συχνά δε μία φίμωση στα μεγαλύτερα αγόρια, σε ποσοστό άνω του 10%, υποκρύπτει αυτή την παθολογία, ώστε σε περίπτωση περιτομής το αφαιρεθέν δέρμα να χρειασθεί να σταλεί προς βιοψία και να τεθεί η οριστική διάγνωση.
2. Σοβαρά κράτη, σοβαροί οργανισμοί (όπως η AAP), οργανωμένες πόλεις και σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων κοντινής στον Βόλο πόλης, έχουν ξεκαθαρίσει το θέμα των έκτατων κλήσεων, της λήψης οδηγιών και της εξέτασης ασθενών τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα. Η συνεργασία ιδιωτών επαγγελματιών παιδιάτρων, υπό την στέγη ενός συλλογικού οργάνου και την εποπτεία του τοπικού ιατρικού συλλόγου, προς το κοινό καλό της υγείας των παιδιατρικών ασθενών τις ώρες αυτές, είναι στην παρούσα πραγματικότητα-νοσηρότητα επιτακτική περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή, παράλληλα με το δημόσιο σύστημα υγείας. Ταυτόχρονα η κίνηση αυτή θα παρουσιάσει μία εξωστρέφεια κι έναν σοβαρό επαγγελματισμό, εκεί που προηγουμένως δεν υπήρχε, ενώ θα περιορίσει και το φαινόμενου του τοπικού “ιατρικού τουρισμού”, που όλοι βιώνουμε το τελευταίο διάστημα.
1. Μια πρόσφατη δημοσίευση στο Italian Journal of Pediatrics υπογραμμίζει πώς σε μια κοορτή 629 παιδιών με διαφορά τουλάχιστον 2 έως και 9 μήνες μετά την αρνητικοποίηση, το ποσοστό επιπολασμού της μακροχρόνιας covid είναι 24,3% στους ασθενείς που είχαν ολιγοσυμπτωματική λοίμωξη και το 58% σε νοσηλευόμενους ασθενείς.
Τα κύρια συμπτώματα ήταν χρόνια κόπωση (7%), νευρολογικά συμπτώματα (6,8%) και αναπνευστικά συμπτώματα (6%) σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία στο σπίτι, ενώ ψυχολογικά συμπτώματα (36,7%), καρδιακή συμμετοχή (23,3%) και αναπνευστικά συμπτώματα (18,3%) επικρατούσαν σε νοσηλευόμενους ασθενείς.
Δεν έχει αποδειχθεί καμία διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών και οι προηγούμενες παθολογίες δεν αύξησαν τη συχνότητα των συμπτωμάτων που περιγράφηκαν. Τα παιδιά κάτω των 5 ετών είχαν κυρίως αναπνευστικά συμπτώματα ενώ οι έφηβοι (11-16 ετών) είχαν κυρίως νευρολογικά και ψυχολογικά συμπτώματα.
2. Το νέο 15-δύναμο συζευγμένο εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου (PCV15 – VAXNEUVANCE™) έδειξε την ανωτερότητά του για κάθε ορότυπο σε σύγκριση με το επί του παρόντος εγκεκριμένο 13-δύναμο συζευγμένο εμβόλιο πνευμονιόκοκκου (PCV13). Επιπλέον, το 15-δύναμο συζευγμένο εμβόλιο πνευμονιόκοκκου επέδειξε υπεροχή στους δύο μοναδικούς ορότυπους εμβολίου 22F και 33F, όπως επιβεβαιώθηκε από τα ποσοστά απόκρισης ανοσοσφαιρίνης G (IgG) έναντι συγκεκριμένων πολυσακχαριτών ορότυπων και γεωμετρικές μέσες συγκεντρώσεις μετά την τρίτη δόση (στο σχήμα 2+1).
Υπάρχουν 100 διαφορετικοί τύποι πνευμονιοκοκκικών βακτηρίων, μερικά από τα οποία συνεχίζουν να εκθέτουν τα παιδιά στον κίνδυνο σοβαρής νόσου, συμπεριλαμβανομένων των οροτύπων 3, 22F και 33F. Τα παιδιά κάτω των δύο ετών είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις.
Για να ξαναθυμηθούμε τα εμβόλια και τις ηλικιακές ενδείξεις τους και για να ξέρουμε γιατί τα κάνουμε κι όχι “στα κουτουρού”, τα συζευγμένα εμβόλια, που χρησιμοποιούν τα σάκχαρα που σχηματίζουν την εξωτερική κάψα ορισμένων τύπων βακτηρίων, έστω και συγχωνευμένα (δηλ. συζευγμένα) με άλλα πρωτεϊνικά αντιγόνα του ίδιου παθογόνου, είναι πολύ πιο αποτελεσματικά, στην πρώτη βρεφική ηλικία, από το απλό εμβόλιο πολυσακχαρίτη και είναι σε θέση να προκαλέσουν ισχυρή ανοσολογική απόκριση. Τα πολυσακχαριδικά εμβόλια επάγουν μια ανοσολογική απόκριση ανεξάρτητη από τα Τ κύτταρα, με αποτέλεσμα την απουσία παραγωγής Β κυττάρων της μνήμης. Επομένως, αδυνατούν να προκαλέσουν ανοσολογική μνήμη, ο τίτλος των αντισωμάτων τους μειώνεται με την πάροδο του χρόνου και δεν παρατηρείται αναμνηστική απόκριση στον επανεμβολιασμό. Η ανοσολογική απόκριση παραμένει για 5-10 χρόνια μετά τον εμβολιασμό. Η φύση της επαγόμενης ανοσοαπόκρισης εξηγεί το γεγονός ότι το πολυσακχαριδικό εμβόλιο ενδείκνυται μόνο για άτομα ηλικίας >24 μηνών, ηλικία στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα έχει φτάσει σε βαθμό ωριμότητας που να διασφαλίζει αποτελεσματική απόκριση ανεξάρτητη από τα Τ λεμφοκύτταρα. Τα συζευγμένα εμβόλια, αντίθετα, επάγουν μια Τ-εξαρτώμενη απόκριση και παραγωγή των Β κυττάρων της μνήμης, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη ανοσολογικής μνήμης, η οποία απαιτεί συχνά booster μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
1. Μετά τα όσα συνέβησαν σε τοπικό επίπεδο, που μπορεί να συμβούν και στον καθένα μας (αφού ολονών τα ιατρεία θεωρούνται primary care facility, σύμφωνα με το παρακάτω άρθρο), αληθινά το μόνιμο άγχος που έχω κάθε πρωί ξεκλειδώνοντας την πόρτα του ιατρείου μου επιβεβαιώνεται και είναι το ψυγείο μου να έχει πάντα 2 φλακόν “ετοιμοπόλεμης” κεφτριαξόνης για ενδομυϊκή χορήγηση (εφόσον η ΟΝΠ θεωρείται πράξη πολυτελείας χρόνου) και το συρτάρι έτοιμη την ambu, την αδρεναλίνη άληκτη, τις κάνουλες Guedel και την μπουκάλα του Ο2 γεμάτη (αχρείαστα να ‘ναι).
Άλλο ένα γεγονός είναι πως οι επισκέψεις στα σπίτια, εξαιρετικά άρρωστων παιδιών, είναι επισφαλείς, αφού πολλές φορές ο χαμηλός εσωτερικός φωτισμός του δωματίου δεν επιτρέπει να αναγνωρίσει κάποιος την αλλαγή στην χροιά του δέρματος και τα εξανθήματα και τελευταία είναι αδιανόητο τα βρέφη και τα νήπια να ξεκινούν τον βρεφονηπιακό σταθμό χωρίς να έχουν εμβολιασθεί, για παράδειγμα, για τον μηνιγγιτιδόκοκκο C στην ηλικία των 12 μηνών, χωρίς τις απόλυτες αντενδείξεις για εμβολιασμό.
2. Η εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά μεταξύ των νεότερων, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, διότι η μη ανταποκρινόμενη χρήση μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην καθημερινή ζωή των παιδιών και των οικογενειών τους, τόσο από την άποψη της διαχείρισης των συναισθημάτων και των σχεσιακών δυσκολιών όσο και του σχολείου.
Ο διάλογος με φίλους και την οικογένεια καθώς και η σωματική δραστηριότητα είναι τα καλύτερα αντίδοτα κατά της υπερβολικής χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η τακτική αθλητική δραστηριότητα, ακόμη και αν είναι ήπια/μέτρια, μπορεί ακόμη και να ανακουφίσει την κατάθλιψη σε 6-12 εβδομάδες σε όσους έχουν ήδη προσβληθεί.
1. Στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο-case report οι Γιαπωνέζοι συγγραφείς του Atsushi Morita και συν., μέσω της αποδεικτικής ιατρικής και με αδογμάτιστο πνεύμα, μας παρουσιάζουν τον τελικό, αποδεικτικό και διαγνωστικό έλεγχο μιας περίπτωσης οξείας ηπατίτιδας “άγνωστης αιτιολογίας”.
Και είδαν πως η ανοσολογική ενεργοποίηση (τόσο με διήθηση του ήπατος, στην βιοψία, από τα ειδικά CD8 κύτταρα όσο και του περιφερικού αίματος), εξαιτίας της πρωτεΐνης της ακίδας του SARS-CoV-2, διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο σε έναν παιδιατρικό ασθενή με οξεία σοβαρή ηπατίτιδα “άγνωστης αιτιολογιας”.
Ήταν δηλαδή άλλο ένα MIS-C περιστατικό, που ωστόσο έπληξε μονάχα το ήπαρ.
2. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της ευρωπαϊκής επιτροπής για θέματα δημόσιας υγείας το 2021 βρέθηκε ένα αυξανόμενο επίπεδο στοιχείων που υποδηλώνουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, ειδικά, αλλά δεν περιορίζονται μόνο στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Το βάρος των αποδεικτικών στοιχείων για κίνδυνο δηλητηρίασης και τραυματισμών λόγω εγκαυμάτων και έκρηξης των συσκευών είναι ισχυρό.
Υπάρχουν μέτριες ενδείξεις ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα αποτελούν πύλη για το κάπνισμα για τους νέους και ισχυρές ενδείξεις ότι οι “γεύσεις” τους έχουν σχετική συμβολή στην ελκυστικότητα της χρήσης.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν αδύναμα στοιχεία για την υποστήριξη της αποτελεσματικότητας των ηλεκτρονικών τσιγάρων στη βοήθεια των καπνιστών να κόψουν το κάπνισμα.
1. Η Ιατρική δεν είναι ρουλέτα να ποντάρει κανείς όλα του τα χρήματα σε μια διάγνωση, αλλά μάλλον να τα επενδύσει εξ ολοκλήρου στον αποκλεισμό των υπολοίπων διαγνώσεων μέσα από την βάσανο και την μέγγενη της βιβλιογραφικής ανάγνωσης κι ετοιμότητας.
Έτσι λοιπόν και για την ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας, αρχικά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε δώσει τους ακόλουθους ορισμούς, τους οποίους έχει χρησιμοποιήσει και το ελληνικό Υπουργείο Υγείας.
Επιβεβαιωμένο κρούσμα: παιδί ≤10 ετών, με οξεία ηπατίτιδα (με αρνητικό τεστ για ιούς ηπατίτιδας A, B, C, D, E) και με ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (AST) ή αμινοτρανσφεράση αλανίνης (ALT) μεγαλύτερη από 500 U/L, από την 1 Ιανουαρίου 2022
Πιθανό κρούσμα: παιδί ηλικίας 11-16 ετών, με οξεία ηπατίτιδα (με αρνητικό τεστ για ηπατικούς ιούς A, B, C, D, E) με AST ή ALT άνω των 500 U/L, από 1 Ιανουαρίου 2022
Επιδημιολογικά σχετικό κρούσμα: Υποκείμενο οποιασδήποτε ηλικίας που παρουσιάζει οξεία ηπατίτιδα (με αρνητικό τεστ για τους ιούς του ήπατος A, B, C, D, E) και στενή επαφή επιβεβαιωμένου κρούσματος, από την 1η Ιανουαρίου 2022.
Επιβεβαιωμένο κρούσμα: Μη διαθέσιμος προς το παρόν.
Πιθανό κρούσμα: Άτομο που παρουσιάζει οξεία ηπατίτιδα (μη ιού Α-Ε ) με τρανσαμινάση ορού >500 IU/L (AST ή ALT), ηλικίας 16 ετών ή νεότερο, αρχής γενομένης από την 1η Οκτωβρίου 2021.
Επιδημιολογικά σχετικό κρούσμα: Άτομο που παρουσιάζει οξεία ηπατίτιδα (μη ιό Α-Ε) οποιασδήποτε ηλικίας και είναι στενή επαφή με πιθανό κρούσμα, από την 1η Οκτωβρίου 2021.
Εν αναμονή των ορολογικών εξετάσεων για ηπατίτιδα Α-Ε, αλλά και με άλλα κριτήρια που πληρούνται, τα κρούσματα μπορούν να αναφερθούν και θα ταξινομηθούν ως “με εκκρεμότητα ταξινόμησης”.
Στον ιστότοπο του Π.Ο.Υ. έχει ετοιμασθεί και μια συγκεκριμένη ενότητα για ενημερώσεις και μια ενότητα με ερωτήσεις και απαντήσεις για το κοινό.
2. Ποια σχέση έχει η ΔΕΠΥ με τον χρόνιο βήχα; Και ποια με το άσθμα; Και ποιος ο ρόλος του γενικού παιδιάτρου με το όλο θέμα;
Το σύνδρομο Tourette (TS) και η ΔΕΠΥ συχνά συνυπάρχουν. Περισσότερα από τα μισά παιδιά με TS έχουν επίσης ΔΕΠΥ. Περίπου ένα στα πέντε παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν επίσης TS ή επίμονες διαταραχές τικ όπως και ψυχογενή βήχα. Για να μπορέσεις να αξιολογήσεις ένα παιδί με ακραία ΔΕΠΥ (της υπερκινητικότητας) και χρόνιο βήχα, με σπιρομετρία, θα πρέπει να το χεις καλυμένο με Ritalin, ωστε να “βγάλει” την δοκιμασία.
Αντίθετα, το “άσθμα” από μόνο του προκαλεί την έλλειψη του πολύτιμου πρώτου βραδυνού ύπνου, με συνέπεια το πρόβλημα της ΔΕΠΥ να επιδεινώνεται.
Και το ερώτημα που γεννιέται ειναι: “η κότα έκανε το αυγό ή το αντίθετο;”
Από το τελευταίο ευρωπαϊκό δελτίο επιτήρησης, το οποίο χρησιμοποίησε δεδομένα από τις 26 Αυγούστου 2022, έχουν αναφερθεί 44 νέα κρούσματα σε 10 χώρες. Έτσι, στις 29 Σεπτεμβρίου 2022, υπάρχουν συνολικά 555 περιπτώσεις οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σε 22 χώρες της Ευρώπης. Ο αριθμός των αναφερόμενων περιπτώσεων αυξήθηκε σημαντικά ξεκινώντας από την εβδομάδα ν. 12 και παρέμεινε σταθερός μεταξύ 28 και 39 περιπτώσεων ανά εβδομάδα μέχρι και την εβδομάδα ν. 18. Αν και η καθυστέρηση στην αναφορά μπορεί να επηρεάσει τον αριθμό των κρουσμάτων τις τελευταίες εβδομάδες, παρατηρείται μια σταθερή μείωση του αριθμού των κρουσμάτων από την εβδομάδα ν.18.
1. Η απόφαση για τον εμβολιασμό των παιδιών-εφήβων υποκινήθηκε από μια παγκόσμια ανάγκη δημόσιας υγείας: να μειωθεί η μετάδοση σε άλλες ηλικιακές ομάδες.
Μεταξύ των εφήβων, η αποτελεσματικότητα (καλύτερη ανοσία από τους νεαρούς ενήλικες) και η ασφάλεια των εμβολίων έχει αποδειχθεί ξεκάθαρα.
Μεταξύ των παιδιών ηλικίας 5-12 ετών, λόγω της καταγεγραμμένα μικρότερης μόλυνσης, το συλλογικό όφελος είναι λιγότερο σαφές (στον δικό μου πληθυσμό ευθύνης ούτε το 10-15% σε αυτή την ηλικιακή ομάδα δεν έχει εμβολιαστεί, παρόλη την προσωπική προσπάθεια πειθούς) και όταν τα εμβόλια m-RNA ήταν διαθέσιμα για αυτήν την ηλικιακή ομάδα, η παραλλαγή Omicron ήταν ήδη κυρίαρχη και η επίδρασή τους στις μη σοβαρές λοιμώξεις και στην μετάδοση γενικότερα δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί.
Το ατομικό όφελος βασίσθηκε έως τώρα τόσο στα σωματικά/υγειονομικά κριτήρια όσο και στην ανάγκη της συνέχισης της εκπαίδευσης και στην υποστήριξη της ψυχικής υγείας του παιδιού.
Τα παιδιά ορισμένων χωρών ηλικίας κάτω των 5 ετών έλαβαν μια δόση εμβολίου των 3 μg, που είναι το ένα δέκατο της δόσης των ενηλίκων, με αποτέλεσμα η ανοσογονικότητα να είναι παρόμοια με αυτή των εφήβων ηλικίας 16-25 ετών.
Ο εμβολιασμός κατά του SARS-CoV-2 συνιστάται για εφήβους και μικρά παιδιά λόγω των ατομικών οφελών του στις άμεσες συνέπειες της λοίμωξης SARS-CoV-2 (κίνδυνος PIMS, στην δική μου στατιστική τα χειρότερα περιστατικά τα είχα επί παραλλαγής Όμικρον παρακαλώ!) και συλλογική και ψυχική υγεία (μείωση μόλυνσης, μείωση νοσηλείας, άνοιγμα σχολείων).
Είναι σημαντικό να ακούμε τους καρδιακούς ήχους με την παρακάτω σειρά της εικόνας για να προσδιορίσουμε ποιες βαλβίδες μπορεί να ευθύνονται για τυχόν «επιπλέον» καρδιακούς ήχους, όπως τα φυσήματα.
Η τοποθεσία του σημείου του Erb
Το σημείο Erb βρίσκεται στο τρίτο μεσοπλεύριο διάστημα στην αριστερή πλευρά του στέρνου. Είναι σε μία περιοχή ένα μεσοπλεύριο διάστημα κάτω από όπου ακούγεται η πνευμονική βαλβίδα. Καθώς μετακινείτε το στηθοσκόπιό σας πάνω από τα πέντε βασικά σημεία της καρδιακής ακρόασης, μπορείτε να ακούσετε τους ήχους από τις αντίστοιχες βαλβίδες. Η ακρόαση θα σας επιτρέψει να αξιολογήσετε την συχνότητα και τον ρυθμό της καρδιάς αλλά, το πιο σημαντικό, την πληρότητα του κλεισίματος της βαλβίδας.
Γιατί το σημείο του Erb είναι σημαντικό;
Κατά την ακρόαση των καρδιακών ήχων, οι δύο κύριοι ήχοι είναι οι ήχοι S1 και S2. Στο σημείο του Erb, μπορείτε συνήθως να ακούσετε και τους δύο ήχους S1 και S2 ταυτόχρονα για τις αντίστοιχες βαλβίδες. Ο ήχος S1 προέρχεται από το κλείσιμο της μιτροειδούς βαλβίδας και της τριγλώχινας βαλβίδας. Ο ήχος S2 προέρχεται από το κλείσιμο της αορτικής και της πνευμονικής βαλβίδας. Όταν οι καρδιακοί ήχοι αναφέρονται ως “Lub-Dub”, το S1 είναι το “Lub” και το S2 είναι το “Dub”. Το σημείο του Erb είναι μια σημαντική θέση ακρόασης και στην περίπτωση ενός φυσήματος με χαρακτήρα decrescendo στην φάση της διαστολής σε ασθενή με πυρετό άγνωστης αιτιολογίας, η παραπομπή στον καρδιολόγο για υπέρηχο θα είναι με την υποψία λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας, που απασχολεί και τις αντίστοιχες βαλβίδες, με αποτέλεσμα τόσο την ανεπάρκεια όσο και την στένωσή τους.
3. Όσα περιστατικά οξείας χαλαρής παράλυσης (κάτω άκρων) έχεις μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2022 θα πρέπει να τα αποδόσεις στον εντεροϊό D68. Αυτό μας παρουσιάζει το αμερικανικό CDC εκτάκτως.
1. Το παρακάτω editorial στοχεύει να παρουσιάσει τις τρέχουσες υποθέσεις σχετικά με την αιτιολογία της οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας στα παιδιά, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της αυτοάνοσης ηπατίτιδας δευτερογενώς σε έδαφος ιογενούς λοίμωξης.
2. Σε παιδιά με Συγγενή Υπερπλασία των Επινεφριδίων που λάμβαναν θεραπεία με συμπλήρωμα άλατος, βρέθηκαν να χρειάζεται να χορηγούνται χαμηλότερες δόσεις υδροκορτιζόνης και φθοριοϋδροκορτιζόνης τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής τους, χωρίς διαφορά στο βάρος, στο μήκος και στην αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με παιδιά που δεν έλαβαν συμπλήρωμα αλατιού. Επομένως, η λήψη συμπληρωμάτων χλωριούχου νατρίου στους πρώτους 3-6 μήνες της ζωής μπορεί να είναι αποτελεσματική στην μείωση της δόσης των εξωγενών ορμονών. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω προοπτικές μελέτες για να επιβεβαιωθεί αυτή η υπόθεση. Επιπλέον, αυξημένος ΔΜΣ και υψηλή συχνότητα αρτηριακής υπέρτασης βρέθηκαν σε ολόκληρη την κοόρτη, υποδεικνύοντας ότι η αύξηση βάρους και οι αρνητικές επιπτώσεις στην αρτηριακή πίεση, λόγω των γλυκοκορτικοειδών και των αλατοκορτικοειδών μπορεί να εμφανιστούν ήδη νωρίς στα πρώτα χρόνια της ζωής.
3. Το νέο updated report της GINA για το 2022 ανάμεσα στις 250 σελίδες του παρουσιάζει μέσα σε λίγες κατανοητές γραμμές ότι σε ένα ήπια-μέτρια ελεγχόμενο άσθμα στα παιδιά (γιατί το μη ελεγχόμενο θα το προχωρήσεις με τους νέους βιολογικούς παράγοντες – πχ την ομαλιζουμάμπη – στα μεγάλα εξειδικευμένα κέντρα), όταν με χαμηλές δόσεις εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών, από μόνες τους ή σε συνδυασμό με φορμοτερόλη ή/και αντιλευκοτριένια, έχεις επιτύχει καλό έλεγχο των συμπτωμάτων τον προηγούμενο μήνα αγωγής, τότε δεν θα χρειασθεί να χρησιμοποιήσεις τα λεγόμενα SABA, LABA, LAMA μόρια, που από μόνα τους έχουν αμφίβολη δράση και αποτέλεσμα.
1. Από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2022, στην περιφέρεια της Λιγυρίας της βόρειας Ιταλίας, η συχνότητα του πολυσυστημικού φλεγμονώδους συνδρόμου (MIS-C) μεταξύ των παιδιατρικών ασθενών που είχαν μολυνθεί με SARS-CoV-2 ήταν 38,7 ανά 100.000 πληθυσμό, υψηλότερη από αυτή της μυοκαρδίτιδας μετά τον εμβολιασμό για την COVID-19. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η σοβαρότητα της καρδιακής νόσου που σχετίζεται με το MIS-C υπερτερεί του κινδύνου μυοκαρδίτιδας μετά το εμβόλιο για την COVID-19.
2. Δεν είναι σαφές ακόμη πόσο καλά οι δύο δόσεις του εμβολίου BNT162b2 προστάτευσαν τα μικρά παιδιά ή η μια αναμνηστική δόση τους εφήβους από συμπτωματικές και ασυμπτωματικές λοιμώξεις από τον SARS-CoV-2 και της παραλλαγής του Omicron (B.1.1.529). Στο The Lancet Infectious Diseases, η Ofra Amir και οι συνεργάτες της αναφέρουν ότι τα μελετημένα παιδιά στο Ισραήλ ηλικίας 5 έως 10 ετών που έλαβαν δύο δόσεις (του BNT162b2) και οι έφηβοι ηλικίας 12 έως 15 ετών που έλαβαν μία αναμνηστική δόση είχαν σημαντικά μειωμένο ποσοστό λοιμώξεων από τον SARS-CoV-2 κατά την διάρκεια μιας περιόδου κυριαρχίας της Omicron τις εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό τους.
3. Στην βραβευμένη ταινία του 1992, Lorenzo’s Oil, ο Νικ Νόλτε κι η Σούζαν Σαράντον υποδύονται τον Augusto και την Michaela Odone, γονείς που αναζητούσαν μια θεραπεία για την αδρενολευκοδυστροφία του γιου τους Lorenzo, η οποία οδήγησε και στην πραγματική ζωή στην ανάπτυξη του ελαίου του Lorenzo, ενός θεραπευτικού μονοακόρεστου ελαίου μακράς αλύσου. Οι γονείς αυτοί, ξεκινώντας από το μηδέν, διαβάζοντας Βιοχημεία και Ιατρική κατάφεραν να φτάσουν κοντά και στην σημερινή υποστηρικτική θεραπεία τέτοιων ασθενειών. Συνεπώς, κάθε κλινική περίπτωση κρύβει από πίσω της εναν καταρράκτη βιοχημικών μονοπατιών, που οφείλουμε να γνωρίζουμε, όπως κάνανε κι οι ευφυείς γονείς του Λορέντζο, πριν να αντιμετωπίζουμε, ανοίγοντας πάντα διάπλατα την διαφοροδιαγνωστική μας “βεντάλια” μπροστά σε ένα περιστατικό. Αυτό μπορεί να συμβεί και με την αναγωγική ουσία γλουταθειόνη. Η ενδοηπατική γλουταθειόνη αποτοξινώνει τον οργανισμό μας από τον τοξικό μεταβολίτη της παρακεταμόλης, NAPQI, που είναι υπεύθυνος για ηπατοτοξικότητα. Μελέτες σε πειραματόζωα υποδεικνύουν ότι ο ρυθμός μείωσης της γλουταθειόνης συσχετίζεται με την ηπατοτοξικότητα που σχετίζεται με την παρακεταμόλη και ότι εμφανίζεται αυτή στην απώλεια του 70% των ενδοηπατικών αποθεμάτων γλουταθειόνης από τις φυσιολογικές της τιμές. Αν εχεις δηλαδή πάνω απο 70% διαπιστωμένη απώλεια ηπατικής γλουταθειόνης θα πρέπει να ψάξεις ταυτόχρονα και για άλλα αίτια ηπατοτοξικότητας, πλην της οξείας δηλητηρίασης, όταν αυτή δεν υφίσταται. Αν δεν έχεις πιάσει το κατώφλι αυτό, μάλλον άλλη είναι η αιτία της ηπατικής δυσλειτουργίας. Τα άτομα που έχουν χαμηλή αρχική ενδοηπατική γλουταθειόνη είναι πιθανό να διατρέξουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ηπατοτοξικότητα σχετιζόμενη με την παρακεταμόλη (HIV, κυστική ίνωση, μυοπάθειες, χρόνιες ηπατοπάθειες, ηλικιωμένοι, οξεία non-staggered δηλητηρίαση στα μικρά παιδιά, ταυτόχρονες λοιμώξεις από ηπατοτρόπους ιούς).
Σήμερα την τιμητική τους έχουν τα case reports, αφού τέτοια είναι η φύση των περιστατικών που μπορεί να χτυπήσουν την πόρτα του ιατρείου μας πλέον. Ποια είναι η απάντηση αναμεταξύ μας; Η βιβλιογραφική επαγρύπνηση:
1. Να και κάτι που αρχίζει να εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε ασθενείς μετά απο λοίμωξη απο κοροναϊό και από ιώσεις γενικότερα. Η γνώση του συνδρόμου Tietze, θα μας οδηγήσει, αφού τα ένζυμα φλεγμονής της καρδιάς ειναι αρνητικά, να προβούμε σε μαγνητική θώρακα και να αναγνωρίσουμε αυτή την επίμονη αλλά καλοήθη χονδρίτιδα του στέρνου.
1. Εάν εισαγάγω ποικιλία τροφίμων κατά τον απογαλακτισμό, μειώνω τον κίνδυνο κοιλιοκάκης και τροφικών αλλεργιών έχουν δει οι επιστήμονες που εισήγαγαν αυτές τις τροφές, μεταξύ του τέταρτου και του έκτου μήνα ζωής, στο πρόγραμμα διατροφής βρεφών στην Φινλανδία. Αν δεν είναι απαραίτητο δεν αποφεύγω ένα αλλεργιογόνο, ζω σε φυσικό περιβάλλον (όταν πηγαίνετε για παράδειγμα για τρέξιμο σε πάρκο, αγκαλιάστε τα δέντρα, έτσι αλλάζει η χλωρίδα του εντέρου σας και μειώνεται ο κίνδυνος δυσβίωσης). Μην χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά τουλάχιστον αν δεν έχετε επιπλοκές στους ασθενείς σας. Εισαγάγετε την ανοσοθεραπεία τροφίμων από το στόμα, λοιπόν, πολύ νωρίς. Με αυτό το πρόγραμμα μείωσαν εκεί τις ειδικές δίαιτες κατά 50% μέχρι τη σχολική ηλικία.
2. Σύμφωνα με μια μικρή μελέτη, τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας ελέγχου της ουροδόχου κύστης και της ασυνήθιστης ροής ούρων, είναι διαδεδομένα σε παιδιά με κλασική βρεφική νόσο Pompe (IOPD), παρόλο που ξεκινούν νωρίς τη θεραπεία ενζυμικής υποκατάστασης (ERT). Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι παιδίατροι θα πρέπει να επιδιώξουν ενεργά να αναγνωρίσουν τα παιδιά με IOPD και με συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος και να παραπέμψουν αυτούς τους ασθενείς σε ουρολόγο για αξιολόγηση για να διασφαλίσουν ότι παρέχεται έγκαιρη και κατάλληλη θεραπεία.
Τα παιδιά και οι έφηβοι με COVID-19 είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σπάνιες αλλά δυνητικά σοβαρές παθήσεις, όπως θρόμβους αίματος στους πνεύμονες ή τις φλέβες τους, καρδιακά προβλήματα, νεφρική ανεπάρκεια ή διαβήτη τύπου 1 σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους χωρίς COVID-19, σύμφωνα με νέα πρόσφατη μελέτη δημοσιευμένη στο Morbidity and Mortality Weekly Reportστις 5/8/22.
“Οι στρατηγικές πρόληψης της νόσου COVID-19 είναι κρίσιμες και περιλαμβάνουν αφενός την πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό SARS-CoV-2 αφετέρου την πρόληψη των επακόλουθων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων και των καταστάσεων μετά την νόσο”, έγραψαν ερευνητές από το CDC και είναι μία πρώτη πυξίδα για τους παιδιάτρους της πρωτοβάθμιας να δίνουμε δικαιολογημένα κι εύλογα έλεγχο προληπτικά και σε όλα τα παιδιά που νοσούν από κοροναιο ένα μήνα μετά, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Κατά την ταπεινή γνώμη μου ό,τι δεν μπορείς να ελέγξεις καλά στην παιδιατρική κοινότητα εξωνοσοκομειακά (πήξη, μυοκάρδιο, νεφροί) θα πρέπει να το προσθέσεις υποχρεωτικά στον έλεγχό σου ένα μήνα μετά την νόσηση σε όλα τα παιδιά, δυστυχώς.
Δευτέρα 22/08/2022
1. Ευτυχώς που ήρθε ο τροπικός κοροναϊός sars-cov-2 να μας θυμίζει καθημερινά πως ό,τι συμβαίνει στην μακρυνή Wuhan, μπορεί να συμβεί και στον Βόλο, για παράδειγμα. Ξανά, λοιπόν και φέτος το ίδιο άρθρο που είχα παρουσιάσει και πέρυσι τον Ιούλιο από το Nature, για το τι μπορεί να κάνει ο ιός, δηλαδή την αναζωπύρωση μιας λανθάνουσας λοίμωξης από τον EBV.
“Από το ίδιο το 1ο κύμα της πανδημίας στην Wuhan (σε μια αναδρομική μελέτη), ουσιαστικά το 50% των μελετούμενων νεαρών ασθενών από κοροναϊό ήταν συνλοιμωξη με τον EBV(!!!) επειδή επανενενεργοποιήθηκε ο ίδιος στα νευρικά γάγγλιά τους.
Άρα δεν θα πρέπει να προσπερνάμε αψήφιστα τις υψηλά εμπύρετες και ορολογικά διαγεγνωσμένες λοιμώδεις μονοπυρηνώσεις της τελευταίας περιόδου στα παιδιά και στους νέους ενήλικες, αλλά να τις συνδυάζουμε πάση θυσία και με ανίχνευση του κοροναϊού στα βιολογικά υγρά (στους νέους και στα παιδιά φωλιάζει και στο πεπτικό, να σκεφθούμε και την pcr του ορθού πλην του φαρυγγικού επιχρίσματος), μαζί με το ιστορικό και τον ορολογικό έλεγχο των ερπητοϊών που μας απασχολούν (δείκτες ανάρρωσης/ενεργοποίησης EBV: anti-VCA IgG + anti-EBNA IgG + anti-EA IgG). Με άλλα λόγια αν υποπτεύεσαι κοροναϊό και πέφτεις μπροστά σε μια λοιμώδη, μην είσαι τόσο σίγουρος ότι είναι πρωτολοίμωξη, αλλά επανενεργοποίηση της σε έδαφος κοροναιού, που πρέπει να τον ψάξεις και στην συνέχεια έστω κι αν έχεις αρχικό αρνητικό φορτίο στο σάλιο”.
Επομένως, είναι η καλύτερη περίοδος για να δίδεις ειδικές ορολογικές εξετάσεις στους παιδιατρικούς ασθενείς σου με μια υποτιθέμενη πρωτολοίμωξη από τον EBV και ένα μήνα μετά, αναζητώντας για παράδειγμα τον πολλαπλασιασμό των VCA IgG.
2. Το φυσικό καουτσούκ περιέχει πρωτεΐνες οι οποίες, μετά από επανειλημμένη επαφή, μπορεί να οδηγήσουν σε ευαισθητοποίηση ή κλινική αλλεργία τύπου 1. Οι πιπίλες από φυσικό καουτσούκ είναι πιο δημοφιλείς. Οι γονείς που αγοράζουν αυτές τις πιπίλες το κάνουν επειδή τις θεωρούν πιο φιλικές προς το περιβάλλον και απαλλαγμένες από χημικές ουσίες όπως το PVC και τις φθαλικές ενώσεις. Ωστόσο, μπορεί να υποτεθεί ότι το συχνό πιπίλισμα μιας πιπίλας από φυσικό λάτεξ θα αυξήσει τον επιπολασμό της ευαισθητοποίησης και της αλλεργίας.
Πνευμονική εχινοκοκκίαση, αντιμετώπιση πρώτης εκλογής η χειρουργική αφαίρεση
Η παρακάτω ενδιαφέρουσα περιγραφή περιστατικού υπογραμμίζει ότι η ρήξη υδατιδικής κύστης θα πρέπει να περιλαμβάνεται στην διαφορική διάγνωση της αναφυλαξίας χωρίς προφανή αιτιολογία, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η νόσος της υδατίδας είναι ενδημική (ολόκληρη η Ελλάδα δηλαδή και ειδικά η Μακεδονία κι η Θεσσαλία). Η ρήξη μιας υδατιδικής κύστης, που οδηγεί σε αναφυλαξία, απαιτεί έγκαιρη διάγνωση, αντιμετώπιση και επείγουσα παρέμβαση. Οι κύστεις, όσο μεγενθύνονται, τείνουν δια της βαρύτητας να εγκαθίστανται στα χαμηλότερα σημεία της κοιλιακής χώρας, στον δουγλάσειο χώρο στα κορίτσια, μεταξύ των πετάλων του περιτοναίου, προκαλώντας και χρόνια πιεστικά φαινόμενα (όπως μια δευτεροπαθή νυκτερινή ενούρηση) ή τα χρόνια άτυπα κοιλιακά άλγη, πριν ραγούν.
Τα κενά επικοινωνίας παραμένουν ανοιχτά μεταξύ των γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης και των ειδικών που μοιράζονται ασθενείς, παρά τις πιθανές συνδέσεις μέσω βελτιωμένων ηλεκτρονικών αρχείων υγείας (EHR’s).
Η έλλειψη επικοινωνίας θα μπορούσε να επηρεάσει μεγάλο αριθμό ασθενών σε ολόκληρη την χώρα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που εξέτασε τις συνδέσεις μεταξύ γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης (PCP’s) και των ειδικών. Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Annals of Family Medicine. Η μελέτη βρήκε σημαντικά κενά στην επικοινωνία μεταξύ των γιατρών που φροντίζουν αμοιβαία ασθενείς, με πιθανές επιπτώσεις στους ασθενείς, όπως τις καθυστερημένες διαγνώσεις (βλ. άγνοια, καθυστέρηση στην αναγνώριση μιας νέας νοσολογικής οντότητας όπως του mis-c από τον ειδικό εφημερεύοντα ή της ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογιας, με ή από κοροναϊό την περίοδο που διανύουμε, έλλειψη διαφοροδιάγνωστικής ικανότητας, πραγματικό έλλειμμα επικαιροποιημένης εκπαίδευσης δηλαδή), περιττές εξετάσεις και δυσαρέσκεια ασθενών και γιατρών.
Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης φάνηκε ότι η επικοινωνία των γιατρών μπορεί να έχει βελτιωθεί από το 2008, αλλά τα πράγματα δεν ήταν πολύ καλύτερα το 2019. Η έρευνα έκανε δύο ερωτήσεις:
1. “Όταν παραπέμπετε έναν ασθενή σε έναν ειδικό, πόσο συχνά στέλνετε στον ειδικό ειδοποίηση για το ιστορικό του ασθενούς και τον λόγο για την επίσκεψη;”
2. “Πόσο συχνά λαμβάνετε χρήσιμες πληροφορίες για τους ασθενείς που παραπέμπετε από τον ειδικό;”
Οι επιλογές απάντησης ήταν:
1. «Πάντα ή τις περισσότερες φορές»,
2. «Μερικές φορές» και
3. «Σπάνια ή ποτέ»
Συνολικά το 22% των PCP’s ανέφερε ότι «μερικές φορές» ή «σπάνια ή ποτέ» έστειλαν κλινικές πληροφορίες σε ειδικούς κατά την στιγμή της παραπομπής και έως και το 35% ανέφερε ότι “μερικές φορές” ή “σπάνια ή ποτέ” έλαβαν πληροφορίες από ειδικούς μετά από διαβουλεύσεις, ανέφερε η μελέτη (δηλαδή σε μεγαλύτερο ποσοστό οι πρωτοβάθμιοι δεν μπόρεσαν να ενημερωθούν ποτέ για την πορεία υγείας των ασθενών τους, για να γίνουν καλύτεροι ή να συνεισφέρουν στην διαφορική διάγνωση την ώρα που την χρειάσθηκε ο ασθενής).
Οι γιατροί που συμμετείχαν στην μελέτη αυτή είχαν μεγάλο κίνητρο με την εξελιγμένη χρήση Ηλεκτρονικού Μητρώου Υγείας, επομένως οι πραγματικές επικοινωνιακές συμπεριφορές σε εθνικό επίπεδο είναι πιθανώς χειρότερες από ό,τι βρέθηκαν. Επειδή πρόκειται για αναλογίες στο επίπεδο του γιατρού της κοινότητας, ο αριθμός των ασθενών που δυνητικά επηρεάζονται είναι μεγάλος. Επιπλέον, η παρουσία οποιασδήποτε επικοινωνίας μεταξύ παρόχων δεν εγγυάται ότι οι γιατροί στέλνουν ή λαμβάνουν τις βέλτιστες πληροφορίες που απαιτούνται για τη λήψη κλινικών αποφάσεων. Απαιτείται περισσότερη ποιοτική μέτρηση της μεταξύ επικοινωνίας, επειδή δεν αρκεί να υποθέσομε ότι τα αυτοματοποιημένα συστήματα θα βελτιώσουν τις συνδέσεις μεταξύ των γιατρών και ειδικών ανέφερε η μελέτη.
1. Σύμφωνα με τους ερευνητές της παρακάτω πρόσφατης έρευνας, η ταυτόχρονη μόλυνση με δύο ιούς – τον AAV2 και έναν αδενοϊό, ή λιγότερο συχνά τον ιό του έρπητα HHV-6 – θα μπορούσε να προσφέρει την καλύτερη εξήγηση για τις πρόσφατες περιπτώσεις οξείας ηπατίτιδας που παρατηρήθηκαν σε παιδιά. Δύο μελέτες, που διεξήχθησαν στο Λονδίνο και στην Γλασκόβη, διαπίστωσαν ανεξάρτητα ότι ο AAV2 (αδενοϊο – σχετιζόμενος ιός 2) ήταν παρών σε αυξημένα επίπεδα σε δείγματα αίματος από μικρούς ασθενείς με ανεξήγητη ηπατίτιδα. Ο AAV2 δεν είναι αδενοϊός αλλά είναι μέλος της οικογένειας των παρβοϊών. Δεν έχει συσχετισθεί στο παρελθόν με ασθένεια και χρειάζεται έναν «βοηθητικό» ιό για να αναπαραχθεί. Και οι δύο μελέτες, οι οποίες δημοσιεύονται ως προ εκτύπωση και δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους κριτές, απέκλεισαν την πιθανότητα πρόσφατης ή προηγούμενης μόλυνσης από τον SARS-CoV-2 ως άμεση αιτία οξείας ηπατίτιδας.
Οι επιστήμονες επίσης δεν κατανοούν σαφώς τους λόγους που τα κρούσματα αυτά εμφανίζονται τώρα. Μια υπόθεση είναι ότι τα “καλα” lockdown λόγω της πανδημίας μπορεί να διαδραμάτισαν κάποιον ρόλο, για παράδειγμα αλλάζοντας την συνήθη κυκλοφορία άλλων ιών ή εμποδίζοντας τα παιδιά να αναπτύξουν άμυνες απέναντι σε ιούς με τους οποίους δεν ήρθαν συχνά σε επαφή.
2. Μερικές ενδιαφέρουσες σημειώσεις τοξικολογίας και φαρμακοκινητικής της παρακεταμόλης από το αμερικανικό family practice notebook, χρήσιμες και για αυτούς που εφημερεύουν και για εκείνους που δραστηριοποιούνται στην κοινότητα. Σίγουρα η μορφή του υπόθετου δεν παρουσιάζει το φαινόμενο της πρώτης διόδου από το ήπαρ, σε σχέση με τις τυχαίες ή σκόπιμες δηλητηριάσεις από το στόμα (όπως για εκείνα τα μωρά που ακούμε ότι “κατέβασαν” όλο το μπουκάλι του Depon), αφού η απορρόφηση του φαρμάκου πραγματοποιείται από τις κάτω και μέσες φλέβες του ορθού απευθείας στην συστηματική κυκλοφορία (πού χρόνος να σκεφθείς την φυσιολογία και την ανατομία κατά την επείγουσα πρακτική της εφημερίας σου, σωστά;), ενώ συγκεντρώσεις >150mg/kg σε λιγότερο από 8ώρες θεωρούνται τοξικές στον παιδιατρικό ασθενή (με ανώτερο επιτρεπτό θεραπευτικό όριο τα 90mg/kg/24h). Οι παρασκευάστριες φαρμακοβιομηχανίες σκόπιμα αφήνουν μεγάλο gap συγκέντρωσης ανάμεσα στα θεραπευτικά και τοξικολογικά όρια του φαρμάκου, ώστε η οποιαδήποτε σοβαρή δηλητηρίαση να έχει συμβεί δύσκολα και με ατυχηματικό/δόλιο τρόπο.
1. Ξεφυλλίζοντας το πρωινό φύλλο του New England Journal of Medicine η ματιά μου έπεσε στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο στο οποίο τα δεδομένα μιας μελέτης από την Σιγκαπούρη έδειξαν ότι κατά την διάρκεια μιας περιόδου όπου κυριαρχούσε η παραλλαγή Όμικρον, ο εμβολιασμός με το εμβόλιο BNT162b2 μείωσε τους κινδύνους μόλυνσης από SARS-CoV-2 και νοσηλείας, που σχετίζεται με την Covid-19, σε παιδιά ηλικίας 5 έως 11 ετών.
2. Στις αρχές του 2022, ένα κέντρο μεταμόσχευσης ήπατος στην Ολλανδία αντιμετώπισε πέντε παιδιά με απροσδιόριστης αιτιολογίας οξεία ηπατική ανεπάρκεια. Τέσσερα παιδιά υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση ήπατος, ένα ανάρρωσε αυθόρμητα. Στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο σκιαγραφείται η κλινική πορεία και η πλήρης διαγνωστική προσπέλαση αυτών των ασθενών. Τρεις από τους πέντε ασθενείς εμφάνισαν σταδιακή μείωση της ηπατικής λειτουργίας και ήπια νευρολογικά συμπτώματα. Τα κλινικά και ιστολογικά τους ευρήματα ήταν σύμφωνα με την ηπατίτιδα αυτή. Τρεις από τους ασθενείς είχαν όλοι μια προηγηθείσα λοίμωξη από SARS-CoV-2 και οι δύο από αυτούς ήταν τώρα θετικοί στο DNA του αδενοϊού. Δύο ασθενείς είχαν προχωρημένη ηπατική ανεπάρκεια και εγκεφαλοπάθεια και υποβλήθηκαν σε αιμοκάθαρση ως γέφυρα για την μεταμόσχευση του ήπατός τους.
3. Παρακεταμόλη. Ένα χημικό μόριο ηλικίας 150 ετών στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, ενόψει της διαχείρισης του πυρετού από κοροναϊό στο σπίτι. Κι η παρακάτω κοορτή των μελετητών αποδεικνύει in vitro και in vivo την υπερτερότητά της στην διαχείριση αρχικά της υπερφλεγμονώδους απάντησης του οργανισμού μας, μέσω της μείωσης των ACE-2 υποδοχέων για τον κοροναϊό.
Δημοσιεύθηκε η νέα κοινή έκθεση του ECDC και του γραφείου του Π.Ο.Υ. της Ευρώπης με την επισκόπηση των καταγεγραμμένων κρουσμάτων οξείας ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας σε παιδιά έως 16 ετών και των διαθέσιμων πληροφοριών γύρω από αυτή, χάρη στο ευρωπαϊκό σύστημα επιτήρησης (TESSy, The European Surveillance System) του ECDC.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, στις 30 Ιουνίου (ζεστά από τον φούρνο) φέτος ο αριθμός των αναφερθέντων κρουσμάτων ήταν 473 σε 21 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρος, Δανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισραήλ, Ιταλία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Δημοκρατία της Μολδαβίας, Σερβία, Ισπανία, Σουηδία, Μεγάλη Βρετανία). Ο μεγαλύτερος αριθμός είναι στην Μεγάλη Βρετανία, με 268 κρούσματα, με δεύτερη την Ισπανία με 40 και μετά την Ιταλία με 35. Σε σύγκριση με το τελευταίο δελτίο της 17ης Ιουνίου, έχουν αναφερθεί 27 νέα κρούσματα σε 10 χώρες (δύο στην Ιταλία). Περίπου τρεις στις τέσσερις περιπτώσεις (76,1%) αφορούν παιδιά ηλικίας έως 5 ετών. Υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες για την κλινική έκβαση για 302 από τις 473 πιθανές περιπτώσεις: 221 έχουν αναρρώσει, 80 εξακολουθούν να βρίσκονται σε θεραπεία και υπήρξε ένας θάνατος. Επιπλέον, οι διαθέσιμες πληροφορίες για 295 περιπτώσεις υποδεικνύουν ότι το 29,5% (87) χρειάσθηκε νοσηλεία στη ΜΕΘ, και οι διαθέσιμες για 242 περιπτώσεις δείχνουν ότι το 8,3% (20) έλαβε μεταμόσχευση ήπατος.
Τέλος, όσον αφορά στις έρευνες για λοιμογόνους παράγοντες, από τα 364 κρούσματα που αναλύθηκαν για αδενοϊό, περίπου τα μισά (192, 52,7%) ήταν θετικά. Από τις 322 περιπτώσεις στις οποίες πραγματοποιήθηκε PCR για SARS-CoV-2, το 10,9% (35 περιπτώσεις) ήταν θετικές. Τα ορολογικά αποτελέσματα ήταν διαθέσιμα μόνο για 61 περιπτώσεις, με 63,9% θετικά (39). Οι περισσότερες από τις 113 περιπτώσεις που αναφέρθηκαν για εμβολιασμό κατά της COVID-19 δεν είχαν εμβολιαστεί (85,8%).
Μέρη με κοινές ιστορίες ανθρώπων που ξεκίνησαν από το μηδέν και κατάκτησαν τον κόσμο.
Με μια σύντομη βιβλιογραφική ανάπαυλα, γεμίζουμε δυνάμεις.
Δευτέρα 04/07/2022
‘Braces’, Katerina Abramova, USA
1. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός τεκουσών και νεογνών που υποβάλλονται σε εναλλακτικές πρακτικές περί τον τοκετό στο σπίτι.
Ο παιδίατρος πρέπει να ερωτηθεί σχετικά με αυτές τις πρακτικές κατά την διάρκεια της προγεννητικής συμβουλευτικής, ώστε να πείσει το ζευγάρι για το αντίθετο, καθώς και μπορεί να χρειασθεί να αντιμετωπίσει ασθενείς στους οποίους έχουν ήδη πραγματοποιηθεί αυτές, “κατόπιν εορτής”.
Η γνώση των κινδύνων και των “οφελών” που συνδέονται με αυτές τις εναλλακτικές πρακτικές επιτρέπει στον παιδίατρο να είναι σε θέση να παρέχει τις κατάλληλες συμβουλές στις οικογένειες και να μπορεί να αξιολογεί και να θεραπεύει κατάλληλα όταν ενδείκνυται.
Ο σκοπός του παρακάτω ενδιαφέροντος ελεύθερου άρθρου στο Pediatrics είναι να εκπαιδεύσει τους παιδιάτρους σχετικά με τις αναδυόμενες πρακτικές, παρέχοντας πληροφορίες που μπορούν να τις αναφέρουν στους γονείς ή που μπορεί να είναι χρήσιμες για την αξιολόγηση του μολυσματικού κινδύνου. Οι εναλλακτικές πρακτικές γέννησης που συζητούνται σε αυτό το άρθρο περιλαμβάνουν:
1.Την βύθιση στο νερό της εγκύου για τον τοκετό και την γέννα (κίνδυνος λιστερίωσης και λεγιονέλλωσης)
2.Το vbac στο σπίτι (!!)
3. Το vaginal seeding
4. Η επικίνδυνη αναβολή της αποκοπής του ομφάλιου λώρου (“γέννηση λωτού”)
5. Εθιμικές πρακτικές χειρισμών στον πλακούντα
6. Καθυστέρηση στον εμβολιασμό κατά της ηπατίτιδας Β κατά την γέννηση
2. Μου αρέσει πολύ να διασχίζω καθημερινά το κέντρο της πόλης του Βόλου περπατώντας. Και το βλέμμα μου πάντα κατευθύνεται και προς την εμπορική-επιχειρηματική πλευρά του. Και διαπιστώνω πως άδικα κι αδικαιολόγητα πολλές φορές πάντα κάποιοι επαγγελματικοί χώροι που ασχολούνται με την υγεία του παιδιού παραμένουν εμφανώς κλειστοί, χωρίς κινητικότητα και για λόγους για τους οποίους ωθούν αναγκαία τις οικογένειες με παιδιά να απευθύνονται σε άλλα παιδιατρικά ιατρεία, καταστρατηγώντας έτσι το καθορισμένο πρόγραμμα των δεύτερων, ώστε να μείνουν τελικά όλοι ικανοποιημένοι ως προς την παιδιατρική εποπτεία και τους εμβολιασμούς τους.
Ένας από τους προφανείς λόγους ήταν η συστολή λόγω της πανδημίας της COVID-19 και οι πρώιμες προσπάθειες να σταματήσει η εξάπλωσή της οδήγησε πολλούς στις Η.Π.Α., για παράδειγμα, να καθυστερήσουν την μη επείγουσα και εκλεκτική ιατρική περίθαλψη, με αποτέλεσμα πολλά ιατρεία να αναστείλουν την λειτουργία τους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η χαμένη φροντίδα κατά την διάρκεια της πανδημίας μπορεί να συνέβαλε στην αυξημένη θνησιμότητα σε ενήλικες από άλλες αιτίες εκτός της COVID-19, αλλά υπάρχει μικρή έρευνα σχετικά με τον επιπολασμό των χαμένων τακτικών παιδιατρικών επισκέψεων στις Η.Π.Α..
Τον Μάρτιο του 2021, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια συγχρονική διαδικτυακή έρευνα σε 2.074 αμερικανούς γονείς παιδιών 12 ετών και κάτω για την μέτρηση του ποσοστού των παιδιών που έχασαν την παιδιατρική φροντίδα και τους εμβολιασμούς τους κατά τους πρώτους 12 μήνες της πανδημίας COVID-19. Συνολικά, το 41,3% των γονέων ανέφερε ότι το μικρότερο παιδί τους έχασε μια συνήθη ιατρική επίσκεψη λόγω της πανδημίας COVID-19. Η απώλεια φροντίδας ήταν πιο συχνή σε παιδιά μεγαλύτερα των δύο ετών και σε παιδιά Ισπανόφωνων. Το ένα τρίτο των γονέων ανέφερε επίσης ότι το παιδί τους έχασε έναν εμβολιασμό. Τα δεδομένα, μαζί με αναφορές από μητρώα εμβολίων που δείχνουν μειωμένη πρόσληψη και κάλυψη εμβολιασμού είναι πολύ ανησυχητικά, ιδιαίτερα καθώς η χώρα επιστρέφει σε δραστηριότητες πριν από την πανδημία, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης.
Η καθυστερημένη ή χαμένη παιδιατρική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων των χαμένων εμβολίων, θα μπορούσε να έχει σημαντικό μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην υγεία των παιδιών, των οικογενειών και των κοινοτήτων τους. Απαιτούνται προσπάθειες κάλυψης για να εξασφαλισθεί η συνέχεια της προληπτικής φροντίδας για όλα τα παιδιά σε όλη την υδρόγειο.
Ταιριάζει σε ανέκδοτο, αλλά συνέβη στην πραγματικότητα τις προηγούμενες ημέρες και θα το διηγηθώ με μια πιο ιλαρή περιγραφή.
Τρεις παιδίατροι, άγνωστοι μεταξύ τους, ο πρώτος Ισπανός, ο δεύτερος Ιταλός κι ο τρίτος Έλληνας, ρωτήθηκαν από μια ανήσυχη μητέρα, μέσα από την αποστολή μηνύματος από γνωστή εφαρμογή μέσου κοινωνικής δικτύωσης, για ένα φλυκταινώδες εξάνθημα στο παιδί της που εμφανίστηκε γύρω από το στόμα και στα δάκτυλα των χεριών του και για πυρετό, πώς να το αντιμετωπίσουν στον τουριστικό προορισμό που βρίσκονταν στο εξωτερικό (Ιταλία).
Ο Ισπανός, οικογενειακός παιδίατρος του παιδιού, μπουκωμένος από την τοπική παέγια που απολάμβανε, δεν μπήκε καν στον κόπο να ανοίξει το μήνυμα-φωτογραφία. Ο Ιταλός συνάδελφος, στον προορισμό του περιστατικού, με γνήσιο θερμό ιταλικό ταπεραμέντο αναθεμάτισε την στιγμή που δέχθηκε το μήνυμα στο κινητό του “…uffa porca miseria…”. Ο Έλληνας, την στιγμή που βάδιζε στην λεπτή ισορροπία ενός τεντωμένου σχοινιού να φέρει εις πέρας το πολυπόθητο οικογενειακό ταξίδι μιας χρονιάρας μέρας, ανοίγοντας από καθαρά ουμανιστικό ενδιαφέρον και περιέργεια το μήνυμα του συγγενικού προσώπου του περιστατικού, “έριξε αυλαία” στην φωτογραφία που έβλεπε μπροστά του και άνοιξε στα μάτια του την τρέχουσα σχετική βιβλιογραφία που απασχολεί την ανθρώπινη κοινότητα πέρα από τα στενά μας γεωγραφικά σύνορα, ώστε να απαντήσει με ευθύ και ειλικρινή τρόπο σε μια απορία που ταλαιπωρεί ενδεχομένως ταυτόχρονα πολλές οικογένειες ανά την υφήλιο (“…η μανούλα αφού θέλει διάγνωση από το τηλέφωνο, θα την έχει αλλά μέσα από την ανάγνωση της πιο σύγχρονης επιστημονικής βιβλιογραφίας, λαμβάνοντας υπόψη το πιο ακραίο σενάριο…” σκέφτηκε ο Έλληνας συνάδελφος).
Και δεν ήταν άλλος ο λόγος της άμεσης παραπομπής σε εφημερεύον τριτοβάθμιο παιδιατρικό νοσοκομείο, από το να ληφθεί υλικό από τις φρέσκιες βλάβες για την διενέργεια PCR για την απομόνωση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων (gold standard εξέταση), πλέον εξαπλούμενης αργά και σε χώρες μη ενδημικές. Στην αντίθετη καλύτερη περίπτωση να έβρισκε κανείς στην άμεση χρώση gram σταφυλόκοκκους.
Τουλάχιστον 20 χώρες έχουν αναφέρει νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων (ανάμεσα σε αυτές κι η Ιταλία). Μέχρι σήμερα δεν έχουν αναφερθεί σχετικοί θάνατοι.
Μεταξύ 13 και 26 Μαΐου, τουλάχιστον 257 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων αναφέρθηκαν στον ΠΟΥ από 20 χώρες όπου ο ιός δεν είναι ενδημικός. Σε μη ενδημικές χώρες, έστω κι ένα κρούσμα θεωρείται έξαρση.
Η αναλογία θανάτων από ευλογιά των πιθήκων κυμαίνεται ιστορικά από 0 έως 11% στον γενικό πληθυσμό και ήταν υψηλότερη μεταξύ των μικρών παιδιών. Τον τελευταίο καιρό, η αναλογία θανάτων ήταν περίπου 3 έως 6%.
Η μετάδοση απαιτεί στενή δερματική επαφή και υψηλό συγχρωτισμό (αναφέρθηκαν κρούσματα από συμμετοχή σε rave party στην Ευρώπη).
Το εξάνθημα τείνει να αναπτύσσεται πρώτα στο πρόσωπο (95%) πριν εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των ποδιών και των παλαμών. Μπορεί επίσης να εμφανισθεί στο στόμα, στα γεννητικά όργανα και στα μάτια. Οι δερματικές βλάβες συχνά εμφανίζονται αρχικά ως κηλίδες, εξελισσόμενες σε βλατίδες, κυστίδια, φλύκταινες και εσχάρες. Τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν από δύο έως τέσσερις εβδομάδες, με τους περισσότερους ανθρώπους να αναρρώνουν από την ασθένεια χωρίς θεραπεία. Τα νεογέννητα, τα παιδιά και τα άτομα με υποκείμενες ανοσολογικές ανεπάρκειες ενδέχεται να κινδυνεύουν από πιο σοβαρά συμπτώματα και θάνατο από ευλογιά των πιθήκων.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων συνήθως περιλαμβάνουν:
Μπορείτε να φαντασθείτε ποιος ήταν ο Έλληνας παιδίατρος; Ακριβώς, είμαστε όλοι εμείς οι ελευθεροεπαγγελματίες παιδίατροι της κοινότητας, που μοχθούμε με αυταπάρνηση καθημερινά και σε 24ωρη βάση και που πρέπει να απαιτούμε από τις οικογένειες να εξετάζουμε δια ζώσης σε κάθε περίπτωση τον ασθενή μας, που αμειβόμαστε για τον χρόνο και την προσφορά της γνώσης μας, που μπροστά μας έχουμε τον ασθενή και την οικογένειά του που αγωνιά, αλλά και που στο πλάι μας έχουμε ανοικτή την οθόνη του υπολογιστή στο “παράθυρο” της πιο τρέχουσας συναφούς παγκόσμιας ιατρικής βιβλιογραφίας.
2.
Επιτέλους φθάσαμε στη λύση του προβλήματος γιατί τελικά και οι Αμερικάνοι έφτασαν στο τελικό σημείο αντιμετώπισής του.
Και δικαστική διαμάχη (litigation) δεν ειναι να ξυλοκοπείς τον θύτη του εκφοβισμού. Κατάγγειλε το ίδιο το σχολείο που δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα.
Οι μελετητές στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο έχουν δει ότι εάν υπήρχε ομοφοβικός εκφοβισμός σε ένα σχολείο, αν κάνετε μήνυση σαν γονέας στο σχολείο όπου φοιτά το παιδί σας-θύμα του bullying και αν κερδίσετε την υπόθεση, ο εκφοβισμός σε αυτό το σχολείο μειώνεται κατά 23% και έχει αποτέλεσμα την εξάπλωση-spreading, επειδή πηγαίνει επίσης σε σχολεία που βρίσκονται στην κοντινή γειτονιά και ο εκφοβισμός σε αυτά τα σχολεία μειώνεται επίσης κατά 24%. Εάν χαθεί η υπόθεση, ο εκφοβισμός αυξάνεται τόσο στο σχολείο που είχε χαθεί η υπόθεση όσο και στα γειτονικά σχολεία.
Συμπέρασμα; Το “ταρακούνημα” της διεύθυνσης ενός σχολείου, είτε είναι δημόσιο είτε ιδιωτικό, με όλα τα έννομα μέσα που διαθέτουμε, στο πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού, μειώνει σημαντικά τόσο το ίδιο το φαινόμενο όσο και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές του.
Λίγο πριν να αναχωρήσω για το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, καταθέτω μια διαπίστωση και μια κριτική για τις πολιτικές κατα της πανδημίας, όπως τοτε στα μισά του δρόμου, τωρα πλεον a posteriori. Όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν πόσο υπέρμαχος είμαι των μέτρων προστασίας και των εμβολιασμών αλλά και πόσο όμως δεν συγχωρώ την πολιτική του lockdown.
Από τους πρώτους μήνες του 2020, η μαζική πληροφόρηση και η πολιτική των δυτικών χωρών δεν συγχώρησαν την Σουηδία που αντιμετώπισε την πανδημία ακολουθώντας μια διαφορετική στρατηγική από την συντριπτική πλειονότητα των χωρών του πλανήτη. Έτσι, περιοδικά, διαδόθηκαν εντελώς ψευδείς ειδήσεις σχετικά με την επιδημιολογική κατάσταση για το σκανδιναβικό κράτος.
Τις τελευταίες ημέρες, η Επιτροπή που συστάθηκε από την σουηδική κυβέρνηση, υπό την πίεση του κοινοβουλίου, επιβεβαίωσε ότι οι επιλογές υγείας της Σουηδίας για την διαχείριση της πανδημίας ήταν «θεμελιωδώς σωστές». Περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι πέθαναν «από» ή «με» την covid-19 στην Σουηδία (Απρίλιος 2022), περισσότεροι κατά κεφαλήν θάνατοι από ό,τι στις γειτονικές σκανδιναβικές χώρες, αλλά λιγότεροι από ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που είχαν επιλέξει συστηρά lockdown. Αν αναλογιστούμε την υπερβολική θνησιμότητα σε σύγκριση με το παρελθόν γενικώς, τα μόνα δεδομένα που μας επιτρέπουν να κάνουμε αξιόπιστες συγκρίσεις, τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας Eurostat δηλαδή, έδειξαν ότι η Σουηδία είχε 7,7% περισσότερους θανάτους το 2020 σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια και αυτή η “υπερβολική θνησιμότητα” είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Υπό το φως της τρέχουσας γνώσης, η Επιτροπή δήλωσε ότι τα lockdown και οι απαγορεύσεις που εισήχθησαν σε άλλες χώρες ήταν περιττά (εδώ η δήλωση της σουηδικής Επιτροπής ενέχει το σφάλμα της έπαρσης ή της μη συμπερίληψης της διαφορετικής δημογραφικής πυκνότητας της Σουηδίας). Δηλώθηκε πως έγιναν λάθη στις αρχές του 2020, αλλά επιτεύχθηκε η «σωστή ισορροπία» ειδικά σε ό,τι αφορά τον τομέα της εκπαίδευσης. Τα νηπιαγωγεία, τα δημοτικά/γυμνάσια παρέμειναν ανοιχτά, ενώ τα πανεπιστήμια και τα λύκεια σε ορισμένες περιόδους μεταπήδησαν στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση. Δύσκολα θα δούμε στην Ελλάδα, για παράδειγμα, την δημιουργία μιας τέτοιας Επιτροπής!
Στην Σουηδία οι πολιτικοί είχαν ποντάρει τα πάντα στην εμπιστοσύνη μεταξύ πολιτών και θεσμών, ενώ εδώ η αυταρχική διαχείριση της πανδημίας, από τα lockdown μέχρι τις υποχρεώσεις εμβολιασμού ανά ηλικία, έχει δημιουργήσει μόνο κοινωνική σύγκρουση. Ακόμη κι αν η δικαιολογία για τις επιλογές των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ήταν ότι οι Ευρωπαίοι είναι “λειτουργικοί αναλφάβητοι” – μια δικαιολογία που χρησιμοποιείται για όλα τα αυταρχικά και πατερναλιστικά μέτρα καθ’ όλη την διάρκεια της πανδημίας – ακόμη και αυτή η υπόθεση μπορεί να σταλεί πίσω στον αποστολέα της.
Σύμφωνα με την μελέτη“Ο αντίκτυπος της πανδημίας Covid-19 στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη” από το Ινστιτούτο Cattaneo στην Bologna της Ιταλίας, η οποία συνοψίζει τα αποτελέσματα 12.000 συνεντεύξεων στην Ιταλία, την Γαλλία, την Ισπανία, την Γερμανία, την Ισπανία, την Πολωνία και την Σουηδία, που πραγματοποιήθηκαν το 2020 και το 2021, διαπιστώνεται τελικά πως είμαστε πολύ λίγο συνωμοσιολόγοι και καθόλου αντιεμβολιαστες “no-vax”. Συνεπώς, δεν χρειαζόταν να θεσπισθούν υποχρεώσεις εμβολιασμού sensu stricto. Η αποτυχία της υποχρέωσης είναι ιστορική: εφαρμόσθηκε πολλές φορές στο παρελθόν και ποτέ δεν έφερε καλύτερα αποτελέσματα από τις ενεργητικές και ευγενικές στρατηγικές της κοινωνικής προσφοράς. Σημαίνει αυτό που κάνουμε και κάναμε πάντα και καλύτερα εμείς οι παιδίατροι, δηλαδή να ψάχνεις ανθρώπους, να τους μιλάς, να τους πείθεις, να επιστρέφεις πίσω για να τους συναντήσεις πάλι και να τους εμβολιάσεις. Ωστόσο, εδώ η υποχρέωση ήταν απαραίτητη επιλογή για να εξασφαλιστεί η επανέναρξη της εργασίας και των κοινωνικών δραστηριοτήτων κι όχι πρωτίστως να τονισθεί η προστασία του άμοιρου ηλικιωμένου της οικογένειας ή του ευπαθή και υπέρβαρου ενήλικα από την εισαγωγή στο νοσοκομείο και την διασωλήνωση. Είναι λοιπόν προφανές ότι αυτές οι επιλογές είναι όλες πολιτικές και έχουν πολύ μικρή σχέση με τα επιστημονικά στοιχεία ακόμη και τον τελευταίο χρόνο, σε αντίθεση με αυτό που συνέβη στη Σουηδία, όπου δεν χρειάζεται να απευθύνονται στους πολίτες με τρόπο υποτιμητικό.
Τι πρέπει λοιπόν να σκέφτονται οι πολίτες όταν οι επιστήμονες επιβάλλουν μέτρα που δημιουργούν κοινωνική σύγκρουση, παρόλο που γνωρίζουν ότι δεν λειτούργησαν ποτέ; Αυτή η πολιτική που οδήγησε στην υποχρέωση εμβολιασμού είναι η γραμμική συνέχεια της στρατηγικής του lockdown, των δρακόντειων μέτρων, των μασκών “εξωτερικού χώρου”, μέτρα που δεν βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία, αλλά στον ηθικισμό και σε μια αυταρχική προσέγγιση που συνεχίζει να αντιμετωπίζει τους πολίτες ως “λειτουργικούς αναλφάβητους”.
Να μας πείσουν λοιπόν ότι τα αδιάκριτα κλεισίματα είναι μόνον καλά από μόνα τους, όχι μόνο γιατί προτείνουν την ιδέα μιας ισχυρής, ικανής κυβέρνησης που έχει την κατάσταση στα χέρια της και που κάνει αυτό που πρέπει να γίνει, όσο επώδυνο κι αν είναι, αλλά κι ότι είναι όντως αποτελεσματικά στον μετριασμό της διασποράς. Και αν τα αποτελέσματά τους είναι μέτρια, μπορούμε πάντα να πούμε ότι, αν δεν είχε γίνει τίποτα, θα ήταν ακόμη χειρότερα. Στην αντίθετη περίπτωση αποτελούν μια ήττα για όλους, πρώτα απ’ όλα για την επιστήμη και την πολιτική, που είναι όλο και λιγότερο αξιόπιστες.
Και τι βρίσκεται στον αντίποδα των lockdown; Οι ιοί που ήταν σε παύση κατά την διάρκεια του lockdown επέστρεψαν και συμπεριφέρονται με απροσδόκητους τρόπους Helen Branswell, STAT, 25 Μαΐου 2022
Δευτέρα 06/06/2022
Μια ερώτηση μιας μητέρας την προηγούμενη εβδομάδα “…κ. Παπαλεξανδρή η augmentin 3 φορες την μερα για το παιδί μου δεν είναι πολύ υψηλή δόση;…”, απαντήθηκε το Σάββατο κατά σύμπτωση και στοχευμένα στην ομιλία της παιδιάτρου κ. Στεργιοπούλου στα πλαίσια του 60ου Πανελλήνιου Παιδιατρικού Συνεδρίου στην Θεσσαλονίκη, με αφορμή την μελέτη των φαρμακοκινητικών/φαρμακοδυναμικών ιδιοτήτων μιας πληθώρας αντιβιοτικών, ώστε γνωρίζοντάς τες μία προς μία a priori να πετυχαίνουμε την μέγιστη βακτηριοκτόνο δράση, με το μικρότερο βιολογικό κόστος. Έτσι λοιπόν, για τις β-λακτάμες θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο μεγαλύτερος ημερήσιος χρόνος (>50%) επαφής ενός β-λακταμικού με τον οργανισμό μας, όταν αυτό δίδεται στάγδην στο 24ωρο i.v., per os στο 8ωρο, στο 6ωρο ή ακόμη και στο 12ωρο, στις ηπιότερες περιπτώσεις, επιτρέπει να έχουμε συγκεντρώσεις στους ιστούς άνω της MIC του αντιβιοτικού, με βελτιωμένο αποτέλεσμα. Παρωχημένες και εδραιωμένες γνώσεις προηγούμενων ετών, ατομικές γνώμες συναδέλφων, φαρμακοποιών ή και συνοδών θα πρέπει πλέον να φιλτράρονται στην έδρα μας, με την χρήση αυτών των μνημονικών καμπύλων φαρμακοκινητικής, όπως μας παρουσιάζουν όμορφα τα παρακάτω ενδιαφέροντα πρόσφατα άρθρα.
Παρότι η χθεσινή ήταν μια κοπιώδης σε φορτο εργασίας ημέρα, ας επανέλθουμε με ζωηρό ενδιαφέρον κι ενθουσιασμό στα πιο πρόσφατα δεδομένα της νέας ηπατίτιδας στα παιδιά και να τονίσουμε ακόμη και τώρα την αξία των εμβολιασμών στις μικρές ηλικίες για τον κοροναϊό με τα υπάρχοντα εμβόλια και να πεισθούμε ακόμη για την ευχερή κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα και την ανάγκη εντοπισμού του κι επιτήρησης των κρουσμάτων, τώρα που χαλαρώνουν τα μέτρα.
Τα περισσότερα από τα 450 κρούσματα ηπατίτιδας που εντοπίστηκαν σε παιδιά (603 για την ακρίβεια, την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές) σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Αυτός είναι η προηγούμενη έκθεση σε δύο διαφορετικούς ιούς: τον Sars-CoV-2 και έναν αδενοϊό. Μια προγενέστερη πάθηση, δηλαδή, που μπορεί να έχει προκαλέσει υπερβολική ανοσολογική απόκριση στο ήπαρ, σε σημείο να απαιτεί μεταμόσχευση οργάνου σε ορισμένες περιπτώσεις. Η υπόθεση προκύπτει από ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό “The Lancet Gastroenterology & Hepatology” και υπογράφεται από δύο ειδικούς στον τομέα των αυτοάνοσων νοσημάτων των παιδιών: τον Petter Brodin (καθηγητή παιδιατρικής ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου) και τον Moshe Arditi (διευθυντή του ερευνητικού κέντρου παιδιατρικών λοιμώξεων και ανοσολογικών ασθενειών στο Cedars Sinai Medical Center στο Λος Άντζελες). Οι ερευνητές ξεκίνησαν από τις ελάχιστες διαθέσιμες πληροφορίες: την απουσία λοιμώξεων που προκαλούνται από έναν από τους ιούς της ηπατίτιδας Α-Ε και την υψηλή συχνότητα θετικότητας στον αδενοϊό (72%) που παρατηρείται ειδικά μεταξύ ασθενών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια πτυχή, η τελευταία, που από μόνη της δεν δίνει απάντηση στο «μυστήριο» της αύξησης της ηπατίτιδας που καταγράφεται στα παιδιά σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Αλλά τουλάχιστον αξίζει να ερευνηθεί.
Οι δύο ειδικοί προσπάθησαν να ρίξουν φως στην προέλευση αυτού του προβλήματος υγείας συγκεντρώνοντας τα δεδομένα της θετικότητας στον αδενοϊό και αυτά του Sars-CoV-2. Οι ελάχιστες διαθέσιμες πληροφορίες μέχρι στιγμής -όπως αυτές από το Ισραήλ- αποκάλυψαν ότι μεγάλος αριθμός παιδιών που πάλευαν με ηπατίτιδα είχαν εισέλθει στο νοσοκομείο με θετικό στυλεό ή ότι είχαν μολυνθεί από τον κορωναϊό τους προηγούμενους δύο μήνες. Εξ ου και η υπόθεση: η επιμονή του Sars-CoV-2 στο γαστρεντερικό σωλήνα των παιδιών θα μπορούσε να προκαλέσει οξεία φλεγμονή του ήπατος; Μια όχι ασυνήθιστη πτυχή που, όπως περιγράφεται σε αυτή την μελέτη που δημοσιεύτηκε στο “The Journal of Clinical Investigation”, θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρατεταμένη απελευθέρωση ιικών σωματιδίων στο έντερο (τονιζαμε βιβλιογραφικά απο την αρχή ότι ειναι πιο αξιόπιστη η pcr από το ορθό στα παιδιά). Ανάμεσα σε αυτά τα σωματίδια, σύμφωνα με τους δύο ειδικούς, θα υπάρχει ένα «υπεραντιγόνο», δηλαδή μια πρωτεΐνη ή μέρος αυτής έναντι της οποίας το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά με υπερβολικό και δυσανάλογο τρόπο. Αυτή η υπόθεση είχε ήδη προωθηθεί για να εξηγήσει τις περιπτώσεις πολυσυστημικού φλεγμονώδους συνδρόμου (Mis-C) που καταγράφηκαν σε ορισμένα παιδιά που είχαν μολυνθεί από τον κοροναϊό. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η λοίμωξη από αδενοϊό – αρκετά συχνή στα ανοσοκατασταλμένα παιδιά, ακόμα κι αν από μόνη της δεν έχει αποδειχθεί ποτέ έως τώρα ότι μπορεί να προκαλέσει ηπατίτιδα, όπως αυτές που παρατηρήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες – προκαλεί υπερευαισθησία σε αυτά τα υπεραντιγόνα, σύμφωνα με όσα υποστήριξαν οι Brodin και Arditi θα ήταν επομένως ο «πυροκροτητής» της ηπατίτιδας σε παιδιά που μολύνθηκαν πρόσφατα με Sars-CoV-2. Μια υπόθεση που, εάν επιβεβαιωθεί, θα έδινε περαιτέρω υπόσταση στην αποτελεσματικότητα της προφύλαξης μέσω των εμβολιασμών ακόμη και στους νεότερους. Και πρέπει να ληφθεί υπόψη ακόμη περισσότερο για μια χώρα όπως την Ελλάδα, στην οποία η συμμετοχή στην εκστρατεία εμβολιασμού, που απευθύνεται σε παιδιά (5-11 ετών), συνεχίζει να καταγράφει πολύ χαμηλούς αριθμούς.
Στην τρέχουσα κατάσταση – συμπεραίνουν οι δύο ειδικοί – προτείνεται σε παιδιά που παλεύουν με οξεία ηπατίτιδα, να ελέγχονται για επιμονή του Sars-CoV-2 στα κόπρανα και την πιθανή παρουσία υψηλής ιντερφερόνης-γάμμα. Η ταυτόχρονη παρουσία αυτών των δύο παραγόντων θα μπορούσε να είναι ο δείκτης της παρουσίας αυτού του υπεραντιγόνου, σε παιδιά που έχουν ήδη εκτεθεί σε αδενοϊό. Μπροστά σε αυτά τα στοιχεία – είναι η τελική σύσταση – θα πρέπει να εξετασθεί η υπόθεση της θεραπείας αυτών των ασθενών με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Δευτέρα 30/05/2022
Τα παιδιά με δρεπανοκυτταρική αναιμία κινδυνεύουν να αναπτύξουν διεισδυτικές βακτηριακές λοιμώξεις από βακτήρια με κάψα. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες μελέτες μεγάλης κλίμακας που να παρέχουν πληροφορίες της επιδημιολογίας σε αυτό το πλαίσιο, που επιτρέπουν την βελτιστοποίηση της εμπειρικής αντιβιοτικής θεραπείας κατά την διάρκεια εμπύρετων επεισοδίων και υποστηρίζουν στοχευμένα προγράμματα ανοσοποίησης.
Οι Yee και συνεργάτες διεξήγαγαν μια ενδιαφέρουσα αναδρομική μελέτη σε παιδιά (<18 ετών) με δρεπανοκυτταρική αναιμία που παρακολουθήθηκαν στο Children’s Healthcare of Atlanta στην Ατλάντα της Τζόρτζια των Η.Π.Α., για μια περίοδο 10 ετών, από το 2010 έως το 2019. Από το σύνολο των 3624 ασθενών, 2694 (74,3%) ήταν παιδιά και 19.902 καλλιέργειες αίματος πληρούσαν τα κριτήρια συμπερίληψης. Εξαιρουμένης της πιθανής επιμόλυνσης και των επαναλαμβανόμενων αιμοκαλλιεργειών, αναλύθηκαν 156 επεισόδια μικροβιαιμίας (1,0%) για 144 ασθενείς. Η βακτηριαιμία ήταν πιο συχνή σε ασθενείς με γονότυπο SS αιμοσφαιρίνης ή S-beta-0 θαλασσαιμίας (εφάμιλλη της ομόζυγης δρεπάνωσης) από ό,τι σε ασθενείς με SC αιμοσφαιρίνη ή S-beta-+ θαλασσαιμία και σε ασθενείς σε θεραπεία χρόνιας μετάγγισης. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, η θεραπεία με υδροξυουρία ήταν προστατευτική. Η μέση ετήσια επίπτωση βακτηριαιμίας ήταν 0,89 ανά 100 ανθρωπο-έτη, με ποσοστό επίπτωσης για παιδιά <5 ετών 1,42 ανά 100 ανθρωπο-έτη σε σύγκριση με 0,78 ανά 100 ανθρωπο-έτη σε παιδιά ≥5 ετών. Το πιο συχνά απομονωμένο παθογόνο ήταν ο S. pneumoniae (16%), ακολουθούμενο από τους σταφυλόκοκκους και άλλους στρεπτόκοκκους. Το 48% των απομονωθέντων πνευμονιόκοκκων ανήκε σε ορότυπους που περιλαμβάνονται στο 23-δύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο, ενώ κανένας δυστυχώς δεν συμπεριλήφθηκε στο 13-δύναμο συζευγμένο εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο (PCV-13). Όλοι ήταν ευαίσθητοι στην κεφτριαξόνη. Από τους επικρατέστερους Gram-αρνητικούς μικροοργανισμούς ξεχωρίζουν οι E. coli (9%), η Bordetella holmesii (7,7%), ο H. influenzae (7,1%) και η Salmonella (6,4%).
Αυτά τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν την σημασία του εμβολιασμού κατά του πνευμονιόκοκκου σε ασθενείς με δρεπανοκυτταρική αναιμία, ειδικά υπό το φως της πρόσφατης ανάπτυξης των συζευγμένων εμβολίων PCV-15 και PCV-20.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες η κατάσταση με την καταγραφή της υπέρτασης στην αναπτυξιακή ηλικία είναι απογοητευτική. Ουσιαστικά στα 14.000 παιδιά που μελετήθηκαν στο 26% αυτών που ανήκαν στην ομάδα της τεκμηριωμένης υπέρτασης είχε προηγουμένως καταγραφεί μια τέτοια διάγνωση στα αρχεία τους. Δυστυχώς σε αυτά τα παιδιά δεν υπήρξε ποτέ follow-up. Η αρτηριακή πίεση πρέπει να μετριέται δύο φορές, με 5 λεπτά καθυστέρηση. Αν υπάρχει υπέρταση είναι απαραίτητο να μετρηθεί και στα κάτω άκρα, γιατί αν η πίεση είναι πολύ χαμηλότερη στο κάτω άκρο πρέπει να σκεφτεί κανείς την στένωση του ισθμού της αορτής. Στο 2% των παιδιών που μελετήθηκαν είχαν προηγουμένως σεβαστεί όλες τις παραμέτρους για να την αξιολογήσουν. Το 46% είχε λάβει προτάσεις για αλλαγή του τρόπου ζωής, αλλά σε κανένα δεν είχε δοθεί σύσταση που περιελάμβανε και το υπερηχογράφημα των νεφρών.
Εάν ένα παιδί καεί, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να βάλετε το καμένο μέλος κάτω από το κρύο νερό για είκοσι λεπτά. Αυτή η πρακτική μειώνει όλα τα φαινόμενα που σχετίζονται με τα εγκαύματα (την μετάδοση της βλάβης στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, τις μεταμοσχεύσεις δέρματος, τις παρεμβάσεις γενικότερα). Το πράττουν το παραπάνω οι γονείς; Σε καμμία περίπτωση. Κι αυτό επειδή βιάζονται να πάνε στο νοσοκομείο. Αντίθετα είναι απαραίτητο να διατηρείται το καμένο μέλος του παιδιού κάτω από το κρύο νερό, ακόμη και κατά τη μεταφορά του προς το νοσοκομείο, για τουλάχιστον είκοσι λεπτά πριν από τις πρώτες ιατρικές παρεμβάσεις.
Στους ενήλικες, το λιπώδες ήπαρ μπορεί να εντοπισθεί με την αξιολόγηση του δείκτη HOMA–IR(homeostasis model assessment of insulin resistance). Για τους παιδιάτρους αυτός ο όρος μπορεί να φαίνεται δυσνόητος, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν πολύ εύκολο υπολογισμό, γιατί είναι το γινόμενο της γλυκαιμίας με την ινσουλιναιμία νηστείας, διαιρεμένο με το 405 ή το 22,5 (ανάλογα με το αν χρησιμοποιείτε τις μονάδες μέτρησης mg/dl ή mmol/l, αντίστοιχα). Όταν ο δείκτης HOMA-IR είναι υψηλότερος από 2,6 πρέπει να αρχίσετε να ανησυχείτε.
Οι μελετητές της παρακάτω ενδιαφέρουσας πρόσφατης μελέτης δημοσιευμένης στο Journal of Pediatrics, πήγαν να δουν αν-αντ ‘αυτού-ένας άλλος δείκτης, που είναι το γινόμενο της τιμής των τριγλυκεριδίων με την γλυκόζη και η δημιουργία του λογαρίθμου του και η διαίρεσή του με το 2, μας έδιδε περισσότερες πληροφορίες. Γράφουν, λοιπόν, οι ερευνητές πως αν διορθώσω και με τον ΔΜΣ ή με την περίμετρο της κοιλιάς, αυτός είναι πιο αξιόπιστος σαν δείκτης. Σε αυτή την περίπτωση το ήπαρ ορίζεται λιπώδες με τιμές γλουταμινικής πυροσταφυλικης τρανσαμινασης ALT≥26 (καλά διαβάσατε!!) για τους άνδρες και ≥22 για τις γυναίκες. Τι κάνουμε στην κλινική πράξη; Μετρούμε ουσιαστικά την ALT, προσθέτουμε τον δείκτη HOMA και τον διορθωμένο με την κοιλιακή περιφέρεια δείκτη τριγλυκεριδίων-γλυκόζης (και ότι η περίμετρος πρέπει να είναι φυσιολογικά μικρότερη από το μισό του ύψους) και υπολογίζουμε από πίνακες τον κίνδυνο για λιπώδη διήθηση του ήπατος, πριν να προβούμε σε ειδικό απεικονιστικό έλεγχο.
Παιδάκια, διαβάζουμε, δεν καθόμαστε, δεν επιτρέπουμε στην καθημερινή ρουτίνα να μας κουράσει. Αφιερώνουμε χρόνο και στην συνεχιζόμενη επιμόρφωση μας, κι όπως λέμε “ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη” ενημερωνόμαστε πάνω στα πιο σύγχρονα δεδομένα της ειδικότητας μας, πριν προχωρήσουμε αλλιώς στην χρήση παρωχημένων γνώσεων.
Δευτέρα 16/05/2022
Αν έχετε ένα μεγάλο παιδί με κνησμό στο οποίο υποπτεύεστε ότι έχει ψώρα, στο βρέφος αντίθετα σκέπτεστε πιο συχνά την ατοπική δερματίτιδα και μπορεί όντως να υπάρχει ψώρα που προκαλεί κνησμό, που τονίζεται κι από άλλα άτομα της οικογένειας. Αν έχετε δερματοσκόπιο στο ιατρείο σας μπορείτε να δείτε την σήραγγα που κάνει το άκαρι. Πρέπει να ψάξετε για αυτό το σημείο στο δέρμα, αυτό το τρίγωνο δηλαδή που ορίζεται από το σύμβολο των πτερυγίων των αεροπορικών γραμμών Δέλτα (“delta airlines wing” sign) και που αντιστοιχεί στην κεφαλή και στα πρόσθια άκρα του παράσιτου της ψώρας.
Οι μικροεπενδύσεις στην επιχείρηση ενός παιδιατρικού ιατρείου (πχ και δερματοσκόπιο, λυχνια του Wood κ.α.) βοηθούν να φεύγει η διάγνωση από την πόρτα του δικού μας εξεταστηρίου.
Δευτέρα 09/05/2022
Στο παρακάτω ενδιαφέρον πείραμα δημοσιευμένο πρόσφατα στο BMJ μια παιδίατρος εξετάζει με μάσκα το βρέφος, προσπαθεί να προκαλέσει το χαμόγελό του με τα μάτια της και δεν μπορεί να λάβει απάντηση. Το χαμόγελο ενός μωρού μετά τον δεύτερο μήνα είναι πολύ σημαντικό και θεωρείται ορόσημο στην ανάπτυξή του. Εάν μετά τον τρίτο μήνα αυτό το μωρό δεν θα της χαμογελάσει, είτε δεν βλέπει είτε έχει προβλήματα με την κοινωνική αλληλεπίδραση ή διαφορετικά έχει προβλήματα επικοινωνίας. Για την ώρα η παιδίατρος, σωστά, ρωτά τους γονείς αν αυτό το παιδί τους χαμογελάει, αποτραβιέται, ο γονέας χαμηλώνει την μάσκα και το παιδί επιστρέφει ένα πλατύ χαμόγελο, κάθεται ήσυχη και βασικά τους εξηγεί ότι τα παιδιά ενδιαφέρονται κυρίως για την στοματική έκφραση. Είναι σημαντικό λοιπόν αυτά τα παιδιά σε αυτή την ηλικία να βλέπουν προφανώς το στόμα των γονιών τους.
Συνάδελφοι, διαβάζουμε, γράφουμε, ανακοινώνουμε, παρακολουθούμε συνέδρια, δεν αφήνουμε την εργασιακή ρουτίνα και τις λοιπές υποχρεώσεις (επιχειρηματικές, οικογενειακές) να μας παρασύρουν στην αμετοχικότητα.
Δευτέρα 02/05/2022
1. Συνεχίζοντας την καθ’ ημάς εβδομαδιαία βιβλιογραφική ενημέρωση, εάν ζούσε σήμερα ο καθηγητής Δημήτρης Τριχόπουλος, θα μας γύριζε πίσω στα πανεπιστημιακά έδρανα, να εκπαιδευτούμε εκ νέου στην Βασική Επιδημιολογία και στην Υγιεινή, αντί να προεξοφλούμε και να διαδίδουμε και στα μέσα ενημέρωσης με τόση ευκολία τα πιθανά αίτια του αρχόμενου κύματος ηπατίτιδων στα παιδιά, άγνωστης ακόμη αιτιολογίας, ενώ βρισκόμαστε ακόμη στο επίπεδο της περιγραφικής επιδημιολογίας και της αντιμετώπισης, με την κλασσική θεραπευτική, της σειράς περιπτώσεων(case series), φτωχών σε αριθμό, παγκοσμίως, και χωρίς καμία σύγκριση με μάρτυρες (υγιείς ή νοσηλευόμενους).
Μια κλινική σειρά είναι ΕΝΑΣ τύπος ιατρικής ερευνητικής μελέτης που παρακολουθεί άτομα με γνωστό κοινό κλινικό αποτέλεσμα. Οι σειρές περιπτώσεων μπορεί να είναι διαδοχικές ή μη διαδοχικές, ανάλογα με το αν συμπεριλήφθηκαν όλες οι περιπτώσεις που παρουσιάζονται στους συγγραφείς κατά την διάρκεια μιας περιόδου ή μόνο μια επιλογή. Όταν περιλαμβάνονται πληροφορίες για περισσότερους από τρεις ασθενείς η σειρά περιπτώσεων θεωρείται ότι είναι μια συστηματική έρευνα που έχει σχεδιασθεί για να συνεισφέρει σε μία γενικευμένη γνώση (δηλαδή έρευνα) και επομένως απαιτείται υποβολή σε ένα τοπικό ή εθνικό θεσμικό συμβούλιο αναθεώρησης (IRB). Οι σειρές περιπτώσεων συνήθως περιέχουν δημογραφικές πληροφορίες για τους ασθενείς, για παράδειγμα, την ηλικία, το φύλο, την εθνική καταγωγή κ.ο.κ. Οι σειρές περιπτώσεων έχουν το σχεδιασμό μίας απλής περιγραφικής μελέτης.
Σε αντίθεση με τις μελέτες που χρησιμοποιούν αναλυτικό σχεδιασμό (π.χ. μελέτες κοόρτης, μελέτες περιπτώσεων-ελέγχου ή τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές), οι σειρές περιπτώσεων δεν περιλαμβάνουν, από μόνες τους εγγενώς τον έλεγχο των υποθέσεων για την αναζήτηση στοιχείων αιτίας και αποτελέσματος (αν και μερικές φορές πραγματοποιούνται αναλύσεις μόνο για περιπτώσεις στην γενετική επιδημιολογία για την διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ έκθεσης και γονότυπου). Έτσι λοιπόν, οι σειρές περιπτώσεων είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην μεροληψία (bias). Για παράδειγμα, μελέτες που αναφέρουν μια σειρά ασθενών με μια συγκεκριμένη ασθένεια ή/και μια ύποπτη συνδεδεμένη έκθεση αντλούν τους ασθενείς τους από έναν συγκεκριμένο πληθυσμό (όπως ένα νοσοκομείο ή μια κλινική) που μπορεί να μην αντιπροσωπεύουν κατάλληλα τον ευρύτερο πληθυσμό.
Η εσωτερική εγκυρότητα των μελετών σειρών περιπτώσεων είναι συνήθως πολύ χαμηλή, λόγω της έλλειψης ομάδας σύγκρισης που εκτίθεται στην ίδια σειρά μεταβλητών. Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα που παρατηρούνται σε ένα κλινικό φαινόμενο, όπως αυτό που βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες, μπορεί να οφείλονται, πλην του εξακριβωμένου αδενοϊού, πλήρως ή εν μέρει σε παρεμβαλλόμενες επιδράσεις όπως η προηγούμενη χορήγηση αντιπυρετικών φαρμάκων επί πυρετού (ιδία βουλήσει ή κατόπιν ιατρικής συμβουλής), το φαινόμενο Hawthorne, το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα, τα αποτελέσματα του χρόνου, τα αποτελέσματα της κλινικής πρακτικής στην κοινότητα το προηγούμενο διάστημα ή το φαινόμενο της φυσικής πορείας μίας νόσου. Ο υπολογισμός της διαφοράς στα αποτελέσματα μεταξύ δύο ομάδων θεραπείας/παρέμβασης που υποτίθεται ότι εκτίθενται σε μια πολύ παρόμοια σειρά τέτοιων επιδράσεων επιτρέπει την εξάλειψη των επιπτώσεων αυτών των ενδιάμεσων μεταβλητών. Ως εκ τούτου, μόνο η παρουσία μιας ομάδας σύγκρισης, η οποία δεν αποτελεί χαρακτηριστικό των μελετών σειρών περιπτώσεων, θα επιτρέψει μια έγκυρη εκτίμηση της πραγματικότητας. Αυτό μας παρουσιάζει και η παρακάτω τεχνική μελέτη των Βρετανών, στην οποία όλες οι συγκριτικές επιδημιολογικές μελέτες είναι ακόμη υπό εξέλιξη (underway).
Βυζαντινό ψηφιδωτό στο μαυσωλείο της Γάλλας Πλακιδίας στην Ραβέννα της Ιταλίας, 450 μ.Χ
“…ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός. ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων…” (Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 10, Ι, στιχ. 11), κοντολογίς εγώ είμαι ο ποιμένας ο καλός και ο πονετικός. Ο ποιμένας ο καλός και την ζωήν του ακόμα θυσιάζει δια να προφυλάξη τα πρόβατα από κάθε κίνδυνον. Και πόσο επίκαιρος είναι τούτος ο στίχος για όλους εμάς τους γονείς, που πρέπει να είμαστε για πάντα τα ασφαλή λιμάνια για τα παιδιά μας.
Καλή Ανάσταση, Καλό Πάσχα αγαπητοί συνάδελφοι με μία σύντομη βιβλιογραφική ανάπαυλα.
Δευτέρα 18/04/2022
Το σύνδρομο του Munchausenδια αντιπροσώπου ορίζεται ως μια μορφή παιδικής κακοποίησης, που χαρακτηρίζεται από την συνεχή επαγωγή συμπτωμάτων από τους γονείς και την συνακόλουθη αναζήτηση ιατρικής συμβουλής, διαγνωστικών εξετάσεων και θεραπειών. Τα συμπτώματα και τα σημεία στο παιδί μπορεί όχι απλώς μόνο να τα εφευρίσκουν οι γονείς του, αλλά στις πιο σοβαρές περιπτώσεις πραγματικά να τα προκαλούν οι ίδιοι. Η πραγματική επίπτωση του προβλήματος δεν είναι γνωστή, αλλά από τότε που ο Meadow, το 1977, περιέγραψε για πρώτη φορά την κλινική φύση του προβλήματος και εργάσθηκε για να επιστήσει την προσοχή των παιδιάτρων σχετικά με την σοβαρότητα αυτών των περιπτώσεων (σοβαρή κοινωνικο-οικογενειακή δυσπροσαρμογή και σοβαρή ψυχοπαθολογία των γονέων, με κίνδυνο θανάτου για το παιδί τους τουλάχιστον 10% μεγαλύτερο πριν αναγνωρισθεί το πρόβλημα), οι αναφορές γίνονται όλο και περισσότερο συχνές και κυρίως αφορούν τα πρώτα χρόνια ζωής των παιδιών. Η φαντασίωση των γονιών στο να επάγουν το πρόβλημα υγείας του παιδιού τους υπερβαίνει την πιθανότητα ισχύος μιας ταξινόμησης και ενός ορισμού συγκεκριμένων ασθενειών, επειδή τα σημεία και τα συμπτώματα που επάγονται αναπαράγουν πιστά αυτές τις ασθένειες, που πολύ συχνά είναι ήδη γνωστές στους ίδιους τους γονείς.
Στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο από το περιοδικό Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας και Διατροφής, από το μακρυνό 2000, συνοψίζονται οι αναφορές ολόκληρης της έως τότε βιβλιογραφίας, που σχετίζονται με το πρόβλημα αλλά και με το ίδιο το συνδρόμο Munchausen δια αντιπροσώπου, που απασχολεί ως μέρος και την παιδιατρική γαστρεντερολογία. Εκεί την μερίδα του λέοντος καταλαμβάνει η χρόνια διάρροια, που συχνά προκαλείται με καθαρτικά (διαγιγνώσκεται με την χρωματογραφία κοπράνων και ούρων) ή με την απλή αραίωση των κοπράνων με νερό (αξιολόγηση της osmolarity) ή την αναφερόμενη και μη αληθή διάρροια. Αλλά σημαντικός αριθμός υποθέσεων αφορά περιπτώσεις τροφικής αλλεργίας (μέσω περιττών υποαλλεργικών δίαιτων ή με πρόκληση συμπτωμάτων από την χορήγηση της τροφής στην οποία το παιδί είναι αλλεργικό!). Στην περίπτωση της αιματεμεσης (προσθήκη αλλογενούς αίματος στον εμετό, ανιχνεύσιμου με δοκιμασίες διασταύρωσης) ή στις χειρότερες περιπτώσεις εισαγωγή ξένων σωμάτων στον οισοφάγο ή χρήση καυστικών ουσιών. Οι περιπτώσεις ειλεού θα πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκονται από την κυστική ίνωση (λίπη στα κόπρανα, μη φυσιολογική δοκιμασία ιδρώτα). Η σηψαιμία από προκλητή βλάβη σε κεντρικό ή περιφερικό καθετήρα. Η χρήση στυπτικων φαρμάκων που προσομοιάζουν στον ειλεό. Όλες αυτές οι εν δυνάμει περιπτώσεις παιδιών που θα υποβληθούν σε ακραίες επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις μας αποδεικνύουν το πόσο προσεκτικοί οφείλουμε να είμαστε στην ερμηνεία του κλινικού ιστορικού και των εξετάσεων, καθώς πολλές περιπτώσεις έχουν εξαπατήσει τον ειδικό επί μακρόν, ενώ μια «κριτική» ανάλυση του κλινικού προβλήματος μπορεί να οδηγήσει στον σωστό δρόμο και να σωθεί το παιδί από τον περιττό πόνο.
“Πόλεμος στην Ουκρανία και ενδείξεις του ECDC για την διαχείριση της υγείας των προσφύγων”
Δηλώθηκε πως θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα με εμβόλια κατά του covid, της πολιομυελίτιδας και της ιλαράς. Όσοι φτάνουν από την Ουκρανία, ειδικά τα παιδιά, μπορεί να είναι πιο ευάλωτα σε ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια και η πολιομυελίτιδα και η ιλαρά θα πρέπει να θεωρούνται ασθένειες προτεραιότητας για παρακολούθηση και επιτήρηση. Θα πρέπει επίσης να δοθεί προσοχή στον Covid, δεδομένου ότι το ποσοστό εμβολιασμού στην Ουκρανία είναι πολύ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (<75%).
Εν αναμονη της μεταφρασης και των εγγράφων που αποδεικνύουν τον εμβολιασμό των ταλαιπωρημένων αυτών παιδιών, οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή σε διάφορες μεταδοτικές ασθένειες ως μέρος μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την παροχή της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι σκόπιμο να καθιερωθεί η λεγόμενη συνδρομική επιτήρηση για να επιτραπεί η ταχεία ανίχνευση ασθενειών υψηλής προτεραιότητας (ιλαράς, covid, AIDS, φυματίωσης, πολιομυελίτιδας).
Συγκεκριμένα η φυματίωση (ΤΒ) παραμένει μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας και μεταδοτική ασθένεια προτεραιότητας στην Ουκρανία. Η χώρα ανέφερε τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων φυματίωσης, με συχνότητα 65 περιπτώσεων ανά 100.000 και ποσοστό θανάτων 7,3 θανάτων ανά 100.000. Η Ουκρανία είναι μία από τις 10 χώρες παγκοσμίως με την υψηλότερη επιβάρυνση ανθεκτικής στα φάρμακα φυματίωσης (MDR-TB) και το 2019 ανέφερε το 27% της MDR-TB μεταξύ των νέων περιπτώσεων. Έχει επίσης τον δεύτερο υψηλότερο επιπολασμό TB επί εδάφους HIV.
Ο HIV παραμένει πρόβλημα δημόσιας υγείας στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση επιτήρησης του HIV για το 2021 στην Ευρώπη, με βάση τα δεδομένα του 2020, η Ουκρανία ανέφερε 15.658 νέες διαγνώσεις HIV. Το 2020, το ποσοστό διάγνωσης HIV για την Ουκρανία ήταν το δεύτερο υψηλότερο στην ευρωπαϊκή περιοχή σύμφωνα με τον ΠΟΥ: 37,5 ανά 100.000 πληθυσμού σε σύγκριση με το ποσοστό της ΕΕ που ήταν 3,3 ανά 100.000 πληθυσμού. Το 2020, υπολογίστηκε ότι 257.000 άνθρωποι ζούσαν με HIV στην Ουκρανία. Το 2020, υπολογίστηκε ότι 146.000 από αυτούς που ζούσαν με HIV στην Ουκρανία λάμβαναν αντιρετροϊκά φάρμακα (57% κάλυψη θεραπείας). Η κάλυψη της θεραπείας στην ΕΕ υπολογίζεται σε 82%.
Υπό το πρίσμα όλων αυτών, για το ECDC η διασφάλιση της συνέχειας των τακτικών εμβολιασμών και η αντιμετώπιση κενών σε προηγούμενα ιστορικά εμβολιασμού, αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της υποστήριξης της δημόσιας υγείας που απαιτείται για τα εκτοπισμένα άτομα. Η κατάσταση εμβολιασμού των εκτοπισμένων θα πρέπει να αξιολογηθεί με τη χρήση των διαθέσιμων τεκμηρίων, φυσικών ή ηλεκτρονικών. Για τον εμβολιασμό κατά του Covid, πρέπει να σημειωθεί ότι η Ουκρανία έχει ενταχθεί στο σύστημα ψηφιακού πιστοποιητικού Covid της ΕΕ.
Η μέτρηση της θερμοκρασίας σε όλες τις τακτικές παιδιατρικές επισκέψεις σε εμφανώς υγιή παιδιά ενεργοποιεί περισσότερο την συνταγογράφηση αντιβιοτικών και λιγότερο αιματολογικών εξετάσεων σε σύγκριση με την μη καθιερωμένη πρακτική. Οι τακτικοί έλεγχοι θερμοκρασίας ανιχνεύουν επίσης τυχαίο πυρετό, οδηγώντας σε περισσότερες παρεμβάσεις και αναβολή εμβολιασμού. Αυτά ήταν τα κύρια ευρήματα μιας ανάλυσης δεδομένων από επισκέψεις σε υγιή παιδιά σε ένα δίκτυο 24 ιδιωτικών ιατρείων πρωτοβάθμιας φροντίδας στην Καλιφόρνια. Τα αντιβιοτικά συνταγογραφούνταν λίγο πιο συχνά στα ιατρεία που μετρούσαν την θερμοκρασία τακτικά παρά περιστασιακά (1,7% έναντι 1,4%). Ωστόσο, οι πιθανότητες λήψης διαγνωστικών εξετάσεων, όπως της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης, του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων, των ταχειών δοκιμών γρίπης ή στρεπτόκοκκου ή της καλλιέργειας ούρων, ήταν χαμηλότερες στην ρουτίνα από τα ιατρεία με τις περιστασιακές μετρήσεις (1,3% έναντι 1,4%). Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι αν και τα ευρήματα έδειξαν χαμηλό συνολικό ποσοστό τυχαίας ανίχνευσης πυρετού, αυτό μπορεί να προκαλέσει υπερβολική χρήση πόρων υγειονομικής περίθαλψης και περιττή αναβολή εμβολίων. Ως εκ τούτου, η πρακτική της τακτικής μέτρησης της θερμοκρασίας σε επισκέψεις σε παιδιά αξίζει να λάβει υπόψη επιπλέον την ζημία έναντι των οφελών.
Το σύνδρομο Sweet στα βρέφη και στα παιδιά (μια όχι και τόσο “γλυκιά” διάγνωση) είναι μια σοβαρή αιτία για την οποία οφείλουμε να εξετασουμε τον ασθενη μας από κοντά και να μην αρκεστουμε σε τηλεφωνικές οδηγίες ύστερα από την αποστολή μίας απλης φωτογραφίας απο τα μεσα κοινωνικής δικτύωσης και για μία οξεία δερματίτιδα που προσομοιάζει στο χρόνιο έκζεμα.
Και πολλές φορές μέσα από την αναμόχλευση του πρόσφατου ατομικού ιστορικού προκύπτει μια κοντινή πυρετική κίνηση και λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, από το οικογενειακό ιστορικό, αν πρόκειται για μικρό βρέφος, ιστορικό λύκου στην μητέρα, έπειτα ο αιματολογικός έλεγχος θα αναδείξει λευκοκυττάρωση-ουδετεροφιλία και ενίοτε αύξηση των αυτοαντισωμάτων του λύκου μέσω της μεταφοράς τους από τον πλακούντα στον ασθενή κι η ακόλουθη παραπομπή στον δερματολόγο κι η βιοψία δέρματος να αναδείξει διήθηση του χόριου με ουδετερόφιλα.
Αφορμώμενος από ενα προχθεσινό περιστατικό παιδιού στην κεφαλή του οποίου οι ψείρες ήταν περισσότερες απο τις τρίχες των μαλλιών του, όταν η πανδημία της COVID-19 έκλεισε τα σχολεία και τις παιδικές δραστηριότητες τότε και η εξάπλωση των ψειρών επιβραδύνθηκε σημαντικά. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2021 σε 1.118 παιδιά που αναλύθηκαν τόσο πριν από την πανδημία όσο και κατά την διάρκεια του lockdown στο Μπουένος Άιρες, για παράδειγμα, ο συνολικός επιπολασμός της φθειρίασης μειώθηκε περισσότερο από 25%. Ωστόσο, τα αποτελέσματα δεν ήταν καθολικά όσον αφορά την δραστηριότητα των ψειρών το 2020. Σύμφωνα με μια έκθεση του Ιουλίου 2020 από την Lice Clinics of America, παρατηρήθηκε μια μέση αύξηση 25% στην δραστηριότητα των ψειρών από τον Απρίλιο έως τον Μάιο του 2020. Φαίνεται ότι η αύξηση οφειλόταν στο ότι τα μέλη των μελετημένων οικογενειων την διέδωσαν μεταξύ τους ενώ βρίσκονταν σε στενή επαφή και στεγάζονταν στο ίδιο σπίτι. Επιπλέον, ο οργανισμός ανέφερε ότι πολλά από τα κρούσματα ήταν πιο σοβαρά από το συνηθισμένο, πιθανότατα λόγω της παρατεταμένης έκθεσης των μολυσμένων ατόμων μεταξύ τους.
Όσο αυξάνονται τα κρούσματα covid-19 στους ανεμβολιαστους παιδιατρικούς ασθενείς που παρακολουθούμε τόσο πιο κοντά θα βρισκόμαστε στο όριο να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια επιπλοκή της νόσου. Η αποτελεσματικότητα των δύο δόσεων του εμβολίου της Pfizer-BioNTech στην πρόληψη του MIS-C αξιολογήθηκε σε μια μελέτη ασθενών-μαρτύρων που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Αμερικανικού Δικτύου COVID-19 με την υποστήριξη των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) και δημοσιεύθηκε στην Εβδομαδιαία Αναφορά Θνησιμότητας του Ιανουαρίου του 2022. Συγκεκριμένα, ελήφθησαν υπόψη οι δύο δόσεις εμβολίου που πραγματοποιήθηκαν για περισσότερες από 28 ημέρες, σε ασθενείς ηλικίας 12 έως 18 ετών, που νοσηλεύονταν σε 24 παιδιατρικά νοσοκομεία στις Ηνωμένες Πολιτείες την περίοδο από 1 Ιουνίου – 9 Δεκεμβρίου 2021. Στην μελέτη συμμετείχαν 283 ασθενείς (102 με MIS-C και 181 μάρτυρες), με διάμεση ηλικία τα 14,5 έτη και από τους οποίους το 58% είχε τουλάχιστον μία συννοσηρότητα. Το ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων ήταν 5% (n = 5) μεταξύ των ασθενών με MIS-C και 36% μεταξύ των μαρτύρων. Η εκτιμώμενη αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού στην πρόληψη του MIS-C ήταν 91%. Επιπλέον, όλοι οι ασθενείς με MIS-C (n = 38) που χρειάζονταν υποστήριξη ζωτικής λειτουργίας (επεμβατικός αερισμός, ECMO, έγχυση ινότροπων) δεν είχαν εμβολιαστεί.
Μην βάζετε την ταμπέλα του αυτισμού σε ένα παιδί προτού να επιβεβαιώσετε ότι έχετε μπροστά σας ένα μονογονιδιακό ή χρωμοσωμικό νόσημα. Ο αυτισμός θεωρείται πλέον μια ετερογενής ομάδα νευροαναπτυξιακών νοσημάτων, τόσο πολύ που αυτός ο όρος έχει αντικατασταθεί από εκείνον της Διαταραχής Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ). Αν και πολλά στοιχεία υποδηλώνουν ότι η γενετική συνιστώσα στην αιτιολογία της ΔΑΦ είναι κυρίαρχη και η χρήση νέων βιοτεχνολογιών επέτρεψε σημαντική πρόοδο στην γνώση της γενετικής βάσης του αυτισμού, μέχρι σήμερα μια γενετική αλλοίωση εντοπίζεται μόνο σε 25-35% των περιπτώσεων, αλλά αξίζει να αναζητηθεί. Πολλές μελέτες έχουν καταδείξει τον ρόλο των επιγενετικών μηχανισμών στην αιτιολογία της ΔΑΦ. Όταν αντιμετωπίζετε ένα παιδί με ΔΑΦ, πρέπει να ακολουθήσετε μια γενετική διαγνωστική διαδρομή που ξεκινά από μια προσεκτική κλινική γενετική αξιολόγηση και να καταλήξετε σε μια ενημερωμένη και κατάλληλη συνταγογράφηση εξετάσεων γενετικής. Σε ασθενείς με ΔΑΦ στους οποίους μια συγκεκριμένη συνδρομική εικόνα δεν είναι αναγνωρίσιμη, η γενετική διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει την εκτέλεση της CGH συστοιχίας, την μελέτη για το εύθραυστο Χ χρωμόσωμα (κυρίως σε άνδρες) και μερικές φορές την ανάλυση του γονιδιώματος (Whole Exome Sequencing).
Οι περιπτώσεις πρώιμης ήβης ιδίως σε κορίτσια ηλικίας περίπου 7 ετών στην Ιταλία αυξήθηκαν κατά 122% το εξάμηνο Μάρτιος-Σεπτέμβριος 2020 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019. Αυτό αποδεικνύεται από μια μελέτη παρατήρησης που δημοσιεύτηκε στο Endocrine Connections και συντονίστηκε από το Νοσοκομείο Bambino Gesù της Ρώμης και στην οποία συμμετείχαν διάφορα παιδοενδοκρινολογικά κέντρα στην Ιταλία. Ειδικότερα, οι περιπτώσεις ταχέως εξελισσόμενης πρώιμης εφηβείας έχουν αυξηθεί και απαιτούν άμεση φαρμακευτική θεραπεία. Μεταξύ των υποτιθέμενων αιτιών τονίζεται η σημαντική αύξηση στην χρήση ηλεκτρονικών συσκευών, ο πιο καθιστικός τρόπος ζωής, η μεγαλύτερη αίσθηση πείνας, οι αλλαγές στην συμπεριφορά, το άγχος και το στρες. Η έκκριση της ορμόνης του υποθαλάμου που ξεκινά την εφηβική ανάπτυξη (GnRH) στην πραγματικότητα ρυθμίζεται στον εγκέφαλο, όπου περιβαλλοντικοί παράγοντες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως έναυσμα.
Είναι το σκι ένα φιλικό προς το περιβάλλον άθλημα; Το σκι αντοχής στο φυσικό ορεινό δασικό τοπίο είναι καλύτερο για να δώσει συνοχή στην σχέση μεταξύ παιδιών και φύσης. Μια ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Pediatrics ασχολείται με την σχέση μεταξύ της φύσης και της υγείας των παιδιών, επιβεβαιώνοντας επίσης τα θετικά της αποτελέσματα από επιστημονικής άποψης και επιβεβαιώνοντας την ανάγκη τα παιδιά να παρακολουθούν φυσικά περιβάλλοντα ως προτεραιότητα της δημόσιας υγείας. Αλλά η ακραιφνής εξόρμηση σε φυσικά περιβάλλοντα δεν μπορεί να αγνοήσει την εκπαίδευση και την συνειδητοποίηση της ανάγκης προστασίας και διατήρησής τους. Το σκι κατάβασης είναι ένα διασκεδαστικό άθλημα, το οποίο ασκείται στην ύπαιθρο και επιτρέπει στα παιδιά να έρθουν πιο κοντά στο δάσος και τις βουνοκορφές, αλλά εάν για να το εξασκήσουν είναι απαραίτητο να αναλωθεί ολόκληρη η περιοχή και να χρησιμοποιηθεί μη βιώσιμη ενέργεια και εάν οι αλλαγές των κλιματικών συνθηκών μας φέρνουν αντιμέτωπους με την ανάγκη χρήσης ποσοτήτων ενέργειας και νερού σε ανήθικο βαθμό, ίσως πρέπει να σκεφτούμε ότι ήρθε η ώρα να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με τον αθλητισμό αυτού του είδους και με τα βουνά.
Ένα από τα πολλά ενδιαφέροντα πραγματάκια που ειπώθηκαν στο 12ο Συνέδριο Υποειδικοτήτων Παιδιατρικής στην Αθήνα ήταν η συμμόρφωση της ελληνικής οικογένειας με τον εθνικό οδηγό διατροφής των παιδιών. Και η υπεύθυνη του προγράμματος εποπτείας της παιδικής παχυσαρκίας κ. Χαρμανδάρη τόνισε πως δυσκολευόμαστε αρκετά σαν παιδίατροι αφενός να πείσουμε με στατιστικά σημαντική επιτυχία τους μπαμπάδες να αποτελέσουν το καλό παράδειγμα για τα παιδιά τους (ταχυφαγία, αυξημένα σάκχαρα τροφών, άστατο πρόγραμμα σίτισης) αφετέρου δε τις γιαγιάδες που συμπληρώνουν-από υπερπροστατευτισμό-τα ενδιάμεσα διαστήματα των γευμάτων με σνακς, μη σεβόμενες το 3ωρο νηστείας μεταξύ των 5 βασικών γευμάτων, οδηγώντας τις μικρες ηλικιες <5 ετών (με την συνδρομή μονογονιδιακών νοσημάτων) και τις μεγαλύτερες παιδικές ηλικίες στην υπερπλασία των λιποκυττάρων που διατηρούνται και στην ενήλικη ζωή.
Ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο JAMA υπογραμμίζει πως, αν και η αύξηση των περιπτώσεων εμφάνισης διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά είναι γνωστή εδώ και αρκετό καιρό, τον τελευταίο χρόνο αυτή η αύξηση ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Οι συγγραφείς πραγματοποίησαν μια λεπτομερή ανασκόπηση των περιπτώσεων νεανικού διαβήτη τύπου 1 κατά την έναρξη που καταγράφηκαν στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Σαν Ντιέγκο τα τελευταία έξι χρόνια και επιβεβαίωσαν ότι από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Μάρτιο του 2021 υπήρξε αύξηση 57% στα νέα περιστατικά, με την καταγραφή του σε 187 παιδιά (106 κορίτσια και 81 αγόρια) με μέσο όρο ηλικίας τα 9,6 έτη. Μόνο 4 από αυτά τα παιδιά (2,1%) είχαν COVID-19 κατά την εκδήλωση του διαβήτη. Θα χρειαστούν περισσότερες μελέτες για να κατανοηθεί ο ρόλος του SARS – CoV-2 στην παθογένεση αυτού του προβλήματος, επιπλέον της γνωστής άμεσης και έμμεσης βλάβης που προκαλείται από τον ιό.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Αμερικανικό και Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνιστούν την χορήγηση βιταμίνης Α σε υψηλές δόσεις από το στόμα σε παιδιά με οξεία λοίμωξη ιλαράς που χρειάζονται νοσηλεία ή που έχουν παράγοντες κινδύνου. Ωστόσο, αυτές οι συστάσεις βασίζονται σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε αναπτυσσόμενες χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπου η ανεπάρκεια βιταμίνης Α και ο υποσιτισμός παραμένουν ενδημικοί. Επί του παρόντος δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποστηρίζουν την χρήση αυτής της παρέμβασης σε ασθενείς χωρίς υποσιτισμό που νοσηλεύονται σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Αυτή η προοπτική μη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη σε 108 παιδιά που νοσηλεύονταν με ιλαρά σε ένα μόνο κέντρο στην Ιταλία, αναφέρει δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας σε παιδιά που έλαβαν θεραπεία με Βιταμίνη Α και σε παιδιά που έλαβαν τυπική υποστηρικτική φροντίδα. Η μελέτη καταδεικνύει την έλλειψη αποτελεσματικότητας της βιταμίνης Α στην μείωση της διάρκειας του πυρετού, της διάρκειας νοσηλείας, του ποσοστού επιπλοκών ή στην ανάγκη για αντιβιοτική θεραπεία. Η χορήγηση βιταμίνης Α εντός 5 ημερών από το πρώτο σύμπτωμα δεν έδειξε καμία μείωση του κινδύνου επιπλοκών.
Η κατάθλιψη κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους και νέα στοιχεία δείχνουν ότι μεγάλος αριθμός μπορεί να είναι πιο πιθανό να πιστέψει στην παραπληροφόρηση.
Μια γενική μεροληψία προς την αρνητικότητα ή μια τάση εστίασης σε αρνητικές και όχι θετικές πληροφορίες, μπορεί να επιδεινώσει την διάδοση της παραπληροφόρησης. Αυτή είναι η υπόθεση που οδήγησε σε μια εκτενή έρευνα από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης που δημοσιεύτηκε στο JAMA. Η απάντηση φαίνεται καταφατική: δεν θα είναι έτσι για όλους – η επιστήμη είναι και μια στατιστική τέχνη – αλλά υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της παρουσίας συμπτωμάτων κατάθλιψης και της τάσης να πιστεύει κανείς τουλάχιστον σε έναν από τους τέσσερις ψευδείς ισχυρισμούς του ερωτηματολογίου σχετικά με τα εμβόλια κατά της COVID19. Οι άνθρωποι που συμμετείχαν είχαν τις μισές πιθανότητες να εμβολιαστούν.
Η έρευνα εξέτασε ένα πολύ μεγάλο δείγμα πολιτών: 15.464 ενήλικες και από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου 2021 που απάντησαν για πρώτη φορά σε ένα ερωτηματολόγιο που περιελάμβανε ισχυρισμούς σχετικά με τα εμβόλια για την COVID-19. Αφού απαντήθηκε αυτό το πρώτο ερωτηματολόγιο, υπήρχε ένα άλλο που μέτρησε τον επιπολασμό των συμπτωμάτων κατάθλιψης, με στοχευμένες ερωτήσεις που επεξεργάστηκαν ειδικοί στο Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Ως αποτέλεσμα, η παρουσία της κατάθλιψης συνδέθηκε με μεγαλύτερη πιθανότητα να εμπιστευτούμε πηγές παραπληροφόρησης. 4.164 ερωτηθέντες από 15.464 άτομα (26,9%) είχαν μέτρια ή μείζονα συμπτώματα κατάθλιψης και 2.964 ερωτηθέντες (19,2%, δηλαδή ένας στους πέντε!) ενέκριναν τουλάχιστον μία δήλωση παραπληροφόρησης σχετικά με το εμβόλιο. Προβάλλοντας το δείγμα στον πληθυσμό των ΗΠΑ, σημαίνει ότι το 29,3% των ερωτηθέντων με μέτρια ή μείζονα κατάθλιψη εγκρίνει τουλάχιστον μία ψευδή δήλωση σχετικά με τον εμβολιασμό έναντι της COVID19 σε σύγκριση με το 15,1% όσων δεν έχουν συμπτώματα μείζονος κατάθλιψης. Για καθεμία από τις τέσσερις δηλώσεις, οι ερωτηθέντες έπρεπε να υποδείξουν εάν την θεωρούσαν αληθινή, ανακριβή ή αβέβαιη. Αυτοί οι ισχυρισμοί επιλέχθηκαν με βάση την κοινή παραπληροφόρηση που επικρατούσε στις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης την άνοιξη του 2021, συμπεριλαμβανομένων των απαντήσεων ότι: 1.”τα εμβόλια για την COVID-19 θα αλλάξουν το DNA των ανθρώπων” 2.”Τα εμβόλια για την COVID-19 περιέχουν μικροτσίπ που θα μπορούσαν να παρακολουθούν ανθρώπους” 3.”Τα εμβόλια για την COVID-19 περιέχουν αποβολές εμβρύων” και 4.”τα εμβόλια για την COVID-19 μπορεί να προκαλέσουν στειρότητα, καθιστώντας πιο δύσκολη την εγκυμοσύνη”
Όσον αφορά την μέτρηση των συμπτωμάτων κατάθλιψης τις δύο εβδομάδες πριν από την συνέντευξη, οι συμμετέχοντες στην έρευνα συμπλήρωσαν ένα Ερωτηματολόγιο Υγείας Ασθενών, όπου μια τιμή 10 ή μεγαλύτερη αντιπροσωπεύει τουλάχιστον μέτρια κατάθλιψη και συχνά θεωρείται κατώφλι για θεραπεία. Για τον λόγο αυτό, οι συγγραφείς επέλεξαν a priori να εξετάσουν την παρουσία ή την απουσία καταθλιπτικών συμπτωμάτων για βαθμολογίες υψηλότερες από αυτό το όριο. Η ενδιαφέρουσα πτυχή της έρευνας είναι ότι οι πολιτικές απόψεις ή η κοινωνική ευμάρεια δεν είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες: αυτή η τάση βρίσκεται σε όλες τις ομάδες ανθρώπων που εξετάστηκαν.
Αυτή η έρευνα δεν είναι μόνο ενδιαφέρουσα για να κατανοήσουμε καλύτερα ποιοι είναι οι πιο επιρρεπείς στην παραπληροφόρηση, σίγουρα δεν φταίνε αυτοί, αλλά γιατί μας δείχνει έναν ακόμη λόγο για την ενίσχυση της φροντίδας της ψυχικής υγείας στον πληθυσμό, για να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι έχουν καλύτερη πρόσβαση στην θεραπεία για την κατάθλιψη και το άγχος. Η ψυχική υγεία θα είναι ένας από τους αναπόφευκτους πυλώνες πάνω στους οποίους θα χτιστεί η υγεία μετά την πανδημία.
Το ερώτημα εάν πρέπει να πραγματοποιηθούν ορολογικές δοκιμές για τον έλεγχο της ποσότητας των αντισωμάτων που υπάρχουν κατά του SARS-CoV-2 έχει τεθεί εδώ και αρκετό καιρό, πιθανώς πριν από την διενέργεια εμβολιασμών. Το πραγματικό πρόβλημα, ωστόσο, είναι ο καθορισμός της απαραίτητης ποσότητας αντισωμάτων (τίτλοι ολικών αντισωμάτων και ειδικών εξουδετερωτικών αντισωμάτων) για να έχουμε συγκεκριμένη ανοσία. Το θέμα είναι επί του παρόντος πολύ μελετημένο, συζητημένο και πολύπλοκο.
Μια πολύ πρόσφατη επιστολή που δημοσιεύτηκε στο Journal of Infection συγκρίνει τις συγκεντρώσεις των δεσμευτικών αντισωμάτων πριν από τις μολύνσεις με τις παραλλαγές Δέλτα ή Όμικρον του SARS-CoV-2. Η μελέτη μέτρησε τα επίπεδα αντισωμάτων σε 1169 εμβολιασμένα άτομα, λίγο πριν την μόλυνση με την παραλλαγή Όμικρον (1 Νοεμβρίου – 31 Δεκεμβρίου 2021). Λοιμώξεις, συμπτωματικές και ασυμπτωματικές, εντοπίστηκαν μεταξύ 15 Νοεμβρίου 2021 και 12 Ιανουαρίου 2022 χρησιμοποιώντας την μέθοδο της pcr.
Κάθε άτομο που μολύνθηκε από την Όμικρον συγκρίθηκε ως προς την ηλικία, το φύλο και την κατάσταση εμβολιασμού (1, 2 ή 3 δόσεις) με ένα άτομο που είχε μολυνθεί με την παραλλαγή Δέλτα, που εντοπίστηκε μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου και 1ης Δεκεμβρίου 2021, για το οποίο ο τίτλος συνολικών αντισωμάτων ήταν γνωστός από 15 ημέρες έως 2 μήνες πριν από την μόλυνση. Οι αναλύσεις με ELISA έδειξαν: Το 90% των λοιμώξεων από την Όμικρον εμφανίστηκαν σε άτομα των οποίων η συνολική συγκέντρωση αντισωμάτων ήταν μικρότερη ή ίση με 6967 BAU/ml (μονάδα δεσμευτικών αντισωμάτων), αντίθετα, το 90% των λοιμώξεων από την Δέλτα αφορούσαν άτομα με συγκεντρώσεις αντισωμάτων κάτω από 2905 BAU/ml. Οι συγγραφείς αναφέρουν μια προηγούμενη μελέτη που υποδηλώνει ότι οι τίτλοι αντισωμάτων κατά της ακίδας πάνω από 141 BAU/ml (μονάδες δεσμευτικών αντισωμάτων) σχετίζονται με την παρουσία εξουδετερωτικών αντισωμάτων (ο πιο ευρέως αποδεκτός δείκτης προστασίας) έναντι του ιού άγριου τύπου και της παραλλαγής Άλφα της Wuhan: στην περίπτωση των παραλλαγών Δέλτα και Όμικρον, η εξουδετέρωση απαιτεί υψηλότερους τίτλους αντισωμάτων. Συμπεραίνεται ότι οι λοιμώξεις με την παραλλαγή Όμικρον του SARS-CoV-2 μπορούν να συμβούν παρά τις υψηλές συγκεντρώσεις δεσμευτικών αντισωμάτων, ακόμη και σε συγκεντρώσεις 2,4 φορές υψηλότερες από τις λοιμώξεις με την παραλλαγή Δέλτα του SARS-CoV-2.
Η διενέργεια ορολογικών εξετάσεων, που στοχεύουν στον εντοπισμό της ανταπόκρισης των αντισωμάτων στον ιό, δεν ενδείκνυται για τους σκοπούς της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για τον εμβολιασμό. Η παρουσία ενός τίτλου αντισωμάτων δεν μπορεί από μόνη της να θεωρηθεί, αυτή την στιγμή, εναλλακτική λύση για την ολοκλήρωση του κύκλου του εμβολιασμού.
Το CDC στην Ατλάντα δημοσίευσε επίσης πρόσφατα μια περίληψη των τρεχόντων επιστημονικών στοιχείων σχετικά με την ανοσία που προκαλείται από την λοίμωξη ή τους εμβολιασμούς, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι, επί του παρόντος, δεν υπάρχει συγκεκριμένο τεστ αντισωμάτων ή όριο αντισωμάτων που να μπορεί να προσδιορίσει τον κίνδυνο ενός ατόμου για επακόλουθη μόλυνση, επομένως ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 συνιστάται για όλα τα επιλέξιμα άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είχαν μολυνθεί προηγουμένως με SARS-Cov-2, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των ορολογικών εξετάσεων.
Οι ιστορικοί της ιστορίας της ιατρικής στο μέλλον μελετώντας και περιγράφοντας την πρόοδο της επιστήμης στα χρόνια της πανδημίας θα παρομοιάσουν την επιστημονική κοινότητα σαν τα “ποντίκια που τρέχουν” στον πανικό της να βρει μια αποτελεσματική θεραπεία και πρόληψη της νόσου από κοροναϊό. Και μία πιο ψύχραιμη αντιμετώπιση, αυτή δηλαδή της παρατήρησης ότι η βαριά ασθένεια, που πλήττει κυρίως τις μεγάλες ηλικίες, συνοδεύεται από λεμφοπενια, απότοκη της ακόμη μεγαλύτερης υπολειτουργίας των πρωτογενών λεμφικών οργάνων (του μυελού των οστών και του θύμου), είναι το πρόσφατο αποτέλεσμα της παρακάτω πρωτότυπης έρευνας των Ελλήνων ιατρών της αιματολογικής κλινικής του νοσοκομείου Παπανικολάου Θεσσαλονίκης – για να ευλογήσουμε τα γένια μας – άξιας κατά την γνώμη μου ενός βραβείου Νομπέλ, στην οποία η αλλογενής έγχυση κεκαθαρμενων Τ-λεμφοκυτταρων αναρρωσάντων από κοροναϊό ασθενών, σαν άλλοι Jenner του 18ου αιώνα, έδωσε την ώθηση στο αμυντικό σύστημα επιλεγμένων ασθενών να αποτρέψει με απόλυτη επιτυχία την βαριά έκβαση.
2. Δεν υπάρχουν απόλυτα μοντέλα για την επιχειρηματική διαχείριση ενός παιδιατρικού ιατρείου. Ανεξάρτητα από το μέγεθος και/ή την τοποθεσία της, κάθε πρακτική απαιτεί σχεδιασμό και δημιουργική διαχείριση για να ανταποκριθεί με επιτυχία στις ανάγκες των ασθενών/οικογενειών και να είναι οικονομικά βιώσιμη. Οι παρακάτω πόροι της AAP έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τους παιδίατρους να παραμείνουν ενημερωμένοι σχετικά με τις τάσεις της υγειονομικής περίθαλψης, να διαχειρίζονται αποτελεσματικά την σταδιοδρομία τους, τις πρακτικές τους και τις ομάδες των ασθενών τους· και να επιτύχουν έτσι σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Τοποθετούμε λογισμικό διαχείρισης καρτελων πελατολογίου, επενδύουμε ιδιωτικά σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό, έχουμε υποχρεωτικά γραμματειακή υποστήριξη, διατηρούμε την δέουσα εξυγίανση των χωρών, βρισκόμαστε με άλλα λόγια μπροστά και νωρίτερα από τις ανάγκες των ασθενών-πελατων μας, συνεργαζόμαστε μέσα σε ομαδικό περιβάλλον – η μοναχική επιχειρηματικότητα πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης, ιατρικών λαθών και μείωση εσόδων ειδικά και γενικά στις περιπτώσεις που κάποιος συνάδελφος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο ιατρικό του λειτούργημα για οποιονδήποτε λόγο.
1. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δήλωσε πρόσφατα ότι οι ενισχυτικοί εμβολιασμοι boosters δεν είναι απαραίτητοι για παιδιά και εφήβους με καλή υγεία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η SAGE – η Επιστημονική Συμβουλευτική Ομάδα για Έκτακτες Καταστάσεις – συνεδριάζει και θα συνεχίσει να συνεδριάζει για να εξετάσει αυτό το συγκεκριμένο ερώτημα σχετικά με το πώς πρέπει να αποφασίσουν οι χώρες να δώσουν ενισχυτικές δόσεις στους πληθυσμούς τους. Η SAGE συνεχίζει να συμβουλεύει ότι η υψηλότερη προτεραιότητα εμβολιασμού πρέπει να δίδεται σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, ανοσοκατεσταλμένα άτομα και εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, ακολουθούμενους από ενήλικες με συννοσηρότητες, έγκυες γυναίκες, εκπαιδευτικούς και άλλους βασικούς εργαζόμενους, καθώς και σε μειονεκτούσες δημογραφικές ομάδες με υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής COVID -19. Οι αλλαγές στις συστάσεις της SAGE περιλαμβάνουν: 1. Οι αναμνηστικές (τρίτη) δόσεις θα πρέπει να προσφέρονται 4-6 μήνες μετά την ολοκλήρωση της σειράς αρχικού εμβολιασμού. Αυτό οφείλεται στην μείωση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου με την πάροδο του χρόνου, επίσης κατά της ήπιας και ασυμπτωματικής μόλυνσης με τις παραλλαγές Omicron και Delta. 2. Η σειρά εφαρμογής των αναμνηστικών δόσεων θα πρέπει να είναι η ίδια με αυτή της σειράς πρωτογενούς εμβολιασμού – από τις ομάδες χρήσης υψηλότερης προς την χαμηλότερη προτεραιότητα. 3. Οι χώρες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα ατομικά και σε επίπεδο πληθυσμού οφέλη από τον εμβολιασμό των παιδιών. Αν και ο σοβαρός COVID-19 είναι σπάνιος στα παιδιά, συμβαίνει περιστασιακά και ο εμβολιασμός των παιδιών έχει πρόσθετα οφέλη από την ελαχιστοποίηση της διαταραχής στην εκπαίδευσή τους έως και την βελτίωση της συνολικής τους ευημερίας. 4. Οι χώρες που έχουν επιτύχει υψηλή εμβολιαστική κάλυψη σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην παγκόσμια κοινή χρήση των εμβολίων COVID-19 πριν εμβολιάσουν υγιή παιδιά και εφήβους που διατρέχουν τον χαμηλότερο κίνδυνο σοβαρών εκβάσεων. Οι ενδιάμεσες συστάσεις ισχύουν για το εμβόλιο της Pfizer BioNTech, για το οποίο η SAGE έχει διαθέσιμα δεδομένα για να ενημερώσει τις οδηγίες της. Όταν υπάρξουν διαθέσιμα δεδομένα για άλλα εμβόλια, η SAGE θα εξετάσει τα στοιχεία και θα ενημερώσει τις αντίστοιχες συστάσεις.
2. Όποιος προλάβει πρόλαβε το σύντομα ανοικτό παράθυρο της μίνι εφηβείας του πρώτου διμήνου της ζωής, ειδικά στα άρρενα νεογνά με σοβαρό υποσπαδία ή αμφοτερόπλευρη κρυψορχία. Υστερα επερχεται διαγνωστικη πλάνη. Η δε μη εγκαιρη παραπομπη στον παιδοενδοκρινολόγο δεν επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση του υπογοναδοτροφικού υπογοναδισμού, ώστε να ωφεληθεί το άρρεν βρέφος απο την αναίμακτη, φαρμακευτική κάθοδο των γονάδων στο όσχεο.
Συνάδελφοι διαβάζουμε κι ενημερωνόμαστε σε καθημερινή βάση. Δεν επιτρέπουμε την καθημερινή ρουτίνα, την υπερεργασία και τις λοιπες μας υποχρεώσεις να μας αφαιρούν χρόνο απο την βιβλιογραφική επιμόρφωση. Αφαιρούμε πλεονάζοντα χρόνο από τον καθημερινό ύπνο, καταναλώνουμε υψηλη δοση καφεΐνης, συσσωρεύουμε στις δημιουργικες ώρες της ημέρας τις οικογενειακες φροντίδες. Τα παιδιά μας άλλωστε έχουν την έμφυτη ικανότητητα να πολλαπλασιάζουν με το μυαλό τους τον λιγοστό χρόνο που περνούν μαζί μας.
Δευτέρα 24/01/2022
Τα πρωινά της Δευτέρας και νωρίς, πριν επιστρέψουν οι υπόλοιποι από την αγκαλιά του Μορφέα, προσφέρονται για την ανάγνωση ενός ενδιαφέροντος επιστημονικού άρθρου και με την συντροφιά μιας κούπας δυνατού καφέ ξεκινούμε την εβδομάδα μας βιβλιογραφικά.
Η παρακάτω μονοκεντρική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Πάντοβα της Ιταλίας κατέστησε δυνατή την ανάλυση της διατήρησης του τίτλου αντισωμάτων κατά του SARSCoV-2 στα μέλη των οικογενειών που προσβλήθηκαν από την λοίμωξη. Συγκεκριμένα, οι οροί των μελών 57 οικογενειών που συμμετείχαν στην μελέτη αναλύθηκαν, για τον προσδιορισμό του τίτλου των εξουδετερωτικώη αντισωμάτων. Ελήφθησαν 283 δείγματα ορού (εκ των οποίων 82 από γονείς και 70 από παιδιά με μέση ηλικία 8 ετών) από άτομα που είχαν προσβληθεί από ασυμπτωματική ή συμπτωματική λοίμωξη SARSCoV-2. Η ανάλυση έδειξε ότι, μετά την λοίμωξη, όλα τα μέλη της οικογένειας ανέπτυξαν τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων, ιδιαίτερα τα παιδιά με τίτλους μεγαλύτερης διάρκειας από τους ενήλικες, με αυξητική ή σταθερή τάση έως και 7-8 μήνες από την μόλυνση (έναντι 40% μείωση του εξουδετερωτικού τίτλος σε ενήλικες μεταξύ 3ου και 6ου μήνα μόλυνσης). Έχει αποδειχθεί ότι η αλλαγή στον τίτλο εξουδετερωτικών αντισωμάτων έχει αντιστρόφως ανάλογη σχέση με την ηλικία, με υψηλότερους και μακροχρόνιους τίτλους σε παιδιά <6 ετών και ειδικότερα <3 ετών σε σύγκριση με μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες ( > 15 ετών ).
2. Υπάρχει σχέση μεταξύ του χρόνου εισαγωγής των δημητριακών στον απογαλακτισμό του βρέφους και του μελλοντικού ρυθμού αύξησης του παιδιού; Αυτή η μελέτη διαχρονικού κοόρτη διεξήχθη μεταξύ 2008 και 2019 στον Καναδά (Τορόντο) και συμπεριέλαβε 8943 παιδιά. Η μέση ηλικία εισαγωγής των δημητριακών ήταν οι 5,7 μήνες. Σε μια πρώτη ανάλυση των δεδομένων, τα βρέφη που είχαν εισαγάγει δημητριακά στον 4ο και όχι στον 6ο μήνα ανέπτυξαν δείκτη μάζας σώματος 0,17 φορές υψηλότερο και αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας στα 10 χρόνια. Στη δευτερογενή ανάλυση, τα βρέφη που εισήγαγαν δημητριακά στον 4ο και όχι στον 6ο μήνα είχαν δείκτη μάζας σώματος 0,09 φορές υψηλότερο στο πρώτο έτος. Τα βρέφη που εισήγαγαν δημητριακά νωρίς ανέπτυξαν κίνδυνο για χειρότερες διατροφικές συνήθειες σε ηλικία 18 μηνών και 5 ετών. Συμπερασματικά, τα δεδομένα από αυτή την ενδιαφέρουσα μελέτη αποθαρρύνουν την πρώιμη εισαγωγή δημητριακών στον 4ο μήνα, προτιμώντας την έναρξη του απογαλακτισμού για τα στερεά γύρω στον 6ο μήνα.
Οι νεες θεραπείες κατά του κοροναϊού από το στόμα φθάσαν πλέον στην κοινότητα και θα δίδονται από τα ιατρεία μας σύντομα, επομένως δεν καθόμαστε αναπαυμένοι, ούτε επιτρέπουμε την κοπιώδη καθημερινή ρουτίνα και την υπερεργασία να μας πτοήσει ή να μας αποτρέψει να επιμορφωθούμε ακόμη και τώρα καθημερινά βιβλιογραφικά
1. Τα νέα αντιικά φάρμακα έναντι του κοροναϊού, η νιρματρελβίρη και η μολνουπιραβίρη, εάν χορηγηθούν αμέσως μετά την εμφάνιση της λοίμωξης, φαίνεται να μειώνουν τις νοσηλείες και τους θανάτους. Η σφοδρότητα της πανδημίας Covid-19 είχε θετικό αντίκτυπο στην έντονη ώθηση για αναζήτηση φαρμάκων και εμβολίων για την καταπολέμησή της. Εκτός από τα δεκάδες ακόμη υπό μελέτη εμβόλια, τα αντιιικά φάρμακα σε μορφή χαπιού φαίνεται επίσης να είναι αποτελεσματικά στη μείωση των νοσηλειών και των θανάτων, εάν η θεραπεία ξεκινήσει αμέσως μετά την έναρξη της λοίμωξης. Εάν αυτά τα φάρμακα, όπως φαίνεται, είναι αρκετά φθηνά και πιο διαχειρίσιμα από ό,τι είναι τώρα, θα μπορούσαν να παίξουν βασικό ρόλο στον έλεγχο της πανδημίας.
Lagevrio (Merck) Το αντιικό φάρμακο μολνουπιραβίρη είναι ικανό να μειώσει στο μισό τον κίνδυνο νοσηλείας σε άτομα με ήπιες ή μέτριες μορφές Covid-19. Δρα εισάγοντας μεταλλάξεις στο ιικό γονιδίωμα κατά τη διάρκεια της αντιγραφής του: ένα προϊόν του φαρμάκου συλλέγεται από ένα ιικό ένζυμο (την εξαρτώμενη από το RNA-RNA πολυμεράση) και ενσωματώνεται στον γενετικό κώδικα του ιού, προκαλώντας τόσα πολλά σφάλματα που δεν μπορεί να επιβιώσει. Τα ανθρώπινα κύτταρα έχουν γονιδίωμα DNA, και όχι RNA, επομένως δεν υπόκεινται στις αναφερόμενες μεταλλάξεις και λόγω της βραχείας διάρκειας της θεραπείας (5 ημέρες).
Paxlovid (Pfizer) Το δεύτερο αντιιικό φάρμακο φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει τις νοσηλείες κατά 89%. Η νιρματρελβίρη δρα αναστέλλοντας ένα ένζυμο που είναι απαραίτητο για την παραγωγή ορισμένων ιικών πρωτεϊνών. Το φάρμακο είναι ένας συνδυασμός ενός πρώτου αντιικού και ενός δεύτερου φαρμάκου, που ονομάζεται Ritonavir, που χρησιμοποιείται ήδη στη θεραπεία του HIV, το οποίο αυξάνει την επιβίωση του πρώτου αντιικού φαρμάκου στον οργανισμό. Ωστόσο, αλληλεπιδρά με πολλά άλλα φάρμακα, ακόμη και σε κοινή χορήγηση. Πολλοί άνθρωποι μπορεί επομένως να μην είναι σε θέση να ανεχθούν τον συνδυασμό Paxlovid και Ritonavir. Φέρει ένδειξη για χορήγηση σε παιδιά ≥12 ετών.
Σύμφωνα με τα αρχικά στοιχεία που δόθηκαν από φαρμακευτικές εταιρείες, και τα δύο φάρμακα θα μπορούσαν να μειώσουν τις νοσηλείες – και ενδεχομένως ακόμη και τους θανάτους – εάν χορηγηθούν αμέσως μετά την εμφάνιση της λοίμωξης. Στην πραγματικότητα, τα αντιιικά φάρμακα πρέπει να χορηγούνται στην αρχή της μόλυνσης για να είναι αποτελεσματικά, καταφέρνοντας να εμποδίσουν την αναπαραγωγή του ιού και την είσοδό του στα κύτταρα. Μόλις ο ιός πολλαπλασιαστεί και εξαπλωθεί στα κύτταρα, μπορεί να κάνει τη ζημιά του και το φάρμακο δεν θα είναι σε θέση να τον αποτρέψει. Σε κάθε περίπτωση, ο συνδυασμός εμβολίων και αντιιικών φαρμάκων θα μπορούσε να γίνει ένα ισχυρό εργαλείο ελέγχου της επιδημίας, ειδικά έναντι νέων παραλλαγών, για να βοηθήσει την ανοσία που δημιουργείται από τα εμβόλια σε όσους είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από τις πιο σοβαρές εκδηλώσεις.
Θεωρητικά, τα φάρμακα θα πρέπει να είναι αποτελεσματικά έναντι των διαφόρων παραλλαγών του κοροναϊού, συμπεριλαμβανομένης της παραλλαγής δέλτα. Αυτές οι παραλλαγές χαρακτηρίζονται από μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη της ακίδας του ιού, ενώ ο στόχος αυτών των φαρμάκων είναι διαφορετικός: δρουν εμποδίζοντας την αναπαραγωγή. Μάλιστα, οι πρώτες μελέτες δείχνουν ότι η αποτελεσματικότητα έναντι των διαφορετικών παραλλαγών δεν αλλάζει, τουλάχιστον σε εργαστηριακές μελέτες. Ωστόσο, ο κορωνοϊός θα μπορούσε να γίνει μελλοντικά ανθεκτικός στα αντιιικά φάρμακα, όπως συμβαίνει με άλλες ασθένειες όπως η μόλυνση από τον ιό HIV.
2. Η υπερβολική έκθεση σε οθόνες επηρεάζει την ποιότητα και την ευκολία έναρξης του ύπνου στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Ο ύπνος πλέον αναγνωρίζεται ως απαραίτητος βιορρυθμός για την καλή υγεία. Η παρακάτω ενδιαφέρουσα μελέτη αναλύει την σχέση μεταξύ της ποιότητας του ύπνου και της διάρκειας έκθεσης σε οθόνη. 1.700 παιδιά συμμετείχαν σε αυτή την μελέτη, παρέχοντας πληροφορίες για την καθημερινή κόπωση, την δυσκολία έναρξης και την ποιότητα του ύπνου. Τα δεδομένα έδειξαν μια στενή συσχέτιση μεταξύ της χρήσης οθονών με οπίσθιο φωτισμό και των διαταραχών ύπνου, ιδίως στις ομάδες των Ισπανόφωνων/Νέγρων, όπου η χρήση οθονών είναι σημαντικά μεγαλύτερη από ό,τι σε άλλες ομάδες. Αυτή η έκθεση επιβεβαιώνει την συσχέτιση που έχει ήδη μελετηθεί μεταξύ της χρήσης οθονών και της ποιότητας του ύπνου στον παιδιατρικό πληθυσμό.
Η περιγεννητική μετάδοση του SARS-CoV-2 είναι ένα πολύ σπάνιο γεγονός, αλλά οι μηχανισμοί προστασίας του νεογνού από τον ιό, σε περίπτωση μητρικής λοίμωξης, δεν εχουν ακόμη καλά χαρακτηριστεί. Αυτή η πτυχή προσεγγίσθηκε σε μια προοπτική μελέτη από την Ανοσολογική Διαγνωστική Ερευνητική Μονάδα του Παιδιατρικού Νοσοκομείου Bambino Gesù της Ρώμης. Στην έρευνα συμμετείχαν 28 γυναίκες, με τα αντίστοιχα νεογνά τους, που γέννησαν την περίοδο μεταξύ Νοεμβρίου 2020 και Μαΐου 2021, οι οποίες δεν είχαν εμβολιασθεί και βρέθηκαν θετικές στο test του σάλιου που έγινε κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο (πολλές από αυτές ήταν ασυμπτωματικές). Μετρήσεις των ειδικών ανοσοσφαιρινών κατά του ιού πραγματοποιήθηκαν στο αίμα και στο γάλα των μητέρων και στο αίμα και στο σάλιο των νεογνών. Τα ειδικά αντισώματα για τον ιό υπήρχαν δύο μήνες μετά τον τοκετό – προβλέψιμα δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για τη σύνθεση του IgG – ενώ στο γάλα τα IgA υπήρχαν ήδη 48 ώρες μετά τον τοκετό, καταδεικνύοντας την μεγαλύτερη ταχύτητα απόκρισης των αντισωμάτων του αδενικού βλεννογόνου. Τα νεογνά, από την άλλη πλευρά, δεν είχαν ειδική IgG για τον SARS-CoV-2 στο αίμα τόσο στις 48 ώρες όσο και στους δύο μήνες μετά την γέννηση. Στο σάλιο, από την άλλη πλευρά, τα IgA ήταν παρόντα όχι μόνο στις 48 ώρες, αλλά και δύο μήνες μετά τη γέννηση, μόνο σε βρέφη που θήλαζαν. Συμπερασματικά, μετά από 48 ώρες, τα μωρά που θήλασαν είχαν συγκεκριμένα βλεννογονικά αντισώματα κατά του Covid-19 στο σάλιο τους που δεν είχαν τα άλλα νεογνά και επέμειναν μετά από δύο μήνες ακόμα κι αν οι μητέρες είχαν σταματήσει να τα παράγουν. Για τους ερευνητές, αυτό τεκμηριώνει ότι το μητρικό γάλα παίζει θεμελιώδη ρόλο όχι μόνο στην παροχή παθητικής προστασίας στο βρέφος, αλλά και στην υποστήριξη του στην αυτόνομη ανάπτυξη της ανοσολογικής του άμυνας. Ο μηχανισμός φαίνεται να είναι παρόμοιος με αυτόν ενός εμβολίου: η μεταφορά μέσω του μητρικού γάλακτος του ανοσοσυμπλέγματος της πρωτεΐνης IgA, το οποίο σχηματίζεται σε μολυσμένες μητέρες, διεγείρει έτσι το νεογέννητο να παράγει το δικό του προστατευτικό IgA.
Δεν υπάρχει επιστημονική βιβλιογραφία που να αναφέρει με βεβαιότητα την αποτελεσματικότητα του κλεισίματος των σχολείων ή της καραντίνας ολόκληρων τάξεων για την μείωση του κινδύνου μετάδοσης του ιού SARS-CoV-2. Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Lancet τον Οκτώβριο δίνει μια σημαντική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Δύο διαφορετικοί τρόποι ελέγχου της εξάπλωσης του κοροναϊού εφαρμόστηκαν σε 201 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κολέγια του Ηνωμένου Βασιλείου από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 2021. Σε μια ομάδα σχολείων εφαρμόστηκε η δεκαήμερη καραντίνα σε περιπτώσεις στενής επαφής με το κρούσμα “δείκτη”, ενώ σε μια δεύτερη ομάδα σχολείων προσφέρθηκε καθημερινός έλεγχος με rapid test στο σάλιο επί επτά συνεχόμενες ημέρες, χωρίς διακοπή της φοίτησης στο σχολείο. Στο τέλος της παρατήρησης υπήρχαν 657 επιβεβαιωμένες με PCR συμπτωματικές λοιμώξεις κατά την διάρκεια 7.782.537 σχολικών ημερών/άτομο (59,1 ανά 100.000 την εβδομάδα) στην πρώτη ομάδα και 740 κατά την διάρκεια 8.379.749 ημερών/άτομο (61,8 ανά 100.000) στην ομάδα παρέμβασης με τον έλεγχο του σάλιου. Το προσαρμοσμένο ποσοστό επίπτωσης ήταν 0,96. Μεταξύ των μαθητών και του προσωπικού υπήρξαν 59.422 (1,62%) απουσίες που σχετίζονται με τον Covid-19 κατά την διάρκεια 3.659.017 σχολικών ημερών/άτομο στην ομάδα ελέγχου και 51.541 (1,34%) κατά την διάρκεια 3.845.208 σχολικών/άτομο ημερών στην ομάδα παρέμβασης. Εν ολίγοις, στην ομάδα των επαφών που αποφυγαν την καραντίνα και ελέγχθηκαν με τεστ σάλιου, τα ποσοστά μόλυνσης στις σχολικές επαφές ήταν χαμηλά, με πολύ λίγες επαφές στα σχολεία να δείχνουν θετικές και συγκρίσιμες με τον κίνδυνο εξάπλωσης του ιού σε σχολεία όπου επιβλήθηκε απομόνωση στο σπίτι. Επομένως, η καραντίνα θα μπορούσε να αποφευχθεί με την χρήση της ταχείας δοκιμής αντιγόνου σάλιου καθημερινά στα σχολεία.
Όπως κάθε χρονιά, στο τέλος της, έτσι και φέτος αρέσκομαι στο να αναφέρομαι σε νέες θεραπείες, σε ανακαλύψεις ή σε παρατηρήσεις, που σημάδεψαν την χρονια που αποχωρεί τον τομέα που υπηρετούμε, την Παιδιατρική.
Στοιχεία από μικρές μελέτες υποδηλώνουν ότι η από του στόματος ατενολόλη, ένας εκλεκτικός αναστολέας βήτα-1 υποδοχέων, μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με την συστηματική προπρανολόλη για τη θεραπεία επιπλεγμένων βρεφικών αιμαγγειωμάτων, με πιθανότητα χαμηλότερου κινδύνου σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών (π.χ. βρογχόσπασμος, βραδυκαρδία, υπογλυκαιμία). Σε μια τυχαιοποιημένη, ανοιχτή δοκιμή σχεδόν 400 βρεφών με προβληματικά αιμαγγειώματα που έλαβαν θεραπεία με ατενολόλη (1 mg/kg την ημέρα σε μία δόση) ή προπρανολόλη (2 mg/kg την ημέρα σε τρεις διηρημένες δόσεις), ο ρυθμός πλήρους ή σχεδόν πλήρους ανταπόκρισης στις 96 εβδομάδες ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες (80 έναντι 82%, αντίστοιχα). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής του ύπνου, της αγγειοσύσπασης και της βραδυκαρδίας, ήταν συχνότερες στην ομάδα της προπρανολόλης παρά στην ομάδα της ατενολόλης (70 έναντι 44%). Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η ατενολόλη έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα με την προπρανολόλη για τη θεραπεία επιπλεγμένων βρεφικών αιμαγγειωμάτων με καλύτερο προφίλ ασφάλειας. Η ατενολόλη έχει επίσης το πλεονέκτημα της χορήγησης μία φορά την ημέρα. Ωστόσο, ένα σκεύασμα από το στόμα κατάλληλο για βρέφη δεν είναι ευρέως ακόμη διαθέσιμο.
Αγαπητοί συνάδελφοι και αναγνώστες της παρούσας στήλης σας εύχομαι μέσα από την καρδιά μου ειρηνικά Χριστούγεννα με τις οικογένειές σας και με την Νέα Χρονιά περισσότερη Σοφία, με λιγότερες evidence based βεβαιότητες, αλλά σίγουρα με περισσότερη γαλιλαιική ανησυχία για νέες επιστημονικές και ιατρικές ανακαλύψεις.
Δευτέρα 20/12/2021
Οι νέες τεχνολογίες είναι ό,τι και το κυκλοφοριακό στους δρόμους. Όσα περισσότερα οχήματα κυκλοφορούν (ψηφιακή πληροφορία) τόσο πιο συχνό είναι το μποτιλιάρισμα. Αυτό συνέβη το προηγούμενο διάστημα και σε μένα με το ιστολόγιό μου, όπως συνέβαινε και τότε στην ειδικότητα, όταν η εξαιρετική Παιδίατρος επιμελήτρια κ. Σούμπαλη (καλή της ώρα) αναρωτιόταν για ποιο λόγο συνέτασσα μακροσκελή και κουραστικά στην ανάγνωση ενημερωτικά σημειώματα ασθενών, της απαντούσα ότι δεν μπορώ να γράφω διαφορετικά.
Με την έλευση των ηλεκτρονικών τσιγάρων (ΕC), πολλοί θεώρησαν ότι επιτέλους βρέθηκε μια μη επιβλαβής λύση για τους καπνιστές, λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν περισσότερες από 7000 χημικές ενώσεις, εκ των οποίων τουλάχιστον 70 είναι οι γνωστές καρκινογόνες, που απελευθερώνουν τα παραδοσιακά τσιγάρα (TC). Αντίθετα, όπως αποδεικνύεται από τον αυξανόμενο αριθμό επιστημονικών δημοσιεύσεων για το θέμα, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό πώς αυτές οι συσκευές, αν και γενικά λιγότερο επιβλαβείς από το TC, δεν είναι αβλαβείς, αλλά αντιπροσωπεύουν μια νέα πηγή κινδύνων για την υγεία του αναπνευστικού συστήματος και όχι μόνο (νόσος e-VALI). Επιπλέον, αυτές οι συσκευές έχουν τεράστια διάδοση, ειδικά μεταξύ των εφήβων και ορισμένες μελέτες έχουν ήδη δείξει πώς η χρήση τους αντιπροσωπεύει το πρώτο βήμα στο μονοπάτι που οδηγεί στο να γίνουν οι συνήθεις καπνιστές TC, «διπλοί» καπνιστές (δηλ. και των δύο τύπων τσιγάρων). Στοιχεία από την Εθνική Έρευνα για τον Καπνό στους Νέους δείχνουν ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2020, το 19,6% των μαθητών λυκείου και το 4,7% των μαθητών γυμνασίου χρησιμοποίησαν το EC τις 30 ημέρες πριν από τη συνέντευξη. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλές χώρες και πολλές τοπικές διοικήσεις τρέχουν για να προλάβουν τις επιπτώσεις του EC σε όλο τον κόσμο, εισάγοντας σταδιακά αυστηρότερους νόμους για την πώληση και την εμπορία αυτών των προϊόντων και για τη δυνατότητα χρήσης τους σε εσωτερικούς χώρους. Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι, όσον αφορά την πιθανή αποτελεσματικότητα των EC ως μέσο διακοπής του παραδοσιακού καπνίσματος, τα διαθέσιμα στοιχεία στην βιβλιογραφία είναι αντικρουόμενα, καθώς ορισμένες μελέτες καταδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους ενώ άλλες δείχνουν ότι τείνουν να διαιωνίζουν τον εθισμό και να ενθαρρύνουν την διπλή χρήση.
Ολόκληρη κι όχι μόνο η στατιστικά σημαντική αλήθεια πρέπει να γίνεται γνωστή στους πολίτες. Σήμερα, 24 μήνες μετά την έναρξη της τρέχουσας πανδημίας SARS-CoV-2, έχουν διευκρινιστεί διάφορες πτυχές της στον παιδιατρικό πληθυσμό: το παιδί είναι τόσο πιθανό να μολυνθεί όσο και ο ενήλικας. Η μόλυνση στην παιδιατρική ηλικία ξεκινά απο ασυμπτωματική ή ήπια μορφή. Αν και πολύ σπάνια, 2-6 εβδομάδες μετά το μολυσματικό συμβάν, το παιδί μπορεί να εμφανίσει μια πολυσυστηματική φλεγμονώδη επιπλοκή που προσδιορίζεται ως PIMS-TS ή MIS-C, η οποία μπορεί επίσης να απαιτήσει εντατική θεραπεία. Η παρουσίαση, η κλινική πορεία και η διαγνωστική/θεραπευτική διαχείριση έχουν αρκετές ομοιότητες με άλλα συστηματικά φλεγμονώδη σύνδρομα συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου Kawasaki και του συνδρόμου ενεργοποίησης μακροφάγων. Με επαρκή θεραπεία, όπως τα ήδη γνωστά σύνδρομα, ο ασθενής υφίσταται πλήρη ανάρρωση. Αυτό που δεν είναι ακόμη γνωστό είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση αυτών των ασθενών. Οι Άγγλοι συνάδελφοι του Great Ormond Street Hospital δημοσίευσαν στο Lancet Child Adolesc Health τα δεδομένα παρακολούθησης 6 μηνών των πρώτων 46 ασθενών (<18 ετών) που διαγνώστηκαν με PIMS-TS. Αυτό που προκύπτει είναι ότι παρά την σοβαρότητα της κλινικής εικόνας, στους 6 μήνες η λοίμωξη θα εξαφανιζόταν σε 45/46 ασθενείς και τα κλινικά επακόλουθα θα μειωνόταν στο ελάχιστο, με εξαίρεση την κακή απόδοση στη σωματική άσκηση που τεκμηριώθηκε τόσο στα τεστ μυϊκής δυναμομετρίας κατά τη διάρκεια της νοσηλείας όσο και στη δοκιμασία βάδισης 6 λεπτών, η οποία στους 6 μήνες μετά το συμβάν θα ήταν στο ελάχιστο εκατοστημόριο για το φύλο και την ηλικία στο 45% των ασθενών. Αυτοί οι ασθενείς θα μπορούσαν να επωφεληθούν από μια παρακολούθηση νευρομυϊκής αποκατάστασης, στην οποία ο θεράπων παιδίατρος θα πρέπει επίσης να δώσει προσοχή στη συναισθηματική και σχεσιακή σφαίρα του παιδιού. Μάλιστα, σύμφωνα με όσα προκύπτουν από την βρετανική μελέτη, έως και το 45% από αυτούς ανέφεραν αλλοιώσεις στη συναισθηματική-ψυχολογική σφαίρα. Μπορούμε πραγματικά να είμαστε σίγουροι για το τί συμβαίνει στα παιδιά που νόσησαν σοβαρά; Ίσως μας το πει αυτό η συνεχιζόμενη 12μηνη παρακολούθηση!
Η νέα διέξοδος της σύγχρονης τεχνης, που νοσεί και αυτή με την υπόλοιπη ανθρωπότητα, είναι η μουσικοθεραπεία και το θέατρο στις μονάδες εντατικής θεραπείας με την συνδρομή μουσικών και ηθοποιών, που, μαζι με την φαρμακοθεραπεία και την φυσικοθεραπεία της πρηνούς θέσης, θα ενισχύσουν την παρηγορητική φροντίδα, ως πάροχοι πρώτης γραμμής και που χρησιμοποιούν προσεγγίσεις βασισμένες σε τεκμήρια για να υποστηρίξουν την θεραπεία και την ανάρρωση ασθενών στη μονάδα εντατικής θεραπείας, την φροντίδα ασθενών στο τέλος της ζωής τους και την ευεξία του προσωπικού. Το παρακάτω άρθρο περιγράφει την μουσικοθεραπεία ως ένα επικουρικό μέτρο στον επιτυχή απογαλακτισμό από τον μηχανικό αερισμό, δημιουργεί συντροφιά δίπλα στο κρεβάτι του ετοιμοθάνατου ασθενούς και της οικογένειάς του και παρέχει υποστήριξη σε πραγματικό χρόνο για το καταπονημένο προσωπικό. Παρά τους φραγμούς που έφερε η πανδημία, η αισθητηριακή και συναισθηματική αμεσότητα της μουσικής γεφύρωσε τις κοινωνικές αποστάσεις σε κρίσιμες στιγμές και αντιμετώπισε τον «πόνο δίχως λόγια» μεταξύ ασθενών, οικογενειών και εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Η εμπειρία των ερευνητών ενίσχυσε την ανάγκη για μουσικοθεραπεία ως πρότυπο διεπιστημονικής φροντίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μετά.
Τι κι αν κανείς είναι οικογενειάρχης ή “πνίγεται” καθημερινά στο ιατρείο στην εργασία του. Σύμφωνα με τις πρωινές-“καθιστές” ενημερώσεις του καθηγητή παιδιατρικής Φρετζάγια στην ειδικότητα, ενημερωμένος-επιμορφωμένος είναι ένας ιατρός που αναγιγνώσκει τουλάχιστον ένα επιστημονικό άρθρο την εβδομάδα και παρακολουθεί τουλάχιστον 5 εθνικά παιδιατρικά συνέδρια τον χρόνο και να αφαιρεί αν χρειασθεί χρόνο από τον γλυκό βραδινό ύπνο του για να διαβάσει, “…όπως ένας αγρότης που ξεκινά νωρίς τα χαράματα πριν από όλους την εργασία του…”. Έτσι λοιπόν και το σημερινό πρωινό της Δευτέρας παραθέτω δύο αντί για ένα επιστημονικά άρθρα προς ανάγνωση. Να θυμίσω ότι την κρίσιμη αυτή για την ανθρωπότητα περίοδο, οφείλουμε ως επαγγελματίες παιδίατροι να βγούμε από το “κλειστό καβούκι” μας και να ομιλούμε ανοικτά για την αξία των εμβολιασμών στην κοινότητα σε μικρούς και μεγάλους πολίτες.
Η πνευμονία της κοινότητας (Π.Κ.) είναι μια σημαντική αιτία παιδικής θνησιμότητας και νοσηρότητας. Αντιπροσωπεύει μια συχνή αιτία πρόσβασης στα επείγοντα και συμβάλλει στη χρήση ιατρικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της νοσηλείας, των επισκέψεων στα επείγοντα και των αντιβιοτικών θεραπειών. Η ακτινογραφία θώρακος θεωρείται από καιρό η εξέταση πρότυπο για τη διάγνωση της Π.Κ., αν και ο ρόλος αυτός έχει πρόσφατα μειωθεί λόγω ορισμένων περιορισμών (μεταβλητότητα εξαρτώμενη από τον χειριστή, δυσκολία στη διάκριση μεταξύ βακτηριακής και ιικής αιτιολογίας, έκθεση σε ακτινοβολία). Η παρακάτω εργασία είναι μια ανάλυση τυχαιοποιημένων μελετών για την αξιολόγηση της επίδρασης της ακτινογραφίας θώρακα στην απόφαση συνταγογράφησης αντιβιοτικών σε παιδιά ηλικίας 1 μηνός έως 5 ετών με υποψία λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος (θερμοκρασία ≥ 38,5°C και συμπτώματα όπως βήχας, δύσπνοια ή ταχύπνοια). Συμπεριλήφθηκαν 597 παιδιά (μέση ηλικία 17 μήνες, 61% αγόρια). Τα 220/572 περιστατικά (38%) ήταν σε κακή γενικ΄ή κατάσταση ενώ υποξία παρατηρήθηκε σε 144/595 (24%) παιδιά. Συνταγογραφήθηκαν αντιβιοτικά στο 30% των περιπτώσεων (179/597) και το 55% (329/597) νοσηλεύτηκαν. Τα περισσότερα βελτιώθηκαν μέσα σε μια εβδομάδα, αλλά αποτυχία της θεραπείας παρατηρήθηκε στο 22%. Το 18% των ατόμων υποβλήθηκε σε ακτινογραφία θώρακος, η οποία έδειξε εστιακές διηθήσεις ή διάχυτες ή περιφερικές αλλαγές (76%) ή ήταν φυσιολογική (24%). Με την πολυπαραγοντική ανάλυση, οι συγγραφείς έδειξαν ότι η εκτέλεση της ακτινογραφίας θώρακος συσχετίστηκε ανεξάρτητα με τη συνταγογράφηση αντιβιοτικών. Αντίθετα, η μεγαλύτερη ηλικία, τα επίπεδα της CRP και οι επισφαλείς γενικές καταστάσεις ήταν προγνωστικοί παράγοντες για τη συνταγογράφηση αντιβιοτικής θεραπείας. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η απόφαση για τη διενέργεια ακτινογραφίας θώρακα συνδέθηκε με συχνότερη χρήση αντιβιοτικών, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα, περίπου το 50% των ατόμων με φυσιολογική ακτινογραφία θώρακος έλαβαν αντιβιοτική θεραπεία. Επισημαίνουν επίσης ότι σε αυτόν τον πληθυσμό (τα άτομα ως επί το πλείστον με μη επιπλεγμένες εικόνες) πραγματοποιήθηκε ακτινογραφία θώρακος, αν και αυτή η πρακτική δεν συνιστάται συνήθως από τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές.
Προπανδημικές ενδείξεις ότι ο SARS-cov2 βρίσκόταν ήδη στην κυκλοφορία στον ανθρώπινο πληθυσμό με την παρακάτω ενδιαφέρουσα έρευνα και την ανακάλυψη ειδικών IgA εξουδετερωτικών αντισωμάτων στο αποθηκευμένο μητρικό γάλα μιας μητέρας από την Uganda το 2018, σε αντίθεση με το γάλα μητέρων απο την αμερικανική ήπειρο με αντισώματα κατά προγενέστερων κοροναϊών.
Ο ρυθμός αύξησης του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) μεταξύ των παιδιών και των νέων αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μία πρόσφατη μελέτη με τον μεγαλύτερο διαμήκη κοόρτη, που περιέλαβε 432.302 παιδιά/έφηβους μεταξύ 2 και 19 ετών, είναι μία πρώτη γεωγραφικά διαφοροποιημένη ανάλυση της επίδρασης της πανδημίας στον ΔΜΣ. Τα δεδομένα από 800 συστήματα υγείας και νοσοκομεία αφορούν ασθενείς των οποίων ο ΔΜΣ καταγράφηκε τουλάχιστον δύο φορές κατά την διάρκεια επισκέψεων σε εξωτερικά ιατρεία. Σύμφωνα με την έκθεση, σε όλες τις κατηγορίες ΔΜΣ, πλην των λιποβαρών, σημειώθηκε σημαντική αύξηση του ρυθμού μεταβολής του δείκτη μάζας σώματος κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επιπλέον, τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά πριν από την πανδημία είχαν υψηλότερα ποσοστά ΔΜΣ και αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε σύγκριση με αυτά με κανονικό βάρος. Η αύξηση του ΔΜΣ δεν ήταν απρόσμενη και είναι ένας σημαντικός δείκτης της ανάγκης οι παιδίατροι να βοηθήσουν τις οικογένειες και τα παιδιά να ευαισθητοποιηθούν στο παχυσαρκιογόνο περιβάλλον που επιδεινώθηκε από την πανδημία του κοροναϊού.
Στην ερώτηση ποιος ήταν ο πρώτος Έλληνας που εμβολιάστηκε έναντι του κοροναϊού τον Δεκέμβριο του 2020, η απάντηση ότι ήταν η νοσηλεύτρια Ευσταθία Κομπισιούλη δεν είναι σωστή.
Η απάντηση στην συγκεκριμένη ερώτηση είναι τα χιλιάδες παιδιά και οι μέλλουσες μητέρες που εμβολιάζονταν και εμβολιάζονται καθημερινά και παγκοσμίως για τους ιούς της ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας, δημιουργώντας ισχυρή κυτταρική ανοσία μέσω του σκέλους των Τh1 ρυθμιστικών κυττάρων. Και υπάρχουν απτές πλέον ανοσολογικές αποδείξεις, δημοσιευμένες πρόσφατα και στο Nature, με ενα νεο εμβόλιο κατά του ιού sarscov-2 με βάση και φορέα τον παλαιό ιό της ιλαράς. Έπρεπε δηλαδή να περασουν 2 χρονάκια ολόκληρα για να να κατανοησουμε οτι τα ζωντα εξασθενημενα εμβολια οπως τα MMR και BCG ειναι προστατευτικα, παρά το ό,τι υπάρχουν μικρές μελέτες εθελοντών και τυφλή εμπιστοσύνη στην λεγόμενη evidence based medicine.
Ποιο είναι το προφίλ ενός καλού επιστημονικού επικοινωνητή; Ο επιστήμονας αυτός ξέρει να συνδέει επιτυχώς το κοινό με τον επιστημονικό κόσμο γύρω του. Πρέπει να γνωρίζει ποιο κοινό ενημερώνει και οτι η πιο απλη γλώσσα επικοινωνίας είναι μια τέχνη που απαιτεί ταλέντο και εξάσκηση. Αρκεί να εξηγεί και να εμπνέει. Το ακροατήριο ειναι όπως τα μικρά παιδιά, εχουν δίψα για γνώση και απαντήσεις σε απλά ερωτήματα. Πρέπει να είμαστε οι εαυτοί μας και πολλές φορές το να λεμε “δεν γνωρίζουμε ακόμη” προσθέτει αξιοπιστία στον λόγο μας. Οπως με την διαδοση της πληροφοριας στα social media για την χρήση της ιβερμεκτίνης στην αντιμετώπιση της νοσου covid, η παρουσίαση ολων των στοιχείων υπερ και κατά μιας τέτοιας θεραπείας πρέπει να μεταδίδεται με ειλικρίνεια. Στην περίπτωση της νέας πανδημίας οφείλουμε να επιστρέψουμε στην βασική γνώση της κυτταρικης λειτουργίας με το να διαβάζουμε καθημερινά άρθρα βιολογικού ενδιαφέροντος. Πολλές φορές η αποκεντρωμένη πηγή γνώσης είναι εξίσου έγκυρη με την κεντρικη-ακαδημαϊκή. Επιλέξτε την επιθυμητή πλατφόρμα επικοινωνίας (social media, τηλεόραση) ανάλογα με την ηλικία του κοινού που απευθύνεστε και μην αναζωπυρώνετε θρυαλίδες μονομερούς πληροφόρησης. Τα παλαιάς κοπής μέσα επικοινωνίας (εφημερίδα, τηλεόραση, ραδιόφωνο) προσδίδουν μεγαλύτερη εγκυρότητα στον επιστήμονα που τα χρησιμοποιεί. Δημιουργήστε διαύλους διαλόγου στην κοινότητα κι όχι αποκλεισμούς ή σιωπή, ώστε να πείθετε το κοινό που σας παρακολουθεί. Αλήθεια ποια θα ηταν τα αποτελέσματα της διαχείρισης της πανδημίας στην Ελλάδα αν αφήναμε στον πολίτη την ελευθερία και την ευθύνη των ενεργειων του και τον εκπαιδεύαμε στην πραξη και στην κοινότητα να λάβει τα μέτρα προστασίας (φυσικές αποστάσεις, μάσκα, εμβολιασμοί) οπως συνέβη στην Σουηδία, από το να του θέταμε συνεχώς περιοριστικά κι εκφοβιστικά μέτρα, μιλώντας του πάντα απο καθέδρας και παίρνοντας τελικά το κράτος πάνω του και μόνο ολο το βάρος των κινήσεων;
Τα χαρακτηριστικα των κυκλοφορουντων στελεχων της γριπης Β μεσα στην πανδημια κι η αναγκη προσαρμογης των επομενων αντιγριπικων εμβολιων.
Και που θα ψαξει κανεις την γριπη ΑΒ? Μα φυσικα στους ενηλικους αεροπορικούς ταξιδιωτες ανα την υφηλιο που επωαζουν σε μικροτερο βαθμο το στελεχος Β/Yamagata ή στα μικρα παιδια που επωαζουν την γριπη Β/Victoria σε χωρες του ν. Ημισφαιριου με τα λιγοστα καταγεγραμμενα κρουσματα της προηγουμενης Ανοιξης-Καλοκαιριου. Οσον αφορα στην γριπη Α, επειδη απομονωθηκε σε λιγοστους ανθρωπους του ν. Ημισφαιριου, λογω των lockdown, θα πρεπει να επωφεληθουμε με τα υπαρχοντα εμβολια που περιεχουν τα τελευταια αντιγονικα drifts (ονοματα απο τις πολεις που απομονωθηκαν οι H1N1 και H3N2), μη γνωριζοντας ποιο επικρατησε ακομη σταθερα, ενω ακομη δεν εχει επισυμβει καποιο νεο αντιγονικο shift.
Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων FDA ενέκρινε το τετραδύναμο εμβόλιο γρίπης FLUCELVAX® που αναπτύχθηκε σε καλλιέργειες κυττάρων με διευρυμένη ένδειξη ηλικίας για παιδιά ηλικίας από 6 μηνών και άνω στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η έγκριση βασίστηκε σε δεδομένα κλινικών δοκιμών φάσης 3 που έδειξαν ότι το εμβόλιο ήταν εξίσου ανοσογονικό και ασφαλές με το τυπικό τετραδύναμο εμβόλιο εποχικής γρίπης σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως και 4 ετών κατά την ετήσια περίοδο της γρίπης τις χρονιές 2019-2020. Στη δοκιμή 2414 παιδιά τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν είτε το FLUCELVAX® είτε το τυπικό τετραδύναμο εμβόλιο. Ανάλογα με το ιστορικό εμβολιασμού, ένα παιδί έλαβε είτε 1 είτε 2 δόσεις του εμβολίου. Μετά την ανοσοποίηση, οι συμμετέχοντες έτυχαν τουλάχιστον 180 ημέρες παρακολούθησης και προσδιορίστηκε η μη κατωτερότητα του FLUCELVAX®. Η ασφάλεια του εμβολίου FLUCELVAX® ήταν συγκρίσιμη με το τυπικό εμβόλιο από καλλιέργειες αυγών όρνιθας και οι συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες περιελάμβαναν ευαισθησία, ευερεθιστότητα και ερύθημα στο σημείο της ένεσης. Τα εμβόλια με βάση τις καλλιέργειες κυττάρων προορίζονται να απαντήσουν ακριβώς στα στελέχη του ιού της γρίπης που επέλεξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Επειδή προσπερνούν τις προσαρμοσμένες στο αυγό αλλαγές, ενδέχεται να έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από τις προηγούμενες μορφές εμβολίου
Τις μητέρες με αγχώδη διαταραχή και κατάθλιψη τις νοιάζομαι διπλά, γιατί ξέρω τι πρόκειται να συμβεί στα παιδιά τους, δηλαδή μια αυξημένη επίπτωση τροφικών αλλεργιών και άσθματος, όταν αυτές οι ψυχικές εκδηλώσεις παρουσιάζονται κυρίως καθ’ όλη την περίοδο της παιδικής ανάπτυξης, ενώ προ- και περιγεννητικά, με την ουδέτερη βλεμματική επαφή, την αυξημένη καρδιακή τους συχνότητα και την ταραχώδη σωματική επικοινωνία έχουμε διαταραχές από το πεπτικό (κωλικούς), ρινοεπιπεφυκίτιδες και πολύωρο οξύ κλάμα στα βρέφη, όπως χαρακτηριστικά καταλήγει η παρακάτω μελέτη διατομής. Η στήριξη από τον σύντροφο, η αυτεπίγνωση της κατάστασης κι η αναζήτηση βοήθειας από τον ειδικό για ενδυνάμωση από την σύλληψη και μετά είναι μερικές από τις στρατηγικές πρόληψης του μελετώμενου φαινομένου. ΑΛΕΓΡΙΑ ΚΑΙ ΘΑΡΡΟΣ ΜΑΜΑΔΕΣ ΛΟΙΠΟΝ!!
Πόσο χρονικό διάστημα πρέπει να διαρκεί η αντιβιοτική θεραπεία για εξωτερικούς παιδιατρικούς ασθενείς με πνευμονία της κοινότητας; Οι οδηγίες σχετικά με το θέμα δεν φαίνεται να συμφωνούν: υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν τις 10 ημέρες (Infectious Disease Society of America, Pediatric Infectious Disease Society) και αυτοί που μιλούν για 5 ημέρες (βρετανικές οδηγίες NICE, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας). Ωστόσο, τα στοιχεία αποτελεσματικότητας είναι λίγα στο παιδιατρικό περιβάλλον, ειδικά για βραχυπρόθεσμες θεραπείες. Μια αναδρομική μελέτη κοόρτης συνέλεξε δεδομένα από περισσότερες από 120.000 συνταγές αντιβιοτικών για πνευμονία κατά την περίοδο 2010-2016 σε εξωτερικούς παιδιατρικούς ασθενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αναλύθηκαν οι συσχετισμοί μεταξύ της διάρκειας της θεραπείας με αντιβιοτικά (5-9 ημέρες έναντι 10-14 ημερών), της πιθανής νοσηλείας, των επακόλουθων συνταγών νέων αντιβιοτικών και των νέων επειγουσών επισκέψεων. Τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν δύο εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας με αντιβιοτικά. Οι περισσότερες συνταγές αντιβιοτικών (82,8%) ήταν για διάρκεια 10 ημερών ενώ μόνο το 10,5% των ασθενών έλαβε σύντομη θεραπεία. Ωστόσο, στη σύγκριση μεταξύ των διαφορετικών ομάδων ασθενών, δεν βρέθηκε επιπλέον κίνδυνος νοσηλείας, νέων συνταγών ή ιατρικών επισκέψεων σε παιδιά που έλαβαν το αντιβιοτικό για μικρό χρονικό διάστημα. Ενισχυτικά αυτής της αναδρομικής μελέτης ήταν τα αποτελέσματα της μελέτης SAFER κατά την οποία τυχαιοποιήθηκαν 281 παιδιά ηλικίας έως 10 ετών με πνευμονία της κοινότητα που έλαβαν 5 ή 10 ημέρες αμοξικιλλίνη. Επίσης σε αυτή την συγκριτική μελέτη οι 5 ημέρες αντιβιοτικών είχαν ως έκβαση συγκρίσιμα αποτελέσματα με την παρατεταμένη θεραπεία, χωρίς μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηλείας και με το πλεονέκτημα για τον φροντιστή να μειώσει τις ημέρες απουσίας από την εργασία.
Η επαφή δέρμα με δέρμα μεταξύ μωρού και γονέα, μεταξύ των πολλών ευεργετικών επιδράσεων, αυξάνει την πιθανότητα της επιτυχούς έναρξης του θηλασμού ήδη κατά τη διαμονή τους στο μαιευτήριο και στην συνέχεια της εδραίωσής του τους επόμενους μήνες. Υπάρχουν άλλοι τρόποι επαφής μεταξύ του βρέφους και της μητέρας που ευνοούν τον θηλασμό; Για να απαντήσουν σε αυτό το σημαντικό ερώτημα, μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών ένταξε 100 εγκύους, από ένα πρόγραμμα επισκέψεων στο σπίτι για οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, σε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη. Στην μια ομάδα εγκύων δόθηκε ένας μάρσιππος από τη γέννηση για να μεταφέρει το βρέφος, και στην ομάδα που χρησίμευσε ως μάρτυρας δόθηκε ο μάρσιππος όταν το μωρό ήταν έξι μηνών. Στη συνέχεια, για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής των μωρών, συλλέχθηκαν δεδομένα σχετικά με τη χρήση του φορέα στην ομάδα παρέμβασης και για το θηλασμό και στις δύο ομάδες.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι, στην ηλικία των 6 μηνών, οι μητέρες που χρησιμοποίησαν από την γέννηση τον μάρσιππο θηλάζουν περισσότερο από εκείνες της ομάδας ελέγχου (68% έναντι 40%, p = 0,02) και τα ποσοστά αποκλειστικού θηλασμού τείνουν να είναι υψηλότερα στην ομάδα των μητέρων με μάρσιππο σε οποιαδήποτε ηλικία του παιδιού. Δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές όσον αφορά στον αριθμό των ωρών χρήσης του (κατά μέσο όρο 1,7 ώρες ημερησίως), στην συχνότητα σίτισης ή στην ηλικία των μητέρων.
Επομένως, εκτός από την επαφή δέρμα με δέρμα, η χρήση του βρεφικού μεταφορέα (μάρσιππου) ή της σφεντόνας, για την διευκόλυνση της επαφής μεταξύ μητέρας και μωρού, μπορεί να προωθήσει το θηλασμό. Μια απλή και ασφαλής παρέμβαση που αποφέρει σημαντικά οφέλη όχι μόνο στο βρέφος αλλά και στην δημόσια υγεία.
Όπως είναι κατανοητό, πολύ συχνά παραθέτω παραδείγματα από την καθημερινή κλινική πράξη στο ιατρείο, προβάλλοντας τους προβληματισμούς και την στάση των συνοδών των ασθενών, που αφενός μεν χρειάζονται απαντήσεις μέσα από την ανάγνωση της τρέχουσας βιβλιογραφίας, αφετέρου δε επιδέχονται την γόνιμη κριτική από πλευράς μου, ώστε τις επόμενες φορές η οργάνωση και το αποτέλεσμα της κλινικής εξέτασης να αποδώσουν το μακροπρόθεσμο όφελός τους στην υγεία του παιδιατρικού ασθενούς, που πρόκειται να παραδοθεί στην κοινωνία των ενηλίκων.
Έτσι λοιπόν και στην περίπτωση της συμπλήρωσης του Ατομικού Δελτίου Υγείας Μαθητή η κατ’επίφαση παράδοσή του “εντός 2 λεπτών“, όπως χαρακτηριστικά μου ζητήθηκε, δημιουργεί αυτόματα την ανάγκη να σταθούμε για περισσότερο από 30 λεπτά της ώρας στην προετοιμασία του, στην αντικειμενική εξέταση του ασθενούς, στον διάλογο με τον συνοδό του, την εκ νέου ανάγνωση του Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού, τον σχεδιασμό των καμπύλων αύξησης και την ολοκλήρωση των εμβολιασμών για την ηλικία του βάσει του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών.
Κι αν σταθούμε στις λεπτομέρειες, θα παρατηρήσει κάποιος ότι δύο από τις ερωτήσεις του δελτίου αυτού αφορούν τον εντοπισμό των φαινοτυπικών χαρακτηριστικών του συνδρόμου Marfan και την επίγνωση της κληρονομικότητάς του, ώστε να ενδιαφερθούμε περισσότερο για την συμμετρία του μυοσκελετικού συστήματος και την υγεία των οφθαλμών και της καρδιάς.
Και πάλι, πολλά μπορεί να ανακαλύψει κανείς μέσα από την ενδελεχή εξέταση των συστημάτων ιδιαιτέρως όταν συναντά για πρώτη φορά τον προς εξέταση ασθενή.
Έτσι και με την συγκεκριμένη αφορμή έχουν δημιουργηθεί charts βαθμονόμησης των χαρακτηριστικών του συνδρόμου, ώστε ο ασθενής να παραδοθεί με μεγαλύτερη ευκρίνεια στον ειδικό γενετικό και καρδιολογικό έλεγχο ήδη από την έδρα του παιδιατρικού ιατρείου μας.
Είμαστε κοντά στην λύση του μυστηρίου; Μάλλον ναι! Για μια διαφορά κατά ένα με δύο επιτόπους αμινοξέων στην ακίδα του κοροναϊού SARScov2, οι νέοι κοροναϊοί BANAL-52, 103, 236 που ανακαλύφθηκαν σε σπήλαια στο Λάος της Ινδοκίνας από ερευνητική ομάδα του γαλλικού ινστιτούτου Pasteur, ρίχνουν φως στο μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουμε για να βρούμε την αιτία της πανδημίας ή αλλιώς την ανάμιξη του σύγχρονου ανθρώπου χωρίς προστατευτικές στολές με την πανίδα ή το guano νυχτερίδων των σπηλαίων της υποτροπικής Ασίας. Φρέσκο άρθρο της 17ης Σεπτεμβρίου στο Nature, ακόμη προς κρίση, ίσως το πιο σημαντικό επιστημονικό βιολογικό άρθρο από την έναρξη της πανδημίας. https://www.researchsquare.com/article/rs-871965/v1
Δευτέρα 13/09/2021
Η παρακάτω ετήσια επιδημιολογική μελέτη – πρόγευση της οποίας είχαμε τον προηγούμενο Φεβρουάριο 2021 – σε 2 μεγάλα σχολικά συγκροτήματα της Ρώμης για την επίπτωση της λοίμωξης από κοροναϊό στον μαθητικό πληθυσμό τους πρόκειται να δημοσιευθεί ολοκληρωμένη τις επόμενες ημέρες στον ιταλικό επιστημονικό τύπο. Σε ένα έτος, με μηνιαία παρακολούθηση με φαρυγγικά επιχρίσματα σε δύο σχολεία της Ρώμης, με περισσότερους από 1.000 μαθητές – από 5 έως 19 ετών – και περίπου 200 εκπαιδευτικούς και προσωπικό και με προσκόλληση στην μελέτη άνω του 96%, εντοπίστηκαν μόνο 21 θετικά κρούσματα (0,2% σε πάνω από 11.000 tests) και καμία εξάπλωση της μόλυνσης μέσα στις τάξεις. Αυτά είναι τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα μιας γνήσιας μελέτης για την εξάπλωση και την παρακολούθηση του ιού SARS-Cov-2 στα ιταλικά σχολεία, που πραγματοποιήθηκε από το παιδιατρικό νοσοκομείο Bambino Gesù και την ανακοίνωσε πριν 3 ημέρες ο Ιταλός Υπουργός Παιδείας Patrizio Bianchi. Ο στόχος ήταν να επαληθευτεί ο πραγματικός κίνδυνος εξάπλωσης της Covid-19 μέσα στα σχολεία, μέσω της εφαρμογής διαγνωστικών (μοριακών) εξετάσεων και δειγματοληψιών αίματος σε όλους τους μαθητές, τους καθηγητές και το προσωπικό. Ο συγγραφέας της μελέτης παιδίατρος Alberto Villani ανάφερε χαρακτηριστικά ότι η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει ότι το σχολείο είναι ένα ασφαλές μέρος εάν τηρούνται τα σωστά μέτρα πρόληψης (χρήση μάσκας και περιοδικά tests) και εάν δίδεται η σωστή εκπαίδευση στους μαθητές, στο προσωπικό, στους δασκάλους και ακόμη περισσότερο στις οικογένειες. Η περιοδική χρήση μοριακών δοκιμών στο σάλιο στην συγκεκριμένη μελέτη αποδείχθηκε μια εξαιρετική στρατηγική παρακολούθησης, η οποία σίγουρα πρέπει να ενθαρρυνθεί. Είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι τα σχολεία θα παραμείνουν ανοιχτά τους επόμενους μήνες και ότι τα μαθήματα θα γίνονται δια ζώσης. Τα παιδιά, ειδικά τα μικρότερα και τα πιο ευάλωτα, υπέφεραν πάρα πολύ από την κατάσταση του lock down τους τελευταίους μήνες. Πρέπει να συνεχίσουμε με τον εμβολιασμό των ανηλίκων για να τους προστατεύσουμε από την ασθένεια και να αντιμετωπίσουμε την εξάπλωση του ιού στην κοινότητα προσθέτουν οι συγγραφείς της μελέτης. School in Italy: a safe place for children and adolescents.
Δευτέρα 06/09/2021
Ίσως ασχολούμαστε πολύ σπάνια με τα αδέλφια των ασθενών μας, σαν να μην αφορά τους πρώτους αυτό που συμβαίνει στους δεύτερους. Τα αδέλφια των παιδιών που έχουν υποστεί βία οποιασδήποτε μορφής είναι ένα παράδειγμα «αορατότητας», στο οποίο βρισκόμαστε συχνά θεατές και που απασχόλησε συχνά την βιβλιογραφία τα τελευταία 10-15 χρόνια. Οι ανάγκες τους, τα βάσανά τους, τα μονοπάτια της ζωής τους συχνά ξεθωριάζουν μέσα στις πιεστικές και καθημερινές ανάγκες των αδελφών τους, που είναι προφανώς σε δυσκολία. Στην πραγματικότητα, οι τύχες και των δύο είναι συχνά άρρηκτα συνδεδεμένες, όχι μόνο στην αναπηρία, αλλά και στην εμπειρία της κακομεταχείρισης, όπως καταγράφει μια πρόσφατη αυστραλιανή έρευνα, δημοσιευμένη στο Pediatrics του Μαΐου. Λαμβάνοντας υπόψη τα 520 ζευγάρια αδελφιών για τα οποία ήταν γνωστή μια αναφορά κακομεταχείρισης, προέκυψε ότι στο 8,5% των περιπτώσεων η κακοποίηση ήταν αμέσως γνωστή και για τα δύο αδέλφια. Μετά την αναφορά του πρώτου αδελφού, το δεύτερο είχε 60 φορές αύξηση του κινδύνου να αποτελέσει αντικείμενο κακομεταχείρισης και τελικά, αυτό συνέβη στα τρία τέταρτα των περιπτώσεων. Η παραμέληση ήταν το πιο συχνό γεγονός, ακολουθούμενο από την σεξουαλική κακοποίηση που επηρέασε το 58% των αδελφών εκείνων που είχαν ήδη υποστεί τον ίδιο τύπο σωματικής βίας. Ειδικοί παράγοντες κινδύνου ήταν μια ηλικία μητέρας <20 ετών και, σε μικρότερο βαθμό, η μητρική κατάθλιψη, η σχέση γονέα-παιδιού και η οικονομική ένδεια. Ας είμαστε λοιπόν προσεκτικοί όταν βρισκόμαστε ενώπιον ενός κακοποιημένου παιδιού. Ας λάβουμε πολύ υπόψη την πιθανότητα ότι οι αδελφοί και οι αδελφές του έχουν επίσης την ίδια μοίρα και να προσπαθούμε να την αποτρέψουμε εκεί που δεν έχει συμβεί ακόμη. Risk Factors for Maltreatment in Siblings of Abused Children
Δευτέρα 30/08/2021
Rino Rappuoli, Faculty of Medicine, Imperial College, London, United Kingdom
Στην ενδιαφέρουσα ερώτηση μιας προβληματισμένης μητέρας ενός εφήβου, που αφορούσε τις ομοιότητες ανάμεσα στα εμβόλια του μηνιγγιτιδόκοκκου Β και σε αυτά του sarscov2, λόγω της παραπληροφόρησής της ως προς τις πιθανές παρενέργειές τους, εξαιτίας της “ίδιας τεχνολογίας” που χρησιμοποιούν (εδώ παρ’ ολίγον να είχαμε διπλό εμβολιαστικό κενό ή και την καθυστέρηση εμβολιασμού του, αν δεν πραγματοποιούταν το ραντεβού μας, ώστε να εξηγηθεί η αναγκαιότητά τους στην μεταβατική αυτή ηλικία), η συζήτηση που γίνεται με αφορμή τέτοιες ερωτήσεις θα πρέπει να ξεκινά με την ιστορία της ανακάλυψής τους. Και ποια καλύτερη αρχή από τον ίδιο τον ερευνητή που ανακάλυψε το εμβόλιο για τον MenB, τον σεμνό οραματιστή Ιταλό ιατρό Rino Rappuoli, ο οποίος εφηύρε μαζί με άλλους την τεχνική της αντίστροφης εμβολιολογίας και από την γνώση του ειδικού γονιδιώματος του μικροβίου καταλήξαμε στον καθορισμό των ανοσολογικά σημαντικών πρωτεϊνικών επιτόπων: Editorial: Reverse Vaccinology.
Έπειτα όλες οι πιθανές κι απίθανες ερωτήσεις ενός γονέα περί των εμβολίων του νέου κοροναϊού για τα παιδιά του, όταν δεν βρισκόμαστε μπροστά του, βρίσκουν την απάντησή τους σε πολυάριθμους ιστότοπους και του εξωτερικού, όπως της παιδιατρικής κλινικής του πανεπιστήμιου Φιλαδέλφειας των Η.Π.Α. Questions and Answers about COVID-19 Vaccines.
Δευτέρα 23/08/2021
Ως γνωστόν, κατά τις θερινές διακοπές προσκομίζονται τα πιο αναπάντεχα κλινικά περιστατικά και πολλές φορές η πρώτη επαφή με τον ασθενή και η λήψη του έως τώρα ατομικού ιστορικού δίνουν το θάρρος να μην κάνουμε οικονομία στις διαγνώσεις, αλλά με βάση την επιμονή της συμπτωματολογίας και τον προβληματισμό των συνοδών να οδηγηθεί στον ειδικό εργαστηριακό έλεγχο. Και μάλιστα, έπειτα από την κριτική ανάγνωση μιας απλής γενικής αίματος, με την αποτίμηση των ειδικών ερυθροκυτταρικών δεικτών, μπορεί να ξεδιπλωθεί μπροστά μας ο κλινικός ορίζοντας μίας αιματολογικής διαταραχής, όπως της κληρονομικής σφαιροκυττάρωσης, που επηρεάζει τον τρόπο που αντιπαλεύει ο ανθρώπινος οργανισμός τα βακτήρια με κάψα, που εμφανίζεται με υψηλό ίκτερο μετά την γέννηση και μας κάνει να αναζητήσουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την σπληνομεγαλία. Όπως μας δείχνουν τα ευρήματα της παρακάτω ενδιαφέρουσας πρόσφατης μελέτης το πηλίκο MCHC/MCV: >0.36 έχει καλή στατιστική σύνδεση, ήδη από την γέννηση με την σημαντική αυτή αιματολογική κατάσταση. https://pediatrics.aappublications.org/content/early/2021/08/10/peds.2020-021642
Δευτέρα 16/08/2021
Ο τρόπος εισόδου και παρουσίασης ενός πελάτη στο ιατρείο μας είναι μοναδικός για τον καθένα ξεχωριστά και πάντα θα αφήνει περιθώρια για βελτίωση των οδηγιών από την πλευρά μας και για την προστασία της αποθήκευσης και της μεταφοράς αυτού του πολύτιμου φαρμακευτικού προϊόντος, που λέγεται εμβόλιο, την επόμενη φορά που θα το παραδώσει ενώπιον μας, ώστε να γνωρίζουμε από πριν, για παράδειγμα, πόσο χρόνο διάνυσε από την έξοδό του από την ψυχρή αλυσίδα του ψυγείου του φαρμακείου ή του σπιτιού.
Υπάρχει η τάση, εξαιτίας της άγνοιας του πολίτη ή των ελλιπών οδηγιών από τον κλινικό ιατρό ή τον φαρμακοποιό, τα εμβόλια να μεταφέρονται σε πλαστικά ή χάρτινα σακουλάκια, μέσα στις ατομικές τσάντες, μαζί με όλα τα υπόλοιπα περιεχόμενά τους και αφού έχουν ολοκληρωθεί οι εξωτερικές οικογενειακές υποχρεώσεις και ήλθε στο τέλος η ώρα του παιδιάτρου, το προϊόν να έχει ήδη υποστεί θερμικό shock κατά την μεταφορά του στις θερμοκρασίες του καλοκαιριού, για παράδειγμα, ή και το αντίθετο, δηλαδή τα ζωντανά εξασθενημένα εμβόλια να εφάπτονται σε παγοκύστες, έτσι το περιεχόμενο στέλεχός τους να έχει ήδη απενεργοποιηθεί από την υψηλή ψύξη.
Η πρόσφατη εμπειρία της εκπαιδεύσεώς μου στην διαχείριση-εκτέλεση των εμβολίων κατά του κοροναϊού-2019 (και συγκεκριμένα του εμβολίου της εταιρίας Janssen-Cilag) και ο σεβασμός στην μεταχείριση, με ποικίλα μέσα και ασφαλιστικές δικλίδες, κατά την αποθήκευση και την μεταφορά τους στο σημείο του εμβολιασμού, πρέπει να καταλήξει αναγκαστικά στην φροντίδα και στην αγάπη και όλων των υπολοίπων εμβολίων της παιδικής ηλικίας που φθάνουν στα χέρια μας, ακολουθώντας, γιατί όχι, και τις τελευταίες οδηγίες του αμερικανικού CDC για τον σεβασμό της ψυχρής αλυσίδας των εμβολιαστικών προϊόντων, που περιλαμβάνουν και τα εμβόλια κατά του SARS-COV2 (καλόν είναι τέτοιες οδηγίες να βρίσκονται εκτυπωμένες σε κάθε παιδιατρικό ιατρείο). Vaccine Storage and Handling Toolkit
Δευτέρα 09/08/2021
Μολονότι χαμηλά τα ποσοστά συνλοίμωξης σε έναν μελετημένο πληθυσμό παιδιατρικών ασθενών με κοροναϊό SARSCOV-2 σε παιδιατρική κλινική της Τουρκίας, αυτοί οι ασθενείς είχαν μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας, είχαν την ανάγκη για screening λοιμώξεων από παθογόνα εκτός εποχής (εντεροϊών, άλλων κοροναϊών, μυκοπλάσματος, αδενοϊών), ώστε να λάβουν ειδικές θεραπείες και για τους δυο παράγοντες και για να απομονωθούν. https://jidc.org/index.php/journal/article/view/34242183/2537
Δευτέρα 02/08/2021
Το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Απο μία υπέροχη κουκίδα στον ελληνικό χάρτη σας εύχομαι αγαπητοί συνάδελφοι να χετε οπως κι εμεις ξένοιαστες και τονωτικές διακοπές με τις οικογένειές σας.
Δευτέρα 26/07/2021
Η νεφρική βλάβη επιπλέκει το 15% των παιδιατρικών περιπτώσεων οξείας πυελονεφρίτιδας και μπορεί να αποτυπωθεί ως νεφρική ουλή στο στατικό σπινθηρογράφημα DMSA, που εκτελείται 4-6 μήνες μετά το οξύ επεισόδιο, με αποτέλεσμα την πρόβλεψη του κινδύνου υπέρτασης και πρωτεϊνουρίας κατά τη μακροχρόνια παρακολούθηση. Αυτή η συστηματική ανασκόπηση αναζήτησε στοιχεία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της προσθήκης κορτικοστεροειδών στη θεραπεία με αντιβιοτικά στην πρόληψη των νεφρικών ουλών. Συμπεριλήφθηκαν τρεις μελέτες στις οποίες η επικουρική θεραπεία με κορτιζόνη (μεθυλπρεδνιζολόνη ή δεξαμεθαζόνη) συγκρίθηκε με εικονικό φάρμακο και το αποτέλεσμα αξιολογήθηκε με απομακρυσμένο χρονικά DMSA. Στα 389 παιδιά που μελετήθηκαν, τα στεροειδή ήταν αποτελεσματικά στη μείωση του κινδύνου σχηματισμού νεφρικής ουλής σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο και δεν υπήρξε σημαντική αύξηση του κινδύνου βακτηριαιμίας και νοσηλείας στην ομάδα που έλαβε την συγκεκριμένη θεραπεία. Οι αποδείξεις ήταν μέτριας ποιότητας και θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από νέες μελέτες με μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων. Adjuvant corticosteroids for prevention of kidney scarring in children with acute pyelonephritis: a systematic review and meta-analysis
Δευτέρα 19/07/2021
Στον πνιγμό σε σώμα νερού (αλμυρού, γλυκού), ορισμοί όπως υγρός, ξηρός, παρ’ ολίγον, δευτερεύων, ενεργός, παθητικός, και σιωπηλός πνιγμός δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται πλέον. Το 2002, το Παγκόσμιο Συνέδριο αφιερωμένο στους ανθρώπινους πνιγμούς και ο Π.Ο.Υ. αναθεώρησαν τον ορισμό του πνιγμού ως «η ατομική βίωση αναπνευστικής δυσλειτουργίας ύστερα από βύθιση σε υγρό σώμα». Τα de facto αποτελέσματα του πνιγμού είναι είτε η πλήρης αποκατάσταση είτε η νοσηρότητα με μέτρια ή σοβαρή αναπηρία, η φυτική κατάσταση, το κώμα και ο εγκεφαλικός θάνατος. Τα αποτελέσματα του πνιγμού στα παιδιά οφείλονται στην ανεπάρκεια των μέσων περιορισμού πρόσβασης στο υγρό στοιχείο και της επίβλεψης των κηδεμόνων-φροντιστών τους (οι περισσότεροι από τους προβλέψιμους πνιγμούς συμβαίνουν στην μπανιέρα και σε δεξαμενές φύλαξης νερού εντός του οικιακού περιβάλλοντος στις Η.Π.Α. και στους «δεύτερης-φοράς» γονείς, που τρέφουν μία ψευδαίσθηση ασφάλειας για το πρώτο τους παιδί). Οι δύο αυτοί παράγοντες αλληλεξαρτώνται και δεν αλληλοαναιρούνται, πρέπει δηλαδή να συνυπάρχουν υποχρεωτικά και ταυτόχρονα. Εξαιρετικά πολλοί παράγοντες εμπλέκονται τυχαία και μοιραία στα ατυχή συμβάματα πνιγμού, ωστόσο σε ειδικές περιπτώσεις μικρών παιδιών με νευρομυϊκές διαταραχές, για παράδειγμα, η συμβουλή του θεράποντα ειδικού παιδιάτρου για την ασφάλεια δραστηριότητας στο νερό απαιτείται σε κάθε τέτοια περίπτωση. Prevention of Drowning
Δευτέρα 12/07/2021
Σε ένα πολύ ενδιαφέρον πρόσφατο άρθρο στο Nature κι από την ίδια την 1η πανδημία στην Wuhan (αναδρομική μελέτη), ουσιαστικά το 50% των μελετημένων νεαρών ασθενών από κοροναϊό είχαν συνλοίμωξη με τον EBV, που όμως επανενενεργοποιήθηκε στα αισθητικά νευρικά γάγγλιά τους. Άρα δεν θα πρέπει να προσπερνάμε αψήφιστα τις υψηλά εμπύρετες και ορολογικά διαγνωσμένες λοιμώδεις μονοπυρηνώσεις της τελευταίας περιόδου στα παιδιά και στους νέους ενήλικες, αλλά να τις συνδυάζουμε πάση θυσία και με ανίχνευση του κοροναϊού στα βιολογικά υγρά (στους νέους και στα παιδιά φωλιάζει και στο πεπτικό, να σκεφθούμε και την pcr από το ορθό πλην του φαρυγγικού επιχρίσματος) μαζί με το ιστορικό και τον ορολογικό έλεγχο των ερπητοϊών που μας απασχολούν (δείκτες ανάρρωσης/ενεργοποίησης EBV: anti-VCA IgG + anti-EBNA IgG + anti-EA IgM). Με άλλα λόγια αν υποπτεύεσαι κοροναϊό και πέφτεις μπροστά σε μια λοιμώδη, μην είσαι τόσο σίγουρος ότι είναι πρωτολοίμωξη, αλλά επανενεργοποίησή της σε έδαφος κοροναϊού, που πρέπει να τον ψάξεις και στην συνέχεια έστω κι αν έχεις αρχικό αρνητικό φορτίο στο σάλιο. Positive Epstein–Barr virus detection in coronavirus disease 2019 (COVID-19) patients
Δευτέρα 05/07/2021
Δεν θα ξεχάσω ποτέ μου, στα πρώτα χρόνια της ειδικότητας στο επαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο, την σφοδρότητα και την σοβαρότητα της αναπνευστικής κατάστασης ενός παχύσαρκου παιδιού 12 ετών με λοίμωξη αναπνευστικού και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες όλου του προσωπικού και των αναισθησιολόγων τότε, για να τεθεί η φλεβική οδός (στις φάλαγγες των χεριών τελικά, από την σοβαρή αγγειοσύσπαση και τον αυξημένο λιπώδη ιστό του!) και να διασωληνωθεί λίγο αργότερα, ώστε να παραδοθεί ακόμη ζωντανό στο ειδικό παιδιατρικό νοσοκομείο, όπου διακομίσθηκε. Έτσι λοιπόν και στην παρούσα συγκυρία της πανδημίας του κοροναϊού, τα παιδιά που ήδη απασχολούν με μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τα υγιή και χωρίς παράγοντες κινδύνου είναι τα υπέρβαρα, που σε χώρες, όπως το Μεξικό για παράδειγμα, με μεγάλη συχνότητα της παιδικής παχυσαρκίας, θα είναι και τα πρώτα που θα τους μεταδοθεί πιο εύκολα ο ιός από τις επαφές τους και θα νοσήσουν βαρύτερα με στατιστικά σημαντική διαφορά. Comorbidities that predict acute respiratory syndrome coronavirus 2
Δευτέρα 28/06/2021
Κανένα ειδικό σχήμα θεραπείας (γ-σφαιρίνη, γ-σφαιρίνη με γλυκοκορτικοειδή, γλυκοκορτικοειδή) δεν υπερτερεί έναντι του άλλου στην αντιμετώπιση του συνδρόμου MIS-C από κοροναϊό στα παιδιά, μολονότι χρειαζόμαστε περισσότερα στοιχεία από την μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών αυτών, στους οποίους επηρεάζονται όλα τα συστήματα και ιδιαίτερα το μυο-περικάρδιο, το αιμοποιητικό και το πεπτικό σύστημα, με άγνωστες ακόμη απώτερες συνέπειες. Treatment of Multisystem Inflammatory Syndrome in Children
Δευτέρα 21/06/2021
Από την θέση αυτή στα ορεινά Τρίκαλα και με μια σύντομη βιβλιογραφική ανάπαυλα σας εύχομαι καλό τριήμερο του Αγίου Πνεύματος
Δευτέρα 14/06/2021
Η παρακάτω ενδιαφέρουσα μελέτη δημοσιευμένη στο Pediatrics αποδεικνύει θεαματικά πως όση βιταμίνη D και να δώσεις σε παιδιά με ανεπαρκή αύξηση και ραχίτιδα, η ραχίτιδα αυτή (και όχι η απλή ανεπάρκεια βιταμίνης D) και η ελλιπής σωματομετρική αύξηση αντιμετωπίζονται μόνο με την διόρθωση του υποσιτισμού και της χορήγησης τροφών πλούσιων σε ασβέστιο, ευοδώνοντας την επιμετάλλωση, έστω και σε περιβάλλον με ανεπαρκή κι όχι απούσα βιταμίνη D. Vitamin D for Growth and Rickets in Stunted Children: A Randomized Trial
Δευτέρα 07/06/2021
Ο Μάιος εκτός των άλλων ήταν κι ο μήνας ευαισθητοποίησης του κοινού στο σύνδρομο Prader-Willi. Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος των ακραίων διαταραχών σίτισης της βρεφικής και της παιδικής ηλικίας εκφράζονται στο σύνδρομο αυτό. Η υποτονία, η μειωμένη σίτιση και η ανεπαρκής αύξηση κατά την βρεφική ηλικία και η υπερφαγία στα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει να σημειώνονται στο παιδικό βιβλιάριο υγείας, όταν παρατηρούνται, ώστε να οδηγούν μέχρι την ενήλικο ζωή στην γενετική διερεύνηση και στην αναπλήρωση του ατόμου με αυξητική ορμόνη. https://www.pwsa.co.uk/prader-willi-syndrome-awareness-month
Δευτέρα 31/05/2021
Ενδιαφέρον περιστατικό οξείας κοιλίας σε παιδί με ακτινολογική εικόνα ειλεΐτιδας και μεσεντερικής λεμφαδενίτιδας στην CT κοιλίας, που επεπλάκη με shock κατά την νοσηλεία του και αντιμετωπίσθηκε τελικά με γ-σφαιρίνη σαν Πολυσυστηματικό Φλεγμονώδες Σύνδρομο από τον κοροναϊό SARS-CoV2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7508639/pdf/12098_2020_Article_3508.pdf
Δευτέρα 24/05/2021
Η γνώση της φυσιοπαθολογίας της αγκυλογλωσσίας μας βοηθά στην επίτευξη κλινικής διάγνωσης και αντιμετώπισης. Η παθολογία του χαλινού της γλώσσας συνδέεται αποκλειστικά και μόνο με την δυσκολία σίτισης μέσω του μητρικού θηλασμού. Εάν ο γλωσσικός περισταλτισμός μειώνεται, το βρέφος αυξάνει την πίεση αναρρόφησης των μυών του στόματός του. Τα τοιχώματα του κυκλώματος των γαλακτοφόρων αγωγών του μαστού, τα οποία είναι ελαστικά κι έχουν χαμηλή πίεση, καταρρέουν αντί να αυξάνεται η ροή, η οποία οδηγεί στη μειωμένη απόδοση γάλακτος στην στοματική κοιλότητα. Οι προσπάθειες του βρέφους αυξάνονται και έτσι αυξάνεται και η τοπική πίεση στον μαστό. Ο έλεγχος της σίτισης του νεογνού από τον μαστό πρέπει να διενεργείται ήδη από το μαιευτήριο το πρώτο τριήμερο της ζωής, σαν ένα επιπλέον screening του νεογνικού πληθυσμού, που θα οδηγήσει στην έγκαιρη διόρθωσή του σε εκείνα που το χρειάζονται κι όχι να αποτελέσει η διόρθωση, λόγω της απλής παρατήρησης ενός βραχέος χαλινού γλώσσας, μία βία σε ό,τι μας έχει προικίσει η φύση. Ankyloglossia in infants: surgical aspects
Δευτέρα 17/05/2021
Υπάρχουν ερωτήσεις των οποίων η απάντηση στην χρονική στιγμή που τίθενται ενδέχεται να μην μπορεί να δοθεί με βάση την τακτική που έχει ήδη ακολουθηθεί και την έκβαση. Στην περίπτωση, λοιπόν, ενός νεογνού ηλικίας 5ημερών με Η.Κ. 37+2w και ικανοποιητικό Β.Γ. (αλλοίωση παλμών, επείγων τοκετός) από μητέρα covid-19 θετική και συμπτωματική από 15 ημέρου (με νοσηλεία της ίδιας λόγω πνευμονίας και χορήγηση οξυγόνου για κάποιες μέρες μετά τον τοκετό), με μονή PCR του νεογνού στο 2ο 24ωρο ζωής αρνητική και θετικού πατέρα, ασυμπτωματικού, προ 3 εβδομάδων, με ασαφείς γραπτές οδηγίες εξόδου από το μαιευτήριο, η ερώτηση πότε θα πραγματοποιηθεί η 1η εξέταση του νεογνού από τον ιδιώτη παιδίατρο ενέχει αφενός την πρόκληση της βιβλιογραφικής ανάγνωσης και της αναζήτησης των τελευταίων επίσημων εθνικών και διεθνών οδηγιών για την πρόληψη της μετάδοσης κατά την περιγεννητική περίοδο αφετέρου τον σεβασμό στην αχώριστη δυάδα μητέρας-νεογνού, υπό τις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνει η κάθε νέα οικογένεια. Οι απαντήσεις στο αν θα εξετασθεί άμεσα, σύντομα ή αργότερα (μετά από 10-15 ημέρες), στο σπίτι του ή στο ιατρείο μας ή ποια γραμμή θα ακολουθήσουμε αν πάσχει ένας από την τριάδα μητέρα-νεογνό-πατέρας έχουν όλες δοθεί από τους επίσημους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς υγείας, μολονότι προκύπτουν πάντα νέα ερωτηματικά ως προς την μεθοδολογία που ακολουθήθηκε.
Ας ξεκινήσουμε λέγοντας πως αν εξετάζαμε αυτό το νεογνό, καλύτερα θα ήταν στο ιατρείο μας, κατά προτίμηση μέσα σε 3 ημέρες από την έξοδο από το μαιευτήριο, ύστερα από μία 2η λήψη ρινικού επιχρίσματος για PCR, αν δεν έχει πραγματοποιηθεί, την ίδια ημέρα της επικοινωνίας (5η Η.Ζ.). Τα μέτρα προστασίας είναι τα εξής γνωστά:
✓Μάσκα FFP2
✓Προστατευτικά γυαλιά ευρέως πεδίου ή ασπίδα προσώπου
Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στη φροντίδα τέτοιων νεογέννητων. Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων, θα πρέπει να αξιολογούν την συμπεριφορά σίτισης και την αύξηση του βάρους (ιδιαίτερα λόγω πιθανών διαταραχών του θηλασμού, λόγω της ασθένειας COVID-19), να αξιολογούν την αφυδάτωση και τον ίκτερο, να αξιολογούν το στρες του φροντιστή και να το αντιμετωπίζουν και να παρέχουν τις κατάλληλες υποστηρίξεις στο οικογενειακό περιβάλλον.
Στην περίπτωση που αναρωτηθούμε γιατί το νεογνό εξήλθε του μαιευτηρίου χωρίς την μητέρα του, μπορούμε να μάθουμε αν η κατάσταση υποξαιμίας της της επέτρεπε να παραμείνει μαζί του ή όχι. Έπειτα τα δεδομένα για την ασφάλεια του μητρικού θηλασμού και η ανάγκη διαχωρισμού της μητέρας από το νεογνό είναι ανεπαρκή, η τελική όμως απόφαση καθώς και η διάρκεια της απομάκρυνσης, πρέπει να εξατομικεύεται σε συνεννόηση με τους θεράποντες ιατρούς, λαμβάνοντας υπόψη και την βαρύτητα της κλινικής εικόνας της μητέρας και την κατάσταση του νεογνού. Εάν η κλινική κατάσταση της μητέρας είναι σοβαρή, συστήνεται η απομάκρυνση του νεογνού από τη μητέρα και εφόσον είναι εφικτή, η προσπάθεια άντλησης μητρικού γάλακτος για την όσο το δυνατόν ομαλή διασφάλιση της γαλουχίας. Το γάλα στην συνέχεια θα χορηγείται στο νεογνό από κάποιο υγιές άτομο, χωρίς παστερίωση. Σε περιπτώσεις ασυμπτωματικής ή ήπιας λοίμωξης της μητέρας και σε εξατομικευμένη βάση ύστερα από συνεκτίμηση όλων των παραμέτρων από τους θεράποντες ιατρούς και την οικογένεια, μπορεί να αποφασιστεί ο μητρικός θηλασμός και η παραμονή του νεογνού μαζί με τη μητέρα σε απόσταση τουλάχιστον δύο μέτρων από την κλίνη της και τοποθέτηση φυσικού διαχωριστικού μεταξύ τους ή την τοποθέτηση του νεογνού σε διαφορετικό θάλαμο μόνωσης.
Το μητρικό γάλα περιέχει εκκριτικά αντισώματα IgA έναντι το κοροναϊού και ο θηλασμός θα πρέπει να συνεχισθεί, εάν είναι δυνατόν, μας προτρέπει ο ΠΟΥ, μιας και δεν έχουν προλάβει ακόμη να περάσουν μέσω του πλακούντα τα πρώτα IgM αντισώματα της φυσικής νόσησης.
Οι μητέρες με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη SARS-CoV-2 δεν πρέπει να θεωρούνται ότι ενέχουν πιθανό κίνδυνο μετάδοσης ιών στα νεογνά τους εάν πληρούν τα κριτήρια για διακοπή της απομόνωσης και των προφυλάξεων:
Έχουν περάσει τουλάχιστον 10 ημέρες από τότε που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τα συμπτώματά τους (έως και 20 ημέρες εάν έχουν πιο σοβαρή έως κρίσιμη ασθένεια ή είναι σοβαρά ανοσοκατεσταλμένες).
Έχουν περάσει τουλάχιστον 24 ώρες από τον τελευταίο τους πυρετό χωρίς τη χρήση αντιπυρετικών και τα άλλα συμπτώματά τους έχουν βελτιωθεί.
Οι μητέρες που δεν πληρούν αυτά τα κριτήρια μπορούν να επιλέξουν να αποχωριστούν προσωρινά από τα νεογνά τους στην προσπάθεια μείωσης του κινδύνου μετάδοσης. Ωστόσο, εάν μετά τον τοκετό δεν θα είναι σε θέση να διατηρήσουν τον αποχωρισμό, δεν είναι σαφές εάν ο προσωρινός χωρισμός μέσα στο νοσοκομείο θα αποτρέψει τελικά τη μετάδοση του SARS-CoV-2 στο νεογνό, δεδομένης της αυξημένης πιθανότητας έκθεσης από τη μητέρα αμέσως μετά τον τοκετό. Ο χωρισμός μπορεί να είναι απαραίτητος για μητέρες που είναι πολύ άρρωστες για να φροντίσουν τα νεογνά τους ή που χρειάζονται υψηλότερα επίπεδα φροντίδας. Μπορεί να είναι απαραίτητος για νεογνά με υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας (π.χ. πρόωρα, με υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις, που χρειάζονται υψηλότερα επίπεδα φροντίδας).
Νεογνά με ύποπτη COVID-19 είναι τα νεογνά μητέρων με ιστορικό COVID-19 μεταξύ 14 ημερών πριν τον τοκετό και 28 ημερών μετά τον τοκετό ή νεογνά με άμεση έκθεση σε άτομα με επιβεβαιωμένη COVID-19 (μέλη της οικογένειας, άτομα που ασχολούνται με τη φροντίδα του νεογνού, ιατρικό προσωπικό, επισκέπτες). Στον τοκετό δεν επιτρέπεται επαφή της μητέρας με το νεογνό (“skin to skin contact”). Την φροντίδα αναλαμβάνει η μαία και ο νεογνολόγος (ντυμένος έξω από την πόρτα του θαλάμου τοκετού) αναλαμβάνει τη μεταφορά του νεογνού στη ΜΕΝΝ. Σε περίπτωση επιβεβαίωσης της COVID-19 λοίμωξης της λεχωίδας, το νεογνό θα παραμείνει στη ΜΕΝΝ μέχρι την αρνητικοποίηση της μητέρας ή έχει τη δυνατότητα φροντίδας στο σπίτι από άλλο φροντιστή ο οποίος θα πρέπει να είναι COVID-19 (-) και <60 ετών. Έλεγχος ρινικού επιχρίσματος για COVID-19 στο νεογνό θα διενεργείται κατά τη διάρκεια νοσηλείας και συγκεκριμένα RT-PCR με επανάληψη κάθε 48 έως 72 ώρες μέχρι να υπάρξουν δύο διαδοχικά αρνητικά δείγματα.
Ερωτήθηκαν πρόσφατα 400 γονείς πότε τα παιδιά τους κατάφεραν να ελέγξουν επιτυχώς τους σφιγκτήρες. Σε όσα δεν το είχαν καταφέρει έως την ηλικία των συμπληρωμένων 4 ετών οι μελετητές απέδωσαν την αιτία στην εργαζόμενη, εκτός της οικίας, μητέρα. Η προωρότητα, με αποτέλεσμα την αναπτυξιακή και συναισθηματική ανωριμότητα, ήταν άλλος ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου, παρατηρούμενος και σε προγενέστερες διφορούμενες μελέτες. Η ευρεία διαθεσιμότητα πανών και η αναβολή της ‘εκπαίδευσης τουαλέτας’ για μεγαλύτερη ηλικία, όταν θα είναι ‘έτοιμο το παιδί’, ως αποτέλεσμα της λανθασμένης ενημέρωσης από το περιβάλλον και της μειωμένης γονεϊκής φροντίδας, αποτελούν αιτίες καθυστερημένου ελέγχου των σφιγκτήρων. Η αναγνώριση των σημείων πλήρωσης για αφόδευση μετά τα γεύματα στα βρέφη πρέπει να ερμηνεύονται νωρίς από τους γονείς και τα απαραίτητα βοηθήματα της άνετης καθιστής θέσης (υποστήριξη ποδιών, κάθισμα λεκάνης, δοχείο) και της στάσης του σώματος δείχνουν να είναι χρήσιμα εργαλεία εκπαίδευσης. Personal and familial factors associated with toilet training
Δευτέρα 03/05/2021
Αγαπητοί συνάδελφοι χρόνια πολλά και Χριστός Ανέστη. Μολονότι παρουσιάζουν παρόμοια κλινική εικόνα, η εποχική νόσος Kawasaki (KD) και το πανδημικό πολυσυστηματικό σύνδρομο MIS-C των παιδιών, εμφανίζουν και διαφορές που μας επιτρέπουν την ταξινόμησή τους σαν ξεχωριστές κλινικές οντότητες. Το MIS-C εμφανίζεται έως και στο 0,3% των παιδιών με λοίμωξη από SARS-CoV-2 και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Έχει συχνότερη συστηματική, καρδιακή και γαστρεντερική εντόπιση και περιπλέκεται με καταπληξία πιο συχνά απ’ ότι το KD. Όπως και στους ενήλικες, τα λιγοστά παιδιά που φθάνουν σε σοβαρές συστηματικές και πνευμονικές επιπλοκές από κοροναϊό ωφελούνται από την ενωρίς χορήγηση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Οι ενήλικες με αυτοάνοσες καταστάσεις φαίνεται ότι δεν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω της ανοσοκαταστολής, και σε πιο περίπλοκες καταστάσεις – όπως σε ασθενείς με καρκίνο – η υψηλότερη σοβαρότητα θα μπορούσε να εξηγηθεί καλύτερα από την γενική οργανική ευαισθησία, παρά λόγω της ειδικής αγωγής. Σχεδόν το σύνολο των παιδιών είναι φύσει άνοσα στην νέα πανδημική λοίμωξη. Από την άλλη πλευρά, όμως, τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα δεν πρέπει να αποσύρονται και οι προγραμματισμένες θεραπείες δεν πρέπει να καθυστερούν στα λίγα παιδιά που τα λαμβάνουν για ειδικούς λόγους στην τρέχουσα περίοδο. COVID-19 in Immunosuppressed Children
Δευτέρα 26/04/2021
Πολλά ενημερωτικά σημειώματα νοσηλείας παιδιατρικών ασθενών καθώς και παιδικά βιβλιάρια υγείας νεογνών που εξέρχονται των μαιευτηρίων καταλήγουν στην φράση «…εμβολιασμοί σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών/…από το τέλος του 2ου μήνα ζωής…».
Όλοι οι παιδίατροι και οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με παιδιά γνωρίζουν με τον καλύτερο τρόπο πως να εφαρμόζουν στην τελειότητά της την οδηγία αυτή και με τρόπο ομοιόμορφο/οριζόντιο σε όλο τον πληθυσμό που παρακολουθούν.
Ωστόσο, σε λίγες περιπτώσεις το βιολογικό όφελος, από τον ειδικό εμβολιασμό και νωρίτερα από το εθνικά καθορισμένο πρόγραμμα εμβολιασμών περνά μέσα από την ανάγνωση της πιο πρόσφατης διεθνούς βιβλιογραφίας και την γνώση των επιδημιολογικών ιδιαιτεροτήτων κι άλλων χωρών, όταν πρόκειται για παράδειγμα για άτομα που πρόκειται να ταξιδεύσουν σύντομα εκεί, που ανήκουν σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες και τους χορηγείται το εμβόλιο κατά της φυματίωσης στην γέννηση, είναι πρόωρα και έχουν μεταγγισθεί ή έχουν δεχθεί χειρισμούς στην μονάδα νεογνών από άγνωστα εμβολιασμένους για την ηπατίτιδα Β επαγγελματίες υγείας ή να τους χορηγηθεί πριν την έξοδο από εκεί το εμβόλιο του ροταϊού.
Παρατηρώντας σταδιακά ότι όλες αυτές οι εξαιρέσεις πληθαίνουν και αφορούν σε κάποιες περιπτώσεις επαγγελματίες υγείας με μεγάλο παιδιατρικό πληθυσμό ευθύνης, η συζήτηση και η παρουσίαση ειδικών οδηγιών για ειδικούς πληθυσμούς σε ένα δημόσιο έγγραφο πριν αυτό εκδοθεί, γνωρίζοντας για παράδειγμα άριστα το οικογενειακό ιστορικό, τις αποφάσεις για μελλοντικές μετακινήσεις στην υδρόγειο, την καταγωγή, το μαιευτικό ιστορικό, την ανοσοκαταστολή, θα μας οδηγήσουν από κοινού στην καλύτερη παράδοση ενός παιδιού στην κοινωνία των ενηλίκων.
Η ευκαιρία εδόθη από ένα παιδί που πρόκειται να ταξιδέψει στην Πολωνία το επόμενο διάστημα και η συνεργασία με το τοπικό γραφείο ταξιδιωτικής ιατρικής του υγειονομικού της Νομαρχίας ξεπερνά τα κλειστά όρια του δικού μας προγραμματισμού εμβολιασμών, ανατρέχοντας αναγκαστικά και στις οδηγίες του αμερικανικού CDC, πολύ πριν την μετακίνησή του εκεί. Poland: Clinician’s View
Δευτέρα 19/04/2021
Τα ρινικά κύτταρα που έχουν άμεση επαφή με το περιβάλλον έχει αποδειχθεί ότι διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη μόλυνση από τον SARS-CoV-2. Τα αποτελέσματά μιας πρόσφατης έρευνας δείχνουν ότι οι διαφορετικοί ρινικοί DNAmethylated ACE2 υποδοχείς αντικατοπτρίζουν τις διαφορές ανά φύλο (φυλοσύνδετο γονίδιο), φυλή/εθνικότητα και βιολογική γήρανση (οι περισσότερες γυναίκες παρουσιάζουν το γνωστό φαινόμενο Lyon με αποτέλεσμα να απενεργοποιούνται οι ACE2 υποδοχείς στους στόχους και τα μικρά παιδιά να έχουν χαμηλή έκφραση). Έτσι λοιπόν η ρινική επιγενετική αρχιτεκτονική του γονιδίου ACE2 θα μπορούσε να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της πανδημίας του COVID-19 και των περιβαλλοντικών ανισοτήτων. Τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε ενήλικες και σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσηση. DNA methylation architecture of the ACE2 gene in nasal cells of children
Δευτέρα 12/04/2021
Η εσωτερική παθολογία αφορά όλες τις παθολογικές ειδικότητες, που αντιμετωπίζουν ασθενείς με κοροναϊό ανεξαρτήτως ηλικίας τόσο στο σπίτι όσο και κατά την εισαγωγή τους σε παθολογική κλινική ή που καταλήγουν σε ΜΕΘ για διασωλήνωση και μία αξιοσημείωτη επιστημονική δημοσίευση, που ξεκινά από το αξίωμα της παρατήρησης (υψηλή φερριτίνη < ή > των 500ng/mL), οδηγείται με την γαλιλαιική λογική του πειραματισμού (την ενωρίς-εντός 12ώρου-χορήγηση των έως τώρα γνωστών αποτελεσματικών βιολογικών παραγόντων και των ώσεων κορτιζόνης) και που επιφέρει πρόοδο και στατιστικά σημαντική επιτυχία στην αντιμετώπιση της παθολογίας της νόσου ή στην αποφυγή της διασωλήνωσης, θα πρέπει να μεταλαμπαδευτεί από το ένα κέντρο στο άλλο. Πραγματικός αντίπαλος της ομάδας των ιατρών της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής στην Λάρισα δεν ήταν ο κοροναϊός, αλλά ο χρόνος, ώστε να μην αργήσει ούτε ώρα η μελετούμενη θεραπεία και να μην βρεθούν αντιμέτωποι οι ασθενείς με τον “καταρράκτη” των κυτοκινών της φλεγμονής. Πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί που κατοικούμε σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο, κοντά σε φωτισμένους ανθρώπους, στην Θεσσαλία, στην Ελλάδα μας. https://www.ejinme.com/action/showPdf?pii=S0953-6205%2821%2900090-X
Δευτέρα 05/04/2021
«Οι απλές, μονές χειρουργικές μάσκες παρέχουν ανεπαρκή προστασία έναντι των αερολυμάτων και η ασφάλεια του υγειονομικού προσωπικού μπορεί να αυξηθεί μόνο με την ευρύτερη χρήση εξειδικευμένων αναπνευστικών συσκευών (μάσκες N95 ή FFP3) και αυξημένο αερισμό των εσωτερικών χώρων». Τα ευρήματα της παρακάτω ενδιαφέρουσας πρόσφατης έρευνας έχουν προεκτάσεις πέραν της πραγματικότητας των εργαζομένων στα νοσοκομεία. Η δημιουργία τόσο των μεγάλων σταγονιδίων όσο και ιδιαίτερα των αερολυμάτων από τις καθημερινές δραστηριότητες αναπνοής (ομιλία απλή και δυνατή, βήχας, βαθιά αναπνοή) ενισχύει τη σημασία της διατήρησης της κοινωνικής απόστασης, εφαρμόζοντας εξαιρετικό εξαερισμό σε κτίρια και σε μέσα μαζικής μεταφοράς, σε αντίθεση με τις συσκευές χορήγησης οξυγόνου σε ασθενείς. Οι ερευνητές δημιούργησαν έναν αεροστεγή θάλαμο που παρείχε εξαιρετικά καθαρό αέρα για 10 υγιείς εθελοντές. Αφού ανέπνευσαν στον μεγάλο κώνο, οι ερευνητές συνέλεξαν τα σωματίδια, για να μετρήσουν τον αριθμό και το μέγεθός τους. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες ομίλησαν δυνατά, έβηξαν επανειλημμένα και ανάπνευσαν έντονα. Διαπιστώθηκε 300 φορές μεγαλύτερη παραγωγή μεγάλων σωματιδίων σάλιου από την ήρεμη αναπνοή. Η μελέτη έδειξε ότι ο βήχας και η βαθιά αναπνοή, τα οποία είναι συχνά σε ασθενείς με COVID-19, αυξάνουν τα αερολύματα κατά 100 φορές περισσότερο, από ό,τι όταν οι ασθενείς λαμβάνουν θεραπεία με οξυγόνο σε ελεγχόμενο κλινικό περιβάλλον, ικανά να διαπεράσουν και την απλή χειρουργική μάσκα. The effect of respiratory activity, non-invasive respiratory support and facemasks on aerosol generation
Δευτέρα 29/03/2021
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα αποτελεί ένδειξη για επείγουσα χειρουργική επέμβαση και οι επιπλοκές της εμφανίζονται στο 5-15% των περιπτώσεων. Η μη χειρουργική αντιμετώπιση, μέσω της αντιβιοτικής θεραπείας, έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλής και αποτελεσματική σε ορισμένες μελέτες. Ο σκοπός της παρακάτω ελεγχόμενης μελέτης ήταν να συγκρίνει τις ημέρες νοσηλείας παιδιών με οξεία σκωληκοειδίτιδα υπό αντιβιοτική θεραπεία σε σχέση με την χειρουργική αντιμετώπιση. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η μη χειρουργική θεραπεία είναι αποτελεσματική στις περισσότερες περιπτώσεις και ότι οι ημέρες νοσηλείας προσθετικά κατά την παρακολούθηση μέσα σε ένα έτος είναι λιγότερες, ωστόσο η υψηλή διαφυγή περιπτώσεων κατά το follow-up και η μη τήρηση των προκαθορισμένων στόχων κατά την έναρξη της δοκιμής δεν επιτρέπουν την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Association of Nonoperative Management Using Antibiotic Therapy vs Laparoscopic Appendectomy
Δευτέρα 22/03/2021
Όταν δεν αποδίδει η ταχύτητα της πολιτικής του μαζικού εμβολιασμού με τα νέα εμβόλια έναντι του κοροναϊού και στις μικρότερες ηλικίες, τότε η επίταξη ιδιωτών ιατρών στις ΜΕΘ βαδίζει προς την σωστή κατεύθυνση. Ξανά και φέτος, λοιπόν, ένας προσομοιωτής αυτόματου αναπνευστήρα, περισσότερο χρήσιμος από ποτέ. https://www.trucorp.com/P/144/TruVentApp
Δευτέρα 15/03/2021
Το σύνδρομο gloves & socks, μία δερματοπάθεια που απασχολεί την επιδερμίδα, με πορφυρικές-βλατιδώδεις βλάβες στην εμφάνιση, συμμετρία στην παρουσίαση στα άκρα, οίδημα και ερυθρότητα στην αφή, σαν κυτταρίτιδα και με νεκρώσεις των μικρών αγγείων του χόριου, ακολουθεί ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού (κυρίως του παρβοϊού Β19 κι αλλων ερπητοϊών), διακρίνεται από τις άλλες μεταλοιμώδεις δερματίτιδες για την επιμονή των συμπτωμάτων φλεγμονής έως και 3 μήνες μετά την πρωτολοίμωξη. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482245/
Δευτέρα 08/03/2021
Από ένα ενδιαφέρον περιστατικό του ιατρείου την προηγούμενη εβδομάδα σε ένα κορίτσι 9 ετών με αναφερόμενες εμβοές και κεφαλαλγία, χωρίς ιδιαίτερα παθολογικά ευρήματα στην αντικειμενική εξέταση, από το πρόσφατο ατομικό ιστορικό προέκυψε η ενδιαφέρουσα πληροφορία της πολύωρης χρήσης ακουστικών ακρόασης μουσικής σε άγνωστη υψηλή ένταση και σε μία σύντομη βιβλιογραφική περιήγηση, σε μία μελέτη από την Νότια Κορέα, οι έφηβοι που είχαν εκτεθεί για περισσότερα από 80 λεπτά σε ήχους με την χρήση ακουστικών ψυχαγωγίας και σε ηχηρό περιβάλλον είχαν πολλαπλάσιο κίνδυνο για αναφερόμενη υποκειμενική βαρηκοΐα σε σχέση με εκείνους με μικρότερη έκθεση. Χρειάζονται επίσης περισσότερες μελέτες που να συνδέουν την χρήση ακουστικών με την αντικειμενική διαταραχή ή απώλεια ακοής στα νέα άτομα. Associations between adolescents’ earphone usage in noisy environments, hearing loss, and self-reported hearing problems
Δευτέρα 01/03/2021
Στην παρακάτω ενδιαφέρουσα πρόσφατη μελέτη οι συγγραφείς της προσδιόρισαν τις υψηλές συγκεντρώσεις των αντισωμάτων συγκεκριμένων εμβολίων (όπως έναντι της γρίπης Α και άλλων) στο αίμα του ομφάλιου λώρου, που υπερβαίνουν τα επίπεδα του μητρικού ορού και προστατεύουν από αναπνευστικές ασθένειες τουλάχιστον κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τόσο με άμεσο όσο και με διασταυρούμενο μηχανισμό. Μέσα στα όρια της κοόρτης τους, τα δεδομένα υποδηλώνουν μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της λειτουργίας του πλακούντα και της διευκολυνόμενης μητρικής μεταφοράς IgG, μέσω του κρυσταλλικού κλάσματος Fc των υποδοχέων των αντισωμάτων της συγκυτιοτροφοβλάστης και δείχνει, εμμέσως πλην σαφώς, τον μηχανισμό προστασίας των μικρών παιδιών και από άλλους πιο σύγχρονους ιούς (όπως τον SARS-CoV2), που χρειάζεται περισσότερη έρευνα ως προς τα πλεονεκτήματα του προγεννητικού εμβολιασμού των γυναικών ή της αξίας των booster εμβολιασμών στις μεγαλύτερες ηλικίες. Αυτή, κατά την γνώμη μου, θα είναι και η κερκόπορτα της απαλλαγής μας από την σύγχρονη πανδημία. Infant immunity against viral infections
Δευτέρα 22/02/2021
Μια πρόσφατη αμερικανική έρευνα προσφέρει απαντήσεις στο ερώτημα αν αποδίδουν τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου της όρασης και παράδοσης γυαλιών στα σχολεία (κάτι αδιανόητο για τα δεδομένα της ελληνικής εκπαίδευσης!). Καθώς έχει επιβεβαιωθεί ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος της ορθοπτικής μελέτης στην υγεία ενός παιδιού στην μεταγενέστερη ζωή του, έχουν δημιουργηθεί στις Η.Π.Α. σχολικά προγράμματα προληπτικού ελέγχου της όρασης, που παρέχουν γυαλιά σε παιδιά από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος που τα χρειάζονται. Δημοσιεύθηκε στο JAMA Ophthalmology και εξετάζει εάν τέτοια προγράμματα οδηγούν τα παιδιά αυτά να φορούν συνεχώς τα γυαλιά τους, κάτι που μπορεί να τους βοηθήσει αργότερα στην ακαδημαϊκή τους επιτυχία. Η έρευνα διεξήχθη κατά τη σχολική χρονιά 2017-2018 και περιελάμβανε μαθητές που είχαν αποτύχει στον προληπτικό έλεγχο οράσεως και πληρούσαν προκαθορισμένα διαθλαστικά κριτήρια μετά από κυκλοπληγία. Η συνεπής εφαρμογή των γυαλιών ορίστηκε ως η άνω του 50% εφαρμογή κάθε σχολικής ημέρας, με ανώτερη βαθμολογία συμμόρφωσης το 4. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου 3 στους 4 από τους μαθητές προσχολικής ηλικίας που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη φορούσαν τα γυαλιά τους στο σχολείο σε σταθερή βάση κατά το πρώτο έτος χρήσης. Αυτή η συνέπεια υποστηρίζεται από την συνεχή εφαρμογή προγραμμάτων παρακολούθησης της όρασης στα νηπιαγωγεία. Επιπλέον, τα ευρήματα υπογραμμίζουν πώς ο σχολικός έλεγχος και η παράδοση γυαλιών μπορούν να μειώσουν την ανισότητα που μπορεί να συμβεί στην πρόσβαση σε ειδική παιδο-οφθαλμολογική φροντίδα. https://jamanetwork.com/journals/jamaophthalmology/article-abstract/2776359
Ενδιαφέρουσες οι εκδηλώσεις από το δέρμα του κοροναϊού covid-19-21+, ειδικά όταν στην επιδερμίδα εκφράζονται εξίσου αυξημένοι υποδοχείς ACE-2 κι όταν μας παρουσιάζονται συχνά το τελευταίο διάστημα, στις τακτικές επισκέψεις, μικρά παιδιά με μόνιμο ερύθημα παρειών και κανένα άλλο σύμπτωμα, αυτό δεν θα πρέπει να αποδίδεται υποχρεωτικά πάντα στο κρύο ή στην χρήση της μάσκας, αλλά, λαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις, να τα εξετάζουμε σχολαστικά και σε όσα κρίνουμε, ανάλογα των ευρημάτων, να ζητήσουμε την διαγνωστική μοριακή εξέταση. https://www.liebertpub.com/doi/pdfplus/10.1089/wound.2020.1309
Δευτέρα 01/02/2021
Τα σχολεία της χώρας μας και καμίας χώρας του πλανήτη δεν είναι προετοιμασμένα για την αντιμετώπιση ενός περιστατικού αναφυλαξίας σε μαθητή και από την παρακάτω ενδιαφέρουσα μελέτη αναδείχθηκαν τα κενά ασφαλείας στο σχολικό περιβάλλον, που προκύπτουν από την ατελή αναγνώριση των χαρακτηριστικών της νόσου από το προσωπικό, την μη ικανότητα εκτέλεσης της ενέσιμης αδρεναλίνης, αλλά ακόμη χειρότερα την μη γνώση, από τις συναντήσεις των εκπαιδευτικών με τους γονείς, ποιοι από τους μαθητές που επιφορτίζονται είναι σοβαρά αλλεργικοί. Anaphylaxis at school. Are we prepared? Could we improve?
Δευτέρα 25/01/2021
Ας υποθέσουμε ότι τοποθετούσαμε όλα τα παιδιά του κόσμου στην μία άκρη του πλανήτη και τους ενήλικες στην άλλη άκρη. Θα παρατηρούσαμε ότι τα παιδιά όλων των ηλικιών θα γελούσαν ειρωνικά με τα παθήματα της κοινωνίας των ενηλίκων και θα μας «έδειχναν με τον δείκτη τους», σαν να γνωρίζουν για ποιο λόγο δεν νοσούν βαριά από τον κοροναϊό. Και πολλές φορές η βιβλιογραφία που υποστηρίζει αυτή την άποψη, ότι δηλαδή τα παιδιά για κάποιο μυστήριο λόγο είναι ήδη προστατευμένα από τις επιπλοκές της νόσου, βρίσκεται ακριβώς μπροστά μας και καθημερινά στον χώρο της καθημερινής κλινικής πρακτικής του ιατρείου, καθώς εμβολιάζουμε, ως παιδίατροι, τον παιδιατρικό πληθυσμό που παρακολουθούμε με το ζωντανό εμβόλιο MMR ή ελέγχουμε, ως μαιευτήρες, τις γυναίκες που επιθυμούν εγκυμοσύνη στον προγεννητικό τους έλεγχο με τα αντισώματα έναντι της ερυθράς και της ανεμευλογιάς, ώστε να προστατεύσουμε με τον εμβολιασμό τις ίδιες και τα νέα τέκνα τους. Και άλλα παραδείγματα σε παγκόσμια κλίμακα φανερώνουν και αποδεικνύουν αυτή την συσχέτιση, όπως στην πρόσφατα δημοσιευμένη στο New England Journal of Medicine περίπτωση του αμερικανικού αεροπλανοφόρου U.S.S. ‘Theodore Roosvelt’, όπου σχεδόν το σύνολο του πληρώματος μολύνθηκε από τον νέο κοροναϊό, χωρίς βαριές απώλειες, μιας και όλοι οι νεοσύλλεκτοι και το προσωπικό στο αμερικανικό πεζικό και ναυτικό εμβολιάζονται με μία εφάπαξ δόση του εμβολίου της ιλαράς- ερυθράς-παρωτίτιδας, απορώντας κάποιος γιατί να μην έχει γίνει ακόμη αυτή μία κοινή και απλή πολιτική της Δημόσιας Υγείας. http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20210106000837https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMoa2019375?articleTools=true
Δευτέρα 18/01/2021
Είναι συχνός στην επαρχία ο ιατρικός τουρισμός και ιδιαίτερα στις κοινωνίες των μικρών πόλεων η συχνή αλλαγή επαγγελματιών υγείας για την αντιμετώπιση μιας χρόνιας κατάστασης, συχνά σκεπάζεται από μία στάση παρατήρησης, αποστασιοποίησης, αντιμετώπισης μόνο των συμπτωμάτων και μίας παθητικής αναμονής της ανάπτυξης ενός εξελισσόμενου οργανισμού, όπως είναι το παιδί. Η δε παραπομπή στα μεγάλα πανεπιστημιακά κέντρα των μεγαλουπόλεων της χώρας μας αντιμετωπίζεται από τους οικείους με την παλινδρόμηση στην ίδια τάση αναζήτησης και τρίτης και τέταρτης γνώμης στην σειρά. Τις περισσότερες φορές ένα περιστατικό με βασική σοβαρή χρόνια κατάσταση μας παρουσιάζεται με ακατέργαστη εικόνα, με συμπτωματολογία από διαφορετικά συστήματα και κάποιες φορές οδηγεί στην αναζήτηση των λεπτομερειών της κινητικότητας του σκελετού, της συμμετρίας του βλέμματος και της απόκτησης των βασικών οροσήμων ανάπτυξης στην μεγαλύτερη αποδεκτά ηλικία (χρησιμοποιώντας για παράδειγμα τα ερωτηματολόγια του Denver) και είναι στο χέρι του πρωτοβάθμιου ιατρού να δώσει κατευθύνσεις για περαιτέρω έλεγχο με βάση την κλινική υποψία. Έτσι, λοιπόν και στην περίπτωση του νευροβλαστώματος, η παρατήρηση της συμμετοχής ποικίλων συστημάτων δεν καταλήγει στην διόρθωση των επιμέρους συμπτωμάτων, αλλά στον απεικονιστικό έλεγχο των παρασπονδυλικών γαγγλίων, στην ανάλυση των κατεχολαμινών των ούρων και στην τελική ανοσοθεραπεία στα ειδικά παιδιατρικά κέντρα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7552772/pdf/children-07-00103.pdf
Δευτέρα 11/01/2021
Εάν ένα νεογνό είχε την “τύχη” να γεννηθεί σε κάποιο ιδιωτικό μαιευτήριο ή σε χώρα με την δυνατότητα εκτενούς προληπτικού νεογνικού μεταβολικού screening, που να περιλαμβάνει και τον έλεγχο της ανεπάρκειας της 21α-υδροξυλάσης, τότε δεν θα είναι το ίδιο τυχερό όταν θα παραλάβουν οι γονείς του τα αργοπορημένα αποτελέσματά του θετικού ελέγχου, ειδικά στην περίπτωση της συγγενούς υπερπλασίας των επινεφριδίων, όπου τα πρώτα συμπτώματα παρουσιάζονται το νωρίτερο την έβδομη ημέρα ζωής, όπως φάνηκε στην ακόλουθη ενδιαφέρουσα μελέτη Γιαπωνέζων παιδιάτρων, καθιστώντας την πρώτη επίσκεψη του παιδιάτρου στο σπίτι ή στο ιατρείο, όσον αφορά την εκτίμηση της θρέψης και της συμπεριφοράς σίτισης του νεογνού, σε σχέση με την υπονατριαιμία, ακόμη πιο πολύτιμη εντός της πρώτης εβδομάδος από την έξοδο από το μαιευτήριο. Timing of hyponatremia development in patients with salt-wasting-type 21-hydroxylase deficiency
Δευτέρα 04/01/2021
Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα υπέρ της λογικής της χρήσης δεδομένων από μια μελέτη διατομής στην ηλικία του ενός έτους, αντί των διαθέσιμων στοιχείων κατά την πρώτη διάγνωση της κυστεοουρητηρικής παλινδρόμησης (ΚΟΠ). Το πρώτο προτέρημα είναι ότι έχουμε ολοκληρωμένες, συγκρίσιμες αναλύσεις σε ένα σαφές χρονικό σημείο, σε όλους τους ασθενείς της μελέτης, προκειμένου να καταστούν τα δεδομένα εφαρμόσιμα και χρήσιμα για τους κλινικούς ιατρούς που αποφασίζουν για περαιτέρω παραπομπή για χειρουργική θεραπεία σε βρέφη και νήπια με υψηλού βαθμού ΚΟΠ. Το θήλυ φύλο με υψηλή βαθμολογία και αμφοτερόπλευρη ΚΟΠ και τα παθολογικά στατικά και λειτουργικά σπινθηρογραφήματα, ανεξαρτήτως φύλου, έπειτα από εμπύρετες ουρολοιμώξεις, αποτελούν αρνητικούς προγνωστικούς παράγοντες της ενδιαφέρουσας αυτής πρόσφατης μελέτης, που αποδίδει κι έναν βαθμό στην πρόβλεψη της αυτόματης υποχώρησης της ΚΟΠ από 2 και κάτω, μετά την ηλικία του ενός έτους. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdfdirect/10.1111/apa.15404?download=true
Δευτέρα 28/12/2020
Πέντε παγκοσμίως δημοσιευμένα περιστατικά σε βρέφη 4-10 μηνών με σημαντικά συμπτώματα από το πεπτικό, διαπιστωμένο εγκολεασμό και ταυτόχρονη λοίμωξη από SARS-CoV-2, βάζουν αυτήν την περίοδο τον υπεύθυνο επαγγελματία της παιδιατρικής φροντίδας να οδηγηθεί από το πρώτο σύμπτωμα του μικρού βρέφους (έμετοι, πολύωρο οξύ κλάμα, λήθαργο, αιμορραγικές κενώσεις), πριν προβεί στην διαφοροδιάγνωση του εγκολεασμού, να αναζητήσει λεπτομέρειες από το οικογενειακό λοιμώδες ιστορικό και τις πρόσφατες επαφές του, ώστε μαζί με τις λοιπές εργαστηριακές εξετάσεις να αναζητήσει και τον πιθανό ιικό παράγοντα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7720868/pdf/inf-40-e35.pdf
Πέμπτη 24/12/2020
Από την θέση αυτή, αγαπητοί μου συνάδελφοι, φίλοι και αναγνώστες του ιστολογίου μου, σας εύχομαι εγκάρδια ευτυχισμένες και ασφαλείς γιορτές με τις οικογένειές σας. Και τι ποιο σημαντικό από την ιστορική πρόοδο της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης με την ανακάλυψη του νέου m-RNA εμβολίου έναντι του νέου κορωναϊού, αλλά και της βιβλιογραφικής παρατήρησης και ένδειξης ότι και παλαιότερα ζώντα εξασθενημένα ανθρώπινα εμβόλια, όπως της ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας, είναι καταρχήν αποτελεσματικά στους επαγγελματίες υγείας, που εκτίθενται στον κοροναϊό, ώστε να σωθούν ανθρώπινες ζωές, πριν τον επικείμενο μαζικό εμβολιασμό. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7304316/pdf/mBio.00907-20.pdf
Δευτέρα 21/12/2020
Το δημιουργικό άγχος ενός γιατρού δεν τον κουράζει και δεν τον γεράζει, αντίθετα τον κάνει να επιστρέψει με την μνήμη του πίσω στο παρελθόν, στα χρόνια της ειδικότητας και στο ανακουφιστικό “κλείσιμο” του φακέλου, με την υπογραφή του επιβλέποντα επιμελητή και του καθηγητή, που έχουν αναλάβει όλοι τους την στοχευμένη διερεύνηση, την επιτυχή διάγνωση και την αντιμετώπιση ενός παιδιατρικού ασθενή με χρόνια βασική νόσο. Έτσι, λοιπόν, και στην περίπτωση ενός μεγαλύτερου παιδιού με πρωτοπαθή νυκτερινή ενούρηση, από μόνη της η ηλικία και η επιμονή του συμπτώματος σε κάνουν να εξετάσεις το παιδί από την “κορυφή ως τα νύχια”, να το ξεκοκκαλίσεις στην κυριολεξία δηλαδή, να αναζητήσεις δυσχρωμίες του δέρματος, σκολίωση, να το ακούσεις να ομιλεί και να αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον του. Και κάποιες φορές μπορεί να βρεθείς αναπάντεχα μπροστά στην νευροϊνωμάτωση, η οποία απασχολεί ποικιλοτρόπως το ΚΝΣ, τους οφθαλμούς, το δέρμα και την ουροδόχο κύστη (με διάσπαρτα νευροινώματα και οιδήματα ιστών), ώστε να απαιτεί τελικά την γενετική της επιβεβαίωση. https://downloads.hindawi.com/journals/criu/2013/145076.pdf
Δευτέρα 14/12/2020
Είναι αξιοσημείωτο, αυτό που παρατηρούμε στην καθημερινή κλινική πρακτική τελευταία, να αντιμετωπίζεις δηλαδή μικρά βρέφη με σημαντική τροφική αλλεργία, για παράδειγμα στο αγελαδινό γάλα, το φθινόπωρο και τον χειμώνα, περισσότερο από τους υπόλοιπους μήνες. Η γέννηση στο φθινόπωρο και στο χειμώνα θα μπορούσε να επιδεινώσει το έκζεμα, πιθανόν να οδηγήσει σε υπερβολική έκθεση και ευαισθητοποίηση στα αντιγόνα των τροφών. Το έκζεμα και η ατοπική δερματίτιδα αποδείχθηκαν ότι σχετίζονται καλύτερα με την ευαισθητοποίηση και την αλλεργία στις τροφές. Ορισμένες μελέτες απόδειξαν ότι η φροντίδα του δέρματος νωρίς στη ζωή θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο ατοπικής δερματίτιδας. Επομένως, η επιθετική φροντίδα του δέρματος στα νεογέννητα του φθινοπώρου και του χειμώνα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας στις τροφές. Επιπλέον, η έλλειψη έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ανεπαρκή επέκταση T ρυθμιστικών κυττάρων και πιθανόν να οδηγήσει σε μειωμένη ανοχή στις τροφές, ανεξάρτητα από την ανεπάρκεια βιταμίνης D. Επομένως, απαιτείται κατάλληλη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, όσο αυτό είναι δυνατό και κατά τους χειμερινούς μήνες, για να μειωθεί ο κίνδυνος της τροφικής αλλεργίας. Food allergy is linked to season of birth, sun exposure, and vitamin D deficiency
Δευτέρα 07/12/2020
Η παρακάτω ανασκόπηση έδειξε το αναμενόμενο αποτέλεσμα, ότι δηλαδή η καραντίνα που σχετίζεται με το κλείσιμο των σχολείων σε παιδιά <16 ετών, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού, αλλά ταυτόχρονα μια σταθερότητα ή αύξηση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων στους εφήβους. IMPACT OF COVID-19 QUARANTINE AND SCHOOL CANCELATION ON OTHER COMMON INFECTIOUS DISEASES
Το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο συγκεντρώνει όλα τα αυτοφλεγμονώδη νοσήματα,τις πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες και τα περιοδικά πυρετικά σύνδρομα της παιδικής ηλικίας με τρόπο ώστε να οδηγείσαι από το αρχικό σύμπτωμα στην τελική γενετική διάγνωση. Immunodeficiencies: non-infectious manifestations
Δευτέρα 16/11/2020
Στην μάχη μας κατά του κοροναϊού παρατηρούμε να επαναλαμβάνονται τα ίδια δημογραφικά στοιχεία σε παγκόσμια κλίμακα και με ανοικτό και απελευθερωμένο πνεύμα μπορούμε να θέτουμε ερωτήματα, να συντάσσουμε θεωρίες, τις οποίες να επιβεβαιώνουμε με πειραματικές αποδείξεις, ώστε να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα εφαρμόσιμα στην πρόληψη και στην θεραπευτική προσέγγιση. Έτσι και στην περίπτωση της ειδικής ηλικιακής κατανομής των βαρέων πασχόντων και των θανάτων, πέραν της συννοσηρότητας, μετά από ένα μεγάλο άλμα από τα 5 έως τα 20 έτη, ο ρυθμός θανάτου αυξάνεται για εκείνους άνω των 30 ετών, σχετιζόμενος με την εκθετικότητα και διπλασιαζόμενος κάθε 7,5 χρόνια. Αυτό το ποσοστό υπερβαίνει το βασικό ποσοστό της εκθετικής αύξησης των συνολικών θανάτων συσχετισμένων με την ηλικία (που διπλασιάζεται μόνο κάθε 9 χρόνια μετά την ηλικία των 30 ετών). Κατά συνέπεια, η ευπάθεια στον νέο κοροναϊό σχετίζεται στενά με την ηλικία, αλλά υπερβαίνει την αύξηση των καθιερωμένων συννοσηροτήτων (παχυσαρκία, υπέρταση, διαβήτη και αγγειακή νόσο) με την ηλικία. Απροσδόκητα, λοιπόν, το ποσοστό των θανάτων από COVID-19, σε σχέση με όλους τους άλλους θανάτους, αυξάνεται κυρίως στο φάσμα ηλικιών από 15 έως 45 ετών, αλλά πάνω από τα 45 υπάρχει ένα σχετικά σταθερό ποσοστό θανάτων από COVID-19 σε αυτόν πληθυσμό, που κυμαίνεται μεταξύ 8,4% και 9,8%, από δημοσιευμένες μελέτες. Αυτή η ασυμφωνία υποδηλώνει ότι η ισχυρή σχέση με τις συννοσηρότητες συμβαίνει λόγω της σύνδεσης με την μεγάλη ηλικία, ενώ κάποιος άλλος παράγοντας εμπλέκεται αιτιωδώς στις νεότερες ηλικίες. Ένας από τους υποτιθέμενους, η ανοσία δηλαδή στους ιούς της ερυθράς και ιλαράς, μειώνεται με την ηλικία, όπως αποδεικνύεται σε πολλές γυναίκες που παρουσιάζονται στον προγεννητικό έλεγχο κι έχουν ήδη χάσει την ανοσία που σχετίζεται με το εμβόλιο MMR. Αυτό το μοτίβο συνάδει με την παρατηρούμενη προοδευτική αύξηση της μόλυνσης COVID-19 και τα αυξανόμενα ποσοστά θανάτου έως την ηλικία των 45 ετών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός της ερυθράς έχει ομολογία αλληλουχίας 29% με μία επιφανειακή πρωτεΐνη του SARS-CoV-2 και κατά συνέπεια το συστατικό της ερυθράς του εμβολίου MMR μπορεί να παρέχει ειδική προστασία έναντι του COVID-19. Ποια είναι λοιπόν η παρατήρηση και προτροπή μου; Αυτή ακριβώς που καταλάβατε. Μην φοβάσθε να προβείτε αγαπητοί συνάδελφοι παθολόγοι και παιδίατροι στον εμβολιασμό των νέων ενηλίκων και γονέων-πελατών σας, που βρίσκονται στην πιο παραγωγική φάση της ζωής τους ή και των εαυτών σας με μία 3η ή και 4η δόση του εμβολίου MMR, άλλωστε δεν έχομε τίποτα να χάσομε εδώ που φθάσαμε, μόνο να αποδείξουμε μπορούμε μέσα στο επίκεντρο της επιδημίας. Η μαμάκα σας δεν θα σας πάρει από το χεράκι πλέον για να το κάνετε, ξεκινήστε να εμβολιάζετε και να εμβολιάζεσθε με ζώντα εξασθενημένα εμβόλια, όπως το MMR. https://www.amjmed.com/action/showPdf?pii=S0002-9343%2820%2930902-5
Δευτέρα 09/11/2020
Και καθώς η νέα εθνική καραντίνα προσθέτει επιπλέον χρόνο για ανάπαυλα, αυτοκριτική, αφοσίωση στις οικογενειακές υποχρεώσεις (ελπίζω όλοι οι επαγγελματίες να αφιερώνουν τώρα περισσότερο χρόνο στα παιδιά τους), αλλά και για επιμόρφωση, ένα πρόσφατο άρθρο στο Cell φωτίζει το μονοπάτι αντιγραφής του νέου κοροναϊού. Φέροντας το μεγαλύτερο μονοκλωνικό γονιδίωμα RNA στη φύση, οι κοροναϊοί εξαρτώνται κρίσιμα από αλληλεπιδράσεις RNA-RNA μεγάλων αποστάσεων για τη ρύθμιση των οδών μεταγραφής και αντιγραφής τους. https://www.cell.com/action/showPdf?pii=S1097-2765%2820%2930782-6
Δευτέρα 09/11/2020
Οι έγκυες με λοίμωξη από SARS-CoV-2 διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή ασθένεια σε σύγκριση με τις μη έγκυες. Έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητα αποτελέσματα όπως πρόωρος τοκετός και ενδομήτριος θάνατος. Στην τελευταία αναλυτική μελέτη κοόρτης από το CDC το 12% των νεογνών από θετικές μητέρες ήταν πρόωρα και το 2,6% όσων εξετάσθηκαν είχε θετικά αποτελέσματα για τον ιό, κυρίως για εκείνα που γεννήθηκαν από γυναίκες με ενεργό λοίμωξη. Λίγες γυναίκες με μόλυνση πρώτου τριμήνου και ολοκληρωμένη εγκυμοσύνη έχουν αναφερθεί μέχρι σήμερα, περιορίζοντας την ικανότητα αξιολόγησης των ανεπιθύμητων ενεργειών στο έμβρυο, όπως οι γενετικές ανωμαλίες. Το άρθρο καταλήγει με γενικότερες συστάσεις, όπως την τήρηση των μέτρων πρόληψης των λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μάσκας, της κοινωνικής απόστασης και του συχνού πλυσίματος των χεριών. Επιπλέον, οι έγκυες πρέπει να εμβολιάζονται κατά της γρίπης και να τηρούν τα ραντεβού του προγεννητικού ελέγχου. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/wr/pdfs/mm6944e2-H.pdf
Παρασκευή 06/11/2020 Έκτακτο briefing
Ο FDA προειδοποιεί για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ερμηνεύονται τα αποτελέσματα των ταχέων αντιγονικών τεστ σε ένα δεδομένο πληθυσμό εξετασμένων ατόμων, με βάση τον επιπολασμό της νόσου στον γενικό πληθυσμό και πως τα θετικά αποτελέσματα πρέπει να συνδυάζονται με κλινικές παρατηρήσεις, το ιστορικό του ασθενούς και τις επιδημιολογικές πληροφορίες. Τα εξουσιοδοτημένα εργαστήρια πρέπει να συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με την απόδοση των τεστ αντιγόνου του κοροναϊού και να αναφέρουν τυχόν ύποπτα περιστατικά ψευδώς θετικών ή ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων, καθώς και σημαντικές αποκλίσεις από τα καθιερωμένα χαρακτηριστικά απόδοσης. Potential for False Positive Results with Antigen Tests for Rapid Detection of SARS-CoV-2
Δευτέρα 02/11/2020
Λιποειδική πνευμονία, μία όχι και τόσο συχνή κλινική οντότητα, μπορεί να ανευρεθεί σε ασθενείς με χρόνια δυσκοιλιότητα, υποτροπιάζουσες πνευμονίες και που λαμβάνουν συγχρόνως θεραπεία με υπακτικά/μαλακτικά έλαια. Exogenous Lipoid Pneumonia Complicated by Mineral Oil Aspiration
Δευτέρα 26/10/2020
Ο ακτινοαδιαπέραστος… LEGO®Man!
Όπως όλες οι συσκευασίες φαρμάκων και απορρυπαντικών αναγράφουν στην ετικέτα τους τον αριθμό τηλεφώνου του Κέντρου Δηλητηριάσεων, έτσι και οι σοβαρές εταιρείες πιστοποιημένων παιχνιδιών, στην πίσω επιφάνεια του κουτιού πρέπει να αναγράφουν έναν αριθμό τηλεφώνου επικοινωνίας καταναλωτών και την λεπτομέρεια ότι τα μικρά αντικείμενα, πέραν του ηλικιακού περιορισμού, είναι και φτιαγμένα από ακτινοσκιερά υλικά. Έτσι, λοιπόν, στο παρακάτω ενδιαφέρον δημοσιευμένο περιστατικό πιθανής κατάποσης ξένου σώματος, μολονότι το μικρό αντικείμενο ήταν όντως από μόνο του ακτινοσκιερό κι αυτό αποτελεί προτέρημα της εταιρείας που το παρήγαγε, χρειάσθηκε, ωστόσο, η χορήγηση βαριούχου γεύματος ώστε η διέλευσή του από τον οισοφάγο να αναδείξει το περίγραμμα του ξένου σώματος στην ακτινογραφία θώρακα-τραχήλου για να πιστοποιηθεί η ύπαρξή του, πριν την ενδοσκοπική αφαίρεση. https://juniperpublishers.com/gjo/pdf/GJO.MS.ID.555631.pdf
Δευτέρα 19/10/2020
Ο ιός της ανεμευλογιάς είναι το πρότυπο μιας σειράς ιών που χρησιμοποιούν τα συγκύτια για τον πολλαπλασιασμό τους, ιδιαίτερα μέσα από τις πρωτεΐνες του καψιδίου τους, εκείνες δηλαδή που τους επιτρέπουν την σύντηξη με την μεμβράνη του κυττάρου ώστε να εισέλθουν και να εξέλθουν από αυτό, στην περίπτωση δε της επιδερμίδας αυτές οι πρωτεΐνες μεσολαβούν στον μηχανισμό της μετάδοσης, όταν σχηματίζονται οι χαρακτηριστικές φυσαλίδες, ώστε να μιλάμε πλέον για αερογενή μετάδοση από τις υγρές βλάβες του νοσούντα στο ανώτερο αναπνευστικό του επίνοσου ατόμου και εφόσον το επιτρέπει η μεταξύ τους απόσταση, παρότι επιδιώκεται μάταια να «κολλήσει» κάποιος φυσικά την ανεμευλογιά με αυτόν τον επισφαλή τρόπο, αντί να εμβολιασθεί, ο ιός προσπαθεί, όχι πάντα επιτυχώς, αφού πρώτα γνωρίσει τους μηχανισμούς λειτουργίας των αναπνευστικών κυττάρων του ξενιστή του έπειτα να καταφέρει να προξενήσει τις γνωστές συστηματικές και ανεπιθύμητες βλάβες. The Cytoplasmic Domain of Varicella-Zoster Virus Glycoprotein H Regulates Syncytia Formation and Skin Pathogenesis
Δευτέρα 12/10/2020
Είναι πολύ σπάνιο να επωάζει κανείς από την νεαρή ηλικία το μυελώδες καρκίνωμα του νεφρού (RMC), πιο συχνό όμως να ανήκει στην ομάδα του πληθυσμού με κάποιας μορφής διαταραχή της αιμοσφαιρίνης (έως και το 8% σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές της χώρας μας), όπως τα θαλασσαιμικά σύνδρομα και την μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία, που η τελευταία συνδέεται βιβλιογραφικά με την σοβαρή κι ανίατη αυτή νεοπλασία, η οποία στηρίζει την προέλευσή της στην υποξία της μικροκυκλοφορίας του νεφρού, ώστε όλα τα νεαρά άτομα να παραδίδονται πάντα με μία σαφή εικόνα ηλεκτροφόρησης της αιμοσφαιρίνης, ασχέτως οικογενειακού και λοιπού εργαστηριακού ιστορικού, από τον παιδίατρο αργότερα στον παθολόγο. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7339844/pdf/conc-27-e348.pdf
Δευτέρα 05/10/2020
Όταν σου παραπέμπεται ένας ασθενής για την διενέργεια της pcr για τον νέο κοροναϊό, με ένα μόνο από τα πολλά συμπτώματα του και χωρίς εναλλακτική διάγνωση, τότε από μόνη της η συναδελφική και επαγγελματική ευγένεια σε υποχρεώνει να το πράξεις. Και πολλές φορές αυτή η πράξη περνά και μέσα από την γνώση της παθοφυσιολογίας, όταν πρόκειται για έναν ιό της τάξεως των 0.1μ που μολύνει αναπνευστικά κύτταρα της τάξεως των 100μ και που χρειάζεται έως και 14 ημέρες για έναν πλήρη λυτικό κύκλο/επώαση, ώστε οι πρώτοι «φάροι» εντοπισμού της βλάβης στο αναπνευστικό σύστημα κι όχι μόνο, οι χημειοϋποδοχείς των απολήξεων των νευρικών κυττάρων του πνευμονογαστρικού νεύρου (X), να δίδουν μία εξήγηση στα πρώτα συμπτώματα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7241734/pdf/cn0c00265.pdf
Δευτέρα 28/09/2020
Τελομερή και σοβαρή νόσηση από κοροναϊό. Μία υποθετική συσχέτιση με μικρή ακόμη βιβλιογραφική αναφορά και μία λογική απάντηση στο ερώτημα γιατί τα παιδιά δεν νοσούν σοβαρά σε σχέση με τους ηλικιωμένους, αλλά και η μοναδική απάντηση στο ερώτημα ποια είναι τελικά η βιολογική διαφορά ανάμεσα στα παιδιά και στους γέροντες. Και η μελέτη της λεμφοπενίας από κοντά τελομερή στους σοβαρά αρρώστους θα δώσει λύση στο σύγχρονο πρόβλημα της ανθρωπότητας?https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7435533/pdf/ECI-9999-e13376.pdf
Δευτέρα 21/09/2020
Η εκπαίδευση, όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενη ανάρτηση, αποτελεί το θύμα της νέας πανδημίας, εφόσον δεν είναι ακόμη σαφής η συνεισφορά του μαθητικού πληθυσμού στην εξάπλωσή της αντίθετα προς τον γενικό πληθυσμό. Και όλες οι χώρες της υφηλίου, με τα «υπό αναίρεση» μέτρα που λαμβάνουν, προετοιμάζονται να υποδεχθούν το άνοιγμα της αυλαίας της νέας σχολικής χρονιάς με αισιοδοξία και προσμονή των εξελίξεων. Μάλλον οι λεπτομέρειες στην λειτουργία των σχολικών μονάδων θα ναι εκείνες που θα προσδιορίσουν το τελικό αποτέλεσμα , όπως επισημαίνει και ένα πρόσφατο άρθρο στο New England Journal of Medicine, με την προσοχή να επικεντρώνεται στην υπεύθυνη εργασία των ενηλίκων που εργάζονται σε σχολικά κτίρια (ή που οδηγούν σχολικά λεωφορεία για παράδειγμα) και που πρέπει να χρησιμοποιούν υποχρεωτικά ΜΑΠ, αλλά και οι μαθητές και το προσωπικό να συμμετέχουν αναγκαστικά σε δειγματοληπτικούς ελέγχους ανίχνευσης από τα αρμόδια όργανα. Η κοινωνική και φυσική υποδομή των σχολείων θα πρέπει επίσης να τροποποιηθεί. Οι μαθητές και οι δάσκαλοι μπορεί να χρειαστεί να τρώνε το μεσημεριανό γεύμα στην τάξη τους και οι αίθουσες προσωπικού μπορεί να χρειαστεί να κλείσουν για να αποθαρρύνουν την συγκέντρωση των εκπαιδευτικών. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMms2024920?articleTools=true
Δευτέρα 14/09/2020
Σε μία ενδιαφέρουσα ερώτηση μητέρας αυτή την εβδομάδα για το κατά πόσο η χορήγηση χοληκαλσιφερόλης (D3-ζωική) στους ενήλικες και στα παιδιά υπερέχει της εργοκαλσιφερόλης (D2-φυτική) στην αύξηση των επιπέδων της ενεργού 25(OH)D στον οργανισμό, η απάντηση μπορεί να χρειασθεί πάνω από μία ημέρα για να δοθεί, ώστε να ξαναθυμηθούμε την βιοχημεία και την φαρμακοκινητική της εξωγενούς βιταμίνης D και σε μία ενδιαφέρουσα μελέτη από το 2017, οι συγγραφείς της καταλήγουν στο συμπέρασμα πως τα αποτελέσματα των συμπληρωμάτων D2 & D3 είναι δοσοεξαρτώμενα, επηρεάζονται από τον χρόνο χορήγησης και το φύλο. Για παράδειγμα, μακροπρόθεσμα, η D2 φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική όταν χορηγείται καθημερινά και η D3 είναι πιο αποτελεσματική όταν χορηγείται 2 φορές την εβδομάδα. Επίσης, η D2 φάνηκε να 25-υδροξυλιώνεται πιο γρήγορα σε σχέση με την ομόλογη βιταμίνη. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5324269/pdf/12902_2017_Article_163.pdf
Δευτέρα 07/09/2020
Στην παρακάτω ενδιαφέρουσα αναδρομική μελέτη οι συγγραφείς της διερωτώνται αν τα παιδιά με υποκλινικό υποθυρεοειδισμό και χωρίς θεραπεία πρέπει εν τέλει να θεραπεύονται ή απλά να παρακολουθούνται στον χρόνο. Σε γενικές γραμμές, το φαινόμενο φαίνεται να επηρεάζει το 3% του γενικού παιδικού πληθυσμού και συνήθως εμφανίζει μια φυσική πορεία για συντήρηση (αυτοφλεγμονή ή φανερό υποθυρεοειδισμό) ή την αυθόρμητη υποχώρηση σε μεγαλύτερη ηλικία, το τελευταίο στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Από προηγούμενες μελέτες, τιμές TSH >7.5μUI/mL και το θήλυ φύλο ήταν προδιαθεσικοί παράγοντες για αυτοανοσία και έναρξη θεραπείας. Η διόρθωση του σωματικού βάρους σε αυτή τη μελέτη απέδειξε ότι η αύξηση της TSH ήταν το αποτέλεσμα κι όχι η αιτία του φαινομένου. https://bmcpediatr.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s12887-020-02177-8
Δευτέρα 31/08/2020
Όταν έχεις ένα πληθυσμό νεογνών που γεννήθηκαν με κεχρωσμένο αμνιακό υγρό και θέλεις να ξέρεις εκ των προτέρων ποια από αυτά τα νεογνά τις επόμενες από την γέννηση ώρες θα εμφανίσουν με μεγαλύτερη συχνότητα σύνδρομο εισρόφησης μηκωνίου, τότε πρέπει να ξέρεις από πριν πόσο ασφαλές είναι να κρατηθούν δίπλα στην μητέρα τους στο μαιευτήριο, ποιες είναι οι λιγότερο επεμβατικές, αλλά χρήσιμες εξετάσεις (πχ pH ομφαλικής φλέβας) και άλλες λιγότερο βιολογικά επιβλαβείς (Ro θώρακος) και μία πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη παρουσιάζει πόσο ισχυρά συνδέθηκε a posteriori το υψηλό (>2) Downes–Vidyasaga score (score νεογνικού stress) τις επόμενες από την γέννηση ώρες μόνο με τα παθολογικά αέρια ομφαλικού αίματος, ώστε να προβαίνουμε έγκαιρα στην εισαγωγή τέτοιων νεογνών σε MENN. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0973217920921390
Δευτέρα 24/08/2020
Ορμώμενος από συμβάντα με ατυχή κατάληξη τον αιφνίδιο βρεφικό θάνατο (SIDS), όπως το πρόσφατο παράδειγμα της Κέρκυρας, κάθε άλλο παρά ατυχή είναι, αλλά και προβλεφθέντα ήδη στην κύηση, όπως αναδεικνύει η μοναδική συνεχιζόμενη προοπτική διαμήκης πολυκεντρική μελέτη Safe Passage, στην οποία τα βρέφη που μελετήθηκαν ως έμβρυα και που είχαν εκτεθεί τόσο στο αλκοόλ όσο και στον καπνό του τσιγάρου μαζί και που τα συνέχιζαν οι μητέρες τους πέρα από το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης θα έχουν δώδεκα φορές υψηλότερο κίνδυνο για SIDS σε σύγκριση με αυτά που δεν εκτέθηκαν καθόλου, που εκτέθηκαν στο αλκοόλ ή στον καπνό ξεχωριστά, ή όταν η μητέρα ανέφερε ότι τα διέκοψε νωρίς στην εγκυμοσύνη. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7046523/pdf/main.pdf
Δευτέρα 17/08/2020
Η προ του διεθνούς ταξιδιού μεταχείριση ενός ταξιδιώτη θα πρέπει να βασίζεται σε αρχές διαχείρισης ενός ξεχωριστού υγειονομικού κινδύνου. Οι στρατηγικές πρόληψης και οι ιατρικές παρεμβάσεις πρέπει να βασίζονται στο ειδικό – απευθείας ή με στάσεις – δρομολόγιο, τους προϋπάρχοντες παράγοντες υγείας και τις συμπεριφορές που είναι μοναδικές για τον κάθε ταξιδιώτη. Μια συνάντηση με τον ειδικό ιατρό για την συζήτηση της ανοσοποίησης ή της προφύλαξης πριν από ένα μακρινό ταξίδι είναι η ιδανική στιγμή για την ενημέρωση της επανάληψης των αναμνηστικών κατάλληλων εμβολίων, καθώς και για την προστασία με εμβόλια ή χημειοπροφύλαξη για ασθένειες που θέτουν επιπρόσθετο κίνδυνο στους ταξιδιώτες και που μπορεί να οριοθετηθούν από τους ειδικούς προορισμούς στον χάρτη ή τις δραστηριότητές τους. Η παρακάτω πιο πρόσφατη και ενδιαφέρουσα ανασκόπηση για το θέμα αυτό αφορά 5 κατηγορίες ταξιδιωτών, με ειδικά χαρακτηριστικά κινδύνου, αλλά επισημαίνει και περιοχές της υδρογείου, όχι και πολύ μακρινές από την δική μας, συν της ίδιας της χώρας μας, όπου ακόμη κυκλοφορούν στην κοινότητα λοιμώξεις (ηπατίτιδα Α και ιλαρά), για τις οποίες πρέπει να προστατεύονται οι επίνοσοι διεθνείς ταξιδιώτες. https://www.mayoclinicproceedings.org/action/showPdf?pii=S0025-6196%2819%2930317-9
Δευτέρα 10/08/2020
Σε πρόσφατο άρθρο-συστηματική ανασκόπηση παρατηρητικών μελετών στο Lancet, χρηματοδοτημένο από τον Π.Ο.Υ., αναδεικνύεται και βαθμολογείται η χρησιμότητα της απλής-χειρουργικής και της οικιακής μάσκας προσώπου στην παρεμπόδιση της εξάπλωσης του νέου κοροναϊού, κυρίως ανάμεσα σε άτομα που νοσούν ήδη και σε επίνοσα στον ίδιο χώρο, ενώ η ελάχιστη απόσταση του ενός μέτρου (μέτριας ισχύος σύσταση) ή και καλύτερα η ασφαλής απόσταση των δύο μέτρων ή και περισσότερο ανάμεσα σε επιβεβαιωμένο κρούσμα και υγιές άτομο φαίνεται να προσφέρει στατιστικά σημαντική προστασία στην μετάδοση. Σε μία άλλη πτυχή της μελέτης, τα ευρήματα δείχνουν ότι είναι πιθανό, ακόμη και αν δεν υπάρχει παραγωγή αερολύματος, οι αναπνευστικές συσκευές N95 να είναι πιο αποτελεσματικές από τις απλές μάσκες στην πρόληψη της μόλυνσης. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν δεδομένα για την υποστήριξη βιώσιμου ιού στον αέρα κοντά στις διαδικασίες δημιουργίας αερολύματος στις διαθέσιμες ως τώρα νοσοκομειακές μελέτες. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7263814/pdf/main.pdf
Δευτέρα 03/08/2020
Αν έχουμε διανύσει το πολύ το ένα τέταρτο της εξελικτικής μας παρουσίας σε όρθια στάση τότε η βάδιση του ανθρώπου είναι ένα ευαίσθητο σημείο της εμβιομηχανικής του. Έτσι, όταν έχουμε μπροστά μας ένα 4χρονο παιδί με χωλότητα, για παράδειγμα, ανοίγεται μπροστά μας ένα μεγάλο κεφάλαιο διαφοροδιάγνωσης και μελέτης της κινητικής του αξονικού σκελετού και των κάτω άκρων καθώς και των μαλακών μορίων που τα περιβάλλουν, ώστε παρατηρώντας την ελεύθερη βάδιση του παιδιού σε ευθεία γραμμή, συναντώντας τα κριτήρια φλεγμονής των μεγάλων αρθρώσεων και λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του να οδηγηθούμε με μεγαλύτερη ασφάλεια στην διάγνωση. https://dontforgetthebubbles.com/the-child-with-a-limp/
Δευτέρα 27/07/2020
Με μία μικρή βιβλιογραφική ανάπαυλα και από την θέση αυτή σας εύχομαι ξένοιαστες στιγμές με τα δικά σας πρόσωπα και καλή επιστροφή με ανανεωμένο πνεύμα.
Δευτέρα 20/07/2020
Η περίοδος της απομόνωσης για τον κοροναϊό φέτος ήταν μία ιδανική ευκαιρία να αντικρίσει κανείς τους πυρετούς κι ειδικά αυτούς με περιοδικότητα, στο πέρας του χρόνου, με άλλο κλινικό βλέμμα και ενδιαφέρον, εφόσον δεν κυκλοφορούσαν ως επί το πλείστον στην κοινότητα άλλοι και περισσότεροι μικροβιακοί παράγοντες, έτσι λοιπόν αναδείχτηκαν και άλλες καταστάσεις που αφορούν την έκφραση γενικά στον πληθυσμό, αλλά και ειδικά σε οικογένειες, μονογονιδιακών αυτοφλεγμονωδών νοσημάτων, όπως του οικογενούς μεσογειακού πυρετού, που προϋποθέτει την διαφορική διάγνωση από άλλες συστηματικές αυτοανοσίες και λοιμώξεις και που ο περιοδικός του χαρακτήρας βοηθά τον κλινικό ιατρό στην υποψία, στον έλεγχο των κριτηρίων από το νοσοκομείο Tel Hashomer, όταν η γενετική διάγνωση είναι δύσκολα εφικτή, καθώς και στην ετοιμότητα να ζητηθούν στο οξύ επεισόδιο, για παράδειγμα, η γενική αίματος, η CRP, η ΤΚΕ, το αμυλοειδές του ορού και οι ολικές ανοσοσφαιρίνες! FMF is not always “fever”: from clinical presentation to “treat to target”
Δευτέρα 13/07/2020
Η επιφυσιολίσθηση της μηριαίας κεφαλής ενέχει διαγνωστικές προκλήσεις. Τα ασαφή ενοχλήματα στο μεγαλύτερο παιδί αφορούν πόνο αναφερόμενο συχνότερα στο ισχίο (52%). Ωστόσο, πόνος που σχετίζεται με την ορθοπεδική αυτή κατάσταση μπορεί επίσης να αναφερθεί στη βουβωνική χώρα (13,9%), στο μηρό (35%) ή στο γόνατο (26%). Τα παιδιά με επιφυσιολίσθηση έχουν κατά μέσο όρο 4-5 μήνες συμπτωμάτων πριν από τη διάγνωση. Ωστόσο, μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα και κάτω από τις 3 εβδομάδες. Ενώ οι περισσότεροι ασθενείς δεν θα αναφέρουν ιστορικό τραύματος ή τραυματισμού πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων, ένα ιστορικό τραυματισμού ή τραύματος δεν αποκλείει την πιθανότητά της.
Ο κλινικός ιατρός θα πρέπει να συμπεριλάβει εργαστηριακό έλεγχο για να αξιολογήσει πιθανές υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις όπως ενδοκρινικές ή νεφρικές διαταραχές, εάν ο ασθενής είναι κάτω των 10 ετών ή μόλις πριν από την εφηβεία, έχει κοντό ανάστημα (περισσότερες από δύο σταθερές αποκλίσεις κάτω από το μέσο όρο για την ηλικία) ή βάρος κάτω από το 50ο εκατοστημόριο για την ηλικία. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538302/
Δευτέρα 06/07/2020
Επιστρέφοντας στην πολιτική της Σουηδίας και τολμώντας να υποστηρίξω ότι θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για πολλές χώρες του πλανήτη, αντί να οδηγούμαστε σε αέναα lockdown, πρόκειται για μια χώρα ανομοιογενώς πληγμένη ανά περιοχές, με υψηλό φόρο αίματος στις ιδιωτικές δομές φύλαξης ηλικιωμένων (1/2 των θανάτων: είναι σαν να λέμε όλοι), όπου το κράτος δεν είχε τον πρώτο λόγο άμεσης πρόσβασης και πρόληψης σε σχέση με την ιδιωτική πρωτοβουλία. H αβεβαιότητα που αφορά τη σουηδική στρατηγική παραμένει δύσκολο να πούμε πρώιμα ότι οδηγεί υποχρεωτικά σε αποτυχία. Πράγματι, το σουηδικό ποσοστό θνησιμότητας είναι σίγουρα το υψηλότερο από αυτό των γειτονικών χωρών, αλλά είναι χαμηλότερο, για παράδειγμα, από το ιταλικό και παρόμοιο με το γαλλικό, δύο χώρες που έχουν ακολουθήσει τη στρατηγική του ολικού lockdown, καθυστερημένα. Ειδικά για αυτούς, που εργάζονται αυτές τις στιγμές στις κρίσιμες θέσεις ευθύνης των εντατικών μονάδων σε αυτές τις χώρες, πρέπει να αναστείλουμε τις κριτικές σε πολλές κατευθύνσεις.
Η Σουηδία, ως χώρα μοντέλο, αναφερόταν συνεχώς μέχρι πρόσφατα ως το παράδειγμα που πρέπει να ακολουθήσουμε σαν μια πολιτισμένη και σεβαστή χώρα προσωπικών ελευθεριών αλλά και ευθύνης για τη διατήρηση της υγείας, αποφεύγοντας το αυστηρό κλείδωμα, ενώ τον Ιούνιο επέστρεψε στο προσκήνιο για τα απογοητευτικά της αποτελέσματα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η σουηδική κυβέρνηση στηρίχθηκε στην ευσυνειδησία των πολιτών να ακολουθήσουν τις συστάσεις για συμπεριφορές, χωρίς την ανάγκη θέσπισης απαγορεύσεων και συναφών νομικών κυρώσεων, ορισμένες από τις οποίες μπορεί να αμφισβητηθούν ως αντισυνταγματικές. Αυτό που δεν ήταν ξεκάθαρα γνωστό στη Σουηδία, όπως και αλλού, ήταν σε ποιο βαθμό αυτές οι νέες νομικές διατάξεις θα είχαν καταφέρει να πραγματοποιήσουν την επίτευξη εν μέρει αντικρουόμενων στόχων:
1. Να αφήσουν τους ανθρώπους όσο το δυνατόν πιο ελεύθερους από νομικούς περιορισμούς.
2. Να αφήσουν όλες σχεδόν τις προσωπικές και κοινωνικές δραστηριότητες να λειτουργήσουν, ελαχιστοποιώντας τις αρνητικές ψυχολογικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.
3. Να ελαχιστοποιήσουν τους θανάτους από τον Covid-19, ειδικά στους ηλικιωμένους και
4. Να επιτρέψει ταυτόχρονα στον αριθμό των νέων περιπτώσεων να αυξηθεί αρκετά ώστε να επιτευχθεί σχετικά γρήγορα η συλλογική ανοσία (στην οποία ποτέ δεν πίστεψε ειλικρινά ο επικεφαλής της Σουηδικής επιδημιολογικής πολιτικής Tegnell).
Δηλαδή είχαν θέσει κατά την γνώμη μου πολλούς στόχους ταυτόχρονα με άγνωστη την τελική έκβαση, ορμώμενοι από την ιδιαιτερότητα της χαμηλής πυκνότητας του σουηδικού πληθυσμού και των ολιγομελών οικογενειών.
Ποια είναι τα μέχρι τώρα αποτελέσματα στη Σουηδία; Η καμπύλη (σχήμα 1α) του αριθμού των νέων ημερήσιων περιπτώσεων έχει διαφορετική μορφή από την τυπική διφασική, μία με ταχεία αύξηση κρουσμάτων και μία βραδεία μείωση, που φαίνεται σε καμπύλες όπως αυτές της Ιταλίας και της Ελβετίας (σχήματα 1β και 1γ).
Σχήμα 1α. Η καμπύλη επιδημίας στη Σουηδία, 4/02-10/06/2020
Παρουσιάζει η πρώτη μια αργή και σιωπηλή άνοδο τον Μάρτιο έως ότου φτάσει σε ένα επίπεδο γύρω από το οποίο κυμαίνεται εβδομαδιαία τον Απρίλιο και τον Μάιο, αλλά επικίνδυνα καθησυχαστικά (εκεί στην αρχή κέρδισαν, αλλά και έχασαν ταυτόχρονα το παιχνίδι οι Σουηδοί, γιατί χαλάρωσαν με την αρχική φαινομενικά σταθερή επιτυχία τους), επιδεικνύοντας τελικά μια τελική άνοδο το πρώτο 15νθήμερο του Ιουνίου για τον έναν και μοναδικό λόγο που θα αναλύσω παρακάτω και αφορά τα γηροκομεία των μεγαλουπόλεων.
Σχήμα 1β. Η καμπύλη επιδημίας στην Ιταλία, 24/02-16/06/2020 Σχήμα 1γ. Η καμπύλη επιδημίας στην Ελβετία, 25/02-03/06/2020
Αυτό επιβεβαιώνεται από τις καμπύλες ανά 14 ημέρες νέων κρουσμάτων ανά 100.000 άτομα σε διάφορες χώρες της Βόρειας Ευρώπης (Σχήμα 2). Όλες εκτός από τη Σουηδία βρίσκονται σε φθίνουσα φάση στις αρχές Ιουνίου 2020.
Σχήμα 2. Καμπύλες νέων περιπτώσεων ανά 100.000 άτομα σε διάστημα 14 ημερών σε αρκετές χώρες της Βόρειας Ευρώπης
Η θνησιμότητα βαδίζει με τον ίδιο τρόπο. Η Σουηδία έχει μέχρι στιγμής ποσοστό 47,9 ανά 100.000 πληθυσμού, σημαντικά υψηλότερο από τις γειτονικές χώρες, παρόμοιες σε διάφορες πτυχές της κοινωνίας τους και οι οποίες έχουν επιλέξει το αυστηρό κλείδωμα: Δανία (10.3), Φινλανδία (5.9), Νορβηγία (4.6) και Ισλανδία (2.8). Και αυτό παρά το γεγονός ότι η Σουηδία είχε το χαμηλότερο πηλίκο δοκιμών για την παρουσία του ιού, με την αναλογία “εξετασμένα άτομα/θετικά άτομα” να είναι 7,5 έναντι 65,3 στη Δανία, 31,1 στη Φινλανδία, 33,2 στη Νορβηγία και 34.9 στην Ισλανδίας (σύμφωνα με τον ΠΟΥ, μια αναλογία τουλάχιστον 10 προς 1 είναι μια ένδειξη ενός συστήματος παρακολούθησης που κάνει αρκετές δοκιμές για να είναι σε θέση να εντοπίσει όλες τις θετικές περιπτώσεις που υπάρχουν).
Περισσότεροι από τους μισούς θανάτους είναι σε ηλικιωμένους προσωρινούς επισκέπτες γηροκομείων και «οίκων φροντίδας», που λειτουργούν από τη δεκαετία του ’90, ανήκουν στην λεγόμενη μεταρρύθμιση του “κράτους πρόνοιας”, εκμεταλλεύονται από ιδιώτες που παρέχουν πρόσβαση σε αυτούς με “ελεύθερη επιλογή”, χρησιμοποιώντας κουπόνια πληρωμής που πληρώνονται από το κράτος (αυτός ήταν ο πρώτος ανεξέλεγκτος παράγοντας στην ακολουθούμενη πολιτική) και με υπαλλήλους, που όταν αρρώσταιναν έστω και ήπια δεν αποζημιώνονταν από τον ιδιώτη, έτσι δεν υπήρχε κίνητρο να παραμείνουν σπίτι τους, συνεχίζοντας την εργασία στις δομές αυτές (να μία λεπτομέρεια σημαντική που μεταδίδουν τα εκεί μέσα ενημέρωσης), γεγονός που οδήγησε σωρευτικά στην εκατόμβη του Ιουνίου.
Η σύγκριση με άλλες χώρες φαίνεται πολύ πιο ευνοϊκή για τη Σουηδία: το ποσοστό θνησιμότητας είναι χαμηλότερο από αυτό της Ιταλίας (56,8) και κοντά στο αντίστοιχο της Γαλλίας (43,9), στις οποίες η καμπύλη επιδημίας ξεκινά από τις αρχές Μαρτίου με τη μορφή να έχει ήδη σημειωθεί στο σχήμα 1β. Ο Tegnell υποστηρίζει ότι η Σουηδία θα μπορούσε να έχει πάει καλύτερα, αλλά τονίζει ότι δεν είναι σαφές τι ακριβώς θα έπρεπε να είχε κάνει η χώρα διαφορετικά, με βάση την πυκνότητα του πληθυσμού της καθώς είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ποια μέτρα που εφαρμόστηκαν αλλού είχαν τη μεγαλύτερη επίδραση στην προστασία των ανθρώπων, αφού όλα εφαρμόστηκαν μαζί με τα lockdown.
Με βάση τα αποτελέσματα, μπορούμε να πούμε ότι η πολιτική υγείας που υιοθετεί η Σουηδία να είναι σαν ένα νόμισμα δύο όψεων. Η μία να θεωρηθεί αποτυχία (βλ. σύγκριση με τις άλλες σκανδιναβικές χώρες) ή επιτυχία (βλ. σύγκριση με την Ιταλία, τη Γαλλία κ.α.). Δεν είναι γνωστό ποια πλευρά να κοιτάξουμε, για τρεις βασικούς λόγους:
1.Η εικόνα που περιγράφεται είναι ατελής με την πάροδο του χρόνου: η επιδημία δεν έχει τελειώσει, υπάρχουν υπολειμματικές περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει ένα δεύτερο κύμα και είναι λογικό να παραταθεί η παρατήρηση και η απόκτηση δεδομένων τουλάχιστον καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020
2.Ιδιαίτερης σημασίας θα είναι η ανάλυση των ποσοστών θνησιμότητας για όλες τις αιτίες (και όχι μόνο του Covid-19), μια έκφραση του συνολικού αντίκτυπου της επιδημίας στην υγεία.
3.Η εικόνα που περιγράφεται μέχρι τώρα είναι σε μεγάλο βαθμό ατελής και σε εξέλιξη: Τα ποσοστά κάθε χώρας στη χρονική τους εξέλιξη πρέπει να βρίσκονται και σε σχέση με μια σειρά μεταβλητών που χαρακτηρίζουν κάθε ξεχωριστή χώρα ή τους πολίτες της (πυκνότητα πληθυσμού, είδος μέτρων προστασίας, κατανομή του πληθυσμού κατά ηλικία, φύλο, οικονομική κατάσταση, επίπεδο εκπαίδευσης, δείκτες κινητικότητας, συχνότητα προσωπικών επαφών κ.λ.π.).
Βιβλιογραφία:
1. Giesecke J. The invisible epidemic. Lancet 2020 ; 395 : e98. 2. Wikipedia. Covid-19 pandemic in Sweden. In: http://www.en.wikipedia.org 3. European Centre for Disease Prevention and Control. 14-day incidence of reported Covid-19 cases in Northern Europe, as of June 11 2020. In: http://www.ecdc.europe.eu 4. Pelling L. Sweden, the pandemic and precarious working conditions. In: http://www.socialeurope.eu
Δευτέρα 29/06/2020
Η παγκόσμια προσπάθεια καταπολέμησης του κοροναϊού πρέπει να παρακινεί και τους παιδίατρους να κάνουν νέες αλλαγές στις πρακτικές στο ιατρείο τους. Ας υποθέσομε ότι όλοι οι ασθενείς και οι γονείς τους μπορεί να είναι ικανοί να μεταδώσουν το νέο κοροναϊό. Γνωρίζουμε ότι οι ασθενείς μπορούν να κρύβουν τον ιό ημέρες πριν γίνουν συμπτωματικοί ή αλλιώς παραμένουν ασυμπτωματικοί φορείς. Γονείς και ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για παράγοντες κινδύνου COVID-19 και τα παιδιά θα πρέπει να συνοδεύονται από έναν κηδεμόνα. Ο χώρος στάθμευσης θεωρείται πλέον η νέα σας αίθουσα αναμονής. Καλέστε τον γονέα στο όχημά του όταν είναι έτοιμοι να εισέλθουν. Αυξήστε τον όγκο των ημερήσιων επισκέψεων μετατρέποντας τις τηλεφωνικές κλήσεις που περιλαμβάνουν ερωτήσεις «συμβουλών» σε κανονικές φυσικές επισκέψεις ή υπηρεσία τηλεϊατρικής, λόγω της χαμηλής νοσηρότητας της εποχής και η πρακτική αυτή να δημιουργεί νέα έσοδα στην επιχείρηση. https://cdn.sanity.io/files/0vv8moc6/contpeds/beb7a4c58b07483409da52f5392efa78d40201fc.pdf page.21
Δευτέρα 22/06/2020
Τα έγκαιρα lockdown στις χώρες που τα επέβαλαν κατά της πανδημίας αποδείχθηκαν έως σήμερα το αποτελεσματικότερο μέτρο που διαθέτει η ανθρωπότητα. Ωστόσο, αντίθετα με την κοινή μαθηματική λογική, η Σουηδία και η Νότια Κορέα απέδωσαν αντιπροσωπευτικά “καλά” στο πέρασμα του χρόνου παρά το γεγονός ότι δεν εφάρμοσαν αυστηρά κλειδώματα στην κοινωνία τους.
Η ομοιότητα της ανταπόκρισης μεταξύ της ομάδας Σουηδίας, Νότιας Κορέας και της ομαδας Ινδίας, Αυστρίας, Βελγίου και Νέας Ζηλανδίας θα μπορούσε να μας κάνει να αμφισβητήσουμε την αποτελεσματικότητα του lockdown στην δεύτερη ομάδα. Οι δύο χώρες χωρίς αποκλεισμό ξεκίνησαν με υψηλότερο βαθμό μολύνσεων και θανάτων σε σχέση με χώρες όπως η Ινδία. Η πρόσφατη εκθετική αποκλιμάκωση και στις δύο αυτές ομάδες χωρών θα μπορούσε να αποδοθεί σε αποτελεσματικές κυβερνητικές πολιτικές και στην καλύτερη εφαρμογή της κοινωνικής απόστασης καθώς και στις στρατηγικές των τεστ σε μεγαλύτερο φάσμα πληθυσμού.
Η Σουηδία, με τους έως τώρα 5000 νεκρούς της, μπορεί αντίθετα να θεωρηθεί μια “επιτυχημένη χώρα” σε σχέση φυσικά με την ομάδα χωρών που έθεσαν αργά τους περιορισμούς τους (Ιταλία, Ισπανία, ΗΠΑ), παρ όλη την αριθμητική πληθυσμιακή υπεροχή τους, αλλά και με την ομάδα χωρών που τους έθεσαν νωρίς όπως η Ινδία, παρακολουθώντας τα ίδια τα δεδομένα που μεταδίδει το ίδιο το Σουηδικό κράτος και το ECDC.
Η κριτική απέναντι σε μια στρατηγική χώρας ή ενός συστήματος υγείας δεν πρέπει να γίνεται με μέτρο σύγκρισης τις άλλες χώρες, αλλά με την αντιστοιχία λόγων – έργων – αποτελεσμάτων των εκπροσώπων της ίδιας της χώρας, όταν πρόκειται για εξωτερικό παρατηρητή.
Ο επιδημιολόγος Anders Tegnell στη συνέντευξη Τύπου της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας την Τρίτη που μας πέρασε δήλωσε. “Η Σουηδία έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της και βρίσκεται στην κατιούσα φάση”. Ο Tegnell επέκρινε επίσης τα διεθνή μέσα ενημέρωσης για την εσφαλμένη παρουσίαση των στατιστικών της Σουηδίας. Ο αριθμός των νέων κρουσμάτων που αναφέρθηκαν αυξάνεται, αλλά ο Tegnell είπε ότι αυτό οφείλεται σε περισσότερους ανθρώπους που εξετάσθηκαν για τον ιό και ως εκ τούτου ανακαλύφθηκαν πιο ήπιες περιπτώσεις, όπου προηγουμένως τα χαμηλά ποσοστά δοκιμών σήμαινε μόνο πιο σοβαρές περιπτώσεις ή εκείνες σε ομάδες προτεραιότητας. “Δυστυχώς, αυτό έχει ερμηνευτεί στα διεθνή μέσα ως νέα αύξηση και ότι δεν έχουμε φτάσει στο αποκορύφωμά του. Αυτό είναι λάθος. Αλλά φυσικά, όταν αρχίσετε να εξετάζετε περισσότερους, θα βρείτε επίσης περισσότερες περιπτώσεις”, είπε. Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νόσων (ECDC) έγραψε την Πέμπτη 11/06 ότι “το αρχικό κύμα μετάδοσης έχει περάσει στο αποκορύφωμά του σε όλες τις χώρες εκτός από την Πολωνία και τη Σουηδία”. Το ECDC στήριξε αυτήν την ομολογία στην 14ήμερη παρακολούθηση επίπτωσης της νόσου. Σε όλη την ΕΕ, η αιχμή ήταν στις 9 Απριλίου, με πτώση κατά 80% έκτοτε, αλλά τόσο στη Σουηδία όσο και στην Πολωνία ήταν στο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή της επιδημίας. Η Σουηδία ήταν η μόνη χώρα με περισσότερες από 100 νέες επιβεβαιωμένες περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους κατά την περίοδο των 14 ημερών πριν από τη σύνταξη της έκθεσης. Ωστόσο, το κέντρο σημείωσε ότι “οι αυξήσεις των δοκιμών στη Σουηδία μπορεί εν μέρει να εξηγήσουν αυτήν την αύξηση”. Μεταξύ 25 Μαΐου και 8 Ιουνίου, ο αριθμός των ατόμων που δοκιμάστηκαν ανά εβδομάδα στη Σουηδία σχεδόν διπλασιάστηκε από 36.500 σε 60, 678.
Αλλά πώς πρέπει να ορίσουμε μια «αιχμή» όταν μιλάμε για εκδηλώσεις μολυσματικών ασθενειών; Ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να δούμε τον αριθμό των θανάτων από περιστατικά ή τον αριθμό των ατόμων που εισέρχονται πρόσφατα σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Αυτά είναι τα πιο αξιόπιστα μέτρα και υπάρχει καθυστέρηση εκεί, συνήθως περίπου δύο έως τρεις εβδομάδες μεταξύ της μόλυνσης και της εισόδου στην εντατική θεραπεία ή τον θάνατο, οπότε αν ο αριθμός των θανάτων αυξηθεί και έπειτα μειωθεί, ο χρόνος στο μέγιστο των θανατηφόρων κρουσμάτων (κορυφή των θανάτων), η αιχμή της μετάδοση ήταν τρεις εβδομάδες πριν από αυτό το γεγονός. Αυτό σημαίνει ότι η Σουηδία, με τα μέτρα που έλαβε, έχει περάσει το αποκορύφωμά της πριν από περίπου ένα μήνα. Διαφορετικές περιοχές βρίσκονται ακόμη σε διαφορετικές φάσεις της πανδημίας, αλλά γενικά οι θάνατοι και τα νέα περιστατικά εντατικής θεραπείας βρίσκονται σε εξέλιξη αποδρομής στα περισσότερα μέρη της Σουηδίας. Το Γκέτεμποργκ για παράδειγμα μπορεί να έχει την αιχμή του τώρα, ενώ η Στοκχόλμη το είχε περισσότερο από ένα μήνα πριν. Σε επίπεδο χώρας, η κορυφή εκδηλώθηκε πριν από περισσότερο από ένα μήνα.
Από τον Σουηδικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας το γράφημα που δείχνει τον αριθμό των θανάτων που συνδέονται με κοροναϊό ανά ημέρα στη Σουηδία, με τη μαύρη γραμμή να παρουσιάζει τον κυλιόμενο μέσο όρο των επτά ημερών.
Ο Tegnell έχει προειδοποιήσει ότι αν οι άνθρωποι στη Σουηδία δεν ακολουθήσουν τις ισχύουσες εκεί οδηγίες, υπήρχε κίνδυνος να αυξηθεί ξανά το ποσοστό μόλυνσης μετά την άρση των περιορισμών στα εσωτερικά ταξίδια στις 13 Ιουνίου από τη Σουηδία. “Αυτό είναι φυσικά ένα σενάριο που θέλουμε να αποφύγουμε”, είπε την περασμένη Τρίτη. Χρησιμοποιώντας την περιοχή Νταλάρνα ως παράδειγμα, εξήγησε: “Εάν συνεχίσουμε όπως κάνουμε σήμερα, η Νταλάρνα θα δει διαδοχικά λιγότερες περιπτώσεις τις επόμενες εβδομάδες και στη συνέχεια ο ιός θα υποχωρήσει πλήρως”. Αλλά εάν τα εγχώρια ταξίδια οδηγούν σε διπλασιασμό των κοινωνικών επαφών, μπορεί να αναμένεται αυξημένη εξάπλωση της λοίμωξης.
Εάν θα υπάρξει ένα δεύτερο κύμα λοιμώξεων και επομένως μια δεύτερη κορυφή περιπτώσεων εξαρτάται εν μέρει από το βαθμό στον οποίο οι άνθρωποι συνεχίζουν να ακολουθούν τα μέτρα που έχουν οδηγήσει σε πτώση των λοιμώξεων – δηλαδή τον περιορισμό των κοινωνικών επαφών και την καλή υγιεινή των χεριών. Προσωπικά, από όσα αντιλαμβάνομαι από τις συζητήσεις μου με τους συναδέλφους παθολόγους, διανύουμε ένα μεγάλο κύμα, το οποίο σαρώνει και θα σαρώνει κατά clusters τις κοινωνίες του πλανήτη για 2 τουλάχιστον χρόνια, μέχρι να αποκτήσουμε μία αποτελεσματική προληπτική θεραπεία στην κοινότητα. Είναι ερώτημα το πόσο γρήγορα και απότομα θα τελειώσει αυτό το κύμα. Δεν θα υπάρξει, δηλαδή, κατά την γνώμη μου δεύτερο κύμα, αλλά θα έχουμε μια μακριά ουρά κρουσμάτων με υφέσεις και εκρήξεις εάν δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα ατομικής προστασίας. Impact of complete lockdown on total infection and death rates: A hierarchical cluster analysis
Δευτέρα 15/06/2020
Τα 7 στα 10 τηλεφωνήματα κατά της διάρκεια της ελληνικής καραντίνας αφορούσαν ατυχή συμβάματα εντός του σπιτιού. Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους μας είναι η κατάποση ξένου σώματος. Ειδικά τα ξένα σώματα στον αεραγωγό έχουν μοναδικό δημογραφικό χαρακτήρα. Το 80% των περιπτώσεων αφορούν παιδιά ηλικίας κάτω των τριών ετών, με συχνότητα αιχμής να εμφανίζεται στην ηλικιακή ομάδα από ενός έως δύο ετών. Σε μία μελέτη τα παιδιά κάτω των πέντε ετών εισρόφησαν το 78% των ξένων σωμάτων, το 16% τα παιδιά μεταξύ πέντε και δεκαπέντε ετών και το 6% τα άτομα άνω των δεκαπέντε ετών. Τα παιδιά ηλικίας τεσσάρων ετών ή και νεότερα είναι πιο ευάλωτα στην εισρόφηση ξένων σωμάτων καθώς οδηγούνται από μόνα τους στην στοματική εξερεύνηση χωρίς να έχει ανατείλει ακόμη η οπίσθια σειρά των μόνιμων γομφίων καθώς και από την έλλειψη καλά συντονισμένου αντανακλαστικού κατάποσης. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539756/
Δευτέρα 08/06/2020
Πιο συχνά θα βρεθεί κάποιος μπροστά σε παιδιά με ρινολαλία, υπερτροφία αμυγδαλών και αδενοειδών εκβλαστήσεων, ροχαλητό και διαταραχές της άρθρωσης-φώνησης και λιγότερο συχνά, ανάμεσα σε αυτά τα παιδιά, κάποιες από τις διαταραχές να οφείλονται σε ασυνέργεια και χάλαση των μυών του λάρυγγα, που οδηγούν σε υπερρινικότητα, λόγω ενδογενών διαταραχών του μεταβολισμού, όπως στην νόσο του Pompe και δεν ωφελούνται από την χειρουργική αποκατάσταση, αλλά χρήζουν του ειδικού ενζυμικού ελέγχου και που την συναντούμε σε σειρές οικογενειών, αν την υποπτευθούμε, σε μεμονωμένες περιοχές της Θεσσαλίας, για παράδειγμα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7026278/pdf/main.pdf
Δευτέρα 01/06/2020
Το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας του 2005 απονεμήθηκε στον ιατρό που ανακάλυψε το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Έκτοτε, από την στατική πεποίθηση ότι το μικρόβιο αυτό απασχολεί αποκλειστικά το ανώτερο πεπτικό περάσαμε στην μελέτη της φυσιοπαθολογίας και σε συστήματα ή βιοχημικά μονοπάτια απομακρυσμένα μεταξύ τους, θεωρώντας πλέον πως οι δράσεις είναι πλείστες τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της συμβίωσης είναι και η καθυστέρηση καθ’ ύψους αύξησης των παιδιών όπως αποτυπώθηκε σε συγχρονικές μελέτες και σε μελέτες ασθενών μαρτύρων. Η βελτίωση της διατροφής και των συνθηκών διαβίωσης κατά τη μακροχρόνια παρακολούθηση των ασθενών αυτών σε μελέτες κοόρτης στις αναπτυσσόμενες χώρες, μπορεί να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα. Διατυπώνεται, έτσι, η σύσταση στην παρακάτω πρόσφατη μελέτη να αναζητούνται τα αντισώματα IgG και IgA έναντι του H. pylori στον ορό σε ασυμπτωματικά μικρά παιδιά με καθυστέρηση αύξησης καθώς και να προτιμούνται οι μη επεμβατικές μέθοδοι ανίχνευσης (UBT) για τις μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ τα παιδιά με συμπτώματα πεπτικού έλκους και δυσπεψία θα πρέπει να ενδοσκοπούνται για την πιστοποίηση της σχετικής παθολογίας. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7185169/pdf/etm-19-06-3814.pdf
Δευτέρα 25/05/2020
Tα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε ότι η κυστική ίνωση (ΚΙ) είναι ολοένα και λιγότερο μια ασθένεια των καυκάσιων, καθώς οι αυξανόμενες αναφορές από τη Νότια Αμερική, την Αφρική, την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και την Ασία αποδεικνύουν ότι δεν είναι τόσο ασυνήθιστη σε αυτές τις περιοχές. Σε περιοχές με υψηλό επιπολασμό φυματίωσης, υποθρεψίας, του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας και υψηλή θνησιμότητα στην παιδική ηλικία, η διάγνωσή της συχνά δεν λαμβάνεται υπόψη και τα παιδιά μπορεί να υποκύψουν χωρίς διάγνωση. Σε περιοχές με παράδοση προσυμπτωματικού ελέγχου νεογνών που συνδέεται με την ανίχνευση φορέων των γονιδίων, η συχνότητα εμφάνισης της ΚΙ μειώνεται λόγω της διαλογής ανάμεσα σε ετεροζυγώτες και της παροχής συμβουλών στην οικογένεια για πρόληψη πριν από την σύλληψη. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/apa.15155
Δευτέρα 18/05/2020
Υπάρχουν πολλές εξαρτησιογόνες ουσίες όμως τα κανναβινοειδή είναι τα πιο διαδεδομένα ναρκωτικά μόρια που χρησιμοποιούνται από τους νέους παγκοσμίως. Η χρήση τους έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, με την παραγωγή να διπλασιάζεται από τη δεκαετία του 1990. Επιπλέον, η κάνναβη έχει γίνει πιο ισχυρή με την ανίχνευση υψηλότερων επιπέδων του δραστικού συστατικού THC. Έχουν επίσης ιατρικές εφαρμογές όπως η χρήση τους ως αντιεμετικά και διεγερτικά της όρεξης. Η μακροχρόνια χρήση της κάνναβης όμως έχει συσχετιστεί και με κυκλικά επεισόδια ναυτίας, εμετού και κοιλιακού πόνου συχνά σε εφήβους που προσέρχονται σε τμήματα επειγόντων με αυτά τα συμπτώματα. Η συμπεριφορά των ασθενών αυτών να αναζητούν την βύθιση σε ζεστό νερό πιστεύεται ότι οφείλεται σε πιθανή απορρύθμιση των θερμορυθμιστικών συστημάτων του υποθαλάμου από το ναρκωτικό. https://www.ejcrim.com/index.php/EJCRIM/article/view/1588/2018
Δευτέρα 11/05/2020
Στο «αιρετικό» συμπέρασμα ότι το κλείσιμο σχολείων και των εκπαιδευτικών υπηρεσιών φαίνεται να έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα στον περιορισμό της εξάπλωσης του κοροναϊού, ενώ το άνοιγμά τους μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία μπορεί να ανακάμψει μετά τους παγκόσμιους περιορισμούς, καταλήγουν μία σειρά από μελέτες όπως αυτή που διεξήχθη στην Ιταλική πόλη Vo Euganeo από την ομάδα των Crisanti & συν. του Imperial College, στην οποία δεν παρουσιάσθηκαν θετικά κρούσματα σε 254 παιδιά ηλικίας μεταξύ 0 και 10 ετών, τα 15 από τα οποία είχαν ζήσει με πληγέντες, πριν την αναστολή των μαθημάτων. Παρόμοιες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν επισημαίνουν ότι τα παιδιά μολύνονται από ενήλικες και όχι το αντίστροφο.
Η αποκαλούμενη δεύτερη φάση θα διαρκέσει πολύ πιθανό έως ότου είναι διαθέσιμο ένα εμβόλιο και θα χορηγηθεί σε επαρκή αριθμό ανθρώπων για να χτίσει μια καλή προστασία ολόκληρης της κοινότητας. Εν τω μεταξύ, πρέπει να βρεθεί μια διαφορετική ισορροπία μεταξύ του κινδύνου αύξησης του αριθμού των περιπτώσεων Covid-19 και του περιορισμού των δικαιωμάτων των παιδιών.
Η απουσία ενός παγκόσμιου σχεδίου που να λαμβάνει υπόψη και να παρακολουθεί τις διαφορετικές αρνητικές συνέπειες για τα παιδιά υποδηλώνει ότι αυτές δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί.
Είναι απαραίτητο να προετοιμαστούν κατευθυντήριες γραμμές σε σύντομο χρονικό διάστημα που, με βάση όσο το δυνατόν περισσότερα επιστημονικά στοιχεία και δίνοντας τη σωστή αξία στις ανάγκες των παιδιών-εφήβων και των οικογενειών τους, να καθοδηγούν το άνοιγμα ολόκληρου του εκπαιδευτικού συστήματος.
Παρακολουθώντας την πανδημία του κοροναϊού να εξαπλώνεται στον πλανήτη και εφόσον με αυτό το πρόβλημα θα ασχολούμαστε αποκλειστικά και εφεξής, η λειτουργία των ιατρείων μας θα πρέπει να αγκαλιάζει και να καθοδηγείται από όλα τα ανακοινωμένα μέτρα προστασίας του προσωπικού και των πελατών, αλλά και να μην υποχωρούμε στις ατομικές πεποιθήσεις από την έως τώρα πεπατημένη επαγγελματική και εμπειρική οδό και οι απαιτήσεις των χρόνιων περιστατικών, όπως του άσθματος, όταν είναι ρυθμισμένα, στην ελάχιστη δόση εισπνεόμενου κορτικοστεροειδούς στα παιδιά, για παράδειγμα, μπορούν να περιορισθούν στην απαραίτητη φυσική κλινική και αντικειμενική εξέταση του ασθενούς και την οξυμετρία, όταν πρόκειται για έξαρση, αποφεύγοντας την χρήση διαγνωστικών-θεραπευτικών συσκευών, όπως του σπιρόμετρου ή του νεφελοποιητή, που, παρ όλη την παρουσία ενσωματωμένων βιολογικών φίλτρων όπως αναγράφουν οι κατασκευάστριες εταιρείες τους, τελείως στεγανές δεν είναι, ειδικά αν πρόκειται για λιγότερο συνεργάσιμους πελάτες, όπως είναι τα παιδιά. Είναι αδήριτη ανάγκη, λοιπόν, η κάθε εξειδικευμένη επιστημονική εταιρεία, που εποπτεύει ειδικές ομάδες ασθενών και σε κάθε διαφορετική χώρα να εκδώσει και τις κατάλληλες κατευθυντήριες οδηγίες ελέγχου, διάγνωσης και αντιμετώπισης για τους επαγγελματίες υγείας, ώστε να μην προξενήσουμε οι ίδιοι τη διασπορά, ειδικά σε πόλεις ή χώρες του εξωτερικού και της πατρίδας μας με μεγαλύτερα επίπεδα ιικού φορτίου στον ατμοσφαιρικό αέρα. Με άλλα λόγια, δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να εκτελέσει με ασφάλεια σπιρομέτρηση, για παράδειγμα, στην Brescia, στο Bergamo, στην Νέα Υόρκη ή στην γειτονική Λάρισα το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα. https://www.pcrs-uk.org/resource/pragmatic-guidance-crisis-management-asthma-and-copd-during-uk-covid-19-epidemic
Δευτέρα 27/04/2020
Σε πρόσφατο editorial του περιοδικού Frontiers in Pediatrics, που σχολιάζει σύνολο ερευνητικών εργασιών για την αυτοανοσία στην παιδική ηλικία, έρχεται και δένει αρμονικά η γνώση στην πιο κατάλληλή περίοδο – της εξάπλωσης του κοροναϊού στον ανθρώπινο πληθυσμό – όπως και στο παρελθόν, όταν η νόσος Kawasaki, για παράδειγμα, εμφανίστηκε αιφνίδια στην ασιατική ήπειρο, η ανακάλυψη της αιτιολογίας και της παθογένειάς της βοήθησε στην επέκταση της κατανόησής μας σχετικά με τα επίκτητα θέματα αυτοανοσίας. Η γνώση αυτή αφορά και την ανοσολογική αντίδραση του ξενιστή έναντι των μολυσματικών προσβολών. Οι συνεισφορές σε αυτό το ερευνητικό πεδίο παρουσιάζουν και συζητούν τις διάφορες πτυχές της νόσου Kawasaki και της νεανικής ιδιοπαθούς ρευματοειδούς αρθρίτιδας, συμπεριλαμβανομένων των ρόλων των συστατικών της εγγενούς φυσικής άμυνας, όπως των εκκριτικών IgA και των κυτταροτοξικών CD+8 Τ κύτταρων εναντίον ιικών αντιγόνων. Infection-Related Immune-Mediated Diseases and Microbiota
Δευτέρα 20/04/2020
Είναι εκπληκτικό πόση επιστημονική πρόοδος είχε σημειωθεί στην προηγούμενη επιδημία SARS και θα πρέπει να την χρησιμοποιήσουμε και στην τρέχουσα πανδημία. Μεταξύ άλλων, μπορούμε να θεωρήσουμε τη λοίμωξη του σιελογόνου αδένα (σιελαδενίτιδα) από κοροναϊούς ως την πρώτη μόλυνση ιστού ικανή για μετάδοση από άτομο σε άτομο μέσω του σάλιου (ομιλία, αναπνοή, φτέρνισμα, βήχας, χειραψία) ή τουλάχιστον σημαντικό κρίκο στον παθογενετικό μηχανισμό.
Οι νυχτερίδες, για παράδειγμα, είναι κοινωνικά όντα σαν τον άνθρωπο, οπότε ο ιός αυτού του είδους έπρεπε να βρει έναν τρόπο πολλαπλασιασμού και μετάδοσης μέσω του ψεκασμού του σάλιου από άτομο σε άτομο.
Πρέπει να προσπαθήσουμε να φανταστούμε τον κοροναϊό στο φυσικό του περιβάλλον. Η φυσική επιλογή έπρεπε να ανακαλύψει έναν επιθετικό παράγοντα μεταξύ δύο ανταγωνιστικών αρσενικών ξενιστών, για παράδειγμα, ο ασθενέστερος εκ των οποίων είναι μεγαλύτερος σε ηλικία ή έχει ήδη αναπαραχθεί, ώστε να έχει μικρότερες πιθανότητες να ζευγαρώσει με το θηλυκό. Φυσικά τα θηλυκά άτομα (λιγότερο πληγέντα σε αυτή την πανδημία) και τα παιδιά (χωρίς ορμόνες;, λιγότεροι ACE-2 υποδοχείς;) είναι ίσως εκτός ανταγωνισμού.
Στην τρέχουσα περίοδο ανάκαμψης και προοδευμένης μελέτης του ιού από την επιστημονική κοινότητα, μπορεί να αναφερθεί ότι το σάλιο δεν είναι μόνο ένα βιολογικό υγρό που χρησιμοποιείται για την ποιοτική ανίχνευση του SARS-CoV-2, αλλά αντιπροσωπεύει ένα χρήσιμο εργαλείο ως προς το ιικό του φορτίο για την παρακολούθηση της πορείας της ασθένειας μαζί με άλλους βιολογικούς δείκτες, όπως της LDH, μεταξύ των οποίων υπάρχει μία γραμμική συσχέτιση, όταν πρόκειται για σοβαρά αρρώστους. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3126125/pdf/zjv4025.pdfhttps://www.journalofinfection.com/article/S0163-4453(20)30213-9/pdf
Δευτέρα 13/04/2020
Οι Αναδυόμενες Λοιμώξεις είναι ικανές να προκαλέσουν υπέρμετρες επιπτώσεις στην δημόσια υγεία και οικονομική αστάθεια, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, αλλά αποτελούν πλέον και μια σημαντική παγκόσμια απειλή στον 21ο αιώνα. Έχει αναφερθεί μια αδιάλειπτη παρουσία και αύξηση των αναφερόμενων νόσων από το 1940 έως την δεκαετία του 2000 σε παγκόσμιο επίπεδο. Το εκτιμώμενο 60-75% αυτών αποτελείται από τις λεγόμενες ζωονόσους που από αυτές πάνω από το 70% έχουν προέλθει από επαφή με είδη άγριας ζωής. Η ανθρώπινα μεσολαβούμενη απώλεια βιοποικιλότητας οδηγεί συχνά σε μειωμένους πληθυσμούς ξενιστών και σε αυξημένο αριθμό ολίγων ικανών ή ενισχυμένων από ιούς φορείς, που ενδεχομένως προκαλούν υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης στους ανθρώπους. Οι μεγάλες αλλαγές χρήσης της γης, όπως η αποψίλωση των δασών για τη γεωργία, μπορούν να μεταβάλουν τις σχέσεις ξενιστή-παθογόνου και να αυξήσουν την πιθανότητα συνάντησης των ανθρώπων με την άγρια πανίδα και τα παθογόνα τους, καθιστώντας πιο δυνατή την διαπήδηση μεταξύ των ειδών. Οι νυχτερίδες έχουν συνδεθεί με ιούς υψηλής παθογονικότητας που αποτελούν σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων των κοροναϊών που ευθύνονται για το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS), το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS), πιθανά τον νέο πανανθρώπινο ιό SARS-CoV-2, τον αιμορραγικό πυρετό Ebola, τον ιό Marburg και τον ιό της λύσσας. Detection of novel coronaviruses in bats in Myanmar
Δευτέρα 06/04/2020
Όταν κάποιος ρωτάει την Παναγιώτα Τζανή, ειδική πνευμονολόγο, στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Πάρμα, «Τί κάνεις;» απαντάει κοφτά: «Άλλη ερώτηση», «Χρόνος δεν υπάρχει», «Κάθε δύο λεπτά χάνεται και μία ζωή εδώ στην Ιταλία». Λόγω της ειδικότητας της έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο για αποφάσεις που κρίνουν ζωές. Τα μηχανήματα υποστήριξης δεν φτάνουν για όλους τους ασθενείς. Μαζί με τους συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων, όπως τους αναισθησιολόγους, βρίσκονται καθημερινά σε τρομερά διλήμματα επιβίωσης.
Παρόλο που στην χώρα μας η κατάσταση κρίνεται ακόμη ελεγχόμενη, δεν θα αργήσει, ενδεχομένως, η στιγμή που ο καθένας θα κληθεί να αναλάβει αναγκαστικούς ρόλους, ανάλογα με την ειδικότητά του, την εξειδίκευσή του και την σωματική του ευρωστία, να υπηρετήσει τον κοινό σκοπό της εφεδρείας στην θέση των ειδικών, που θα αναγκαστούν να την εγκαταλείψουν λόγω της έκθεσης ή της νόσησής τους από τον κοροναϊό ή να επανδρώσει τα νέα covid ιατρεία της κοινότητας των πόλεων, στην προνοσοκομειακή φροντίδα των πληγέντων δηλαδή.
Και εάν φοβίζει πολύ ανάμεσά μας η ιδέα να απαρνηθούμε την έδρα του ιδιωτικού μας ιατρείου, για ένα διάστημα, για να ενισχύσουμε υποχρεωτικά τις δομές αυτές, στην Νέα Covid Εποχή, ακόμη περισσότερο θα μας προβληματίσει η ιδέα να ενταχθούμε πάλι υποχρεωτικά στο εσωτερικό πρόγραμμα εφημεριών μιας Παθολογικής/Παιδιατρικής κλινικής, μιας πτέρυγας Λοιμώξεων ή μιας Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι συνάδελφοι ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων θα γνωρίζουν έμπρακτα την διαδικασία της διασωλήνωσης και πολύ περισσότερο να είναι εξοικειωμένοι με την χρήση του αυτόματου αναπνευστήρα.
Έτσι, λοιπόν, από τώρα, που παραμένουμε αναπαυμένοι στα σπίτια μας, ιδιαίτερα οι επαγγελματίες των παθολογικών ειδικοτήτων, ας προσπαθήσουμε να εκπαιδευτούμε και να μυηθούμε εκ νέου, από απόσταση, στην τεχνική της αναζωογόνησης, στην εκτίμηση της αναπνευστικής λειτουργίας μέσω των αερίων του αρτηριακού αίματος, στην ρύθμιση των παραμέτρων ενός εικονικού αναπνευστήρα, στην διασωλήνωση και στην χρήση των αναισθησιολογικών φαρμάκων και τεχνικών, γιατί όχι.
Έναν τέτοιο σκοπό επιμόρφωσης και ετοιμότητας θέλει να εμπνεύσει η ομάδα OpenPediatrics του Παιδιατρικού Νοσοκομείου της Βοστώνης, προσφέροντας ελεύθερη πρόσβαση στην εκπαίδευση χρήσης ενός εικονικού αναπνευστήρα. https://www.openpediatrics.org/assets/simulator/ventilator-simulator
Δευτέρα 30/03/2020
«…Οι καταστροφές και οι πανδημίες δημιουργούν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα της υγειονομικής περίθαλψης…», περιγράφει άρθρο στο New England Journal of Medicine της 11ης Μαρτίου, που αποκαλεί «σχεδόν τέλεια» την τηλεϊατρική για την περίπτωση της εκτίμησης ασθενών με covid-19. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκτός των εκτάκτων ραντεβού, οι επισκέψεις παρακολούθησης και οι προγραμματισμένοι έλεγχοι μεταξύ άλλων σταματούν, διευκολύνοντας έτσι τη συγκράτηση και τη διαχείριση της επιδημιολογικής έξαρσης των κρουσμάτων από τον covid-19, σύμφωνα και με τις ενδείξεις που εκδόθηκαν από το λεγόμενο «Διάταγμα Μένουμε Σπίτι». Η ανάγκη οδηγεί επίσης στην ανακάλυψη της λεγόμενης «έξυπνης εργασίας» στον δυτικό κόσμο, η οποία προβλέπει, μεταξύ άλλων, την απουσία χωρικών περιορισμών. Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει και την τηλεϊατρική, μια μέθοδο παροχής υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης μέσω της χρήσης καινοτόμων τεχνολογιών που φέρνουν την ιατρική υπηρεσία απευθείας στο σπίτι του ασθενούς, χωρίς και οι δυο να αναγκάζονται να μετακινηθούν. Η αντιμετώπιση των χρόνιων ασθενειών μπορεί να αποτελέσει έναν τομέα προτεραιότητας για την εφαρμογή μοντέλων τηλεϊατρικής και η τηλε-παρακολούθηση μπορεί να βελτιώσει, εν μέρει, την ποιότητα ζωής των χρόνιων ασθενών μέσω αυτοδιαχείρισης και του εξ αποστάσεως ελέγχου των βιολογικών παραμέτρων και των εργαστηριακών αποτελεσμάτων. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι η χρήση τεχνολογικών εργαλείων για την μεταχείριση των πληροφοριών για την υγεία ή για την ανταλλαγή δεδομένων σε απευθείας σύνδεση δεν αποτελεί από μόνη της υπηρεσία τηλεϊατρικής. Επιπλέον, η τηλεϊατρική πρέπει να υπόκειται σε σύστημα διαπίστευσης με εγγυήσεις για τους ασθενείς και τους φορείς εκμετάλλευσης. Επομένως, είναι καιρός, ξεκινώντας από την παρούσα εξαιρετική κατάσταση, το Εθνικό Σύστημα Υγείας και οι ιδιωτικές δομές να καθίστανται ολοένα και περισσότερο, καλύτερες και παράλληλα συμβατές με την τηλεϊατρική, να εκτίθεται το νομοθετικό πλαίσιο, να εντοπίζονται τα οφέλη της «έξυπνης εργασίας» και να προασπίζονται κατάλληλα τα προσωπικά δεδομένα. Hollander JE, Carr BG. Virtually perfect? Telemedicine for Covid-19.N Engl J Med 2020 Mar 11.
Δευτέρα 23/03/2020
Κανένας κυβερνήτης μιας χώρας και κανένας πολιτικός της υγείας ή ιατρός δεν θέλουν να πάθουν κακό οι συμπολίτες τους. Και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν όλα τα έως τώρα μέσα και την κεκτημένη γνώση που διαθέτουν για να αναχαιτίσουν την πανδημία του κοροναϊού. Και οφείλουν να αναρωτηθούν για βασικά επιδημιολογικά δεδομένα και διδάγματα που προκύπτουν από την εξάπλωση της πανδημίας στην κοινωνία των ανθρώπων. Και ένα από αυτά τα ερωτήματα είναι η μειωμένη επίπτωση της σοβαρής νόσου στον παιδιατρικό πληθυσμό, για παράδειγμα της Κίνας ή των γειτονικών ασιατικών και άλλων χωρών, που θρήνησαν και θρηνούν το ηλικιωμένο τους δυναμικό. Και στο παρακάτω πρόσφατο άρθρο από την Ταϊβάν, αν δεν σταθούμε στα συμπεράσματα του κειμένου, αλλά στο χαρακτηριστικό γνώρισμα της ίωσης, που είναι πολυσυστηματική, δεν απασχολεί μόνον τους πνεύμονες, αλλά εγείρει μία δυσανάλογη ανοσολογική απόκριση στους υπερήλικες, με κατανάλωση των CD-4 T λεμφοκυττάρων, αποτέλεσμα της ήδη φθίνουσας εφεδρείας των προγονικών αιμοποιητικών κυττάρων του μυελού, τότε οι μικρές ηλικίες που εμβολιάζονται από νεογνά και στις ασιατικές χώρες με το ζωντανό εμβόλιο BCG αποκτούν πεπαιδευμένη ανοσία ικανή, μέσω των NK και των μακροφάγων κυττάρων του μυελού, να αντιμετωπίσει εγγενώς τους πρώτους μικροβιακούς εισβολείς. SARS-CoV-2 infection in children: Transmission dynamics and clinical characteristics
Δευτέρα 16/03/2020
Η νέα πανδημία του κοροναϊού-2019 είναι μία τέλεια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε πολλά από τα δόγματα της σύγχρονης ιατρικής-επιδημιολογικής επιστήμης και σκέψης περί της παθογένεσης των καρδιαγγειακών συμβαμάτων με βάσει τους παράγοντες κινδύνου τους, καθώς και των άλλων χρόνιων νοσημάτων του ανθρώπου. Παρόλο που η σύγχρονη ιατρική επιστήμη έχει κάποιο βαθμό εμπειρικής υποστήριξης, η ιατρική βάσει ενδείξεων (evidence based medicine) προχωρά περαιτέρω, ταξινομώντας τα επιδημιολογικά στοιχεία με βάση την στατιστική τους δύναμη και απαιτώντας ότι μόνο οι ισχυρότεροι τύποι (που προέρχονται από μετα-αναλύσεις, συστηματικές ανασκοπήσεις και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές) έχουν την ικανότητα να προσδιορίσουν με αυξημένη στατιστική πιθανότητα ένα παθολογικό φαινόμενο, όπως για παράδειγμα την καρδιακή ανεπάρκεια ή το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η εμφάνιση του νέου ιού covid-19 στην κοινότητα, που νέος δεν είναι, αλλά συγγενικές του μορφές είναι γνωστές από δεκαετίες, στην κυριολεξία ξεσκεπάζει και γκρεμίζει το οικοδόμημα των επιδημιολογικών μελετών που περιγράφουν χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα και που προσδίδουν στατιστική σημαντικότητα στους λεγόμενους παράγοντες κινδύνου μίας νόσου, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου (υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης και παχυσαρκία), ενώ και πίσω από τους ίδιους αυτούς παράγοντες υποκρύπτονται τέτοιοι παράγοντες, όπως είναι η οικογένεια των κοροναϊών και σύμφωνα με όχι και τόσο παλαιά επιστημονικά άρθρα αλλάζουν το μεταβολικό προφίλ των λιπιδίων, των αγγείων και του μυοκαρδίου του ανθρώπου, κάνοντάς μας να πιστέυουμε τελικά ότι μάλλον πίσω από κάθε σύγχρονο νόσημα της ανθρωπότητας βρίσκεται με μαθηματική βεβαιότητα ένας τέτοιος ιός, που οφείλουμε να τον εντοπίζουμε και να τον διορθώνουμε. http://www.nephjc.com/news/covidace2?fbclid=IwAR3nB5Q-UvH7NaGNM6JKU-MhiUCOq6KVzNB8jtnq_t9uDRYBsYhr1Rat_aE https://www.futuremedicine.com/doi/pdf/10.2217/fvl.10.4 https://www.nature.com/articles/s41598-017-09536-z.pdf
Προχωρώντας σε μία εποχή με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας και για ένα πρόβλημα που απασχολεί την παιδική ηλικία όχι και τόσο σπάνια, όπως αυτό της λαρυγγοτραχειομαλάκυνσης, που προδιαθέτει στον χρόνιο υγρό βήχα και στην χρόνια πυώδη βρογχίτιδα, μία νέα προσέγγιση ελέγχου των ανωμαλιών της διαμέτρου της ανώτερης αλλά και περισσότερο της κατώτερης αναπνευστικής οδού, είναι αυτή της σάρωσης με αξονικό τομογράφο και τρισδιάστατη δυναμική αναπαράσταση των αναπνευστικών δομών κατά την ελεύθερη αναπνοή των μικρών ασθενών, που παραπέμπονται στα ειδικά τριτοβάθμια παιδιατρικά κέντρα με την αντίστοιχη ακτινολογική εμπειρία και χωρίς πάντα την ανάγκη της γενικής αναισθησίας. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6459803/pdf/247_2018_Article_4338.pdf
Παρασκευή 28/02/2020 Έκτακτο briefing
Παρακολουθούμε τις μέρες αυτές τα ποσοστά και τις εικόνες που αφορούν την επιδημιολογία της νόσου από τον κοροναϊό. Μας κάνουν να σκεπτόμαστε σε ποια μεριά θα θέλαμε να βρισκόμαστε και σε ποια όχι, δηλαδή αν αναγκαστικά ανήκει κάποιος στις ευπαθείς ομάδες με τις συννοσηρότητες (ας πούμε στο 5-10%), αυτή η καταδικαστική είδηση και σε μια περίοδο που δεν διαθέτει η ανθρωπότητα ακόμη έτοιμα τα όπλα για την αντιμετώπισή της, δεν απέχει πολύ από μία μεσαιωνική εικόνα, που κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρα είναι, δηλαδή φαίνεται ως ασύμμετρη απειλή, αφού κάποιοι στην Άπω Ανατολή αποφάσισαν να αναμείξουν την γαστριμαργία με την άγρια φύση. Από πολλούς δίδονται εύκολα και αβασάνιστα παραλληλισμοί με τις απλές ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού και την γρίπη και την καλοήθη έκβασή τους, χωρίς να αναλύεται όμως διεξοδικά η βιολογία του ιού & η παθοφυσιολογία της νόσου. Η στατιστική και τα μαθηματικά μοντέλα ποτέ δεν συμβάδιζαν ιστορικά με την επιστήμη της βιολογίας και της ιατρικής, όπου επικρατούν τα εκθετικά πρότυπα αύξησης και οι χαοτικές αναλύσεις. Σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους ιούς του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού του ανθρώπου, ο συγκεκριμένος κοροναϊός, που ανήκει σε μία ευρύτερη ομάδα ιών, που μοιράζονται ως ξενιστές διάφορα ζωικά είδη και τον άνθρωπο τις τελευταίες δεκαετίες, ευνοείται από την συνύπαρξη σε μικρή απόσταση αυτών των οργανισμών, διαπηδά ευχερώς από είδος σε είδος, χρησιμοποιεί την υγρασία και διατηρείται στις επιφάνειες/άψυχα αντικείμενα για πάνω από 9 ώρες. Έτσι, για να προστατευθεί αυτό το μικρό ποσοστό ανθρώπων, που πρόκειται να διασταυρωθούν με το κύμα της διασποράς του ιού, πρέπει να γίνει κατανοητή η φυσιοπαθολογία και αν είναι γνωστός ο τρόπος εισόδου των ιών στα αναπνευστικά κύτταρα (μέσω των υποδοχέων ACE-2 για παράδειγμα), αυτός θα δώσει σύντομα και την οριστική λύση του προβλήματος. Η προ των πυλών πανδημία όσο κι αν θέλουν να την παρουσιάσουν στον υπερθετικό της βαθμό ή να την μετριάσουν, ώστε να μην εγείρει πανικό, είναι μία πρώτη και τελευταία ευκαιρία για την ανθρωπότητα και την επιστημονική κοινότητα να αντικρίσει με νέο μάτι την δυναμική βιολογικών παραγόντων, όπως της οικογένειας των κοροναϊών, που ανήκουν στις λεγόμενες ζωονόσους και περιγράφεται η συμπεριφορά τους στο πρόσφατο ελεύθερο άρθρο του Nature. Ως υπεύθυνοι κλινικοί ιατροί της πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας και των εργαστηρίων αυτή την προτεραιότητα έχομε μπροστά μας αυτή την περίοδο, με αυτή θα πρέπει να ασχοληθούμε αποκλειστικά για όσο διανύουμε την έξαρση και μέσ από αυτό το νέο άθλο της ανθρωπότητας θα πρέπει να τρυγήσουμε νέα γνώση. https://www.nature.com/articles/s41564-020-0688-y.pdf
Δευτέρα 24/02/2020
Εφόσον βρίσκεσαι στην καρδιά του χειμώνα, της επιδημικής έξαρσης της γρίπης, της ενδημικότητας των συνήθων εποχιακών ιώσεων και της αναμενόμενης εξάπλωσης του κοροναϊού-2019 και στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Ιταλία (οι Ιταλοί χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο τα τρένα για τις μετακινήσεις τους και επομένως θα έχουμε ταχύτατη μετάδοση του ιού σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα με τα πλοία στα δυτικά λιμάνια της χώρας μας), έχοντας εξασφαλίσει από νωρίς τον αντιγριπικό εμβολιασμό στην πλειονότητα της πελατείας που παρακολουθείς και δεν σε απασχολεί πλέον το σενάριο αυτό, θα βρεις μπροστά σου το πρόβλημα του κοροναϊού, που θα επηρεάσει βαθύτατα την λειτουργία των τοπικών κοινωνιών από κάθε άποψη, άρα ο καθένας ως μονάδα, οικογένεια, επιχείρηση ας αρχίσει από τώρα να οργανώνει το πλάνο δράσης του για κάθε ενδεχόμενο και να ακολουθήσει τις πιο πρόσφατες συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι γνωστά: 2 στους 100 νοσούντες θα αποβιώσουν και 1 στους 7 θα χρειασθεί κλίνη νοσηλείας σε νοσοκομείο ή ΜΕΘ. Η νόσος πλέον απασχολεί και την παιδιατρική ηλικία. who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/technical-guidance/infection-prevention-and-control
Δευτέρα 17/02/2020
Η νοσηρότητα της εποχής και η αυξημένη επισκεψιμότητα στα ιατρεία τις τελευταίες εβδομάδες σε συνδυασμό με τις ειδήσεις που καταφθάνουν από την άλλη άκρη της υδρογείου για αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων λόγω της εξάπλωσης της νέας επιδημίας του κοροναϊού covid-19, που αρχίζει να μεταπίπτει σταδιακά σε πανδημία, σε κάνουν να πιστεύεις ότι το «επόμενο κτύπημα της πόρτας» του ιατρείου σου θα είναι γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Έτσι, ως κλινικοί ιατροί, παρ όλη την πολύωρη και κοπιώδη εργασία των ημερών, οφείλουμε να αφιερώσουμε λίγο από τον προσωπικό μας χρόνο στην ενημέρωση πάνω στα τεκταινόμενα της νόσου, τα επερχόμενα συναφή συνέδρια των παθολογικών ειδικοτήτων θα πρέπει να έχουν έκτακτες ομιλίες που θα μας προετοιμάσουν να διαχειριστούμε τέτοιες περιπτώσεις και όλα αυτά δημιουργούν ένα «εκρηκτικό» μείγμα επικινδυνότητας, καθώς η νέα επιδημία θα απλωθεί σε απροετοίμαστους αμυντικά οργανισμούς, έπειτα από τις συνήθεις εποχιακές ιώσεις και την γρίπη, ο δε επαναπατρισμός των δυτικοευρωπαίων πολιτών από την Κίνα στις χώρες καταγωγής τους, κατά την γνώμη μου, δεν αποτελεί ορθό μέτρο ελέγχου και λόγω του αυξημένου χρόνου επώασης και της πολύπλοκης μεταδοτικότητας από άνθρωπο-αντικείμενα σε άνθρωπο. https://www.nejm.org/action/showMediaPlayer?doi=10.1056%2FNEJMdo005701&aid=10.1056%2FNEJMe2001329&area=aop
Δευτέρα 10/02/2020
Πάντα ήθελα να πω και να γράψω περισσότερα πράγματα για την μητρική κατάθλιψη και πως αυτή επηρεάζει την φυσική κατάσταση του νεογνού, του βρέφους ή του μικρού νηπίου, μέσω της ουδέτερης βλεμματικής επαφής, των αυξημένων παλμών της καρδιάς της, των απότομων αιωρήσεων, της μειωμένης δερματικής επαφής και όλα αυτά αποτέλεσμα του πηγαίου άγχους της μητέρας, της φυσικής ή της πνευματικής αποχής του πατέρα και των άλλων συνθηκών που βιώνει, έτσι διαταράσσονται οι λεπτές ισορροπίες και των ορμονών του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων στο έμβρυο ή στο μικρό παιδί, αυξάνοντας τα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα και στους ιστούς τους, έχοντας πλέον στα χέρια μας και βιβλιογραφικά τεκμήρια αυτού του φαινομένου, όπως των διαταραχών σίτισης και της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πολύπλευρα, με ανοικτό πνεύμα και με την βοήθεια των ειδικών της ψυχικής υγείας. https://journals.lww.com/jpgn/Abstract/2019/12000/Gastrointestinal_Symptoms_in_Infants_of_Mothers.8.aspx
Δευτέρα 03/02/2020
Η νέα επιδημία του κορωναϊού προχωρά στον ανθρώπινο πληθυσμό, με ένα ποσοστό θνητότητας >2%, το μόνο ίσως παρηγορητικό στοιχείο, είναι πως προς το παρόν σέβεται την παιδική ηλικία έως και τα 15 έτη, κι αν κατανοηθεί η φυσιοπαθολογία αυτής της διαφοράς (φαίνεται να είναι οι υποδοχείς ACE-2 του κατώτερου αναπνευστικού των ενηλίκων), τότε θα είναι κοντινή και η θεραπεία. Η έλλειψη κρουσμάτων σε παιδιά υποδηλώνει πιθανή ήπια ή ασυμπτωματική μόλυνση σε αυτή την ηλικιακή ομάδα και η έλλειψη αναγνωρίσιμων εκθέσεων σε πολλές επιβεβαιωμένες περιπτώσεις υποδηλώνει μόλυνση από σχετικά ασυμπτωματικά άτομα. Αυτή η πιθανότητα και η σχετικά υψηλή μεταδοτικότητα του 2019-nCoV (παρόμοια με εκείνη του SARS ή της πανδημίας γρίπης του 1918) προκαλούν ανησυχία ότι ο έλεγχος αυτής της νέας επιδημίας μπορεί να απαιτήσει σημαντική προσπάθεια του σύγχρονου ανθρώπου. https://www.jwatch.org/na50825/2020/01/30/transmission-novel-coronavirus-early-findings?fbclid=IwAR2SF4dBZSpXKn2IR2wmJl1LpK-_RRNgnaoYvoxlIfiL-XIp2itxBgX_tIA
Δευτέρα 27/01/2020
Το ακόλουθο χαρακτηριστικό εξάνθημα κορμού (σαν ερυθροδερμία) μου παρουσιάζεται επανειλημμένα σε επισκέψεις παιδιατρικών ασθενών (κυρίως ανεμβολίαστων ατόμων νεαρής και εφηβικής ηλικίας) που προσέρχονται με συμπτώματα της πανδημικής γρίπης τις τελευταίες ημέρες, δεν συνοδεύεται πάντα με πυρετό την στιγμή της επίσκεψης και θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας, μιας και έχει περιγραφεί και βιβλιογραφικά. Οι περιπτώσεις αυτές δεν χρήζουν ταυτοποίησης αφού βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και της επιδημικής έξαρσης της γρίπης και δεν οφείλουμε να διακρίνουμε άλλη διάγνωση και με βάση τις πρόσφατες οδηγίες του ΕΟΔΥ. https://www.cmaj.ca/content/182/3/e146
Δευτέρα 20/01/2020
Αν τυχαία συναντήσει κανείς στην κλινική εξέταση την παρακάτω οριζόντια λευκή βλάβη στην στοματική κοιλότητα του ασθενούς που βρίσκεται μπροστά του, αυτή θα βρίσκεται στο ύψος της σύγκλεισης των άνω και κάτω γομφίων, θα πρόκειται για βλάβη από χρόνια δήξη του στοματικού βλεννογόνου, σε περιπτώσεις βρουξισμού, στην κακή στοματική υγιεινή, στο χρόνιο στρες, αλλά και στις συνέπειες του σακχαρώδους διαβήτη. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6698443/pdf/main.pdf
Linea Alba (morsicatio buccarum)
Δευτέρα 13/01/2020
Μάταια προσπαθούμε να περιορίσουμε την εξάπλωση του RSV ιού στην κοινότητα, αφού δεν επωφελούνται όλα τα πρόωρα νεογνά από την χορήγηση του palivizumab (πριν από ορισμένα χρόνια εκατοντάδες πρόωρα σωζόντουσαν με αυτόν τον παράγοντα στις χώρες της λεγόμενης οικονομικής κρίσης – π.χ. Πορτογαλία, Ελλάδα, Αργεντινή), αλλά και γιατί όλες οι έως τώρα δημοσιευμένες αναλύσεις πάνω στην θεραπευτική προσέγγιση της βρογχιολίτιδας των βρεφών αποθαρρύνουν κάποιον από το να χρησιμοποιεί ειδικά φαρμακευτικά μόρια, εκτός ίσως από την νεφελοποίηση του υπέρτονου διαλύματος, ωστόσο η φαρμακευτική έρευνα προχωρά και μας εξοπλίζει, κυρίως, με νέα γνώση για τον τρόπο διάδοσης του ιού στον αναπνευστικό βλεννογόνο, ενώ φαίνεται πως η δακτυλίτιδα την εμποδίζει, δια μέσου της αλλαγής της ενδοκυττάριας σύστασης Na+/K+ στα πρώτα αναπνευστικά κύτταρα. https://www.atsjournals.org/doi/pdf/10.1165/rcmb.2017-0345OC
Δευτέρα 06/01/2020
Η πιο σύγχρονη τάση-μεθοδολογία κατασκευής επιδημιολογικής μελέτης γύρω από χρόνια νοσήματα όπως το άσθμα μπορεί να περιλαμβάνει στατιστικά και κλινικά στοιχεία χρονικής στιγμής (cross-sectional studies) ενός μελετώμενου πληθυσμού, με συγκρίσιμα αποτελέσματα με τις έως τώρα επιτυχημένες διαχρονικές μελέτες (longitudinal) και μάλιστα χωρίς τυχαιοποιημένη ανάλυση και από ένα κλινικό κέντρο (λίγο-πολύ αντίθετα με τις εγγυήσεις της κλασσικής evidence-based medicine, για την οποία πολλοί επαγγελματίες είναι θιασώτες και κατά την γνώμη μου έχει ημερομηνία λήξης), ώστε η περιγραφή ενός κλινικού συμπτώματος (πχ συριγμός σε 4 ομάδες ασθματικών παιδιών και εφήβων στην παρακάτω μελέτη) να συνδυάζεται περισσότερο και με την πραγματική φυσιοπαθολογία του υποστρώματός τους, δηλαδή βρέφη και παιδιά με υποτροπιάζοντα συριγμό φαίνεται να έχουν μικρότερους και σκληρότερους πνεύμονες (εγγενώς), γεγονός που θα οδηγήσει μοιραία αργότερα στην χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, παιδιά με τυχαίο συριγμό (υγιή), συμβατό με πρόσφατες ιώσεις ή έκθεση σε αλλεργιογόνα, ασθενείς με επιμένοντα συριγμό (με ανάγκη για καλύτερη συμμόρφωση στην προφυλακτική θεραπεία) και τα υγιή παιδιά. https://journals.plos.org/plosone/article/fileid=10.1371/journal.pone.0227091&type=printable
Δευτέρα 30/12/2019
Καλές οι ανασκοπήσεις της χρονιάς που αποχωρεί, καλύτερες όμως οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες διάγνωσης και θεραπείας και για ένα από τα πιο συχνά χρόνια παιδιατρικά νοσήματα όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (το 2ο σε σειρά συχνότητας μετά το άσθμα στην σχολική και εφηβική ηλικία), που μπορούν να εφαρμόζονται ήδη στο παιδιατρικό ιατρείο, πριν ακόμη επισημανθεί από τους εκπαιδευτικούς, ώστε να γίνεται έγκαιρα η διάκριση, ο εντοπισμός συννοσηρότητας, η παραπομπή και η θεραπεία στον ειδικό αναπτυξιολόγο/παιδοψυχίατρο. https://pediatrics.aappublications.org/content/pediatrics/144/4/e20192528.full.pdf
Δευτέρα 23/12/2019
Η Ιταλία αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια με πλήθος αιτημάτων για “τοκετούς λωτού” (μη αποκοπή του ομφάλιου από τον πλακούντα έως την απόπτωσή του ώρες ή και μέρες μετά τον τοκετό) και τουλάχιστον 100 περιστατικά ετησίως διχάζουν την εκεί επιστημονική κοινότητα και για την ηθική/νομική ορθότητα της μεθόδου, που αποφασίζεται μονομερώς από το ίδιο το ζευγάρι. Πρέπει να επισημανθεί ότι, αν αποφασισθεί η “γέννηση λωτού”, η μη απολίνωση του ομφάλιου λώρου εντός των πρώτων ωρών μπορεί να επιφέρει την αύξηση του θρομβωτικού κινδύνου στο νεογνό, καθώς η δημιουργία χαμηλής ροής αίματος, όπως αυτής του εμβρύου-πλακούντα μετά τον τοκετό, θα μπορούσε να διευκολύνει το σχηματισμό θρόμβων. Παρομοίως, οι περιπτώσεις ιδιοπαθούς νεογνικής ηπατίτιδας από αυτή την μέθοδο τοκετού έχουν περιγραφεί στην βιβλιογραφία. Επίσης, ο επαγγελματίας υγείας που δέχεται να βρίσκεται, κατόπιν προγεννητικού συμφώνου, πλησίον της λεχωίδας και του συσκευασμένου ιστού ομφάλιου λώρου-πλακούντα, ώστε να επιτηρεί τις συνέπειες της σταδιακής αποσύνθεσης, δεν είναι συνάμα και ο ίδιος υγειονομικά ασφαλής. Και όλα αυτά συμβαίνουν ταυτόχρονα με τις πρώτες ειδήσεις τοκετών σε σπίτι και στην δική μας περιοχή, με άγνωστες συνέπειες στην δυάδα μητέρας-νεογνού, όταν αποφασίζονται μονομερώς τέτοιες ενέργειες. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6423792/pdf/13052_2019_Article_632.pdf
Δευτέρα 16/12/2019
Σε μία ενδιαφέρουσα ερώτηση πελάτη για το κατά πόσο μία χρόνια φλεγμονώδης κατάσταση, όπως το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, σε ενήλικα, με επιπλοκή την στεφανιαία νόσο, μπορούσε να είχε ήδη προβλεφθεί/διαγνωσθεί από την παιδική ηλικία και κατά πόσο κληρονομείται στις επόμενες γενεές, αξίζει να επισημανθεί ο ρόλος των παραγόντων κινδύνου στον καταρράκτη της ενεργοποίησης της θρόμβωσης, που εκτός από τα αυτοαντισώματα και στις δύο ηλικιακές ομάδες (“first hit”), συμβάλλουν και προφλεγμονώδεις καταστάσεις (“second hit”), όπως η εγκυμοσύνη, το κάπνισμα, οι ιογενείς λοιμώξεις, οι νεοπλασίες και η υπέρταση, ενώ η πιο σπάνια μορφή του συνδρόμου, στην παιδική ηλικία, προϋποθέτει την απουσία προθρομβωτικών και παρανεοπλαστικών φαινομένων, που πρέπει να αποκλεισθούν και παρουσιάζονται συχνότερα στην μορφή των ενηλίκων. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6277799/pdf/fped-06-00362.pdf
Δευτέρα 09/12/2019
Αν και μικρό σε διαστάσεις, το αγγείο του αρτηριακού πόρου φαίνεται πως κατέχει εξέχουσα σημασία στην έκβαση των εξαιρετικά πρόωρων νεογνών, ιδιαίτερα των κάτω των 26 εβδομάδων, σε σχέση με την εμφάνιση φαινομένων όπως της εγκεφαλικής αιμορραγίας, της νεκρωτικής εντεροκολίτιδας και της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας, σε βαθμό που να μην είναι γνωστή ακόμη από τις υπάρχουσες μελέτες η επίδραση της πρώιμης σύγκλεισης με φαρμακευτικούς παράγοντες των αιμοδυναμικά σημαντικών πόρων ή απλά να παρακολουθούνται με υπερηχογραφήματα καρδιάς από τις πρώτες ώρες ζωής ή ακόμη και προγεννητικά, γνωστοποιώντας a priori στους νεογνολόγους την μορφή τους (ερπητοειδής, κωνοειδής, ανευρυσματική). https://www.pediatr-neonatol.com/article/S1875-9572(19)30525-X/pdf
Δευτέρα 02/12/2019
Τα μικρά μωρά ανταποκρίνονται στο γονικό άγχος, κλαίγοντας περισσότερο, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο. Οι περισσότερες συμπτωματικές θεραπείες του κλάματος (αναλγητικά, ειδικές τροφές, ρυθμιστές γαστρικού pH) φαίνεται να λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό μέσω ενός φαινομένου placebo. Η ορθή επιλογή για τους επαγγελματίες στον τομέα της υγείας είναι η πρόταση μείωσης του άγχους των γονέων, προσφέροντας ανακούφιση και υποστήριξη. https://adc.bmj.com/content/103/11/1077
Δευτέρα 25/11/2019
Υπάρχει σαφής ομοφωνία για την εκτέλεση υπερηχογραφήματος ισχίου όταν η νεογνική φυσική εξέταση είναι φυσιολογική και υπάρχει ισχιακή προβολή ή θετικό οικογενειακό ιστορικό συγγενούς εξαρθρήματος του ισχίου. Η αμφιβολία παραμένει για άλλους παράγοντες κινδύνου που υποδηλώνουν την αναγκαιότητα ενός υπερηχογραφήματος ισχίου. Ο καθολικός νεογνικός έλεγχος (screening) με υπερήχους, αφενός, δεν απέδειξε τη χρησιμότητά του για τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης της καθυστερημένης δυσπλασίας αφετέρου αυξάνει το ποσοστό υπερβολικής θεραπείας. Η ακτινογραφία λεκάνης αποτελεί τη βασική μελέτη απεικόνισης για την αξιολόγηση της ανάπτυξης του ισχίου από τους 4 έως τους 6 μήνες ζωής μέχρι την ωριμότητα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6771078/pdf/eor-4-548.pdf
Δευτέρα 18/11/2019
Δεν είναι όλες οι παραλύσεις του προσωπικού νεύρου ιδιοπαθείς και εάν αναζητήσει κανείς στο πρόσφατο ιστορικό τις συνήθειες του προσώπου που βρίσκεται μπροστά μας, όπως την ενασχόληση με την φύση, την ζωοφιλία, την κηπουρική και όλες τις συναφείς παραδοσιακές δραστηριότητες (στις υπέρμετρες εκφάνσεις τους), θα διαπιστώσει πως αρχίζουν να επανέρχονται καταστάσεις που βιώναμε και στο παρελθόν, όπως ο τετανος, οι παρασιτώσεις (τοξοπλάσμωση, τοξοκαρίαση) και οι λοιμώξεις υγειονομικού χαρακτήρα (π.χ. το kala-azar σε κατοικίδια που τρέφονται με ωμό κρέας). https://n.neurology.org/content/neurology/93/21/e1995.full.pdf
Δευτέρα 11/11/2019
Δεν είναι μυστικό ότι ένα ποσοστό της τάξης του 1-5% (!) της πελατείας των ιδιωτικών παιδιατρικών ιατρείων σε μία επαρχιακή πόλη, όπως του Βόλου, αποτελείται από παιδιά με υποκλινικό υποθυρεοειδισμο (συμβατό με την διεθνή βιβλιογραφία). Αναζητώντας πολλοί τα αίτια αυτού του φαινομένου, στην οικογένεια (μεταβολικό σύνδρομο), στον εργαστηριακό έλεγχο και παραπέμποντας αυτά τα παιδιά στους υποειδικούς συναδέλφους στα μεγαλύτερα κέντρα, χάνει κατά την γνώμη μου την «εικόνα του δάσους», προσπαθώντας να ξεχωρίσει το «δέντρο». Έτσι, λοιπόν, σε χώρες του εξωτερικού και πρόσφατα με θάρρος οι ερευνητές προχώρησαν στην συσχέτιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από σωματίδια PM2.5και πτητικές αρωματικές ουσίες με φαινόμενα ανάπτυξης αυτοανοσίας του θυρεοειδούς αδένα, δίδοντάς μας κίνητρα για περαιτέρω έλεγχο του πληθυσμού που μας αφορά, επισημαίνοντας στα ευήκοα ώτα των αρμόδιων φορέων τα συμπεράσματα που θα προκύψουν και από ενδιαφέρουσες μελέτες αυτού του τύπου στο άμεσο μέλλον. https://res.mdpi.com/d_attachment/ijerph/ijerph-16-03464/article_deploy/ijerph-16-03464.pdf
Δευτέρα 04/11/2019
Η «μέγγενη» στο στόμα…Με αυτή την πρωτότυπη μέθοδο οι παιδο-οδοντίατροι συγκρίνουν τα αποτελέσματα θεραπειών, όπως της αδενοειδο/αμυγδαλεκτομής, της χρόνιας χορήγησης αντιλευκοτριενίων (σαν τις υποχρεωτικές θεραπείες των γερόντων, που προσωπικά δεν συμπαθώ) και των στεροειδών από το στόμα και αποφαίνονται για την χρησιμότητά της στην βελτίωση των αναπνευστικών παραμέτρων των παιδιών που πάσχουν από υπνικές άπνοιες. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/ipd.12593
Δευτέρα 28/10/2019
Αν οι εθνικές μαθητικές παρελάσεις, πέραν της ιστορικής σημασίας των επετείων, είναι και μία ευκαιρία να δούμε στο σύνολό τους τις ηλικιακές ομάδες των παιδιών συγκεντρωμένες κατά σειρές και κατά σχολεία, τότε, κατά την γνώμη μου, θα διαπιστώσει κανείς πώς οι μικρότερες ηλικίες από 7 έως και 10 ετών, για παράδειγμα, που συμμετέχουν σε αυτές, αλλά και που γεννήθηκαν εν μέσω της ελληνικής οικονομικής κρίσης (ας πούμε μεταξύ 2009-2013), παρουσιάζουν εξ όψεως συνολικά μικρά συμμετρικά σωματομετρικά στοιχεία, σε σύγκριση με προηγούμενα έτη, όπως και τα στοιχεία που παρουσιάζει μία μελέτη του 2017, από την Ισλανδία, που βίωσε και αυτή τα αποτελέσματα της κρίσης στα νέα ζευγάρια, με αποτέλεσμα την αύξηση των γεννήσεων SGA νεογνών, λόγω του χρόνιου stress της μητέρας και των οικονομικών επιπτώσεων στο αναπτυσσόμενο έμβρυο και στην μετέπειτα υγεία του. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5862221/pdf/bmjpo-2017-000168.pdf
Η συναναστροφή με τον κόσμο της υπαίθρου σε κάνει πιο πλούσιο και στην επίγνωση καταστάσεων που λίγες φορές θα προσπεράσουν την καθημερινή κλινική πρακτική σου, όπως για παράδειγμα να μην θεωρείς φυσιολογική μία περίπτωση νυκτερινής ενούρησης σε μεγαλύτερης ηλικίας παιδί, λαμβάνοντας το ακριβές ιστορικό ούρησης (πρωτοπαθής-δευτεροπαθής νυκτερινή ενούρηση/ημερήσια πολλακιουρία?), ώστε ο στοχευμένος απεικονιστικός έλεγχος (U/S πυέλου, κύστεως-υπόλειμμα, ουρητήρων και νεφρών) να σε οδηγήσει στην εξακρίβωση των σπάνιων υδατιδών κύστεων από εχινόκοκκο, που μπορούν να απασχολήσουν και την κάτω κοιλία, εκτός του ήπατος και των πνευμόνων και να προκαλέσουν πιεστικά φαινόμενα στις δομές της ελάσσονος πυέλου. http://www.aimjournal.ir/PDF/aim-4020
Δευτέρα 14/10/2019
«Μαέστρος» της ορχήστρας του βήχα το κέντρο του στον προμήκη μυελό, «μουσικοί» η μύτη, η τραχεία, οι βρόγχοι, ο οισοφάγος και εκτελεστικά «όργανα» οι μύες του θώρακα και το διάφραγμα. Από την στιγμή που αναγνωρίζεται η αξία της γνώσης της φυσιολογίας του αντανακλαστικού τόξου, που μεταφέρει τα ερεθίσματα διαμέσου της 10ης εγκεφαλικής συζυγίας από τους χημειο/μηχανοϋποδοχείς των παραπάνω οργάνων, γρήγορα συμπεραίνει κανείς πως αν διορθωθεί ένας παράγοντας, ικανός να εκλύσει ένα τέτοιο ερέθισμα, όπως για παράδειγμα να αντιμετωπίσει σύντομα έναν επίμονο βήχα με τις απλές ρινοπλύσεις ή την εφαρμογή μίας τοπικής ρινικής αντιβιοτικής αλοιφής σε έναν αποφραγμένο από βλέννες ρινικό βλεννογόνο (όπως συνηθίζεται στα παιδιά) ή η συστηματική αντιβιοτική αγωγή στον χρόνιο υγρό βήχα, δεν θα χρειασθούν άμεσα άλλες ειδικές θεραπείες, που να στοχεύουν εκλεκτικά στην φλεγμονή του αεραγωγού, όταν αυτή δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί κλινικά και εργαστηριακά. https://erj.ersjournals.com/content/erj/early/2019/09/02/13993003.01136-2019.full.pdf
Δευτέρα 07/10/2019
Αν και σπάνιες οι ορθοπρωκτικές ανωμαλίες στον άνθρωπο, στα ακόμη πιο σπάνια ορθοκολπικά συρίγγια στα κορίτσια το πιο συχνό σύμπτωμα στην νηπιακή και σχολική ηλικία είναι η αιφνίδια και δυσεπίλυτη δυσκοιλιότητα σε προηγουμένως υγιή άτομα, που θα οδηγήσει στον ειδικό έλεγχο από παιδοχειρουργό. https://www.jpedsurg.org/article/S0022-3468(19)30448-8/fulltext
Δευτέρα 30/09/2019
Σου προσκομίζουν ένα πρόωρο, που έχει νοσηλευτεί, για παράδειγμα, για μεγάλο διάστημα σε ΜΕΝΝ, έχει υποστεί εκατοντάδες χειρισμούς, έχει περάσει από πάνω του όλο το νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό της μονάδας, με άγνωστη εμβολιαστική κάλυψη για την ηπατίτιδα Β, έχει μεταγγιστεί και έχει παραμείνει σε θερμοκοιτίδα, που την έχουν επισκεφτεί δεκάδες άλλα νεογνά προηγουμένως, και σαν επαγγελματίας της κοινότητας με την πρώτη ευκαιρία, στις πρώτες επισκέψεις στο σπίτι, το εμβολιάζεις με το μονοδύναμο εμβόλιο της ηπατίτιδας Β, διότι το πέρας του διμήνου της χρονολογικής ηλικίας για το πρώτο εξαδύναμο εμβόλιο προβάλλει ακόμη μακρινό, ώστε να συμπληρωθούν οι οδηγίες της ΜΕΝΝ και με αυτή την σημαντική λεπτομέρεια για την κάλυψη αυτού του πληθυσμού έναντι του πλέον επικίνδυνου μικροβίου, ασχέτως του αντιγονικού status της μητέρας, που οδηγεί στατιστικά σε μεγαλύτερο βαθμό χρονιότητας νόσου (επιπολασμός 3% στον γενικό πληθυσμό της Ελλάδας), είναι πλέον ένα παγκόσμια αποδεκτό βιβλιογραφικά δεδομένο, καθώς και επιταγή του ΠΟΥ για προσπάθεια εξάλειψης της ηπατίτιδας Β έως το 2030, ενώ από την άλλη πλευρά δημόσιοι λειτουργοί υγείας, εμποδίζουν την διάδοση της νέας γνώσης στην πρόληψη στην κοινότητα, αντί να οδηγηθούμε μαζί στην οριστική λύση του προβλήματος. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6499137/pdf/idr-12-977.pdf
Δευτέρα 23/09/2019
Θεωρώ πως είναι τιμή για τις παιδιατρικές κλινικές των νοσοκομείων του Βόλου και του πανεπιστημιακού της Λάρισας και για τον παιδιατρικό πληθυσμό των δύο πόλεων να ανακοινώνονται μελέτες που αφορούν την φαρμακοεπαγρύπνηση στα αντιβιοτικά που του χορηγούνται στην κοινότητα ή ενδονοσοκομειακά, για παράδειγμα στις ουρολοιμώξεις (stewardship).Το θέμα της επιτήρησης των αντιβιοτικών, ώστε να μειωθεί η συχνότητα της αντοχής και της διασποράς της στον γενικό πληθυσμό, θίχτηκε στην πρόσφατη Ημερίδα Λοιμώξεων της Γ΄Παιδιατρικής Κλινικής του Α.Π.Θ., με τρόπο που να αναδεικνύει την συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων επαγγελματιών υγείας (ιδιωτών/νοσοκομειακών παιδιάτρων) μέσω ερωτηματολογίου-feedback, ώστε να υπάρχει και από την πλευρά τους ο ελεγχόμενος περιορισμός στην συμπεριφορά συνταγογράφησης ευρέως φάσματος πενικιλλινών/αναστολέων β-λακταμασών και η τήρηση ενός πρωτοκόλλου φαρμακευτικής αγωγής βάσει αντιβιογράμματος στις κυστίτιδες/χαμηλές ουρολοιμώξεις.Η μελέτη αυτή απεικονίζει άμεσα και τα αποτελέσματα της συνταγογράφησης των αντιβιοτικών στην κοινότητα, την τελευταία 5ετία, δηλαδή με την πίεση της φυσικής επιλογής, αναδεικνύονται τα προαναφερθέντα στελέχη, ώστε πλέον να είναι αναγκαία η αποκλιμάκωση της θεραπείας (η αναμονή έως το αντιβιόγραμμα και τα βραχυχρόνια από του στόματος θεραπευτικά σχήματα των 3 ημερών για τους εξωτερικούς ασθενείς ή ακόμη και καμία θεραπεία-παρακολούθηση(!)) συντελούν από μόνα τους στην υποβάθμιση της αντοχής). https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2213716519301602
Δευτέρα 16/09/2019
‘ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΠΕΤΟΥΝ, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΟΧΙ…’Οι πολυάσχολοι και άξιοι νοικοκύρηδες νεοέλληνες πατεράδες κρεμασμένοι τα σαββατοκύριακα στα μπαλκόνια των διαμερισμάτων τους, προσπαθούν πάση θυσία να τα περιφράξουν με νάιλον σήτες και πέρα από κάθε τεχνική εμπειρία και γνώση ασφάλειας, δοκιμάζουν την εφευρετικότητα και το πείσμα των παιδιών τους. Αντίθετα, αν θεωρήσουμε πως τα σπίτια κρύβουν ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε στην ζωή, τα παιδιά μας, τότε οφείλουμε να προβλέψουμε να μην διαφύγουν της προσοχής μας σε ανοικτούς χώρους, όπως τα μπαλκόνια, φροντίζοντας επιπλέον να μην αφήνουμε κενά εκεί. Γρήγορα, λοιπόν, θα διαπιστώσει κάποιος ότι ο χώρος του μπαλκονιού, μπορεί κάλλιστα να μετατραπεί σε ένα είδος κλουβιού, όπως φαίνεται στα παρακάτω παραδείγματα από το εξωτερικό, ή να περιοριστεί ο χρόνος παιχνιδιού στον χώρο αυτό, πάντα υπό την επίβλεψη του υπεύθυνου νοήμονα γονέα ή φροντιστή, ώστε να μην υπάρχουν πια στις ειδήσεις της χώρας μας κρούσματα πτώσεων από μπαλκόνι. https://childproofnets.com/
Δευτέρα 09/09/2019
Διανύουμε την εποχή της εποποιίας των εισπνεόμενων φαρμάκων και της ειδικής αντιασθματικής αγωγής και μία ολόκληρη υποειδικότητα, της πνευμονολογίας παίδων, αντί να βρογχοσκοπεί αποκλειστικά, σύρεται πίσω από μία βιβλιογραφία για το κατά πόσο είναι ασφαλής και αποτελεσματική μακροπρόθεσμα η αγωγή αυτή, ενώ σε ένα πρόσφατο άρθρο, από το Journal of Infectious Diseases, περιγράφεται το σκέλος της φυσιοπαθολογίας στο άσθμα σε μεγαλύτερα παιδιά, που έλκει τα αίτιά του στην νοσηρότητα από τον RSV, ειδικά στις ηλικιακές ομάδες έως τους 6 μήνες και κατά τα πρώτα 2-3 έτη ζωής. Συμπεραίνουν οι συγγραφείς πως η μέγιστη προστασία της πρώτης ομάδας των βρεφών, θα αποκτηθεί μελλοντικά με την παθητική ανοσοποίηση του εμβρύου από τον εμβολιασμό της μητέρας-εγκύου, ειδικά όταν πρόκειται να γεννήσει τα επόμενα παιδιά της στην περίοδο έξαρσης του RSV, και ότι τα βρέφη που θα νοσηλευτούν για το λόγο αυτό θα έχουν στατιστικά μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν αργότερα άσθμα σε σχέση με την ομάδα που νοσηλεύτηκε με σοβαρή βρογχιολίτιδα από RSV σε ηλικία άνω των 6 μηνών.Τα αίτια του φαινομένου αναζητήθηκαν και δικαιολογήθηκαν στα ήδη κυκλοφορούντα αντισώματα έναντι του RSV στα μικρά βρέφη από τις μητέρες τους, στο remodeling του πνευμονικού ιστού, που είναι έντονο τους πρώτους μήνες ζωής και διορθώνει τις όποιες βλάβες προξενεί ο ιός, ενώ αργότερα το άκαμπτο σύστημα βρογχιόλιου/κυψελίδας αδυνατεί να απομακρύνει την χρόνια φλεγμονή και τέλος λόγω της φυσικής εξασθένισης των μητρικών αντισωμάτων.Έτσι ένα εμβόλιο στις εγκυμονούσες στην κατάλληλη χρονική περίοδο και μία επαναληπτική δόση μετά τους 6 μήνες στα βρέφη, δυνητικά μπορεί να μειώσει την επίπτωση του σοβαρού άσθματος σε μεγαλύτερα παιδιά. Το εμβόλιο βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο, διότι τα αποτελέσματα έως τώρα δείχνουν πως τα αντιγόνα του εμβολίου προκαλούν φυσική νόσηση στα πειραματόζωα που τους χορηγήθηκε. Association of Age at First Severe Respiratory Syncytial Virus Disease With Subsequent Risk of Severe Asthma
Δευτέρα 02/09/2019
Με αφορμή το τραγικό συμβάν στον χώρο του λούνα-πάρκ στον Αλμυρό Μαγνησίας και για ένα δυστύχημα πρωτοφανές για τα standards ασφάλειας στον δυτικό κόσμο, μία πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη παρουσιάζει στατιστικά δεδομένα από ατυχήματα σε ‘θεματικά πάρκα’ σε παγκόσμια κλίμακα και από την οποία προκύπτει ότι ο πιο συνηθισμένος τύπος συμβάντος, συνολικά, ήταν κάποιας μορφής απώλεια της δομικής και μηχανολογικής σταθερότητας του παιχνιδιού (δυσλειτουργία), ενώ στο 23% των αναφορών περιλαμβάνονται ένας ή περισσότεροι θανατηφόροι τραυματισμοί. Οι τραυματισμοί από αναβάσεις σε παιχνίδια σταθερής βάσης κυριαρχούν στην Ασία και στην Ευρώπη, στην Μέση Ανατολή και στην Αφρική (EMEA), ενώ σε παιχνίδια κινητής βάσης ήταν σε μεγάλο βαθμό από τις περιπτώσεις της Λατινικής Αμερικής. Οι τραυματισμοί σε πάρκα με νερό κυριαρχούν στην Βόρεια Αμερική.Η μείωση των μηχανικών δυσλειτουργιών στις εκθέσεις της Βόρειας Αμερικής, μεταξύ των παιχνιδιών σταθερής βάσης, υποδηλώνει ένα προτέρημα στην επιχειρηματική ανάπτυξη και στην συμμετοχή σε βιομηχανικές ενώσεις που προάγουν την εκπαίδευση στην ασφάλεια στις πρακτικές ψυχαγωγίας και επισημαίνει την αυστηρή νομοθεσία στην χρήση των διεθνών προτύπων. Global incidence of theme park and amusement ride accidents
Δευτέρα 26/08/2019
Έβηχε διαρκώς, είχε πνιγεί από ξένα σώματα επανειλημμένα και διατηρούσε θορυβώδη αναπνοή από την γέννηση. Έλαβε ακόμη και αντιασθματική αγωγή στους παροξυσμούς. Στο τρίτο επεισόδιο πνιγμονής (από ξηρό καρπό!: γονεϊκή ευθύνη) σοφά αποφασίσθηκε στο τριτοβάθμιο κέντρο να μελετηθεί και περισσότερο η συσκευή του λάρυγγά του από ΩΡΛ, πριν αφαιρεθεί το ξένο σώμα.Και τις δύο προηγούμενες φορές είχε ενσφηνωθεί στον δεξιό κύριο βρόγχο, προοιωνίζοντας ανατομική ανωμαλία της περιοχής, η οποία επιβεβαιώθηκε με την ανεύρεση ετερόπλευρης παράλυσης φωνητικής χορδής, που επέτρεπε ανεμπόδιστα, δια της βαρύτητας, την διέλευση υγρών και στερεών στον βρόγχο σύστοιχα της παράλυσης και προκαλώντας όλη αυτή την θορυβώδη σημειολογία. Η περίπτωση αυτή αναδεικνύει την αξία λήψης ενός ακριβούς ιστορικού σίτισης, βήχα και αναπνευστικής/φωνητικής συμπεριφοράς από τις πρώτες ημέρες ζωής, ώστε να κατευθυνθεί ο ειδικός έλεγχος περαιτέρω. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6668050/pdf/fped-07-00282.pdf
Δευτέρα 19/08/2019
Το παρακάτω πρόσφατο άρθρο αποτελεί μία ευκαιρία να αντικρίσουμε τις ουρολοιμώξεις και τις διεισδυτικές λοιμώξεις από E. Coli με διαφορετικό μάτι, αφού προκύπτει από την πρωτότυπη αυτή μελέτη πως τα στελέχη, που απομονώθηκαν σε πουλερικά εκτροφής, ελεύθερης βοσκής και σε ασθενείς, μοιράζονται τα ίδια γονίδια αντοχής στα αντιβιοτικά (β-λακταμάσες και ESBL), καθιστώντας πιθανή την συσχέτιση του φαινομένου της ουρολοίμωξης/μικροβιαιμίας απόE. Coli, σε παιδιά και σε ενήλικες, με έναν οικολογικό και τροφιμογενή κύκλο μετάδοσής της. https://www.liebertpub.com/doi/pdf/10.1089/fpd.2019.2680
Δευτέρα 12/08/2019
Οι Η.Π.Α. αντιμέτωπες ξανά με νέα επιδημία ιλαράς. Φαίνεται πως από την άρνηση εμβολιασμού εκ μέρους πολλών γονέων εκεί προκύπτουν δεκάδες άλλα νέα προβλήματα και προκλήσεις, όπως η χορήγηση ορού σε επίνοσα άτομα και βιταμίνης Α σε παιδιά με συμπτώματα από τους οφθαλμούς, αλλά και η δοκιμή νέων συμπτωματικών θεραπειών, όπως της ριμπαβιρίνης, ώστε να ελαττωθεί η θνητότητα σε υψηλού κινδύνου ασθενείς (βρέφη <12μηνών με ιλαρική πνευμονία). https://www.contemporarypediatrics.com/pediatrics/measles-makes-comeback-what-know-what-do
Δευτέρα 05/08/2019
Είναι δυνατή η συνύπαρξη υποβλεννογόνιας σχιστίας σκληρής υπερώας με το σύνδρομο DiGeorge, του πιο συχνού γενετικού νοσήματος μετά το σ.Down που υποδιαγιγνώσκεται και εκδηλώνεται η πρώτη με συχνές αμφοτερόπλευρες ωτίτιδες, διαταραχές στην φώνηση και στην σίτιση. https://ep.bmj.com/content/early/2018/12/19/archdischild-2018-316320
Δευτέρα 29/07/2019
Ένα πρόσφατο άρθρο από τμήμα γενικής χειρουργικής ενός περιφερειακού ελληνικού νοσοκομείου περιγράφει το σπάνιο και δύσκολο στην διαφοροδιάγνωση τριχοπίλημμα, που παρατηρείται όχι πλέον και τόσο σπάνια σε έφηβους αλλά και σε μικρότερης ηλικίας ασθενείς με ψυχιατρικές/αναπτυξιακές διαταραχές, σε χρόνια νοσήματα του πεπτικού και των νεφρών, στον σακχαρώδη διαβήτη και στην κοιλιοκάκη. Όχι πάντα εύκολο στην διερεύνηση με τις απλές ακτινογραφίες κοιλίας, η gold standard προσέγγιση θεωρείται και η γαστροσκόπηση σε αυτές τις περιπτώσεις. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6479654/pdf/AnnGastroenterol-32-224.pdf
Δευτέρα 22/07/2019
Τις μακροχρόνιες και άγνωστες ακόμη συνέπειες των νέων τάσεων εθισμού στην νικοτίνη, από τις συνεχώς εξελισσόμενες ηλεκτρονικές συσκευές διάχυσης του καπνού (e-sigarettes), φέρνουν στην επιφάνεια μελέτες αυτού του τύπου, αναδεικνύοντας τα φαινόμενα οξειδωτικού stress, φλεγμονής και ίνωσης στους νεφρούς ώριμων πειραματόζωων που εκτέθηκαν όσο ήταν έμβρυα στον ατμό τους, ενώ συνεχίζουμε σαν κοινωνία και σαν επαγγελματίες υγείας να αποδεχόμαστε άβουλα την εξάπλωση των χρόνιων εξαρτήσεων από ουσίες, χωρίς να λαμβάνουν πρωτοβουλίες ενημέρωσης/επιτήρησης το Υπουργείο Υγείας και οι επιστημονικές εταιρείες που μας αντιπροσωπεύουν. https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/nyas.14174
Δευτέρα 15/07/2019
‘ΧΡΟΝΙΟΣ ΒΗΧΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ’: Το πόσο αντικειμενικές είναι οι μαρτυρίες των γονέων που τον περιγράφουν, για πρώτη φορά σε παιδοπνευμονολογικό τμήμα, το παρουσιάζει η παρακάτω μελέτη, που χρησιμοποιεί ως μέτρο σύγκρισης βιντεοσκοπημένα παραδείγματα διαφόρων ηλικιακά ομάδων παιδιών που βήχουν με διαφορετικό τρόπο (υγρά, ξηρά). Για αρκετούς γονείς οι χροιές του βήχα εναλλάσσονται μεταξύ τους ως προς την περιγραφή, η απάντησή τους, επίσης, ως προς την αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι μάλλον απόλυτη/δογματική και όχι αντικειμενική, δυσκολεύοντας a posteriori τους μελετητές στην διάκριση ανάμεσα στην θεραπευτική εξέλιξη της χρόνιας πυώδους βρογχίτιδας, του άσθματος και των περιπτώσεων αλληλοεπικάλυψης. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6530544/pdf/bmjresp-2018-000375.pdf
Δευτέρα 08/07/2019
Η συσσωρευμένη πείρα στα χέρια ενός επαγγελματία υγείας στην δύση της καριέρας του μπορεί να τον οδηγήσει σε χειρισμούς που αντίκεινται και δυσκολεύουν τον έλεγχο της φυσιοπαθολογίας στα νεογνά και που σε χώρες, όπως στο εθνικό σύστημα υγείας NICE της Μ. Βρετανίας θα έδειχναν και την ‘πόρτα εξόδου’ από τον οικείο ιατρικό σύλλογο. Έτσι, λοιπόν και στην περίπτωση του ελέγχου των ορθοπρωκτικών ανωμαλιών με την εισαγωγή ρινογαστρικού καθετήρα, τυφλά, στο ορθό, ανεξαιρέτως, σε όλα τα νεογνά που μόλις γεννιούνται στο μαιευτήριο, μην γνωρίζοντας το βάθος της στένωσης, αντί να εξετάζεται επιμελώς η περιγεννητική περιοχή ή να αναμένουμε 1-2 24ωρα, ώστε η πίεση του καταπινόμενου αέρα στο ορθό να ωθήσει η μη το μηκώνιο μέσα από στενές διαβάσεις προς τον πρωκτό, προκαλώντας τα πρώτα συμπτώματα ειλεού, χάνεται η ευκαιρία να αξιολογηθούν σωστά δύο σημαντικές καταστάσεις των νεογνών όπως οι συγγενείς ατρησίες και η νόσος του Hirschprung. http://www.hamdanjournal.org/temp/HamdanMedJ113100-3244133_090041.pdf
Δευτέρα 01/07/2019
‘…Τι είναι το νάτριο;…’: Αυτή η ερώτηση μητέρας στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας μου στοίχειωσε την σκέψη μέσα στο Σαββατοκύριακο που μεσολάβησε, σε ένα παιδί που υπέστη χειρουργική επέμβαση στο ΚΝΣ το προηγούμενο διάστημα και λάμβανε διουρητικά, έως ότου διασταυρωθεί στην μνήμη μου η ερώτηση στις εξετάσεις ειδικότητας, επί Χρούσου, για την αξία του ελέγχου του ισοζυγίου του νερού και των ηλεκτρολυτών σε έναν οργανισμό, που διαταράχθηκαν για κάποιο λόγο οι νευρώνες στα ανώτερα κέντρα της δίψας και των οσμοϋποδοχέων στον υποθάλαμο (όγκος, τραύμα, χειρουργείο), με αποτέλεσμα την απρόσφορη ή μη έκκριση ADH, ένας έλεγχος που μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε αυτές τις περιπτώσεις και στο εργαστήριο της γειτονιάς, υπολογίζοντας την εξίσωση της osmolality: 2xNa+ + Glu/18 + Ur/2.8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507777/
Δευτέρα 24/06/2019
Μία-μία ξεδιπλώνονται οι αρνητικές δράσεις του ροταϊού στην παιδική υγεία, πέραν του διαρροϊκού συνδρόμου και της αφυδάτωσης στα μικρά βρέφη και στα νήπια, απασχολώντας και τα υπόλοιπα ευγενή παρεγχύματα ως μία σηπτική ιαιμία στα νεογνά, για παράδειγμα, ή ως μία αποφρακτική ουροπάθεια, ευνοώντας την δημιουργία κρυστάλλων ουρικού οξέος στα ουροφόρα σωληνάρια και τελικά ευμεγεθών λίθων, επιπλέκοντας μία νόσο, που θα μπορούσε να είχε προληφθεί με τον απλό εμβολιασμό, στην κατάλληλη ηλικία, αλλά και σε όλα τα πρόωρα στην έξοδό τους από τις μονάδες εντατικής νοσηλείας, χωρίς κανένα φόβο, όπως πραγματοποιείται και σε κέντρα του εξωτερικού και όχι φυσικά να παρατηρούμε κενές στήλες του εμβολίου για τον ροταϊό στο βιβλιάριο υγείας, από ελεύθερες επιλογές της δικής μας πλευράς. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/ped.12626
Δευτέρα 17/06/2019
Από το ένα χέρι έχεις το χρόνιο βρογχικό άσθμα και από το άλλο έναν ετερογενή παιδιατρικό πληθυσμό, στον οποίο έως και το 8% μπορεί να φέρει κάποιας μορφής αιμοσφαιρινοπάθεια, που σε ένα σεβαστό ποσοστό (40-50%) της ομόζυγης δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, για παράδειγμα, απασχολεί το κατώτερο αναπνευστικό (υπό την μορφή του οξέος θωρακικού συνδρόμου) και των επακόλουθών του (σοβαρές κρίσεις άσθματος). Έτσι η συζήτηση για την αντιμετώπιση του φαινόμενου ‘σοβαρό άσθμα’ στις παιδιατρικές ηλικίες μπορεί να ξεκινήσει και ως πρόληψη ήδη από το γραφείο του μαιευτήρα ως ένας υποχρεωτικός πλήρης προγεννητικός έλεγχος του ζευγαριού, που θα πρέπει να περιλαμβάνει και την αιματολογική κράση των γονέων (ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης, test δρεπάνωσης, γονιδιακό έλεγχο σε ελλιπείς αλύσους), ώστε να προλαμβάνονται μελλοντικά ατυχή συμβάματα από ελεύθερες επιλογές της κάθε πλευράς. Asthma in children with sickle cell disease
Δευτέρα 10/06/2019
Ερωτηθείς σε ένα φιλικό τραπέζι για το εάν μπορεί ένα παιδί να καταναλώσει βραστά χόρτα, η αβασάνιστη καταφατική απάντηση μου θα πρεπε να αντικατασταθεί την ίδια στιγμή με μια εξίσου προκλητική ερώτηση για το ποιος συνέλεξε τα χόρτα, σε ποιο μέρος και σε ποια εποχή. Σε μια σύντομη αναζήτηση στην ευρύτερη βιβλιογραφία, θα διαπιστώσει κάποιος ότι το ποώδες μονοετές βότανο Datura Stramonium (κοινώς ‘διαβολόχορτο‘), ανάμεσα σε όλα τα υπόλοιπα αβλαβή και βρώσιμα χορταρικά, διαθέτει τις πλέον τοξικές/αντιχολινεργικές ιδιότητες (ατροπίνη, σκοπολαμίνη), αυτοφύεται και στην ελληνική ύπαιθρο το καλοκαίρι, κυρίως στις άκρες των δρόμων, και στα καλλιεργήσιμα χωράφια, μοιάζει πολύ με το βλίτο, κυοφορεί αγκαθωτό καρπό σαν αγριοκάστανο και έχουν περιγραφεί παγκοσμίως θανατηφόρες δηλητηριάσεις από τυχαία κατανάλωση, λόγω της απείραστης τροφοσυλλογής. Poisoned after Dinner: Dolma with Datura Stramonium
Δευτέρα 03/06/2019
Μία πολύ καλά δομημένη πρόσφατη μελέτη από Τούρκους συναδέλφους, για την αξία απλών αιματολογικών παραμέτρων ως προγνωστικών παραγόντων βαρύτητας σε μία διερεύνηση a posteriori των επιπλεγμένων περιπτώσεων οξείας σκωληκοειδίτιδας στα παιδιά. https://www.journalagent.com/travma/pdfs/UTD-06709-CLINICAL_ARTICLE-CELIK.pdf
Δευτέρα 27/05/2019
Αν η υγεία των επόμενων γενεών βασίζεται στα υγιή κληροδοτημένα γονίδια αλλά και στο ρόλο του περιβάλλοντος, που θα τα διαμορφώσει στην συνέχεια, τότε η θεμέλια ουσία της αύξησης του αναπτυσσόμενου οργανισμού του παιδιού, δηλαδή η διατροφή του, από τον μητρικό θηλασμό και έπειτα, είναι ένα ισχυρό εφόδιο στα χέρια της οικογένειας, που μεταλαμπαδεύεται από τον επαγγελματία υγείας προς αυτή και με βοηθήματα όπως το παρακάτω ελληνικό ομαδικό συγγραφικό έργο, που θα πρέπει να βρίσκεται σε κάθε ελληνικό σπίτι ή σε χώρο αναμονής ιατρείου. National Dietary Guidelines of Greece for children and adolescents Εθνικος διατροφικος οδηγος για παιδια Εθνικος διατροφικος οδηγος για εγκυους Εθνικος διατροφικος οδηγος για ενηλικες
Οι Αμερικανοί λαρυγγολόγοι αποφασίζουν να γίνουν πιο επιθετικοί ή και πιο ανεκτικοί σε σχέση με τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια αμυγδαλίτιδων στα παιδιά, δημοσιεύοντας νέες κατευθυντήριες οδηγίες τον Φεβρουάριο. Ενδιαφέρουσα παράγραφος στην εργασία τους είναι αυτή της φυσιοπαθολογίας, της επίδρασης δηλαδή της χρόνιας φλεγμονής του αμυγδαλικού ιστού στην τοπική ανοσία, όπου τα παρουσιαστικά κύτταρα κρύβονται σε μεγαλύτερο μανδύα επιθηλιακών κυττάρων, τα ώριμα Β λεμφοκύτταρα υπερτερούν των κυττάρων μνήμης και όλη αυτή η ατέρμονη αλυσίδα οδηγεί στην χρόνια ανοσιακή βλάβη, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί ότι η αμυγδαλεκτομή επηρεάζει θετικά το σκέλος αυτό. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0194599818807917
Δευτέρα 29/04/2019
Το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο από το 2010, μολονότι παλαιό, μας θυμίζει τις περιπτώσεις εκείνων των παιδιών με χρόνια, επίμονη και υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα, που παρουσιάζουν δηλαδή μόνιμα πύον στις αμυγδαλές, με συνοδά οξέα εμπύρετα επεισόδια, συχνά δεν ανευρίσκεται βακτηριακό αίτιο στις καλλιέργειες φαρυγγικού επιχρίσματος, λαμβάνουν ακόμη συχνότερα εμπειρική αντιβιοτική αγωγή, ενώ στον ενδελεχή παθολογοανατομικό έλεγχο των περιπτώσεων που αναλύει η μελέτη προκύπτει χρόνιoς ενδοκυττάριoς αποικισμός των αμυγδαλών από staphylococcus aureus, που μάλιστα συνοδεύει την πρωτομόλυνση της μυτης, είναι ανθεκτικός στα περισσότερα αντιβιοτικά πρώτης γραμμής και καταλήγει να παρουσιάζει ευαισθησία στην κλινδαμυκίνη ή στην TMP-SMX ή να οδηγούνται οι φορείς του στην χειρουργική αντιμετώπιση. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2830486/pdf/pone.0009452.pdf
Δευτέρα 22/04/2019
Στο σ. Marfan και σε ό,τι συνεπάγεται από αυτό, πλέον δεν καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια, αλλά προχωρούμε στην ενημέρωση, στην έγκαιρη γενετική ανάλυση, στην έναρξη της κατάλληλης αντιϋπερτασικής αγωγής, όταν απασχολείται το καρδιαγγειακό, στην διόρθωση των σκελετικών και οφθαλμολογικών ατελειών, καθώς και στην καθοδήγηση της ομαλής μετάβασης από την παιδική στην ενήλικη ζωή. http://cdt.amegroups.com/article/view/21634/21171
Δευτέρα 15/04/2019
Όπως θα έχουν κατανοήσει οι περισσότεροι αναγνώστες της στήλης του ‘Briefing της Δευτέρας’ οι αναφορές που γίνονται απασχολούν παραδείγματα της καθημερινής κλινικής παιδιατρικής πρακτικής, όμως, αυτή τη φορά την σειρά τους έχουν οι αντιεμβολιαστικές τάσεις στην κοινότητα, που σε χώρες, όπως στην Ιταλία, έχουν αρχίσει να οριοθετούνται όχι μόνο με νομικές κυρώσεις, αλλά και με μέτρα ‘κομμένα και ραμμένα’ στον κάθε πολίτη ξεχωριστά και ανά στάδιο της ζωής του (πρώτη εγκυμοσύνη, γέννηση, έναρξη σχολείου, εργασία) και με μηνύματα που προωθούνται από κάθε δυνατή πηγή επιρροής του πληθυσμού (σχολεία, δήμοι, ΜΜΕ). https://www.researchgate.net/publication/329818235_Vaccination_policy_in_Italy_An_update/fulltext/5c4fab90458515a4c747c570/329818235_Vaccination_policy_in_Italy_An_update.pdf?origin=publication_detail
Δευτέρα 08/04/2019
Είναι πολύ συχνό να ζητείται από τους ειδικούς των ενηλίκων ασθενών η παράμετρος της βιταμίνης Β12 στην βιοχημική ανάλυση του αίματος. Στην παιδιατρική, ωστόσο, η παραγγελία μίας τέτοιας εξέτασης προϋποθέτει καλή γνώση της βιοχημείας και της φυσιοπαθολογίας, στα μονοπάτια των οποίων εμπλέκεται κυρίως ο μεταβολίτης μεθυλμαλονικό οξύ, που αντικατοπτρίζει επαρκώς τα χρόνια αποθέματά της στο ήπαρ, αλλά και η επάνοδος άλλων διερευνητικών εξετάσεων, όπως του Schilling test, που μελετά την απορρόφηση του ραδιενεργού κλάσματος της βιταμίνης Β12 μαζί με τον ενδογενή παράγοντα των τοιχωματικών κυττάρων του στομάχου στον τελικό ειλεό. Biomarkers of Nutrition for Development (BOND): Vitamin B-12 Review
Δευτέρα 01/04/2019
Βαδίζοντας προς μία ιατρική πρακτική με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους διάγνωσης και με την χρήση βιολογικά φιλικών απεικονιστικών εξετάσεων, γνωρίζοντας πως ο στοματοφάρυγγας και ό,τι βρίσκεται κοντά σε αυτόν (λεμφαγγεία, σιελογόνοι αδένες, κρανιακά νεύρα), γειτονεύουν ή συνδέονται σε σειρά με το ΚΝΣ, στα άτομα για παράδειγμα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος (ASD), οι γνωστές αλλαγές/διασπάσεις του γενετικού κώδικα στον πυρήνα των νευρικών κυττάρων (miRNA’s), εκφράζονται και κατά συνέχεια στους συγκεκριμένους ιστούς και στα κύτταρα του σάλιου, βοηθώντας τον κλινικό του μέλλοντος να συνδέσει την υποψία με την εργαστηριακή επιβεβαίωση. https://jaacap.org/article/S0890-8567(19)30210-2/pdf
Δευτέρα 25/03/2019
Αν υποθέσομε ότι η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης για τον ροταϊό σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή συνέβαλε στατιστικά στην μείωση των νέων κρουσμάτων διαβήτη τύπου I στις ομάδες παιδιών που πρωτοεμβολιάσθηκαν (όπως για παράδειγμα στην Αυστραλία), τότε θα πρέπει να αναμένουμε να συμβεί και το αντίθετο, δηλαδή με την χαλάρωση στον εμβολιασμό έναντι του ροταϊού, που παρατηρείται τελευταία και στα μέρη μας, λόγω και του αδικαιολόγητου φόβου για την σύνδεσή του με τον εγκολεασμό, να έχουμε αύξηση και της συχνότητας του ΣΔ τύπου Ι στις μικρές ηλικίες (που παρατηρείται), έτσι η επαγρύπνηση/παρατήρηση τόσο των περιστατικών ΓΕΣ από ροταϊό όσο και κυρίως ο έλεγχος της εμβολιαστικής κάλυψης με το πολύτιμο αυτό εμβόλιο να μας βοηθήσουν να ελέγχουμε περιοδικά την συσχέτιση των δύο αυτών φαινομένων. https://jamanetwork.com/journals/jamapediatrics/fullarticle/2721243
Δευτέρα 18/03/2019
Μία επίσκεψη στο ιατρείο μπορεί να ολοκληρωθεί με την επισήμανση της καθημερινής στοματικής υγιεινής των παιδιών, που θα πρέπει να ξεκινά από την ανατολή του πρώτου κιόλας οδόντα, με την χρήση ελάχιστου περιεχομένου σε φθόριο οδοντόπαστας και με την επισταμένη επίβλεψη του υπεύθυνου γονέα για πιθανή κατάποση μεγάλης ποσότητας από άσκοπη χρήση, με αποτέλεσμα το άλλο άκρο, της φθορίασης δηλαδή, που οδηγεί στην παθολογική επιμετάλλωση των οστών και των δοντιών με το βαρύ αυτό μέταλλο. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6400578/pdf/mm6804a3.pdf
Δευτέρα 11/03/2019
Αν θεωρήσουμε πως η Γενετική είναι η βάση της Παιδιατρικής ειδικότητας, τότε οι επισκέψεις κατ’ οίκον είναι μία πολύ καλή ευκαιρία να κατασκευάσουμε γενεαλογικά δένδρα, ώστε να κατανοήσουμε την μετάδοση και για μία διαταραχή που απασχολεί περισσότερα από ένα μέλη μίας οικογένειας, η οποία εκφράζεται και στον περιβάλλοντα χώρο, όπως είναι η παρασυσσώρευση (ICD-10, F42), ώστε να οδηγηθούμε, βάσει της βιβλιογραφίας, στην αναζήτηση του συγκεκριμένου γενετικού τόπου, μέσω ενός απλού καρυότυπου (πχ το δακτυλιοειδές χρωμόσωμα 14) ή του μοριακού του ελέγχου με FISH (deletions). http://www.imedpub.com/articles/the-mind-of-a-hoarder.pdf
Δευτέρα 04/03/2019
Σε μία ενδιαφέρουσα ερώτηση μητέρας 12χρονου αγοριού στο οποίο δεν παρατηρείται ακόμη αλλαγή των νεογιλών οδόντων σε μόνιμα, για το εάν θα πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί και όταν η φυσική κλινική εξέταση δεν αποκαλύπτει εκ πρώτης όψεως παθολογικά ευρήματα, μία πιο προσεκτική ματιά στο σύνολο της ανατομίας και η γνώση της ανάπτυξης του στοματογναθικού συστήματος (τα πρώτα μόνιμα δόντια της πρόσθιας σειράς αργούν να ανατείλουν οριακά έως και το 13ο έτος της ηλικίας συμπληρωμένο: οι μονήρεις έγκλειστοι οδόντες είναι πιο συχνοί από τις αθροίσεις τους), βοηθά στο να περιορίσουμε τον ειδικό έλεγχο που θα απαιτηθεί (πανοραμική γνάθου) όταν ξεπεραστεί το ηλικιακό όριο. Και μια πιο προσεκτική επισκόπηση των φαλαγγών των άκρων (μισές σε μήκος φάλαγγες δακτύλων ποδιών και χεριών και μεγάλος μεσαίος δάκτυλος χεριού) οριοθετεί την διάγνωση κοντά στους πιο συχνούς τύπους συγγενούς δυσλειτουργίας των παραθυρεοειδών αδένων και των στόχων τους (τον ιδιοπαθή υποπαραθυρεοειδισμό – χαμηλή PTH και τον ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμό τύπου Ia – αυξημένη PTH). http://www.ijem.in/temp/IndianJEndocrMetab225715-4832789_132527.pdf
Δευτέρα 25/02/2019
Το άσθμα φαίνεται πως ‘περνά’ από τα χέρια των πνευμονολόγων σε αυτά των αλλεργιολόγων και ό,τι πιο σύγχρονο, στην κατασκευή μελέτης στο ‘δεξί άκρο’ των οδηγιών της GINA, στην προσπάθεια διερεύνησης της αποτελεσματικότητας των σύγχρονων θεραπειών (πχ της ομαλιζουμάμπης) από την απλή στατιστική και τυχαιοποιημένη ανάλυση στην εφαρμογή τους στον ‘πραγματικό κόσμο’, με όλη την γενετική, φαινοτυπική και ενδοτυπική ετερογένεια του πληθυσμού που θα του χορηγηθούν (ηωσινοφιλικό/βασεοφιλικό άσθμα), περιγράφεται σε άρθρα αυτού του τύπου, δείχνοντας τον δρόμο για την απελευθέρωση της σκέψης μας από την ‘δικτατορία’ του παράγοντα κινδύνου p. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/1744666X.2019.1574571?needAccess=true
Δευτέρα 18/02/2019
Τρία ορφανά «κόκκινα σύνδρομα» που θα μπορούσε κάποιος να θυμάται είναι τα παρακάτω:
Red scalp syndrome
Red ear syndrome
Redscrotumsyndrome
Το δεύτερο από αυτά, δηλαδή του «κόκκινου αυτιού», μπορούμε να το συναντήσουμε μερικές φορές πιο συχνά στην καθημερινή κλινική πράξη, σε παιδιά με επίμονες ωταλγίες-κεφαλαλγίες ημικρανικού τύπου, χωρίς ευρήματα από το μέσο ους ή τον ακουστικό πόρο, ενώ η παθολογία φαίνεται να απασχολεί το δέρμα του πτερυγίου, με μηχανισμό την ασυνεργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος, που ανταποκρίνεται καλά στην χορήγηση αντισταμινικών και της αλλαντοτοξίνης Α. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6039151/pdf/eajm-50-2-139.pdf
Δευτέρα 11/02/2019
Δεν είναι όλα τα αιφνίδια εξανθήματα αλλεργίες, έτσι και στην παρακάτω περίπτωση σε νεαρό άτομο με εικόνα τροφικής αλλεργίας σε όλες τις τροφές και στο νερό, που παρουσίαζε flushing στην όρθια στάση, στο κράτημα της αναπνοής και στο stress, η υποψία για νευροενδοκρινή όγκο (καρκινοειδές σύνδρομο) και η ακόλουθη μέτρηση του μεταβολίτη 5-HIAA στα ούρα (καθώς και όλων των μεταβολιτών που εμπλέκονται στο πρωτόκολλο ελέγχου του flushing), έδειξε το δρόμο για περαιτέρω έλεγχο. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5582400/pdf/40413_2017_Article_161.pdf
Δευτέρα 04/02/2019
Υπάρχει η αίσθηση πως στην εποχή που διανύουμε οι αντιδράσεις στο αγελαδινό γάλα και οι υψηλά έντονοι κωλικοί στα βρέφη, που γεννήθηκαν το χειμώνα, είναι συχνότερα σε σχέση με άλλες περιόδους. Αν ήθελε κάποιος να το συνδυάσει μόνο με την εποχικότητα κι όχι με άλλους εγγενείς παράγοντες, ανατρέχοντας στην βιβλιογραφία, θα συναντήσει το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο, το οποίο καταλήγει στην διαπίστωση πως υπάρχει ισχυρή αρνητική συσχέτιση με την ηλιακή έκθεση αμέσως μετά την γέννηση. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/pai.12445
Δευτέρα 28/01/2019
Σειριακές λήψεις κάρτας Guthrie για συγγενή υποθυρεοειδισμό έναντι μίας μόνο λήψης, μετά την σταθεροποίηση του πρόωρου και λιποβαρούς νεογνού και εκτός μονάδος στις πρώτες τακτικές επισκέψεις στο σπίτι, αυξάνουν την διαγνωστική ικανότητα ανακάλυψης μίας αργοπορημένης αύξησης της TSH. https://www.jpeds.com/article/S0022-3476(18)31691-3/pdf
Δευτέρα 21/01/2019
Αν ένας τρόπος να μειώσεις το ποσοστό των καισαρικών τομών, είναι να γνωρίζεις έγκαιρα ποια μωρά θα υποστούν μεγαλύτερο stress κατά την διαδικασία του φυσικού τοκετού, τότε αυτό το νέο γυναικολογικό kit με τις κατάλληλες προϋποθέσεις, μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα μιας γέννας, δηλαδή τα έμβρυα που θα είναι από πριν ικανά και δυνατά να διέλθουν το γεννητικό κανάλι. https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/jog.13761
Μπροστά σε ένα παιδί με χρόνιο βήχα, αρνητικό διαγνωστικό έλεγχο και μη ικανοποιητική απάντηση στην θεραπεία με εισπνεόμενα, συχνά προβαίνουμε στην παραπομπή σε τριτοβάθμιο κέντρο παιδιατρικής πνευμονολογίας για πιθανή βρογχοσκόπηση. Από την εμπειρία ενός κέντρου του εξωτερικού φάνηκε πως η διενέργεια της ενδοσκόπησης δεν είναι υπόθεση μόνο του παιδιάτρου-πνευμονολόγου, αλλά μίας τριπλής ομάδας (ΩΡΛ, πνευμονολόγου, γαστρεντερολόγου), ώστε με μία μόνο προσπάθεια και κυρίως με την εφαρμογή μίας μόνο αναισθησίας να έχουμε τους καρπούς από την αξιολόγηση τριών συστημάτων μαζί, που σε ένα μεγάλο ποσοστό περιπτώσεων (40%) αποβαίνει θετική στην ανακάλυψη συνδυασμού τοπικών ανατομικών ατελειών από την γλωττίδα και κάτω. https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S0165587618305299?token=DA6761BB0B0307CC6DFA410F0B9DC6A6EC25B55C81C7C6EB01761D82563DC896F0DECE7D2662927DC6F9017D61D323E9
Δευτέρα 31/12/2018
Καλές οι ανασκοπήσεις της χρονιάς που αποχωρεί, καλύτερες όμως και οι ανακαλύψεις που έγιναν και τι πιο αισιόδοξο από την επιτυχή εφαρμογή της νέας αγωγής για την κυστική ίνωση, της πιο συχνής βαριάς κληρονομικής νόσου στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, με τον συνδυασμό των παραγόντων lumacaftor/ivacaftor στο παθολογικό μόριο της CFTR, που απέβη ωφέλιμος σε αναπνευστικές και αιματολογικές παραμέτρους σε έναν τελικού σταδίου αναπνευστικής ανεπάρκειας ασθενή. https://breathe.ersjournals.com/content/breathe/14/2/e68.full.pdf
Δευτέρα 24/12/2018
Από την θέση αυτή σας εύχομαι με όλη μου την ψυχή ειρήνη, αγάπη, υγεία, δημιουργικότητα και ευτυχία σε όλους σας!
Δευτέρα 17/12/2018
Το να γνωρίζεις από πριν ποιος και πότε θα ‘χτυπήσει την πόρτα’ του ιατρείου σου είναι προτέρημα, έτσι και σ’ αυτή την εργασία οι Γιαπωνέζοι συνάδελφοι λαρυγγολόγοι συνδέουν την εποχικότητα/ιδιαιτερότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς με συγκεκριμένα οξέα συμβάματα του ανώτερου αεραγωγού, όπως η ενσφήνωση τροφίμων ή η εισρόφηση μικρών τμημάτων παιχνιδιών σε βρέφη και νήπια που παραμένουν πολλές ώρες εντός του οικιακού περιβάλλοντος κι όχι πάντα να προσπαθούμε να συνδέουμε έναν οξύ βήχα με λοιμώξεις του αναπνευστικού. https://www.aurisnasuslarynx.com/article/S0385-8146(18)30694-1/fulltext
Δευτέρα 10/12/2018
Η ευθύνη του να παραδώσεις ένα παιδί-έφηβο υγιή στην κοινωνία των ενηλίκων είναι σημαντική και πολυδιάστατη, φέρνοντας στην επιφάνεια στοιχεία που δεν είναι εμφανή μέσα από την απλή φυσική εξέταση, αλλά προχωρώντας και στους καθιερωμένους προληπτικούς αιματολογικούς ελέγχους, συν της ηλεκτροφόρησης της αιμοσφαιρίνης, σαν screening test σε όλα τα παιδιά που παρακολουθούμε, μετά τα 6-7 έτη, γνωρίζοντας ότι τα θαλασσαιμικά-δρεπανοκυτταρικά σύνδρομα στην πατρίδα μας, μπορούν να αγγίξουν το υψηλό ποσοστό συχνότητας του 8-10% στον πληθυσμό και συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών (Ήπειρος, Μακεδονία, Ιόνιο). http://www.bloodjournal.org/content/132/22/2331?sso-checked=true
Δευτέρα 03/12/2018
Θα έχει διαπιστώσει κάποιος πως το ιστολόγιό μου το τελευταίο διάστημα αργεί να ανανεώσει τα άρθρα και τις πληροφορίες που παρέχει στο ευρύ κοινό και στους συναδέλφους που το παρακολουθούν. Οι ολοένα, όμως, μεγαλύτερες υποχρεώσεις της περιόδου και τα μεταδοτικά νοσήματα που την διακρίνουν, αλλά και η ένταξή μου στον θεσμό του οικογενειακού ιατρού ΕΟΠΥΥ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, καθιστούν δύσκολη την καθημερινή ανάρτηση ειδήσεων ή άρθρων, που πολλοί επιδιώκουμε να αναγιγνώσκουμε. Ωστόσο, όσον αφορά στο θέμα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και ειδικά στην ένταξη των παθολογικών ειδικοτήτων σε αυτή, φαίνεται και μέσα από το μήνυμα της ειδικού επικεφαλής του Π.Ο.Υ., πως η αύξηση των χρόνιων νοσημάτων του μεταβολισμού και των νεοπλασιών στον παγκόσμιο πληθυσμό, δημιουργεί προβληματισμό στην ιατρική κοινότητα και μας φέρνει πολλές φορές ενώπιον αποφάσεων για μαζική κινητοποίηση δυναμικού, πόρων και εκστρατείες ενημέρωσης πάνω στην πρόληψη της υγείας, στην διατροφή, στην αξία του προληπτικού ελέγχου (screening). Φαίνεται πως οπισθοδρομούμε σε αρκετούς τομείς, όπως στην αντιμετώπιση της φυματίωσης (αντίσταση στην θεραπεία), το ότι οι ενήλικες >65 ετών ξεπερνούν τα παιδιά <5 ετών για πρώτη φορά στην ιστορία και πως οι χρόνιες ηπατίτιδες Β και C ‘χτυπούν την πόρτα’ κάθε ιατρείου πλέον, βαδίζοντας έτσι σε μία ‘μετα-φαρμακευτική’ εποχή, στην οποία βάσιμες ελπίδες έχει η ενωρίς πρόληψη και η χρήση νέων επιτευγμάτων της τεχνολογίας και της βιολογίας, όμως σε δίκαιη και ορθολογική βάση σε όλη την υδρόγειο. https://www.who.int/dg/speeches/2013/family_medicine_20130626/en/
Δευτέρα 26/11/2018
Ένα πρόσφατο άρθρο που συγκεντρώνει τα δημογραφικά και επιδημιολογικά χαρακτηριστικά των μικρών ανθρώπων που πάσχουν από εγγενή νοσήματα του μεταβολισμού, επισημαίνει την αξία του προγεννητικού ελέγχου, των διαφόρων screening στην νεογνική ηλικία ανά χώρα και την αξία της πρόληψης κατά τον οικογενειακό προγραμματισμό (επιμειξίες), αλλά και την αύξηση της γνώσης που αφορά την μελέτη και την διάγνωση αυτών των καταστάσεων. http://jogh.org/documents/issue201802/jogh-08-021102.pdf
Δευτέρα 19/11/2018
Είναι η 2η φορά μέσα σε λίγες μέρες, που διαπιστώνω ότι υπάρχουν και συνάδελφοι επαγγελματίες υγείας, που δεν συστήνουν καθολικό αντιγριπικό εμβολιασμό του πληθυσμού που παρακολουθούν. Για παράδειγμα, όσον αφορά στην ειδικότητά μας, αυτοί εμβολιάζουν μόνο παιδιά σχολικής ηλικίας και άνω, επικαλούμενοι της σύστασης της ΕΕΕ ότι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου (κλειστός πληθυσμός). Ωστόσο, όλοι μας έχομε στις οικογένειές μας και κάποιο πρόσωπο που ανήκει στις ομάδες αυτές (καρκινοπαθείς, ανοσοκατασταλμένοι, βρέφη <6μηνών, καρδιοπαθείς) και που δεν μπορούν ακόμη να εμβολιασθούν, έτσι αποτελεί υποχρέωσή μας ως υπεύθυνοι λειτουργοί υγείας να καλύπτομε ολόκληρο τον πληθυσμό που μας απασχολεί και που βρίσκεται γύρω από αυτά τα άτομα με ετήσιο αντιγριπικό εμβολιασμό. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264410X18314993?via%3Dihub
Δευτέρα 12/11/2018
Σε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχα πρόσφατα με συνάδελφο ορθοπαιδικό για την δυσκολία επιτυχούς εντόπισης στον νεογνικό και βρεφικό πληθυσμό των περιπτώσεων εκείνων που πάσχουν από συγγενή δυσπλασία του ισχίου στις οποίες, για παράδειγμα, οι χειρισμοί των Ortolani/Barlow δεν αποβαίνουν θετικοί, καθώς και για την δυσκολία παραπομπής των οικογενειών στον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό και εκτός επαρχίας, που να χειρίζεται με ευχέρεια το screening μέσω υπερήχων ή για το πόσο εφησυχάζουμε από το αρνητικό αποτέλεσμα μίας απλής στατικής μέτρησης των γωνιών α και β στο ισχίο από ακτινολόγο, που έχει παρακολουθήσει μερικά σεμινάρια ή έχει εκπαιδευτεί για ένα διάστημα σε παιδοακτινολογικό τμήμα, διαπιστώσαμε και οι δύο πως έστω και ένα περιστατικό ‘άστοχης διάγνωσης’ στην διάρκεια της καριέρας ενός επαγγελματία (παιδιάτρου, ορθοπεδικού, ακτινολόγου), θα τον ‘στοιχειώνει’ για το υπόλοιπό της, λόγω των πολλαπλών επεμβάσεων και της αναπηρίας που επιφέρει η νόσος έως την ενήλικη ζωή. Φαίνεται πως η παθολογία του σχηματισμού της κοιλότητας του ισχίου ξεκινά νωρίς κατά την οντογένεση. Παράγοντες κινδύνου που λαμβάνουμε υπόψη είναι: θήλυ φύλο (υποδοχείς οιστρογόνων της αρθρικής κοιλότητας), άρρεν φύλο – φυλοσύνδετη νωτιαία μυϊκή ατροφία, αριστερό ισχίο (λόγω γειτνίασης με την σπονδυλική στήλη της μητέρας του εμπεδωμένου εμβρύου), η παρατεταμένη θέση στην μήτρα, η κληρονομικότητα κ.α. Σε αυτή την προσπάθεια, στο μέλλον, χρήσιμη θα είναι η συμβολή και ο ρόλος στην στοχευμένη διάγνωση των μαιευτήρων-προγενετιστών, με νέες μεθόδους προγεννητικού ελέγχου και στο σχηματιζόμενο ισχίο, ώστε να αυξηθεί η διαγνωστική οξύτητα. Δανειζόμενος από ομιλία συναδέλφου στην ΕΦΥΚΕ 2014 του όρου της ‘θεωρίας του ελβετικού τυριού’, στην έκβαση ενός μοιραίου κλινικού γεγονότος, η ενασχόληση ενός ολοένα και μεγαλύτερου αριθμού επαγγελματιών που αλληλεπιδρούν για το συγκεκριμένο πρόβλημα θα επιφέρει και την καλύτερη οριοθέτηση και πρόωρη εντόπισή του νωρίς στην βρεφική ηλικία. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/jor.22606https://ac.els-cdn.com/S0021929015003395/1-s2.0-S0021929015003395-main.pdf?_tid=d1c32b74-f05d-490d-9a77-58c4f9d30e86&acdnat=1542043869_f51632670d4126832722be0c501d2568
Δευτέρα 05/11/2018
Όπως γίνεται και με τα δελτία πρόγνωσης καιρού, στο άμεσο μέλλον θα είναι δυνατή και η πρόγνωση των πιο κοινών ιώσεων του αναπνευστικού σαν αυτών που προκαλούνται από τον RSV, για παράδειγμα, με επιδημίες και επιπλοκές στους πιο ευπαθείς πληθυσμούς (ηλικιωμένοι και πρόωρα βρέφη), έτσι ώστε προβλέποντας την έναρξη της ‘επικίνδυνης’ περιόδου και με λιγότερες δόσεις του προφυλακτικού παράγοντα Palivizumab στους έως τώρα γνωστούς ευαίσθητους πληθυσμούς βρεφών, θα μπορέσει να ωφεληθεί άλλο ένα 20% επιπλέον μεγαλύτερης ηλικίας κύησης, που έως τώρα δεν απολάμβανε το περιζήτητο αυτό βοήθημα, που σημαίνει λιγότερες νοσηλείες και προσελεύσεις στα ιατρεία, για ένα σημαντικό αριθμό παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών. https://ac.els-cdn.com/S1755436517301743/1-s2.0-S1755436517301743-main.pdf?_tid=3aefbd11-4291-4dd7-b04f-5f88fcd1f079&acdnat=1541542176_856a5eec48d4a1a578f190b62161981a
Δευτέρα 29/10/2018
250000000 άνθρωποι με χρόνια ηπατίτιδα Β και πόσοι ακόμη με ηπατίτιδα C ζουν στον πλανήτη, αποτελώντας τη δεξαμενή επιδημιών στις επόμενες δεκαετίες, με τις οποίες θα πρέπει να προσαρμόσουμε την καθημερινή μας πράξη, ευαισθητοποιώντας την κοινότητα με προληπτικές δράσεις και ενημέρωση. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5582972/pdf/nihms899950.pdf
Σε μία ενδιαφέρουσα ερώτηση μητέρας, που μου την απηύθυνε στο τέλος της επίσκεψης, για την αιτία που τα νήπια, ενώ ξεκινούν όλα υγιή και δυνατά την παρακολούθηση του παιδικού σταθμού αμέσως μετά το τέλος του καλοκαιριού και μέσα σε λίγες ώρες ή μέρες νοσούν εύκολα και γρήγορα από ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού (πχ από ρινοϊό), με όλα τα συνοδά επακόλουθα κι ενώ η απάντηση δείχνει εύκολη και αναμενόμενη (συγχρωτισμός, σταδιακή αλλαγή θερμοκρασίας, μειωμένοι αμυντικοί μηχανισμοί των μικρών παιδιών), βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα άλλο πιο προκλητικό ερώτημα: για το ‘πού μπορεί να βρίσκεται ‘κρυμμένος’ ο ρινοϊός, για παράδειγμα, το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα, δηλαδή τους καλοκαιρινούς μήνες?’. Σε μία σύντομη αναζήτηση στην βιβλιογραφία, βρέθηκα μπροστά στο παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο από το J. Clin. Virology του 2015, όπου, εν ολίγοις, και διαβάζοντας ‘πίσω από τις γραμμές’, παρουσιάζεται η τάση των ενηλίκων να φέρουν και να πολλαπλασιάζουν πάνω τους για μεγαλύτερα διαστήματα στον χρόνο τον ρινοϊό Α (viral shedding), για παράδειγμα, χωρίς να αναζητούν ιατρική βοήθεια ή να απομονώνονται στα ήπια συμπτώματα, αποτελώντας, απ’ ό,τι φαίνεται οι ίδιοι το pool της μετάδοσης των παραγόντων νόσου στον υπόλοιπο πληθυσμό (οικείοι, προσωπικό σταθμού→τρόφιμοι). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4347877/pdf/nihms658637.pdf
Δεν αρκεί να έχει κάποιος αυξημένη ευαισθησία στην διάγνωση της νευροϊνωμάτωσης τύπου 1, αναζητώντας κριτήρια και σε απομακρυσμένα συστήματα μεταξύ τους (οφθαλμός, ακοή, σπονδυλική στήλη-σκολίωση), αλλά να έχει και το θάρρος να προχωρεί και σε ιστολογική εξέταση των όζων που παρατηρεί στο δέρμα, ώστε να αναγνωρίζονται και δευτερεύουσες βλάβες της νόσου αυτής, όπως τα πλεγματοειδή νευροϊνώματα που εκτείνονται κατά μήκος των νευρικών ριζών. http://n.neurology.org/content/neurology/91/2_Supplement_1/S5.full.pdf
Δευτέρα 24/09/2018
Δεν χρειάζεται ένα επιστημονικό άρθρο για να αποδείξει την επίδραση της μειωμένης αφοσίωσης των γονέων στις γονικές τους υποχρεώσεις, λόγω της ενασχόλησης τους με τα κοινωνικά δίκτυα, τις οθόνες και τα λοιπά τεχνολογικά εξαρτήματα, αλλά θα πρέπει να βρεθεί μία μέση λύση ώστε αυτά να μειωθούν στο ελάχιστο του χρόνου, ειδικά όταν βρίσκονται στην μέση της φροντίδας των παιδιών τους. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1039856218789764
Δευτέρα 17/09/2018
Πλέον όταν μιλάς για άσθμα ή κρίση άσθματος, δεν μπορείς μόνο να αναφέρεσαι στο τελικό όργανο, τον πνεύμονα, άλλα σε όλο το μονοπάτι που οδηγεί στο τελικό προϊόν, δηλαδή τον βρογχόσπασμο, δηλαδή περνάς από τον αεραγωγό, στο επιθήλιο που τον επενδύει, στον ενδιάμεσο ιστό, στα αγγεία και στα νεύρα που τον περιτριγυρίζουν ή σε πιο απομακρυσμένα όργανα (πεπτικό, νεφροί, ΚΝΣ, αίμα) που μπορούν να τα επηρεάσουν με έμμεσο-χυμικό τρόπο. Έναν τέτοιο τρόπο σκέψης παρουσιάζει και το πρωτότυπο άρθρο του 2016 για την συσχέτιση αιμοσφαινοπαθειών, οξεός θωρακικού συνδρόμου και άσθματος. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4950378/pdf/10.1177_1535370216636720.pdf
Δευτέρα 10/09/2018
Πολλά θα ακούσουμε και θα διαβάσουμε το επόμενο διάστημα σχετικά με την ασφάλεια μεταφοράς παιδιών στο αυτοκίνητο και θα πρέπει να προσαρμοστούμε με ορισμούς όπως isofix και rear-facing car seats, το σίγουρο είναι πως θα γίνει συζήτηση και μελέτη ακόμη μεγαλύτερη σχετικά με την ασφαλή μεταφορά των παιδιών έως και ηλικίες μεγαλύτερες των 4 ετών, ώστε οι μελλοντικές αγορές που θα κάνουν οι ενημερωμένοι γονείς να είναι συμβατές με τις νέες υποδείξεις των διεθνών οργανισμών πρόληψης και ασφάλειας. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29584498
Δευτέρα 03/09/2018
Σε μία ενδιαφέρουσα ερώτηση μητέρας που ταξιδεύει συχνά με το βρέφος της και για μεγάλα διαστήματα σε χώρα με αυξημένη επίπτωση φυματίωσης και που ο εμβολιασμός εκεί γίνεται στην γέννηση, για το εάν θα πρέπει να προχωρήσει σε εμβολιασμό με το BCG, η ορθή απάντηση αφορά την συμπεριφορά του ταξιδιώτη στις περιοχές αυτές, την ανάμειξή του στον ντόπιο πληθυσμό, το κοινωνικοοικονομικό του επίπεδο και την διάρκεια παραμονής του εκεί (>3 μήνες). Αν δεν πραγματοποιηθεί ο εμβολιασμός, ακολουθεί το screening βάσει των αναφερθέντων κριτηρίων. www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4179847/pdf/12879_2014_Article_3831.pdf
Δευτέρα 27/08/2018
Δεν αρκεί να έχει προμηθευτεί κάποιος το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου και να έχει ακολουθήσει τις οδηγίες εγκατάστασής του μέσα από το εγχειρίδιο χρήσης του, αλλά είναι πιο αποτελεσματικό να έχει δεχθεί εκπαιδευτική εμπειρία της διαδικασίας αυτής, με βοηθήματα όπως βίντεο ή γιατί όχι αυτή να περιλαμβάνεται στο μάθημα της οδήγησης. https://www.injuryjournal.com/article/S0020-1383(18)30224-9/pdf
Δευτέρα 20/08/2018
Μιας και η περίοδος που διανύουμε είναι η προτιμότερη των ΩΡΛ για την αφαίρεση των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων σε επιλεγμένα περιστατικά παιδιατρικών ασθενών, οι συνάδελφοι χειρουργοί ΩΡΛ από την Τεχεράνη παρουσιάζουν με στοχευμένο τρόπο στην εξαιρετική εργασία τους την συσχέτιση της έκτασης των βιοφιλμ του ρινοφάρυγγα με την συχνότητα των επεισοδίων αδενο/αμυγδαλίτιδας το προηγούμενο 12μηνο και εκεί όπου τα αντιβιοτικά και η τοπική άμυνα του οργανισμού δύσκολα διεισδύουν στον υμένα των ανθεκτικών μικροβίων. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6089793/pdf/tpa-53-2-71.pdf
Δευτέρα 13/08/2018
Εφόσον επιτέλους αποφάσισες να ταξιδέψεις με τα παιδιά σου τόσο σε μακρινούς όσο και σε λιγότερο μακρινούς προορισμούς στην υδρόγειο, όπως κοντά σε δάση της γερμανικής Βαυαρίας, για μικρά ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, υποχρεούσαι να λάβεις και ορισμένες σημαντικές ευθύνες όπως για παράδειγμα να επισκεφθείς το πλησιέστερο γραφείο Ταξιδιωτικής Ιατρικής (σε όλα τα υγειονομικά των νομαρχιών), ώστε να λάβεις τις απαραίτητες οδηγίες προφύλαξης από μεταδοτικά νοσήματα, τα οποία ‘χτυπούν την πόρτα’ και των γειτονικών χωρών (Γερμανία: κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα, TBE). https://journals.viamedica.pl/international_maritime_health/article/view/IMH.2018.0011/43622 https://www.iamat.org/country/germany/risk/tick-borne-encephalitis
Ένα πρόσφατο, ίσως προφητικό μετά την εθνική μας τραγωδία, άρθρο του BMJ από ερευνητές στην Ιαπωνία για την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων εκκένωσης ή διάσωσης/φροντίδας επί τόπου των πληγέντων πληθυσμών 7 χρόνια από τον σεισμό του 2011 κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, καταλήγει στο συμπέρασμα πως και στις 2 περιπτώσεις η θνητότητα ήταν η ίδια, αρκεί η διαδικασία διάσωσης να γίνει με όσο το δυνατόν πιο οργανωμένο τρόπο, που απαιτεί την μεταφορά των διασωθέντων-τραυματιών με κατάλληλα και ασφαλή μέσα σε τοποθεσίες που έχουν προεπιλεγεί στις ασκήσεις ετοιμότητας της πολιτικής προστασίας ως ασφαλή καταφύγια για να δοθούν οι πρώτες βοήθειες, σε αντίθεση με την άναρχη δόμηση που απέβη μοιραία στην περίπτωση της Αττικής. https://bmjopen.bmj.com/content/bmjopen/8/7/e021482.full.pdf
Δευτέρα 23/07/2018
Η λεμφική διήθηση του περίνεου στα βρέφη (infantile pyramidal perineal protrusion) είναι μία καλοήθης δερματική κατάσταση συχνότερη στα κορίτσια, που συνοδεύει την δυσκοιλιότητα, αλλά και ως υπόλειμμα της σχηματιζόμενης αμάρας από την 7η εβδομάδα της κύησης. https://www.jpeds.com/article/S0022-3476(16)31171-4/pdf
Δευτέρα 16/07/2018
Κάτι που δεν θα θέλαμε ποτέ να συναντήσουμε στο ιατρείο μας ή στην εφημερία είναι το Guillain–Barré. Οι Τούρκοι συνάδελφοι μάζεψαν τα περιστατικά τους, παρουσιάζοντας την συσχέτισή του με πρόσφατες λοιμώξεις του αναπνευστικού και την καλή έκβασή του, εφόσον γίνει έγκαιρη παραπομπή στο τριτοβάθμιο κέντρο.
Η συμμετοχή σε θερινή κατασκήνωση και των παιδιών με ΣΔΙ υπό την εποπτεία εξειδικευμένου στην αντιμετώπισή του προσωπικού φαίνεται πως ευνοεί την ευγλυκαιμία, μαζί με την δημιουργική καταπόνηση και την μεσογειακή διατροφή. https://clinicalnutritionespen.com/article/S2405-4577(18)30074-3/pdf
Δευτέρα 02/07/2018
Συνοπτικές οδηγίες της NICE για την Crohn, οι οποίες σκαλί-σκαλί σε καθοδηγούν στην εξατομικευμένη θεραπεία της νόσου και όπου πλέον οι όροι της θεραπείας αφορούν βιολογικούς παράγοντες, με τους οποίους θα πρέπει να προσαρμόσουμε και την καθημερινή κλινική πράξη. http://www.clinmed.rcpjournal.org/content/18/3/231.full.pdf+html
Δευτέρα 25/06/2018
Τα ερωτηματικά σχετικά με την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του ημιποσοτικού (κάρτας Guthrie) και ποσοτικού προσδιορισμού (ολικό αίμα) της δραστηριότητας του ενζύμου G6PD σε μη ενδημικές της ελονοσίας περιοχές (Ευρώπη), πριν την χορήγηση ανθελονοσιακών φαρμάκων, είναι πολλά και αφορούν κυρίως τον πληθυσμό των ετερόζυγων γυναικών, που δύσκολα ανιχνεύονται στον κοινό έλεγχο screening και εκδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο αιμόλυσης, όχι μόνο στην πριμακίνη αλλά και σε άλλα φάρμακα, τροφές ή χημικές ενώσεις. Άρθρο, χρήσιμο να διαβασθεί και όταν πρόκειται να αποφασίσομε την χορήγηση φαρμάκων της γνωστής λίστας αντένδειξης, σε άτομα που έχουν “περάσει επιτυχώς” τον πρώτο, νεογνικό έλεγχο screening. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5908060/pdf/pntd.0006230.pdf
Δευτέρα 18/06/2018
Στο πρόσφατο άρθρο του NatureCancer Reviews ο συγγραφέας Greaves παρουσιάζει την σχέση μεταξύ της πρώιμης έκθεσης σε μικρόβια και της προστατευτικής της δράσης από την εκδήλωση οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας σε άτομα που είναι γενετικά προδιατεθειμένα. Αλλιώς, η “απόλυτη καθαριότητα” στο οικιακό περιβάλλον ίσως να είναι και βλαπτική σε παιδιά που πρόκειται να εμφανίσουν στο μέλλον ΟΛΛ. https://www.nature.com/articles/s41568-018-0015-6
Δευτέρα 11/06/2018
Τα ενδιαφέροντα μηνύματα για την πλαγιοκεφαλία θέσης, αλλά και άλλα εξίσου σημαντικά θέματα ορθοπαιδικής φύσεως για παιδιά, που ακούστηκαν στην συνάντηση παιδιάτρων και φυσικοθεραπευτών την προηγούμενη Πέμπτη στην Λάρισα, αποτυπώνονται μερικώς στο άρθρο που ακολουθεί, όπου οι συγγραφείς – κι απ’ ό,τι φαίνεται θιασώτες της πρηνούς θέσης των βρεφών στις ημερήσιες δραστηριότητες – υποστηρίζουν και ενθαρρύνουν την θέση αυτή κατά την διάρκεια της εγρήγορσης και την αποφυγή βοηθημάτων όπως των relax σε παιδιά που παρουσιάζουν πλαγιοκεφαλία θέσης, αλλά και επιμένουν πως μία αποτυχημένη έγκαιρη διόρθωση του προβλήματος αυτού με τους χειρισμούς και τις στάσεις του σώματος ή ο συνδυασμός της με το ραιβόκρανο θα πρέπει να οδηγήσει σύντομα σε επίσκεψη σε φυσικοθεραπευτή. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5804977/pdf/pxx046.pdf
Μία από τις ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις της κ. Τσιβιτανίδου-Κακούρου στο 56ο Πανελλήνιο Παιδιατρικό Συνέδριο για την διττή θεραπεία της εφηβικής ακμής, όπου πλέον συστήνεται η αποφυγή τοπικών γαληνικών σκευασμάτων, λόγω αλλαγής των φαρμακοδυναμικών ιδιοτήτων των επιμέρους συστατικών τους, το ίδιο ισχύει και στην αλλαγή των ιδιοτήτων των κορτικοστεροειδών, για παράδειγμα, στην θεραπεία του εκζέματος, με απώτερη συνέπεια τον πολλαπλασιασμό ή μη της δράσης των τοπικών γλυκοκορτικοειδών συν του κινδύνου επιμόλυνσης των εν λόγω σκευασμάτων. http://www.euroderm.org/edf/index.php/edf-guidelines/category/5-guidelines-miscellaneous?download=36:guideline-treatment-of-atopic-eczema-atopic-dermatitis
Δευτέρα 21/05/2018
Μία ενδιαφέρουσα, αλλά συνάμα σπάνια ερώτηση, που μου έθεσε σήμερα μητέρα, επαγγελματίας κομμώτρια, διαβάζοντας ένα φυλλάδιο στον χώρο αναμονής για τον έλεγχο της ηπατίτιδας C στον γενικό πληθυσμό, ήταν ποιους κινδύνους διατρέχει η ίδια ή οι πελάτες της από την μη σωστή απολύμανση των εργαλείων, των χτενών και των αιχμηρών άκρων που κουμπώνουν στις κουρευτικές μηχανές, που ενίοτε μπορεί να τραυματίσουν το τριχωτό της κεφαλής ενός τυχαίου πελάτη. Σε μία σύντομη αναζήτηση του θέματος, διαπίστωσα σε πρόσφατο άρθρο από την Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία, όπου βέβαια το AIDS και η ηπατίτιδα B ενδημούν, πώς σε ένα σεβαστό ποσοστό κουρευτικών εργαλείων απομονώθηκε ανθρώπινη αιμοσφαιρίνη (42%), γενετικό υλικό του ιού της ηπατίτιδας Β (4%) και σε κανένα δείγμα AIDS. Τα συμπεράσματα, αν και σε περιορισμένης κλίμακας μελέτη, τονίζουν την σημασία της σωστής απολύμανσης των αντικειμένων για συγκεκριμένη υγειονομική χρήση και πως τα αποσπώμενα τμήματα κουρευτικών μηχανών θα πρέπει να είναι μίας χρήσης, τουλάχιστον εκεί που η επιδημιολογία των νοσημάτων είναι διαφορετική. http://www.samj.org.za/index.php/samj/article/view/12258/8441 http://www.hcvbrusselssummit.eu/images/summits/greece/Εθνικο_Σχεδιο_Δρασης_για_την_Αντιμετωπιση_της_Ηπατιτιδας_C.pdf
Δευτέρα 14/05/2018
Στο άρθρο των Βαμπερτζή-Αλατάκη της Δ’ Π/Δ Α.Π.Θ. (σελ.38-49) παρουσιάζεται με περιεκτικό τρόπο η βιβλιογραφική αναφορά περί της σύνδεσης του Οικογενειακού Μεσογειακού Πυρετού με την αθηρωμάτωση, φαινόμενα που δείχνουν να μοιράζονται κοινά γενετικά και βιοχημικά μονοπάτια στην φυσιοπαθολογία τους. Φαίνεται πως οι δυο ηλικιακές άκρες της ιατρικής, δηλαδή η Παιδιατρική και η Εσωτερική Παθολογία έχουν να προσφέρουν η μία στην άλλη γνώσεις και εργαλεία στην εξήγηση καταστάσεων που ξεκινούν από την πρώιμη ενήλικη-παιδική ηλικία του ανθρώπου. https://issuu.com/liveloula/docs/paidiatriki_81_1
Δευτέρα 07/05/2018
Ένα άρθρο ‘βγαλμένο’ από το μέλλον (ή αλλιώς μία ακτίνα ελπίδας γι αυτούς που μεταγγίζονται συνεχώς για την ομόζυγη β-θαλασσαιμία τους) για την χρήση ιών-φορέων γονιδίων της β-σφαιρίνης που απέδωσε καρπούς, με αποτέλεσμα την μη ανάγκη μετάγγισης ερυθρών αιμοσφαιρίων για 2 έτη περίπου, είναι πλέον πραγματικότητα: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1705342
Δευτέρα 30/04/2018
Αν και λίγο αργά για ‘briefing’ και μετά από ένα έντονο Σαββατοκύριακο, ίσως για τους περισσότερούς μας, προσπαθώντας να φέρω με κόπο στα ίσα την δομή του νέου ιστολογίου μου, σας παραθέτω σύντομα μια πρόσφατη δημοσίευση του CDC (και που φιγουράρει στην πρώτη σελίδα του AAP Daily) για την μικρή αύξηση συχνότητας (1/59: 1.5%) στην εμφάνιση αυτισμού μεταξύ παιδιών στις Η.Π.Α.στην ηλικία των 8 ετών, για το έτος 2014, που κατά την γνώμη μου δεν θα πρεπε καν να γίνεται λόγος, λόγω του μικρού δείγματος πληθυσμού (11 κοινότητες – πολιτείες) και με την γνωστή τάση των Αμερικανών να δίνουν τελεολογικές ερμηνείες σε κάθε επιδημιολογικό φαινόμενο, χρήσιμες για την εξοικονόμηση πόρων. Θεωρώ ότι παρόμοιες δημοσιεύσεις δεν προσφέρουν χρήσιμα εργαλεία για ένα τόσο πολυπαραγοντικό νόσημα, στο οποίο διαδραματίζουν ρόλο τόσο γενετικοί όσο και επιγενετικοί (κοινωνικοί/περιβαλλοντικοί) παράγοντες, και που κάθε περιστατικό θα πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα ως προς τους παράγοντες κινδύνου, αλλά και ως προς την συμπτωματολογία βάσει των κριτηρίων της κλίμακας που το περιγράφει (DSM-5), αλλά και να παραπέμπεται έγκαιρα στα κατάλληλα κέντρα, χωρίς να συμβουλευόμαστε, κατά την γνώμη μου, ανούσιες ομαδοποιήσεις. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/67/ss/ss6706a1.htm?s_cid=ss6706a1_whttp://www.aappublications.org/news/2018/04/26/autism042618
